Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya

    ၄. သုမနဝဂ္ဂော

    4. Sumanavaggo

    ၁. သုမနသုတ္တံ

    1. Sumanasuttaṃ

    ၃၁. ဧကံ သမယံ။ပေ.။ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ အထ ခော သုမနာ ရာဇကုမာရီ ပဉ္စဟိ ရထသတေဟိ ပဉ္စဟိ ရာဇကုမာရိသတေဟိ ပရိဝုတာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခော သုမနာ ရာဇကုမာရီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ –

    31. Ekaṃ samayaṃ…pe… anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sumanā rājakumārī pañcahi rathasatehi pañcahi rājakumārisatehi parivutā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho sumanā rājakumārī bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘ဣဓသ္သု, ဘန္တေ, ဘဂဝတော ဒ္ဝေ သာဝကာ သမသဒ္ဓာ သမသီလာ သမပညာ – ဧကော ဒာယကော, ဧကော အဒာယကော။ တေ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇေယ္ယုံ။ ဒေဝဘူတာနံ ပန နေသံ 1, ဘန္တေ, သိယာ ဝိသေသော, သိယာ နာနာကရဏ’’န္တိ?

    ‘‘Idhassu, bhante, bhagavato dve sāvakā samasaddhā samasīlā samapaññā – eko dāyako, eko adāyako. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyyuṃ. Devabhūtānaṃ pana nesaṃ 2, bhante, siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti?

    ‘‘သိယာ, သုမနေ’’တိ ဘဂဝာ အဝောစ – ‘‘ယော သော, သုမနေ, ဒာယကော သော အမုံ အဒာယကံ ဒေဝဘူတော သမာနော ပဉ္စဟိ ဌာနေဟိ အဓိဂဏ္ဟာတိ – ဒိဗ္ဗေန အာယုနာ, ဒိဗ္ဗေန ဝဏ္ဏေန, ဒိဗ္ဗေန သုခေန, ဒိဗ္ဗေန ယသေန, ဒိဗ္ဗေန အာဓိပတေယ္ယေန။ ယော သော, သုမနေ, ဒာယကော သော အမုံ အဒာယကံ ဒေဝဘူတော သမာနော ဣမေဟိ ပဉ္စဟိ ဌာနေဟိ အဓိဂဏ္ဟာတိ’’။

    ‘‘Siyā, sumane’’ti bhagavā avoca – ‘‘yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ devabhūto samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti – dibbena āyunā, dibbena vaṇṇena, dibbena sukhena, dibbena yasena, dibbena ādhipateyyena. Yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ devabhūto samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti’’.

    ‘‘သစေ ပန တေ, ဘန္တေ, တတော စုတာ ဣတ္ထတ္တံ အာဂစ္ဆန္တိ, မနုသ္သဘူတာနံ ပန နေသံ, ဘန္တေ, သိယာ ဝိသေသော, သိယာ နာနာကရဏ’’န္တိ? ‘‘သိယာ, သုမနေ’’တိ ဘဂဝာ အဝောစ – ‘‘ယော သော, သုမနေ, ဒာယကော သော အမုံ အဒာယကံ မနုသ္သဘူတော သမာနော ပဉ္စဟိ ဌာနေဟိ အဓိဂဏ္ဟာတိ – မာနုသကေန အာယုနာ, မာနုသကေန ဝဏ္ဏေန, မာနုသကေန သုခေန, မာနုသကေန ယသေန, မာနုသကေန အာဓိပတေယ္ယေန။ ယော သော, သုမနေ, ဒာယကော သော အမုံ အဒာယကံ မနုသ္သဘူတော သမာနော ဣမေဟိ ပဉ္စဟိ ဌာနေဟိ အဓိဂဏ္ဟာတိ’’။

    ‘‘Sace pana te, bhante, tato cutā itthattaṃ āgacchanti, manussabhūtānaṃ pana nesaṃ, bhante, siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti? ‘‘Siyā, sumane’’ti bhagavā avoca – ‘‘yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ manussabhūto samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti – mānusakena āyunā, mānusakena vaṇṇena, mānusakena sukhena, mānusakena yasena, mānusakena ādhipateyyena. Yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ manussabhūto samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti’’.

    ‘‘သစေ ပန တေ, ဘန္တေ, ဥဘော အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, ပဗ္ဗဇိတာနံ ပန နေသံ, ဘန္တေ , သိယာ ဝိသေသော, သိယာ နာနာကရဏ’’န္တိ? ‘‘သိယာ, သုမနေ’’တိ ဘဂဝာ အဝောစ – ‘‘ယော သော, သုမနေ, ဒာယကော သော အမုံ အဒာယကံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ပဉ္စဟိ ဌာနေဟိ အဓိဂဏ္ဟာတိ – ယာစိတောဝ ဗဟုလံ စီဝရံ ပရိဘုဉ္ဇတိ အပ္ပံ အယာစိတော, ယာစိတောဝ ဗဟုလံ ပိဏ္ဍပာတံ ပရိဘုဉ္ဇတိ အပ္ပံ အယာစိတော, ယာစိတောဝ ဗဟုလံ သေနာသနံ ပရိဘုဉ္ဇတိ အပ္ပံ အယာစိတော, ယာစိတောဝ ဗဟုလံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ ပရိဘုဉ္ဇတိ အပ္ပံ အယာစိတော။ ယေဟိ ခော ပန သဗ္ရဟ္မစာရီဟိ သဒ္ဓိံ ဝိဟရတိ တ္ယသ္သ မနာပေနေဝ ဗဟုလံ ကာယကမ္မေန သမုဒာစရန္တိ အပ္ပံ အမနာပေန, မနာပေနေဝ ဗဟုလံ ဝစီကမ္မေန သမုဒာစရန္တိ အပ္ပံ အမနာပေန, မနာပေနေဝ ဗဟုလံ မနောကမ္မေန သမုဒာစရန္တိ အပ္ပံ အမနာပေန, မနာပံယေဝ ဗဟုလံ ဥပဟာရံ ဥပဟရန္တိ အပ္ပံ အမနာပံ ။ ယော သော, သုမနေ, ဒာယကော သော အမုံ အဒာယကံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ဣမေဟိ ပဉ္စဟိ ဌာနေဟိ အဓိဂဏ္ဟာတီ’’တိ။

    ‘‘Sace pana te, bhante, ubho agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, pabbajitānaṃ pana nesaṃ, bhante , siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti? ‘‘Siyā, sumane’’ti bhagavā avoca – ‘‘yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ pabbajito samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti – yācitova bahulaṃ cīvaraṃ paribhuñjati appaṃ ayācito, yācitova bahulaṃ piṇḍapātaṃ paribhuñjati appaṃ ayācito, yācitova bahulaṃ senāsanaṃ paribhuñjati appaṃ ayācito, yācitova bahulaṃ gilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ paribhuñjati appaṃ ayācito. Yehi kho pana sabrahmacārīhi saddhiṃ viharati tyassa manāpeneva bahulaṃ kāyakammena samudācaranti appaṃ amanāpena, manāpeneva bahulaṃ vacīkammena samudācaranti appaṃ amanāpena, manāpeneva bahulaṃ manokammena samudācaranti appaṃ amanāpena, manāpaṃyeva bahulaṃ upahāraṃ upaharanti appaṃ amanāpaṃ . Yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ pabbajito samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhātī’’ti.

    ‘‘သစေ ပန တေ, ဘန္တေ, ဥဘော အရဟတ္တံ ပာပုဏန္တိ, အရဟတ္တပ္ပတ္တာနံ ပန နေသံ, ဘန္တေ, သိယာ ဝိသေသော, သိယာ နာနာကရဏ’’န္တိ? ‘‘ဧတ္ထ ခော ပနေသာဟံ, သုမနေ, န ကိဉ္စိ နာနာကရဏံ ဝဒာမိ, ယဒိဒံ ဝိမုတ္တိယာ ဝိမုတ္တိ’’န္တိ 3

    ‘‘Sace pana te, bhante, ubho arahattaṃ pāpuṇanti, arahattappattānaṃ pana nesaṃ, bhante, siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti? ‘‘Ettha kho panesāhaṃ, sumane, na kiñci nānākaraṇaṃ vadāmi, yadidaṃ vimuttiyā vimutti’’nti 4.

    ‘‘အစ္ဆရိယံ, ဘန္တေ, အဗ္ဘုတံ, ဘန္တေ! ယာဝဉ္စိဒံ, ဘန္တေ, အလမေဝ ဒာနာနိ ဒာတုံ အလံ ပုညာနိ ကာတုံ; ယတ္ရ ဟိ နာမ ဒေဝဘူတသ္သာပိ ဥပကာရာနိ ပုညာနိ, မနုသ္သဘူတသ္သာပိ ဥပကာရာနိ ပုညာနိ, ပဗ္ဗဇိတသ္သာပိ ဥပကာရာနိ ပုညာနီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမေတံ, သုမနေ! အလဉ္ဟိ, သုမနေ, ဒာနာနိ ဒာတုံ အလံ ပုညာနိ ကာတုံ! ဒေဝဘူတသ္သာပိ ဥပကာရာနိ ပုညာနိ, မနုသ္သဘူတသ္သာပိ ဥပကာရာနိ ပုညာနိ, ပဗ္ဗဇိတသ္သာပိ ဥပကာရာနိ ပုညာနီ’’တိ ။

    ‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāvañcidaṃ, bhante, alameva dānāni dātuṃ alaṃ puññāni kātuṃ; yatra hi nāma devabhūtassāpi upakārāni puññāni, manussabhūtassāpi upakārāni puññāni, pabbajitassāpi upakārāni puññānī’’ti. ‘‘Evametaṃ, sumane! Alañhi, sumane, dānāni dātuṃ alaṃ puññāni kātuṃ! Devabhūtassāpi upakārāni puññāni, manussabhūtassāpi upakārāni puññāni, pabbajitassāpi upakārāni puññānī’’ti .

    ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ ဣဒံ ဝတ္ဝာန 5 သုဂတော အထာပရံ ဧတဒဝောစ သတ္ထာ –

    Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna 6 sugato athāparaṃ etadavoca satthā –

    ‘‘ယထာပိ စန္ဒော ဝိမလော၊ ဂစ္ဆံ အာကာသဓာတုယာ။

    ‘‘Yathāpi cando vimalo, gacchaṃ ākāsadhātuyā;

    သဗ္ဗေ တာရာဂဏေ လောကေ၊ အာဘာယ အတိရောစတိ။

    Sabbe tārāgaṇe loke, ābhāya atirocati.

    ‘‘တထေဝ သီလသမ္ပန္နော၊ သဒ္ဓော ပုရိသပုဂ္ဂလော။

    ‘‘Tatheva sīlasampanno, saddho purisapuggalo;

    သဗ္ဗေ မစ္ဆရိနော လောကေ၊ စာဂေန အတိရောစတိ။

    Sabbe maccharino loke, cāgena atirocati.

    ‘‘ယထာပိ မေဃော ထနယံ၊ ဝိဇ္ဇုမာလီ သတက္ကကု။

    ‘‘Yathāpi megho thanayaṃ, vijjumālī satakkaku;

    ထလံ နိန္နဉ္စ ပူရေတိ၊ အဘိဝသ္သံ ဝသုန္ဓရံ။

    Thalaṃ ninnañca pūreti, abhivassaṃ vasundharaṃ.

    ‘‘ဧဝံ ဒသ္သနသမ္ပန္နော၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသာဝကော။

    ‘‘Evaṃ dassanasampanno, sammāsambuddhasāvako;

    မစ္ဆရိံ အဓိဂဏ္ဟာတိ၊ ပဉ္စဌာနေဟိ ပဏ္ဍိတော။

    Macchariṃ adhigaṇhāti, pañcaṭhānehi paṇḍito.

    ‘‘အာယုနာ ယသသာ စေဝ 7၊ ဝဏ္ဏေန စ သုခေန စ။

    ‘‘Āyunā yasasā ceva 8, vaṇṇena ca sukhena ca;

    သ ဝေ ဘောဂပရိဗ္ယူဠ္ဟော 9၊ ပေစ္စ သဂ္ဂေ ပမောဒတီ’’တိ။ ပဌမံ။

    Sa ve bhogaparibyūḷho 10, pecca sagge pamodatī’’ti. paṭhamaṃ;







    Footnotes:
    1. တေသံ (သီ.)
    2. tesaṃ (sī.)
    3. ဝိမုတ္တန္တိ (သ္ယာ. ကံ.)
    4. vimuttanti (syā. kaṃ.)
    5. ဣဒံ ဝတ္ဝာ (သီ. ပီ.) ဧဝမုပရိပိ
    6. idaṃ vatvā (sī. pī.) evamuparipi
    7. အာယုနာ စ ယသေန စ (က.)
    8. āyunā ca yasena ca (ka.)
    9. ဘောဂပရိဗ္ဗူဠ္ဟော (သီ.)
    10. bhogaparibbūḷho (sī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၁. သုမနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Sumanasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁. သုမနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Sumanasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact