Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya

    4. සුමනවග්‌ගො

    4. Sumanavaggo

    1. සුමනසුත්‌තං

    1. Sumanasuttaṃ

    31. එකං සමයං…පෙ.… අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. අථ ඛො සුමනා රාජකුමාරී පඤ්‌චහි රථසතෙහි පඤ්‌චහි රාජකුමාරිසතෙහි පරිවුතා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නා ඛො සුමනා රාජකුමාරී භගවන්‌තං එතදවොච –

    31. Ekaṃ samayaṃ…pe… anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sumanā rājakumārī pañcahi rathasatehi pañcahi rājakumārisatehi parivutā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho sumanā rājakumārī bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘ඉධස්‌සු, භන්‌තෙ, භගවතො ද්‌වෙ සාවකා සමසද්‌ධා සමසීලා සමපඤ්‌ඤා – එකො දායකො, එකො අදායකො. තෙ කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍යුං. දෙවභූතානං පන නෙසං 1, භන්‌තෙ, සියා විසෙසො, සියා නානාකරණ’’න්‌ති?

    ‘‘Idhassu, bhante, bhagavato dve sāvakā samasaddhā samasīlā samapaññā – eko dāyako, eko adāyako. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyyuṃ. Devabhūtānaṃ pana nesaṃ 2, bhante, siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti?

    ‘‘සියා, සුමනෙ’’ති භගවා අවොච – ‘‘යො සො, සුමනෙ, දායකො සො අමුං අදායකං දෙවභූතො සමානො පඤ්‌චහි ඨානෙහි අධිගණ්‌හාති – දිබ්‌බෙන ආයුනා, දිබ්‌බෙන වණ්‌ණෙන, දිබ්‌බෙන සුඛෙන, දිබ්‌බෙන යසෙන, දිබ්‌බෙන ආධිපතෙය්‍යෙන. යො සො, සුමනෙ, දායකො සො අමුං අදායකං දෙවභූතො සමානො ඉමෙහි පඤ්‌චහි ඨානෙහි අධිගණ්‌හාති’’.

    ‘‘Siyā, sumane’’ti bhagavā avoca – ‘‘yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ devabhūto samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti – dibbena āyunā, dibbena vaṇṇena, dibbena sukhena, dibbena yasena, dibbena ādhipateyyena. Yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ devabhūto samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti’’.

    ‘‘සචෙ පන තෙ, භන්‌තෙ, තතො චුතා ඉත්‌ථත්‌තං ආගච්‌ඡන්‌ති, මනුස්‌සභූතානං පන නෙසං, භන්‌තෙ, සියා විසෙසො, සියා නානාකරණ’’න්‌ති? ‘‘සියා, සුමනෙ’’ති භගවා අවොච – ‘‘යො සො, සුමනෙ, දායකො සො අමුං අදායකං මනුස්‌සභූතො සමානො පඤ්‌චහි ඨානෙහි අධිගණ්‌හාති – මානුසකෙන ආයුනා, මානුසකෙන වණ්‌ණෙන, මානුසකෙන සුඛෙන, මානුසකෙන යසෙන, මානුසකෙන ආධිපතෙය්‍යෙන. යො සො, සුමනෙ, දායකො සො අමුං අදායකං මනුස්‌සභූතො සමානො ඉමෙහි පඤ්‌චහි ඨානෙහි අධිගණ්‌හාති’’.

    ‘‘Sace pana te, bhante, tato cutā itthattaṃ āgacchanti, manussabhūtānaṃ pana nesaṃ, bhante, siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti? ‘‘Siyā, sumane’’ti bhagavā avoca – ‘‘yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ manussabhūto samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti – mānusakena āyunā, mānusakena vaṇṇena, mānusakena sukhena, mānusakena yasena, mānusakena ādhipateyyena. Yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ manussabhūto samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti’’.

    ‘‘සචෙ පන තෙ, භන්‌තෙ, උභො අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජන්‌ති, පබ්‌බජිතානං පන නෙසං, භන්‌තෙ , සියා විසෙසො, සියා නානාකරණ’’න්‌ති? ‘‘සියා, සුමනෙ’’ති භගවා අවොච – ‘‘යො සො, සුමනෙ, දායකො සො අමුං අදායකං පබ්‌බජිතො සමානො පඤ්‌චහි ඨානෙහි අධිගණ්‌හාති – යාචිතොව බහුලං චීවරං පරිභුඤ්‌ජති අප්‌පං අයාචිතො, යාචිතොව බහුලං පිණ්‌ඩපාතං පරිභුඤ්‌ජති අප්‌පං අයාචිතො, යාචිතොව බහුලං සෙනාසනං පරිභුඤ්‌ජති අප්‌පං අයාචිතො, යාචිතොව බහුලං ගිලානප්‌පච්‌චයභෙසජ්‌ජපරික්‌ඛාරං පරිභුඤ්‌ජති අප්‌පං අයාචිතො. යෙහි ඛො පන සබ්‍රහ්‌මචාරීහි සද්‌ධිං විහරති ත්‍යස්‌ස මනාපෙනෙව බහුලං කායකම්‌මෙන සමුදාචරන්‌ති අප්‌පං අමනාපෙන, මනාපෙනෙව බහුලං වචීකම්‌මෙන සමුදාචරන්‌ති අප්‌පං අමනාපෙන, මනාපෙනෙව බහුලං මනොකම්‌මෙන සමුදාචරන්‌ති අප්‌පං අමනාපෙන, මනාපංයෙව බහුලං උපහාරං උපහරන්‌ති අප්‌පං අමනාපං . යො සො, සුමනෙ, දායකො සො අමුං අදායකං පබ්‌බජිතො සමානො ඉමෙහි පඤ්‌චහි ඨානෙහි අධිගණ්‌හාතී’’ති.

    ‘‘Sace pana te, bhante, ubho agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, pabbajitānaṃ pana nesaṃ, bhante , siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti? ‘‘Siyā, sumane’’ti bhagavā avoca – ‘‘yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ pabbajito samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti – yācitova bahulaṃ cīvaraṃ paribhuñjati appaṃ ayācito, yācitova bahulaṃ piṇḍapātaṃ paribhuñjati appaṃ ayācito, yācitova bahulaṃ senāsanaṃ paribhuñjati appaṃ ayācito, yācitova bahulaṃ gilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ paribhuñjati appaṃ ayācito. Yehi kho pana sabrahmacārīhi saddhiṃ viharati tyassa manāpeneva bahulaṃ kāyakammena samudācaranti appaṃ amanāpena, manāpeneva bahulaṃ vacīkammena samudācaranti appaṃ amanāpena, manāpeneva bahulaṃ manokammena samudācaranti appaṃ amanāpena, manāpaṃyeva bahulaṃ upahāraṃ upaharanti appaṃ amanāpaṃ . Yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ pabbajito samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhātī’’ti.

    ‘‘සචෙ පන තෙ, භන්‌තෙ, උභො අරහත්‌තං පාපුණන්‌ති, අරහත්‌තප්‌පත්‌තානං පන නෙසං, භන්‌තෙ, සියා විසෙසො, සියා නානාකරණ’’න්‌ති? ‘‘එත්‌ථ ඛො පනෙසාහං, සුමනෙ, න කිඤ්‌චි නානාකරණං වදාමි, යදිදං විමුත්‌තියා විමුත්‌ති’’න්‌ති 3.

    ‘‘Sace pana te, bhante, ubho arahattaṃ pāpuṇanti, arahattappattānaṃ pana nesaṃ, bhante, siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti? ‘‘Ettha kho panesāhaṃ, sumane, na kiñci nānākaraṇaṃ vadāmi, yadidaṃ vimuttiyā vimutti’’nti 4.

    ‘‘අච්‌ඡරියං, භන්‌තෙ, අබ්‌භුතං, භන්‌තෙ! යාවඤ්‌චිදං, භන්‌තෙ, අලමෙව දානානි දාතුං අලං පුඤ්‌ඤානි කාතුං; යත්‍ර හි නාම දෙවභූතස්‌සාපි උපකාරානි පුඤ්‌ඤානි, මනුස්‌සභූතස්‌සාපි උපකාරානි පුඤ්‌ඤානි, පබ්‌බජිතස්‌සාපි උපකාරානි පුඤ්‌ඤානී’’ති. ‘‘එවමෙතං, සුමනෙ! අලඤ්‌හි, සුමනෙ, දානානි දාතුං අලං පුඤ්‌ඤානි කාතුං! දෙවභූතස්‌සාපි උපකාරානි පුඤ්‌ඤානි, මනුස්‌සභූතස්‌සාපි උපකාරානි පුඤ්‌ඤානි, පබ්‌බජිතස්‌සාපි උපකාරානි පුඤ්‌ඤානී’’ති .

    ‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāvañcidaṃ, bhante, alameva dānāni dātuṃ alaṃ puññāni kātuṃ; yatra hi nāma devabhūtassāpi upakārāni puññāni, manussabhūtassāpi upakārāni puññāni, pabbajitassāpi upakārāni puññānī’’ti. ‘‘Evametaṃ, sumane! Alañhi, sumane, dānāni dātuṃ alaṃ puññāni kātuṃ! Devabhūtassāpi upakārāni puññāni, manussabhūtassāpi upakārāni puññāni, pabbajitassāpi upakārāni puññānī’’ti .

    ඉදමවොච භගවා. ඉදං වත්‌වාන 5 සුගතො අථාපරං එතදවොච සත්‌ථා –

    Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna 6 sugato athāparaṃ etadavoca satthā –

    ‘‘යථාපි චන්‌දො විමලො, ගච්‌ඡං ආකාසධාතුයා;

    ‘‘Yathāpi cando vimalo, gacchaṃ ākāsadhātuyā;

    සබ්‌බෙ තාරාගණෙ ලොකෙ, ආභාය අතිරොචති.

    Sabbe tārāgaṇe loke, ābhāya atirocati.

    ‘‘තථෙව සීලසම්‌පන්‌නො, සද්‌ධො පුරිසපුග්‌ගලො;

    ‘‘Tatheva sīlasampanno, saddho purisapuggalo;

    සබ්‌බෙ මච්‌ඡරිනො ලොකෙ, චාගෙන අතිරොචති.

    Sabbe maccharino loke, cāgena atirocati.

    ‘‘යථාපි මෙඝො ථනයං, විජ්‌ජුමාලී සතක්‌කකු;

    ‘‘Yathāpi megho thanayaṃ, vijjumālī satakkaku;

    ථලං නින්‌නඤ්‌ච පූරෙති, අභිවස්‌සං වසුන්‌ධරං.

    Thalaṃ ninnañca pūreti, abhivassaṃ vasundharaṃ.

    ‘‘එවං දස්‌සනසම්‌පන්‌නො, සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධසාවකො;

    ‘‘Evaṃ dassanasampanno, sammāsambuddhasāvako;

    මච්‌ඡරිං අධිගණ්‌හාති, පඤ්‌චඨානෙහි පණ්‌ඩිතො.

    Macchariṃ adhigaṇhāti, pañcaṭhānehi paṇḍito.

    ‘‘ආයුනා යසසා චෙව 7, වණ්‌ණෙන ච සුඛෙන ච;

    ‘‘Āyunā yasasā ceva 8, vaṇṇena ca sukhena ca;

    ස වෙ භොගපරිබ්‍යූළ්‌හො 9, පෙච්‌ච සග්‌ගෙ පමොදතී’’ති. පඨමං;

    Sa ve bhogaparibyūḷho 10, pecca sagge pamodatī’’ti. paṭhamaṃ;







    Footnotes:
    1. තෙසං (සී.)
    2. tesaṃ (sī.)
    3. විමුත්‌තන්‌ති (ස්‍යා. කං.)
    4. vimuttanti (syā. kaṃ.)
    5. ඉදං වත්‌වා (සී. පී.) එවමුපරිපි
    6. idaṃ vatvā (sī. pī.) evamuparipi
    7. ආයුනා ච යසෙන ච (ක.)
    8. āyunā ca yasena ca (ka.)
    9. භොගපරිබ්‌බූළ්‌හො (සී.)
    10. bhogaparibbūḷho (sī.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 1. සුමනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Sumanasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 1. සුමනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Sumanasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact