| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā |
९. सुमनत्थेरअपदानवण्णना
9. Sumanattheraapadānavaṇṇanā
सुमनो नाम नामेनातिआदिकं आयस्मतो सुमनत्थेरस्स अपदानं। अयम्पि पुरिमबुद्धेसु कताधिकारो तत्थ तत्थ भवे विवट्टूपनिस्सयानि पुञ्ञानि उपचिनन्तो सिखिस्स भगवतो काले मालाकारस्स कुलगेहे निब्बत्तो वुद्धिमन्वाय सद्धाजातो भगवति पसन्नमानसो सुमनमालामुट्ठियो गहेत्वा उभोहि हत्थेहि पूजेसि। सो तेन पुञ्ञेन देवमनुस्सेसु द्वे सम्पत्तियो अनुभवित्वा इमस्मिं बुद्धुप्पादे एकस्मिं कुलगेहे निब्बत्तो वुद्धिमन्वाय पुत्तदारेहि वड्ढित्वा सुमननामेन पाकटो सत्थरि पसीदित्वा पब्बजितो नचिरस्सेव अरहा अहोसि।
Sumanonāma nāmenātiādikaṃ āyasmato sumanattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto sikhissa bhagavato kāle mālākārassa kulagehe nibbatto vuddhimanvāya saddhājāto bhagavati pasannamānaso sumanamālāmuṭṭhiyo gahetvā ubhohi hatthehi pūjesi. So tena puññena devamanussesu dve sampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde ekasmiṃ kulagehe nibbatto vuddhimanvāya puttadārehi vaḍḍhitvā sumananāmena pākaṭo satthari pasīditvā pabbajito nacirasseva arahā ahosi.
६२. सो अरहा हुत्वा अत्तनो पुब्बकम्मं सरित्वा सोमनस्सजातो अत्तनो पुब्बचरितापदानं पकासेन्तो सुमनो नाम नामेनातिआदिमाह। सुन्दरं मनं चित्तं यस्स सो सुमनो। सद्धापसादबहुमानेन युत्तो नामेन सुमनो नाम मालाकारो तदा अहं अहोसिं।
62. So arahā hutvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto attano pubbacaritāpadānaṃ pakāsento sumano nāma nāmenātiādimāha. Sundaraṃ manaṃ cittaṃ yassa so sumano. Saddhāpasādabahumānena yutto nāmena sumano nāma mālākāro tadā ahaṃ ahosiṃ.
६३. सिखिनो लोकबन्धुनोति सिखा मुद्धा कासतीति सिखी। अथ वा सम्पयुत्तसम्पयोगे खादति विद्धंसेतीति सिखी, का सा? अग्गिसिखा, अग्गिसिखा विय सिखाय दिप्पनतो सिखी। यथा अग्गिसिखा जोतति पाकटा होति, सिखी पत्ततिणकट्ठपलासादिके दहति, एवमयम्पि भगवा नीलपीतादिरंसीहि जोतति सकललोकसन्निवासे पाकटो होति। सकसन्तानगतसब्बकिलेसे सोसेति विद्धंसेति झापेतीति वोहारनामं नामकम्मं नामधेय्यं, तस्स सिखिनो। सकललोकस्स बन्धुञातकोति लोकबन्धु, तस्स सिखिनो लोकबन्धुनो भगवतो सुमनपुप्फं अभिरोपयिं पूजेसिन्ति अत्थो।
63.Sikhino lokabandhunoti sikhā muddhā kāsatīti sikhī. Atha vā sampayuttasampayoge khādati viddhaṃsetīti sikhī, kā sā? Aggisikhā, aggisikhā viya sikhāya dippanato sikhī. Yathā aggisikhā jotati pākaṭā hoti, sikhī pattatiṇakaṭṭhapalāsādike dahati, evamayampi bhagavā nīlapītādiraṃsīhi jotati sakalalokasannivāse pākaṭo hoti. Sakasantānagatasabbakilese soseti viddhaṃseti jhāpetīti vohāranāmaṃ nāmakammaṃ nāmadheyyaṃ, tassa sikhino. Sakalalokassa bandhuñātakoti lokabandhu, tassa sikhino lokabandhuno bhagavato sumanapupphaṃ abhiropayiṃ pūjesinti attho.
सुमनत्थेरअपदानवण्णना समत्ता।
Sumanattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / अपदानपाळि • Apadānapāḷi / ९. सुमनत्थेरअपदानं • 9. Sumanattheraapadānaṃ
