Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཨཔདཱན-ཨཊྛཀཐཱ • Apadāna-aṭṭhakathā |
སུམནོ བུདྡྷོ
Sumano buddho
ཨེཝཾ དསསཧསྶིལོཀདྷཱཏུཾ ཨནྡྷཀཱརཾ ཀཏྭཱ པརིནིབྦུཏསྶ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨཔརབྷཱགེ སུམནོ ནཱམ སཏྠཱ ལོཀེ ཨུདཔཱདི། ཏསྶཱཔི ཏཡོ སཱཝཀསནྣིཔཱཏཱ། པཋམསནྣིཔཱཏེ ཀོཊིསཏསཧསྶབྷིཀྑཱུ ཨཧེསུཾ། དུཏིཡེ ཀཉྩནཔབྦཏམྷི ནཝུཏིཀོཊིསཧསྶཱནི, ཏཏིཡེ ཨསཱིཏིཀོཊིསཧསྶཱནི། ཏདཱ མཧཱསཏྟོ ཨཏུལོ ནཱམ ནཱགརཱཛཱ ཨཧོསི མཧིདྡྷིཀོ མཧཱནུབྷཱཝོ། སོ ‘‘བུདྡྷོ ཨུཔྤནྣོ’’ཏི སུཏྭཱ ཉཱཏིསངྒྷཔརིཝུཏོ ནཱགབྷཝནཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཀོཊིསཏསཧསྶབྷིཀྑུཔརིཝཱརསྶ ཏསྶ བྷགཝཏོ དིབྦཏཱུརིཡེཧི ཨུཔཧཱརཾ ཀཱརེཏྭཱ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེཏྭཱ པཙྩེཀཾ དུསྶཡུགཱནི དཏྭཱ སརཎེསུ པཏིཊྛཱསི། སོཔི ནཾ སཏྠཱ ‘‘ཨནཱགཏེ བུདྡྷོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀཱསི། ཏསྶ བྷགཝཏོ ནགརཾ མེཁལཾ ནཱམ ཨཧོསི, སུདཏྟོ ནཱམ རཱཛཱ པིཏཱ, སིརིམཱ ནཱམ མཱཏཱ དེཝཱི, སརཎོ ཙ བྷཱཝིཏཏྟོ ཙ དྭེ ཨགྒསཱཝཀཱ, ཨུདེནོ ནཱམུཔཊྛཱཀོ, སོཎཱ ཙ ཨུཔསོཎཱ ཙ དྭེ ཨགྒསཱཝིཀཱ, ནཱགརུཀྑོ བོདྷི, ནཝུཏིཧཏྠུབྦེདྷཾ སརཱིརཾ ཨཧོསི, ནཝུཏིཡེཝ ཝསྶསཧསྶཱནི ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ ཨཧོསི།
Evaṃ dasasahassilokadhātuṃ andhakāraṃ katvā parinibbutassa tassa bhagavato aparabhāge sumano nāma satthā loke udapādi. Tassāpi tayo sāvakasannipātā. Paṭhamasannipāte koṭisatasahassabhikkhū ahesuṃ. Dutiye kañcanapabbatamhi navutikoṭisahassāni, tatiye asītikoṭisahassāni. Tadā mahāsatto atulo nāma nāgarājā ahosi mahiddhiko mahānubhāvo. So ‘‘buddho uppanno’’ti sutvā ñātisaṅghaparivuto nāgabhavanā nikkhamitvā koṭisatasahassabhikkhuparivārassa tassa bhagavato dibbatūriyehi upahāraṃ kāretvā mahādānaṃ pavattetvā paccekaṃ dussayugāni datvā saraṇesu patiṭṭhāsi. Sopi naṃ satthā ‘‘anāgate buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Tassa bhagavato nagaraṃ mekhalaṃ nāma ahosi, sudatto nāma rājā pitā, sirimā nāma mātā devī, saraṇo ca bhāvitatto ca dve aggasāvakā, udeno nāmupaṭṭhāko, soṇā ca upasoṇā ca dve aggasāvikā, nāgarukkho bodhi, navutihatthubbedhaṃ sarīraṃ ahosi, navutiyeva vassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi.
‘‘མངྒལསྶ ཨཔརེན, སུམནོ ནཱམ ནཱཡཀོ།
‘‘Maṅgalassa aparena, sumano nāma nāyako;
སབྦདྷམྨེཧི ཨསམོ, སབྦསཏྟཱནམུཏྟམོ’’ཏི༎ (བུ॰ ཝཾ॰ ༦.༡)།
Sabbadhammehi asamo, sabbasattānamuttamo’’ti. (bu. vaṃ. 6.1);