Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / బుద్ధవంసపాళి • Buddhavaṃsapāḷi |
౧౩. సుమేధబుద్ధవంసో
13. Sumedhabuddhavaṃso
౧.
1.
పదుముత్తరస్స అపరేన, సుమేధో నామ నాయకో;
Padumuttarassa aparena, sumedho nāma nāyako;
దురాసదో ఉగ్గతేజో, సబ్బలోకుత్తమో ముని.
Durāsado uggatejo, sabbalokuttamo muni.
౨.
2.
పసన్ననేత్తో సుముఖో, బ్రహా ఉజు పతాపవా;
Pasannanetto sumukho, brahā uju patāpavā;
హితేసీ సబ్బసత్తానం, బహూ మోచేసి బన్ధనా.
Hitesī sabbasattānaṃ, bahū mocesi bandhanā.
౩.
3.
యదా బుద్ధో పాపుణిత్వా, కేవలం బోధిముత్తమం;
Yadā buddho pāpuṇitvā, kevalaṃ bodhimuttamaṃ;
సుదస్సనమ్హి నగరే, ధమ్మచక్కం పవత్తయి.
Sudassanamhi nagare, dhammacakkaṃ pavattayi.
౪.
4.
తస్సాపి అభిసమయా తీణి, అహేసుం ధమ్మదేసనే;
Tassāpi abhisamayā tīṇi, ahesuṃ dhammadesane;
కోటిసతసహస్సానం, పఠమాభిసమయో అహు.
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
౫.
5.
పునాపరం కుమ్భకణ్ణం, యక్ఖం సో దమయీ జినో;
Punāparaṃ kumbhakaṇṇaṃ, yakkhaṃ so damayī jino;
నవుతికోటిసహస్సానం, దుతియాభిసమయో అహు.
Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
౬.
6.
పునాపరం అమితయసో, చతుసచ్చం పకాసయి;
Punāparaṃ amitayaso, catusaccaṃ pakāsayi;
అసీతికోటిసహస్సానం, తతియాభిసమయో అహు.
Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
౭.
7.
సన్నిపాతా తయో ఆసుం, సుమేధస్స మహేసినో;
Sannipātā tayo āsuṃ, sumedhassa mahesino;
ఖీణాసవానం విమలానం, సన్తచిత్తాన తాదినం.
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
౮.
8.
సుదస్సనం నామ నగరం, ఉపగఞ్ఛి జినో యదా;
Sudassanaṃ nāma nagaraṃ, upagañchi jino yadā;
తదా ఖీణాసవా భిక్ఖూ, సమింసు సతకోటియో.
Tadā khīṇāsavā bhikkhū, samiṃsu satakoṭiyo.
౯.
9.
పునాపరం దేవకూటే, భిక్ఖూనం కథినత్థతే;
Punāparaṃ devakūṭe, bhikkhūnaṃ kathinatthate;
తదా నవుతికోటీనం, దుతియో ఆసి సమాగమో.
Tadā navutikoṭīnaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
౧౦.
10.
పునాపరం దసబలో, యదా చరతి చారికం;
Punāparaṃ dasabalo, yadā carati cārikaṃ;
తదా అసీతికోటీనం, తతియో ఆసి సమాగమో.
Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyo āsi samāgamo.
౧౧.
11.
అహం తేన సమయేన, ఉత్తరో నామ మాణవో;
Ahaṃ tena samayena, uttaro nāma māṇavo;
అసీతికోటియో మయ్హం, ఘరే సన్నిచితం ధనం.
Asītikoṭiyo mayhaṃ, ghare sannicitaṃ dhanaṃ.
౧౨.
12.
కేవలం సబ్బం దత్వాన, ససఙ్ఘే లోకనాయకే;
Kevalaṃ sabbaṃ datvāna, sasaṅghe lokanāyake;
సరణం తస్సుపగఞ్ఛిం, పబ్బజ్జఞ్చాభిరోచయిం.
Saraṇaṃ tassupagañchiṃ, pabbajjañcābhirocayiṃ.
౧౩.
13.
సోపి మం బుద్ధో బ్యాకాసి, కరోన్తో అనుమోదనం;
Sopi maṃ buddho byākāsi, karonto anumodanaṃ;
‘‘తింసకప్పసహస్సమ్హి, అయం బుద్ధో భవిస్సతి.
‘‘Tiṃsakappasahassamhi, ayaṃ buddho bhavissati.
౧౪.
14.
‘‘పధానం పదహిత్వాన…పే॰… హేస్సామ సమ్ముఖా ఇమం’’.
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
౧౫.
15.
తస్సాపి వచనం సుత్వా, భియ్యో చిత్తం పసాదయిం;
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
ఉత్తరిం వతమధిట్ఠాసిం, దసపారమిపూరియా.
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
౧౬.
16.
సుత్తన్తం వినయఞ్చాపి, నవఙ్గం సత్థుసాసనం;
Suttantaṃ vinayañcāpi, navaṅgaṃ satthusāsanaṃ;
సబ్బం పరియాపుణిత్వాన, సోభయిం జినసాసనం.
Sabbaṃ pariyāpuṇitvāna, sobhayiṃ jinasāsanaṃ.
౧౭.
17.
తత్థప్పమత్తో విహరన్తో, నిసజ్జట్ఠానచఙ్కమే;
Tatthappamatto viharanto, nisajjaṭṭhānacaṅkame;
అభిఞ్ఞాసు పారమిం గన్త్వా, బ్రహ్మలోకమగఞ్ఛహం.
Abhiññāsu pāramiṃ gantvā, brahmalokamagañchahaṃ.
౧౮.
18.
సుదస్సనం నామ నగరం, సుదత్తో నామ ఖత్తియో;
Sudassanaṃ nāma nagaraṃ, sudatto nāma khattiyo;
సుదత్తా నామ జనికా, సుమేధస్స మహేసినో.
Sudattā nāma janikā, sumedhassa mahesino.
౧౯.
19.
నవవస్ససహస్సాని, అగారం అజ్ఝ సో వసి;
Navavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;
సుచన్దకఞ్చనసిరివడ్ఢా, తయో పాసాదముత్తమా.
Sucandakañcanasirivaḍḍhā, tayo pāsādamuttamā.
౨౦.
20.
తిసోళససహస్సాని, నారియో సమలఙ్కతా;
Tisoḷasasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
సుమనా నామ సా నారీ, పునబ్బసు నామ అత్రజో.
Sumanā nāma sā nārī, punabbasu nāma atrajo.
౨౧.
21.
నిమిత్తే చతురో దిస్వా, హత్థియానేన నిక్ఖమి;
Nimitte caturo disvā, hatthiyānena nikkhami;
అనూనకం అడ్ఢమాసం, పధానం పదహీ జినో.
Anūnakaṃ aḍḍhamāsaṃ, padhānaṃ padahī jino.
౨౨.
22.
బ్రహ్మునా యాచితో సన్తో, సుమేధో లోకనాయకో;
Brahmunā yācito santo, sumedho lokanāyako;
వత్తి చక్కం మహావీరో, సుదస్సనుయ్యానముత్తమే.
Vatti cakkaṃ mahāvīro, sudassanuyyānamuttame.
౨౩.
23.
సరణో సబ్బకామో చ, అహేసుం అగ్గసావకా;
Saraṇo sabbakāmo ca, ahesuṃ aggasāvakā;
సాగరో నాముపట్ఠాకో, సుమేధస్స మహేసినో.
Sāgaro nāmupaṭṭhāko, sumedhassa mahesino.
౨౪.
24.
రామా చేవ సురామా చ, అహేసుం అగ్గసావికా;
Rāmā ceva surāmā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
బోధి తస్స భగవతో, మహానీపోతి వుచ్చతి.
Bodhi tassa bhagavato, mahānīpoti vuccati.
౨౫.
25.
ఉరువేలా యసవా చ, అహేసుం అగ్గుపట్ఠకా;
Uruvelā yasavā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
౨౬.
26.
అట్ఠాసీతిరతనాని, అచ్చుగ్గతో మహాముని;
Aṭṭhāsītiratanāni, accuggato mahāmuni;
ఓభాసేతి దిసా సబ్బా, చన్దో తారగణే యథా.
Obhāseti disā sabbā, cando tāragaṇe yathā.
౨౭.
27.
చక్కవత్తిమణీ నామ, యథా తపతి యోజనం;
Cakkavattimaṇī nāma, yathā tapati yojanaṃ;
తథేవ తస్స రతనం, సమన్తా ఫరతి యోజనం.
Tatheva tassa ratanaṃ, samantā pharati yojanaṃ.
౨౮.
28.
నవుతివస్ససహస్సాని , ఆయు విజ్జతి తావదే;
Navutivassasahassāni , āyu vijjati tāvade;
తావతా తిట్ఠమానో సో, తారేసి జనతం బహుం.
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
౨౯.
29.
తేవిజ్జఛళభిఞ్ఞేహి, బలప్పత్తేహి తాదిహి;
Tevijjachaḷabhiññehi, balappattehi tādihi;
సమాకులమిదం ఆసి, అరహన్తేహి సాధుహి.
Samākulamidaṃ āsi, arahantehi sādhuhi.
౩౦.
30.
తేపి సబ్బే అమితయసా, విప్పముత్తా నిరూపధీ;
Tepi sabbe amitayasā, vippamuttā nirūpadhī;
ఞాణాలోకం దస్సయిత్వా, నిబ్బుతా తే మహాయసా.
Ñāṇālokaṃ dassayitvā, nibbutā te mahāyasā.
౩౧.
31.
సుమేధో జినవరో బుద్ధో, మేధారామమ్హి నిబ్బుతో;
Sumedho jinavaro buddho, medhārāmamhi nibbuto;
ధాతువిత్థారికం ఆసి, తేసు తేసు పదేసతోతి.
Dhātuvitthārikaṃ āsi, tesu tesu padesatoti.
సుమేధస్స భగవతో వంసో ఏకాదసమో.
Sumedhassa bhagavato vaṃso ekādasamo.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / బుద్ధవంస-అట్ఠకథా • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ౧౩. సుమేధబుద్ధవంసవణ్ణనా • 13. Sumedhabuddhavaṃsavaṇṇanā