Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / พุทฺธวํสปาฬิ • Buddhavaṃsapāḷi

    ๑๓. สุเมธพุทฺธวํโส

    13. Sumedhabuddhavaṃso

    .

    1.

    ปทุมุตฺตรสฺส อปเรน, สุเมโธ นาม นายโก;

    Padumuttarassa aparena, sumedho nāma nāyako;

    ทุราสโท อุคฺคเตโช, สพฺพโลกุตฺตโม มุนิฯ

    Durāsado uggatejo, sabbalokuttamo muni.

    .

    2.

    ปสนฺนเนโตฺต สุมุโข, พฺรหา อุชุ ปตาปวา;

    Pasannanetto sumukho, brahā uju patāpavā;

    หิเตสี สพฺพสตฺตานํ, พหู โมเจสิ พนฺธนาฯ

    Hitesī sabbasattānaṃ, bahū mocesi bandhanā.

    .

    3.

    ยทา พุโทฺธ ปาปุณิตฺวา, เกวลํ โพธิมุตฺตมํ;

    Yadā buddho pāpuṇitvā, kevalaṃ bodhimuttamaṃ;

    สุทสฺสนมฺหิ นคเร, ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิฯ

    Sudassanamhi nagare, dhammacakkaṃ pavattayi.

    .

    4.

    ตสฺสาปิ อภิสมยา ตีณิ, อเหสุํ ธมฺมเทสเน;

    Tassāpi abhisamayā tīṇi, ahesuṃ dhammadesane;

    โกฎิสตสหสฺสานํ, ปฐมาภิสมโย อหุฯ

    Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.

    .

    5.

    ปุนาปรํ กุมฺภกณฺณํ, ยกฺขํ โส ทมยี ชิโน;

    Punāparaṃ kumbhakaṇṇaṃ, yakkhaṃ so damayī jino;

    นวุติโกฎิสหสฺสานํ, ทุติยาภิสมโย อหุฯ

    Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.

    .

    6.

    ปุนาปรํ อมิตยโส, จตุสจฺจํ ปกาสยิ;

    Punāparaṃ amitayaso, catusaccaṃ pakāsayi;

    อสีติโกฎิสหสฺสานํ, ตติยาภิสมโย อหุฯ

    Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.

    .

    7.

    สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, สุเมธสฺส มเหสิโน;

    Sannipātā tayo āsuṃ, sumedhassa mahesino;

    ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ

    Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.

    .

    8.

    สุทสฺสนํ นาม นครํ, อุปคญฺฉิ ชิโน ยทา;

    Sudassanaṃ nāma nagaraṃ, upagañchi jino yadā;

    ตทา ขีณาสวา ภิกฺขู, สมิํสุ สตโกฎิโยฯ

    Tadā khīṇāsavā bhikkhū, samiṃsu satakoṭiyo.

    .

    9.

    ปุนาปรํ เทวกูเฎ, ภิกฺขูนํ กถินตฺถเต;

    Punāparaṃ devakūṭe, bhikkhūnaṃ kathinatthate;

    ตทา นวุติโกฎีนํ, ทุติโย อาสิ สมาคโมฯ

    Tadā navutikoṭīnaṃ, dutiyo āsi samāgamo.

    ๑๐.

    10.

    ปุนาปรํ ทสพโล, ยทา จรติ จาริกํ;

    Punāparaṃ dasabalo, yadā carati cārikaṃ;

    ตทา อสีติโกฎีนํ, ตติโย อาสิ สมาคโมฯ

    Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyo āsi samāgamo.

    ๑๑.

    11.

    อหํ เตน สมเยน, อุตฺตโร นาม มาณโว;

    Ahaṃ tena samayena, uttaro nāma māṇavo;

    อสีติโกฎิโย มยฺหํ, ฆเร สนฺนิจิตํ ธนํฯ

    Asītikoṭiyo mayhaṃ, ghare sannicitaṃ dhanaṃ.

    ๑๒.

    12.

    เกวลํ สพฺพํ ทตฺวาน, สสเงฺฆ โลกนายเก;

    Kevalaṃ sabbaṃ datvāna, sasaṅghe lokanāyake;

    สรณํ ตสฺสุปคญฺฉิํ, ปพฺพชฺชญฺจาภิโรจยิํฯ

    Saraṇaṃ tassupagañchiṃ, pabbajjañcābhirocayiṃ.

    ๑๓.

    13.

    โสปิ มํ พุโทฺธ พฺยากาสิ, กโรโนฺต อนุโมทนํ;

    Sopi maṃ buddho byākāsi, karonto anumodanaṃ;

    ‘‘ติํสกปฺปสหสฺสมฺหิ, อยํ พุโทฺธ ภวิสฺสติฯ

    ‘‘Tiṃsakappasahassamhi, ayaṃ buddho bhavissati.

    ๑๔.

    14.

    ‘‘ปธานํ ปทหิตฺวาน…เป.… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’ฯ

    ‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.

    ๑๕.

    15.

    ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา, ภิโยฺย จิตฺตํ ปสาทยิํ;

    Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;

    อุตฺตริํ วตมธิฎฺฐาสิํ, ทสปารมิปูริยาฯ

    Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.

    ๑๖.

    16.

    สุตฺตนฺตํ วินยญฺจาปิ, นวงฺคํ สตฺถุสาสนํ;

    Suttantaṃ vinayañcāpi, navaṅgaṃ satthusāsanaṃ;

    สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวาน, โสภยิํ ชินสาสนํฯ

    Sabbaṃ pariyāpuṇitvāna, sobhayiṃ jinasāsanaṃ.

    ๑๗.

    17.

    ตตฺถปฺปมโตฺต วิหรโนฺต, นิสชฺชฎฺฐานจงฺกเม;

    Tatthappamatto viharanto, nisajjaṭṭhānacaṅkame;

    อภิญฺญาสุ ปารมิํ คนฺตฺวา, พฺรหฺมโลกมคญฺฉหํฯ

    Abhiññāsu pāramiṃ gantvā, brahmalokamagañchahaṃ.

    ๑๘.

    18.

    สุทสฺสนํ นาม นครํ, สุทโตฺต นาม ขตฺติโย;

    Sudassanaṃ nāma nagaraṃ, sudatto nāma khattiyo;

    สุทตฺตา นาม ชนิกา, สุเมธสฺส มเหสิโนฯ

    Sudattā nāma janikā, sumedhassa mahesino.

    ๑๙.

    19.

    นววสฺสสหสฺสานิ, อคารํ อชฺฌ โส วสิ;

    Navavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;

    สุจนฺทกญฺจนสิริวฑฺฒา, ตโย ปาสาทมุตฺตมาฯ

    Sucandakañcanasirivaḍḍhā, tayo pāsādamuttamā.

    ๒๐.

    20.

    ติโสฬสสหสฺสานิ, นาริโย สมลงฺกตา;

    Tisoḷasasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;

    สุมนา นาม สา นารี, ปุนพฺพสุ นาม อตฺรโชฯ

    Sumanā nāma sā nārī, punabbasu nāma atrajo.

    ๒๑.

    21.

    นิมิเตฺต จตุโร ทิสฺวา, หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ;

    Nimitte caturo disvā, hatthiyānena nikkhami;

    อนูนกํ อฑฺฒมาสํ, ปธานํ ปทหี ชิโนฯ

    Anūnakaṃ aḍḍhamāsaṃ, padhānaṃ padahī jino.

    ๒๒.

    22.

    พฺรหฺมุนา ยาจิโต สโนฺต, สุเมโธ โลกนายโก;

    Brahmunā yācito santo, sumedho lokanāyako;

    วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, สุทสฺสนุยฺยานมุตฺตเมฯ

    Vatti cakkaṃ mahāvīro, sudassanuyyānamuttame.

    ๒๓.

    23.

    สรโณ สพฺพกาโม จ, อเหสุํ อคฺคสาวกา;

    Saraṇo sabbakāmo ca, ahesuṃ aggasāvakā;

    สาคโร นามุปฎฺฐาโก, สุเมธสฺส มเหสิโนฯ

    Sāgaro nāmupaṭṭhāko, sumedhassa mahesino.

    ๒๔.

    24.

    รามา เจว สุรามา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;

    Rāmā ceva surāmā ca, ahesuṃ aggasāvikā;

    โพธิ ตสฺส ภควโต, มหานีโปติ วุจฺจติฯ

    Bodhi tassa bhagavato, mahānīpoti vuccati.

    ๒๕.

    25.

    อุรุเวลา ยสวา จ, อเหสุํ อคฺคุปฎฺฐกา;

    Uruvelā yasavā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;

    ยโสธรา สิริมา จ 1, อเหสุํ อคฺคุปฎฺฐิกาฯ

    Yasodharā sirimā ca 2, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.

    ๒๖.

    26.

    อฎฺฐาสีติรตนานิ, อจฺจุคฺคโต มหามุนิ;

    Aṭṭhāsītiratanāni, accuggato mahāmuni;

    โอภาเสติ ทิสา สพฺพา, จโนฺท ตารคเณ ยถาฯ

    Obhāseti disā sabbā, cando tāragaṇe yathā.

    ๒๗.

    27.

    จกฺกวตฺติมณี นาม, ยถา ตปติ โยชนํ;

    Cakkavattimaṇī nāma, yathā tapati yojanaṃ;

    ตเถว ตสฺส รตนํ, สมนฺตา ผรติ โยชนํฯ

    Tatheva tassa ratanaṃ, samantā pharati yojanaṃ.

    ๒๘.

    28.

    นวุติวสฺสสหสฺสานิ , อายุ วิชฺชติ ตาวเท;

    Navutivassasahassāni , āyu vijjati tāvade;

    ตาวตา ติฎฺฐมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ

    Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.

    ๒๙.

    29.

    เตวิชฺชฉฬภิเญฺญหิ, พลปฺปเตฺตหิ ตาทิหิ;

    Tevijjachaḷabhiññehi, balappattehi tādihi;

    สมากุลมิทํ อาสิ, อรหเนฺตหิ สาธุหิฯ

    Samākulamidaṃ āsi, arahantehi sādhuhi.

    ๓๐.

    30.

    เตปิ สเพฺพ อมิตยสา, วิปฺปมุตฺตา นิรูปธี;

    Tepi sabbe amitayasā, vippamuttā nirūpadhī;

    ญาณาโลกํ ทสฺสยิตฺวา, นิพฺพุตา เต มหายสาฯ

    Ñāṇālokaṃ dassayitvā, nibbutā te mahāyasā.

    ๓๑.

    31.

    สุเมโธ ชินวโร พุโทฺธ, เมธารามมฺหิ นิพฺพุโต;

    Sumedho jinavaro buddho, medhārāmamhi nibbuto;

    ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ, เตสุ เตสุ ปเทสโตติฯ

    Dhātuvitthārikaṃ āsi, tesu tesu padesatoti.

    สุเมธสฺส ภควโต วํโส เอกาทสโมฯ

    Sumedhassa bhagavato vaṃso ekādasamo.







    Footnotes:
    1. ยสา นาม สิริมา จ (สฺยา. กํ.)
    2. yasā nāma sirimā ca (syā. kaṃ.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / พุทฺธวํส-อฎฺฐกถา • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ๑๓. สุเมธพุทฺธวํสวณฺณนา • 13. Sumedhabuddhavaṃsavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact