Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ពុទ្ធវំសបាឡិ • Buddhavaṃsapāḷi |
១៣. សុមេធពុទ្ធវំសោ
13. Sumedhabuddhavaṃso
១.
1.
បទុមុត្តរស្ស អបរេន, សុមេធោ នាម នាយកោ;
Padumuttarassa aparena, sumedho nāma nāyako;
ទុរាសទោ ឧគ្គតេជោ, សព្ពលោកុត្តមោ មុនិ។
Durāsado uggatejo, sabbalokuttamo muni.
២.
2.
បសន្ននេត្តោ សុមុខោ, ព្រហា ឧជុ បតាបវា;
Pasannanetto sumukho, brahā uju patāpavā;
ហិតេសី សព្ពសត្តានំ, ពហូ មោចេសិ ពន្ធនា។
Hitesī sabbasattānaṃ, bahū mocesi bandhanā.
៣.
3.
យទា ពុទ្ធោ បាបុណិត្វា, កេវលំ ពោធិមុត្តមំ;
Yadā buddho pāpuṇitvā, kevalaṃ bodhimuttamaṃ;
សុទស្សនម្ហិ នគរេ, ធម្មចក្កំ បវត្តយិ។
Sudassanamhi nagare, dhammacakkaṃ pavattayi.
៤.
4.
តស្សាបិ អភិសមយា តីណិ, អហេសុំ ធម្មទេសនេ;
Tassāpi abhisamayā tīṇi, ahesuṃ dhammadesane;
កោដិសតសហស្សានំ, បឋមាភិសមយោ អហុ។
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
៥.
5.
បុនាបរំ កុម្ភកណ្ណំ, យក្ខំ សោ ទមយី ជិនោ;
Punāparaṃ kumbhakaṇṇaṃ, yakkhaṃ so damayī jino;
នវុតិកោដិសហស្សានំ, ទុតិយាភិសមយោ អហុ។
Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
៦.
6.
បុនាបរំ អមិតយសោ, ចតុសច្ចំ បកាសយិ;
Punāparaṃ amitayaso, catusaccaṃ pakāsayi;
អសីតិកោដិសហស្សានំ, តតិយាភិសមយោ អហុ។
Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
៧.
7.
សន្និបាតា តយោ អាសុំ, សុមេធស្ស មហេសិនោ;
Sannipātā tayo āsuṃ, sumedhassa mahesino;
ខីណាសវានំ វិមលានំ, សន្តចិត្តាន តាទិនំ។
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
៨.
8.
សុទស្សនំ នាម នគរំ, ឧបគញ្ឆិ ជិនោ យទា;
Sudassanaṃ nāma nagaraṃ, upagañchi jino yadā;
តទា ខីណាសវា ភិក្ខូ, សមិំសុ សតកោដិយោ។
Tadā khīṇāsavā bhikkhū, samiṃsu satakoṭiyo.
៩.
9.
បុនាបរំ ទេវកូដេ, ភិក្ខូនំ កថិនត្ថតេ;
Punāparaṃ devakūṭe, bhikkhūnaṃ kathinatthate;
តទា នវុតិកោដីនំ, ទុតិយោ អាសិ សមាគមោ។
Tadā navutikoṭīnaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
១០.
10.
បុនាបរំ ទសពលោ, យទា ចរតិ ចារិកំ;
Punāparaṃ dasabalo, yadā carati cārikaṃ;
តទា អសីតិកោដីនំ, តតិយោ អាសិ សមាគមោ។
Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyo āsi samāgamo.
១១.
11.
អហំ តេន សមយេន, ឧត្តរោ នាម មាណវោ;
Ahaṃ tena samayena, uttaro nāma māṇavo;
អសីតិកោដិយោ មយ្ហំ, ឃរេ សន្និចិតំ ធនំ។
Asītikoṭiyo mayhaṃ, ghare sannicitaṃ dhanaṃ.
១២.
12.
កេវលំ សព្ពំ ទត្វាន, សសង្ឃេ លោកនាយកេ;
Kevalaṃ sabbaṃ datvāna, sasaṅghe lokanāyake;
សរណំ តស្សុបគញ្ឆិំ, បព្ពជ្ជញ្ចាភិរោចយិំ។
Saraṇaṃ tassupagañchiṃ, pabbajjañcābhirocayiṃ.
១៣.
13.
សោបិ មំ ពុទ្ធោ ព្យាកាសិ, ករោន្តោ អនុមោទនំ;
Sopi maṃ buddho byākāsi, karonto anumodanaṃ;
‘‘តិំសកប្បសហស្សម្ហិ, អយំ ពុទ្ធោ ភវិស្សតិ។
‘‘Tiṃsakappasahassamhi, ayaṃ buddho bhavissati.
១៤.
14.
‘‘បធានំ បទហិត្វាន…បេ.… ហេស្សាម សម្មុខា ឥមំ’’។
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
១៥.
15.
តស្សាបិ វចនំ សុត្វា, ភិយ្យោ ចិត្តំ បសាទយិំ;
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
ឧត្តរិំ វតមធិដ្ឋាសិំ, ទសបារមិបូរិយា។
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
១៦.
16.
សុត្តន្តំ វិនយញ្ចាបិ, នវង្គំ សត្ថុសាសនំ;
Suttantaṃ vinayañcāpi, navaṅgaṃ satthusāsanaṃ;
សព្ពំ បរិយាបុណិត្វាន, សោភយិំ ជិនសាសនំ។
Sabbaṃ pariyāpuṇitvāna, sobhayiṃ jinasāsanaṃ.
១៧.
17.
តត្ថប្បមត្តោ វិហរន្តោ, និសជ្ជដ្ឋានចង្កមេ;
Tatthappamatto viharanto, nisajjaṭṭhānacaṅkame;
អភិញ្ញាសុ បារមិំ គន្ត្វា, ព្រហ្មលោកមគញ្ឆហំ។
Abhiññāsu pāramiṃ gantvā, brahmalokamagañchahaṃ.
១៨.
18.
សុទស្សនំ នាម នគរំ, សុទត្តោ នាម ខត្តិយោ;
Sudassanaṃ nāma nagaraṃ, sudatto nāma khattiyo;
សុទត្តា នាម ជនិកា, សុមេធស្ស មហេសិនោ។
Sudattā nāma janikā, sumedhassa mahesino.
១៩.
19.
នវវស្សសហស្សានិ, អគារំ អជ្ឈ សោ វសិ;
Navavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;
សុចន្ទកញ្ចនសិរិវឌ្ឍា, តយោ បាសាទមុត្តមា។
Sucandakañcanasirivaḍḍhā, tayo pāsādamuttamā.
២០.
20.
តិសោឡសសហស្សានិ, នារិយោ សមលង្កតា;
Tisoḷasasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
សុមនា នាម សា នារី, បុនព្ពសុ នាម អត្រជោ។
Sumanā nāma sā nārī, punabbasu nāma atrajo.
២១.
21.
និមិត្តេ ចតុរោ ទិស្វា, ហត្ថិយានេន និក្ខមិ;
Nimitte caturo disvā, hatthiyānena nikkhami;
អនូនកំ អឌ្ឍមាសំ, បធានំ បទហី ជិនោ។
Anūnakaṃ aḍḍhamāsaṃ, padhānaṃ padahī jino.
២២.
22.
ព្រហ្មុនា យាចិតោ សន្តោ, សុមេធោ លោកនាយកោ;
Brahmunā yācito santo, sumedho lokanāyako;
វត្តិ ចក្កំ មហាវីរោ, សុទស្សនុយ្យានមុត្តមេ។
Vatti cakkaṃ mahāvīro, sudassanuyyānamuttame.
២៣.
23.
សរណោ សព្ពកាមោ ច, អហេសុំ អគ្គសាវកា;
Saraṇo sabbakāmo ca, ahesuṃ aggasāvakā;
សាគរោ នាមុបដ្ឋាកោ, សុមេធស្ស មហេសិនោ។
Sāgaro nāmupaṭṭhāko, sumedhassa mahesino.
២៤.
24.
រាមា ចេវ សុរាមា ច, អហេសុំ អគ្គសាវិកា;
Rāmā ceva surāmā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
ពោធិ តស្ស ភគវតោ, មហានីបោតិ វុច្ចតិ។
Bodhi tassa bhagavato, mahānīpoti vuccati.
២៥.
25.
ឧរុវេលា យសវា ច, អហេសុំ អគ្គុបដ្ឋកា;
Uruvelā yasavā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
២៦.
26.
អដ្ឋាសីតិរតនានិ, អច្ចុគ្គតោ មហាមុនិ;
Aṭṭhāsītiratanāni, accuggato mahāmuni;
ឱភាសេតិ ទិសា សព្ពា, ចន្ទោ តារគណេ យថា។
Obhāseti disā sabbā, cando tāragaṇe yathā.
២៧.
27.
ចក្កវត្តិមណី នាម, យថា តបតិ យោជនំ;
Cakkavattimaṇī nāma, yathā tapati yojanaṃ;
តថេវ តស្ស រតនំ, សមន្តា ផរតិ យោជនំ។
Tatheva tassa ratanaṃ, samantā pharati yojanaṃ.
២៨.
28.
នវុតិវស្សសហស្សានិ , អាយុ វិជ្ជតិ តាវទេ;
Navutivassasahassāni , āyu vijjati tāvade;
តាវតា តិដ្ឋមានោ សោ, តារេសិ ជនតំ ពហុំ។
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
២៩.
29.
តេវិជ្ជឆឡភិញ្ញេហិ, ពលប្បត្តេហិ តាទិហិ;
Tevijjachaḷabhiññehi, balappattehi tādihi;
សមាកុលមិទំ អាសិ, អរហន្តេហិ សាធុហិ។
Samākulamidaṃ āsi, arahantehi sādhuhi.
៣០.
30.
តេបិ សព្ពេ អមិតយសា, វិប្បមុត្តា និរូបធី;
Tepi sabbe amitayasā, vippamuttā nirūpadhī;
ញាណាលោកំ ទស្សយិត្វា, និព្ពុតា តេ មហាយសា។
Ñāṇālokaṃ dassayitvā, nibbutā te mahāyasā.
៣១.
31.
សុមេធោ ជិនវរោ ពុទ្ធោ, មេធារាមម្ហិ និព្ពុតោ;
Sumedho jinavaro buddho, medhārāmamhi nibbuto;
ធាតុវិត្ថារិកំ អាសិ, តេសុ តេសុ បទេសតោតិ។
Dhātuvitthārikaṃ āsi, tesu tesu padesatoti.
សុមេធស្ស ភគវតោ វំសោ ឯកាទសមោ។
Sumedhassa bhagavato vaṃso ekādasamo.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ខុទ្ទកនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ពុទ្ធវំស-អដ្ឋកថា • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ១៣. សុមេធពុទ្ធវំសវណ្ណនា • 13. Sumedhabuddhavaṃsavaṇṇanā