| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಬುದ್ಧವಂಸಪಾಳಿ • Buddhavaṃsapāḷi |
೧೩. ಸುಮೇಧಬುದ್ಧವಂಸೋ
13. Sumedhabuddhavaṃso
೧.
1.
ಪದುಮುತ್ತರಸ್ಸ ಅಪರೇನ, ಸುಮೇಧೋ ನಾಮ ನಾಯಕೋ।
Padumuttarassa aparena, sumedho nāma nāyako;
ದುರಾಸದೋ ಉಗ್ಗತೇಜೋ, ಸಬ್ಬಲೋಕುತ್ತಮೋ ಮುನಿ॥
Durāsado uggatejo, sabbalokuttamo muni.
೨.
2.
ಪಸನ್ನನೇತ್ತೋ ಸುಮುಖೋ, ಬ್ರಹಾ ಉಜು ಪತಾಪವಾ।
Pasannanetto sumukho, brahā uju patāpavā;
ಹಿತೇಸೀ ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಂ, ಬಹೂ ಮೋಚೇಸಿ ಬನ್ಧನಾ॥
Hitesī sabbasattānaṃ, bahū mocesi bandhanā.
೩.
3.
ಯದಾ ಬುದ್ಧೋ ಪಾಪುಣಿತ್ವಾ, ಕೇವಲಂ ಬೋಧಿಮುತ್ತಮಂ।
Yadā buddho pāpuṇitvā, kevalaṃ bodhimuttamaṃ;
ಸುದಸ್ಸನಮ್ಹಿ ನಗರೇ, ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತಯಿ॥
Sudassanamhi nagare, dhammacakkaṃ pavattayi.
೪.
4.
ತಸ್ಸಾಪಿ ಅಭಿಸಮಯಾ ತೀಣಿ, ಅಹೇಸುಂ ಧಮ್ಮದೇಸನೇ।
Tassāpi abhisamayā tīṇi, ahesuṃ dhammadesane;
ಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ, ಪಠಮಾಭಿಸಮಯೋ ಅಹು॥
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
೫.
5.
ಪುನಾಪರಂ ಕುಮ್ಭಕಣ್ಣಂ, ಯಕ್ಖಂ ಸೋ ದಮಯೀ ಜಿನೋ।
Punāparaṃ kumbhakaṇṇaṃ, yakkhaṃ so damayī jino;
ನವುತಿಕೋಟಿಸಹಸ್ಸಾನಂ, ದುತಿಯಾಭಿಸಮಯೋ ಅಹು॥
Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
೬.
6.
ಪುನಾಪರಂ ಅಮಿತಯಸೋ, ಚತುಸಚ್ಚಂ ಪಕಾಸಯಿ।
Punāparaṃ amitayaso, catusaccaṃ pakāsayi;
ಅಸೀತಿಕೋಟಿಸಹಸ್ಸಾನಂ, ತತಿಯಾಭಿಸಮಯೋ ಅಹು॥
Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
೭.
7.
ಸನ್ನಿಪಾತಾ ತಯೋ ಆಸುಂ, ಸುಮೇಧಸ್ಸ ಮಹೇಸಿನೋ।
Sannipātā tayo āsuṃ, sumedhassa mahesino;
ಖೀಣಾಸವಾನಂ ವಿಮಲಾನಂ, ಸನ್ತಚಿತ್ತಾನ ತಾದಿನಂ॥
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
೮.
8.
ಸುದಸ್ಸನಂ ನಾಮ ನಗರಂ, ಉಪಗಞ್ಛಿ ಜಿನೋ ಯದಾ।
Sudassanaṃ nāma nagaraṃ, upagañchi jino yadā;
ತದಾ ಖೀಣಾಸವಾ ಭಿಕ್ಖೂ, ಸಮಿಂಸು ಸತಕೋಟಿಯೋ॥
Tadā khīṇāsavā bhikkhū, samiṃsu satakoṭiyo.
೯.
9.
ಪುನಾಪರಂ ದೇವಕೂಟೇ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಕಥಿನತ್ಥತೇ।
Punāparaṃ devakūṭe, bhikkhūnaṃ kathinatthate;
ತದಾ ನವುತಿಕೋಟೀನಂ, ದುತಿಯೋ ಆಸಿ ಸಮಾಗಮೋ॥
Tadā navutikoṭīnaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
೧೦.
10.
ಪುನಾಪರಂ ದಸಬಲೋ, ಯದಾ ಚರತಿ ಚಾರಿಕಂ।
Punāparaṃ dasabalo, yadā carati cārikaṃ;
ತದಾ ಅಸೀತಿಕೋಟೀನಂ, ತತಿಯೋ ಆಸಿ ಸಮಾಗಮೋ॥
Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyo āsi samāgamo.
೧೧.
11.
ಅಹಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ, ಉತ್ತರೋ ನಾಮ ಮಾಣವೋ।
Ahaṃ tena samayena, uttaro nāma māṇavo;
ಅಸೀತಿಕೋಟಿಯೋ ಮಯ್ಹಂ, ಘರೇ ಸನ್ನಿಚಿತಂ ಧನಂ॥
Asītikoṭiyo mayhaṃ, ghare sannicitaṃ dhanaṃ.
೧೨.
12.
ಕೇವಲಂ ಸಬ್ಬಂ ದತ್ವಾನ, ಸಸಙ್ಘೇ ಲೋಕನಾಯಕೇ।
Kevalaṃ sabbaṃ datvāna, sasaṅghe lokanāyake;
ಸರಣಂ ತಸ್ಸುಪಗಞ್ಛಿಂ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಞ್ಚಾಭಿರೋಚಯಿಂ॥
Saraṇaṃ tassupagañchiṃ, pabbajjañcābhirocayiṃ.
೧೩.
13.
ಸೋಪಿ ಮಂ ಬುದ್ಧೋ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ, ಕರೋನ್ತೋ ಅನುಮೋದನಂ।
Sopi maṃ buddho byākāsi, karonto anumodanaṃ;
‘‘ತಿಂಸಕಪ್ಪಸಹಸ್ಸಮ್ಹಿ, ಅಯಂ ಬುದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥
‘‘Tiṃsakappasahassamhi, ayaṃ buddho bhavissati.
೧೪.
14.
‘‘ಪಧಾನಂ ಪದಹಿತ್ವಾನ…ಪೇ॰… ಹೇಸ್ಸಾಮ ಸಮ್ಮುಖಾ ಇಮಂ’’॥
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
೧೫.
15.
ತಸ್ಸಾಪಿ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ, ಭಿಯ್ಯೋ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದಯಿಂ।
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
ಉತ್ತರಿಂ ವತಮಧಿಟ್ಠಾಸಿಂ, ದಸಪಾರಮಿಪೂರಿಯಾ॥
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
೧೬.
16.
ಸುತ್ತನ್ತಂ ವಿನಯಞ್ಚಾಪಿ, ನವಙ್ಗಂ ಸತ್ಥುಸಾಸನಂ।
Suttantaṃ vinayañcāpi, navaṅgaṃ satthusāsanaṃ;
ಸಬ್ಬಂ ಪರಿಯಾಪುಣಿತ್ವಾನ, ಸೋಭಯಿಂ ಜಿನಸಾಸನಂ॥
Sabbaṃ pariyāpuṇitvāna, sobhayiṃ jinasāsanaṃ.
೧೭.
17.
ತತ್ಥಪ್ಪಮತ್ತೋ ವಿಹರನ್ತೋ, ನಿಸಜ್ಜಟ್ಠಾನಚಙ್ಕಮೇ।
Tatthappamatto viharanto, nisajjaṭṭhānacaṅkame;
ಅಭಿಞ್ಞಾಸು ಪಾರಮಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮಗಞ್ಛಹಂ॥
Abhiññāsu pāramiṃ gantvā, brahmalokamagañchahaṃ.
೧೮.
18.
ಸುದಸ್ಸನಂ ನಾಮ ನಗರಂ, ಸುದತ್ತೋ ನಾಮ ಖತ್ತಿಯೋ।
Sudassanaṃ nāma nagaraṃ, sudatto nāma khattiyo;
ಸುದತ್ತಾ ನಾಮ ಜನಿಕಾ, ಸುಮೇಧಸ್ಸ ಮಹೇಸಿನೋ॥
Sudattā nāma janikā, sumedhassa mahesino.
೧೯.
19.
ನವವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝ ಸೋ ವಸಿ।
Navavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;
ಸುಚನ್ದಕಞ್ಚನಸಿರಿವಡ್ಢಾ, ತಯೋ ಪಾಸಾದಮುತ್ತಮಾ॥
Sucandakañcanasirivaḍḍhā, tayo pāsādamuttamā.
೨೦.
20.
ತಿಸೋಳಸಸಹಸ್ಸಾನಿ, ನಾರಿಯೋ ಸಮಲಙ್ಕತಾ।
Tisoḷasasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
ಸುಮನಾ ನಾಮ ಸಾ ನಾರೀ, ಪುನಬ್ಬಸು ನಾಮ ಅತ್ರಜೋ॥
Sumanā nāma sā nārī, punabbasu nāma atrajo.
೨೧.
21.
ನಿಮಿತ್ತೇ ಚತುರೋ ದಿಸ್ವಾ, ಹತ್ಥಿಯಾನೇನ ನಿಕ್ಖಮಿ।
Nimitte caturo disvā, hatthiyānena nikkhami;
ಅನೂನಕಂ ಅಡ್ಢಮಾಸಂ, ಪಧಾನಂ ಪದಹೀ ಜಿನೋ॥
Anūnakaṃ aḍḍhamāsaṃ, padhānaṃ padahī jino.
೨೨.
22.
ಬ್ರಹ್ಮುನಾ ಯಾಚಿತೋ ಸನ್ತೋ, ಸುಮೇಧೋ ಲೋಕನಾಯಕೋ।
Brahmunā yācito santo, sumedho lokanāyako;
ವತ್ತಿ ಚಕ್ಕಂ ಮಹಾವೀರೋ, ಸುದಸ್ಸನುಯ್ಯಾನಮುತ್ತಮೇ॥
Vatti cakkaṃ mahāvīro, sudassanuyyānamuttame.
೨೩.
23.
ಸರಣೋ ಸಬ್ಬಕಾಮೋ ಚ, ಅಹೇಸುಂ ಅಗ್ಗಸಾವಕಾ।
Saraṇo sabbakāmo ca, ahesuṃ aggasāvakā;
ಸಾಗರೋ ನಾಮುಪಟ್ಠಾಕೋ, ಸುಮೇಧಸ್ಸ ಮಹೇಸಿನೋ॥
Sāgaro nāmupaṭṭhāko, sumedhassa mahesino.
೨೪.
24.
ರಾಮಾ ಚೇವ ಸುರಾಮಾ ಚ, ಅಹೇಸುಂ ಅಗ್ಗಸಾವಿಕಾ।
Rāmā ceva surāmā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
ಬೋಧಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ, ಮಹಾನೀಪೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ॥
Bodhi tassa bhagavato, mahānīpoti vuccati.
೨೫.
25.
ಉರುವೇಲಾ ಯಸವಾ ಚ, ಅಹೇಸುಂ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಕಾ।
Uruvelā yasavā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
೨೬.
26.
ಅಟ್ಠಾಸೀತಿರತನಾನಿ, ಅಚ್ಚುಗ್ಗತೋ ಮಹಾಮುನಿ।
Aṭṭhāsītiratanāni, accuggato mahāmuni;
ಓಭಾಸೇತಿ ದಿಸಾ ಸಬ್ಬಾ, ಚನ್ದೋ ತಾರಗಣೇ ಯಥಾ॥
Obhāseti disā sabbā, cando tāragaṇe yathā.
೨೭.
27.
ಚಕ್ಕವತ್ತಿಮಣೀ ನಾಮ, ಯಥಾ ತಪತಿ ಯೋಜನಂ।
Cakkavattimaṇī nāma, yathā tapati yojanaṃ;
ತಥೇವ ತಸ್ಸ ರತನಂ, ಸಮನ್ತಾ ಫರತಿ ಯೋಜನಂ॥
Tatheva tassa ratanaṃ, samantā pharati yojanaṃ.
೨೮.
28.
ನವುತಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ , ಆಯು ವಿಜ್ಜತಿ ತಾವದೇ।
Navutivassasahassāni , āyu vijjati tāvade;
ತಾವತಾ ತಿಟ್ಠಮಾನೋ ಸೋ, ತಾರೇಸಿ ಜನತಂ ಬಹುಂ॥
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
೨೯.
29.
ತೇವಿಜ್ಜಛಳಭಿಞ್ಞೇಹಿ, ಬಲಪ್ಪತ್ತೇಹಿ ತಾದಿಹಿ।
Tevijjachaḷabhiññehi, balappattehi tādihi;
ಸಮಾಕುಲಮಿದಂ ಆಸಿ, ಅರಹನ್ತೇಹಿ ಸಾಧುಹಿ॥
Samākulamidaṃ āsi, arahantehi sādhuhi.
೩೦.
30.
ತೇಪಿ ಸಬ್ಬೇ ಅಮಿತಯಸಾ, ವಿಪ್ಪಮುತ್ತಾ ನಿರೂಪಧೀ।
Tepi sabbe amitayasā, vippamuttā nirūpadhī;
ಞಾಣಾಲೋಕಂ ದಸ್ಸಯಿತ್ವಾ, ನಿಬ್ಬುತಾ ತೇ ಮಹಾಯಸಾ॥
Ñāṇālokaṃ dassayitvā, nibbutā te mahāyasā.
೩೧.
31.
ಸುಮೇಧೋ ಜಿನವರೋ ಬುದ್ಧೋ, ಮೇಧಾರಾಮಮ್ಹಿ ನಿಬ್ಬುತೋ।
Sumedho jinavaro buddho, medhārāmamhi nibbuto;
ಧಾತುವಿತ್ಥಾರಿಕಂ ಆಸಿ, ತೇಸು ತೇಸು ಪದೇಸತೋತಿ॥
Dhātuvitthārikaṃ āsi, tesu tesu padesatoti.
ಸುಮೇಧಸ್ಸ ಭಗವತೋ ವಂಸೋ ಏಕಾದಸಮೋ।
Sumedhassa bhagavato vaṃso ekādasamo.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಬುದ್ಧವಂಸ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ೧೩. ಸುಮೇಧಬುದ್ಧವಂಸವಣ್ಣನಾ • 13. Sumedhabuddhavaṃsavaṇṇanā
