Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / බුද්ධවංසපාළි • Buddhavaṃsapāḷi |
13. සුමෙධබුද්ධවංසො
13. Sumedhabuddhavaṃso
1.
1.
පදුමුත්තරස්ස අපරෙන, සුමෙධො නාම නායකො;
Padumuttarassa aparena, sumedho nāma nāyako;
දුරාසදො උග්ගතෙජො, සබ්බලොකුත්තමො මුනි.
Durāsado uggatejo, sabbalokuttamo muni.
2.
2.
පසන්නනෙත්තො සුමුඛො, බ්රහා උජු පතාපවා;
Pasannanetto sumukho, brahā uju patāpavā;
හිතෙසී සබ්බසත්තානං, බහූ මොචෙසි බන්ධනා.
Hitesī sabbasattānaṃ, bahū mocesi bandhanā.
3.
3.
යදා බුද්ධො පාපුණිත්වා, කෙවලං බොධිමුත්තමං;
Yadā buddho pāpuṇitvā, kevalaṃ bodhimuttamaṃ;
සුදස්සනම්හි නගරෙ, ධම්මචක්කං පවත්තයි.
Sudassanamhi nagare, dhammacakkaṃ pavattayi.
4.
4.
තස්සාපි අභිසමයා තීණි, අහෙසුං ධම්මදෙසනෙ;
Tassāpi abhisamayā tīṇi, ahesuṃ dhammadesane;
කොටිසතසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
5.
5.
පුනාපරං කුම්භකණ්ණං, යක්ඛං සො දමයී ජිනො;
Punāparaṃ kumbhakaṇṇaṃ, yakkhaṃ so damayī jino;
නවුතිකොටිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.
Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
6.
6.
පුනාපරං අමිතයසො, චතුසච්චං පකාසයි;
Punāparaṃ amitayaso, catusaccaṃ pakāsayi;
අසීතිකොටිසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.
Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
7.
7.
සන්නිපාතා තයො ආසුං, සුමෙධස්ස මහෙසිනො;
Sannipātā tayo āsuṃ, sumedhassa mahesino;
ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
8.
8.
සුදස්සනං නාම නගරං, උපගඤ්ඡි ජිනො යදා;
Sudassanaṃ nāma nagaraṃ, upagañchi jino yadā;
තදා ඛීණාසවා භික්ඛූ, සමිංසු සතකොටියො.
Tadā khīṇāsavā bhikkhū, samiṃsu satakoṭiyo.
9.
9.
පුනාපරං දෙවකූටෙ, භික්ඛූනං කථිනත්ථතෙ;
Punāparaṃ devakūṭe, bhikkhūnaṃ kathinatthate;
තදා නවුතිකොටීනං, දුතියො ආසි සමාගමො.
Tadā navutikoṭīnaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
10.
10.
පුනාපරං දසබලො, යදා චරති චාරිකං;
Punāparaṃ dasabalo, yadā carati cārikaṃ;
තදා අසීතිකොටීනං, තතියො ආසි සමාගමො.
Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyo āsi samāgamo.
11.
11.
අහං තෙන සමයෙන, උත්තරො නාම මාණවො;
Ahaṃ tena samayena, uttaro nāma māṇavo;
අසීතිකොටියො මය්හං, ඝරෙ සන්නිචිතං ධනං.
Asītikoṭiyo mayhaṃ, ghare sannicitaṃ dhanaṃ.
12.
12.
කෙවලං සබ්බං දත්වාන, සසඞ්ඝෙ ලොකනායකෙ;
Kevalaṃ sabbaṃ datvāna, sasaṅghe lokanāyake;
සරණං තස්සුපගඤ්ඡිං, පබ්බජ්ජඤ්චාභිරොචයිං.
Saraṇaṃ tassupagañchiṃ, pabbajjañcābhirocayiṃ.
13.
13.
සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, කරොන්තො අනුමොදනං;
Sopi maṃ buddho byākāsi, karonto anumodanaṃ;
‘‘තිංසකප්පසහස්සම්හි, අයං බුද්ධො භවිස්සති.
‘‘Tiṃsakappasahassamhi, ayaṃ buddho bhavissati.
14.
14.
‘‘පධානං පදහිත්වාන…පෙ.… හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
15.
15.
තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
16.
16.
සුත්තන්තං විනයඤ්චාපි, නවඞ්ගං සත්ථුසාසනං;
Suttantaṃ vinayañcāpi, navaṅgaṃ satthusāsanaṃ;
සබ්බං පරියාපුණිත්වාන, සොභයිං ජිනසාසනං.
Sabbaṃ pariyāpuṇitvāna, sobhayiṃ jinasāsanaṃ.
17.
17.
තත්ථප්පමත්තො විහරන්තො, නිසජ්ජට්ඨානචඞ්කමෙ;
Tatthappamatto viharanto, nisajjaṭṭhānacaṅkame;
අභිඤ්ඤාසු පාරමිං ගන්ත්වා, බ්රහ්මලොකමගඤ්ඡහං.
Abhiññāsu pāramiṃ gantvā, brahmalokamagañchahaṃ.
18.
18.
සුදස්සනං නාම නගරං, සුදත්තො නාම ඛත්තියො;
Sudassanaṃ nāma nagaraṃ, sudatto nāma khattiyo;
සුදත්තා නාම ජනිකා, සුමෙධස්ස මහෙසිනො.
Sudattā nāma janikā, sumedhassa mahesino.
19.
19.
නවවස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;
Navavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;
සුචන්දකඤ්චනසිරිවඩ්ඪා, තයො පාසාදමුත්තමා.
Sucandakañcanasirivaḍḍhā, tayo pāsādamuttamā.
20.
20.
තිසොළසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;
Tisoḷasasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
සුමනා නාම සා නාරී, පුනබ්බසු නාම අත්රජො.
Sumanā nāma sā nārī, punabbasu nāma atrajo.
21.
21.
නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, හත්ථියානෙන නික්ඛමි;
Nimitte caturo disvā, hatthiyānena nikkhami;
අනූනකං අඩ්ඪමාසං, පධානං පදහී ජිනො.
Anūnakaṃ aḍḍhamāsaṃ, padhānaṃ padahī jino.
22.
22.
බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, සුමෙධො ලොකනායකො;
Brahmunā yācito santo, sumedho lokanāyako;
වත්ති චක්කං මහාවීරො, සුදස්සනුය්යානමුත්තමෙ.
Vatti cakkaṃ mahāvīro, sudassanuyyānamuttame.
23.
23.
සරණො සබ්බකාමො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;
Saraṇo sabbakāmo ca, ahesuṃ aggasāvakā;
සාගරො නාමුපට්ඨාකො, සුමෙධස්ස මහෙසිනො.
Sāgaro nāmupaṭṭhāko, sumedhassa mahesino.
24.
24.
රාමා චෙව සුරාමා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;
Rāmā ceva surāmā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
බොධි තස්ස භගවතො, මහානීපොති වුච්චති.
Bodhi tassa bhagavato, mahānīpoti vuccati.
25.
25.
උරුවෙලා යසවා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;
Uruvelā yasavā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
26.
26.
අට්ඨාසීතිරතනානි, අච්චුග්ගතො මහාමුනි;
Aṭṭhāsītiratanāni, accuggato mahāmuni;
ඔභාසෙති දිසා සබ්බා, චන්දො තාරගණෙ යථා.
Obhāseti disā sabbā, cando tāragaṇe yathā.
27.
27.
චක්කවත්තිමණී නාම, යථා තපති යොජනං;
Cakkavattimaṇī nāma, yathā tapati yojanaṃ;
තථෙව තස්ස රතනං, සමන්තා ඵරති යොජනං.
Tatheva tassa ratanaṃ, samantā pharati yojanaṃ.
28.
28.
නවුතිවස්සසහස්සානි , ආයු විජ්ජති තාවදෙ;
Navutivassasahassāni , āyu vijjati tāvade;
තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
29.
29.
තෙවිජ්ජඡළභිඤ්ඤෙහි, බලප්පත්තෙහි තාදිහි;
Tevijjachaḷabhiññehi, balappattehi tādihi;
සමාකුලමිදං ආසි, අරහන්තෙහි සාධුහි.
Samākulamidaṃ āsi, arahantehi sādhuhi.
30.
30.
තෙපි සබ්බෙ අමිතයසා, විප්පමුත්තා නිරූපධී;
Tepi sabbe amitayasā, vippamuttā nirūpadhī;
ඤාණාලොකං දස්සයිත්වා, නිබ්බුතා තෙ මහායසා.
Ñāṇālokaṃ dassayitvā, nibbutā te mahāyasā.
31.
31.
සුමෙධො ජිනවරො බුද්ධො, මෙධාරාමම්හි නිබ්බුතො;
Sumedho jinavaro buddho, medhārāmamhi nibbuto;
ධාතුවිත්ථාරිකං ආසි, තෙසු තෙසු පදෙසතොති.
Dhātuvitthārikaṃ āsi, tesu tesu padesatoti.
සුමෙධස්ස භගවතො වංසො එකාදසමො.
Sumedhassa bhagavato vaṃso ekādasamo.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / බුද්ධවංස-අට්ඨකථා • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / 13. සුමෙධබුද්ධවංසවණ්ණනා • 13. Sumedhabuddhavaṃsavaṇṇanā