Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဗုဒ္ဓဝံသပာဠိ • Buddhavaṃsapāḷi

    ၂. သုမေဓပတ္ထနာကထာ

    2. Sumedhapatthanākathā

    .

    1.

    ကပ္ပေ စ သတသဟသ္သေ၊ စတုရော စ အသင္ခိယေ။

    Kappe ca satasahasse, caturo ca asaṅkhiye;

    အမရံ နာမ နဂရံ၊ ဒသ္သနေယ္ယံ မနောရမံ။

    Amaraṃ nāma nagaraṃ, dassaneyyaṃ manoramaṃ.

    .

    2.

    ဒသဟိ သဒ္ဒေဟိ အဝိဝိတ္တံ၊ အန္နပာနသမာယုတံ။

    Dasahi saddehi avivittaṃ, annapānasamāyutaṃ;

    ဟတ္ထိသဒ္ဒံ အသ္သသဒ္ဒံ၊ ဘေရိသင္ခရထာနိ စ။

    Hatthisaddaṃ assasaddaṃ, bherisaṅkharathāni ca;

    ခာဒထ ပိဝထ စေဝ၊ အန္နပာနေန ဃောသိတံ။

    Khādatha pivatha ceva, annapānena ghositaṃ.

    .

    3.

    နဂရံ သဗ္ဗင္ဂသမ္ပန္နံ၊ သဗ္ဗကမ္မမုပာဂတံ။

    Nagaraṃ sabbaṅgasampannaṃ, sabbakammamupāgataṃ;

    သတ္တရတနသမ္ပန္နံ၊ နာနာဇနသမာကုလံ။

    Sattaratanasampannaṃ, nānājanasamākulaṃ;

    သမိဒ္ဓံ ဒေဝနဂရံဝ၊ အာဝာသံ ပုညကမ္မိနံ။

    Samiddhaṃ devanagaraṃva, āvāsaṃ puññakamminaṃ.

    .

    4.

    နဂရေ အမရဝတိယာ၊ သုမေဓော နာမ ဗ္ရာဟ္မဏော။

    Nagare amaravatiyā, sumedho nāma brāhmaṇo;

    အနေကကောဋိသန္နိစယော၊ ပဟူတဓနဓညဝာ။

    Anekakoṭisannicayo, pahūtadhanadhaññavā.

    .

    5.

    အဇ္ဈာယကော မန္တဓရော၊ တိဏ္ဏံ ဝေဒာန ပာရဂူ။

    Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;

    လက္ခဏေ ဣတိဟာသေ စ၊ သဓမ္မေ ပာရမိံ ဂတော။

    Lakkhaṇe itihāse ca, sadhamme pāramiṃ gato.

    .

    6.

    ရဟောဂတော နိသီဒိတ္ဝာ၊ ဧဝံ စိန္တေသဟံ တဒာ။

    Rahogato nisīditvā, evaṃ cintesahaṃ tadā;

    ‘‘ဒုက္ခော ပုနဗ္ဘဝော နာမ၊ သရီရသ္သ စ ဘေဒနံ။

    ‘‘Dukkho punabbhavo nāma, sarīrassa ca bhedanaṃ.

    .

    7.

    ‘‘ဇာတိဓမ္မော ဇရာဓမ္မော၊ ဗ္ယာဓိဓမ္မော သဟံ 1 တဒာ။

    ‘‘Jātidhammo jarādhammo, byādhidhammo sahaṃ 2 tadā;

    အဇရံ အမတံ ခေမံ၊ ပရိယေသိသ္သာမိ နိဗ္ဗုတိံ။

    Ajaraṃ amataṃ khemaṃ, pariyesissāmi nibbutiṃ.

    .

    8.

    ‘‘ယံနူနိမံ ပူတိကာယံ၊ နာနာကုဏပပူရိတံ။

    ‘‘Yaṃnūnimaṃ pūtikāyaṃ, nānākuṇapapūritaṃ;

    ဆဍ္ဍယိတ္ဝာန ဂစ္ဆေယ္ယံ၊ အနပေက္ခော အနတ္ထိကော။

    Chaḍḍayitvāna gaccheyyaṃ, anapekkho anatthiko.

    .

    9.

    ‘‘အတ္ထိ ဟေဟိတိ သော မဂ္ဂော၊ န သော သက္ကာ န ဟေတုယေ။

    ‘‘Atthi hehiti so maggo, na so sakkā na hetuye;

    ပရိယေသိသ္သာမိ တံ မဂ္ဂံ၊ ဘဝတော ပရိမုတ္တိယာ။

    Pariyesissāmi taṃ maggaṃ, bhavato parimuttiyā.

    ၁၀.

    10.

    ‘‘ယထာပိ ဒုက္ခေ ဝိဇ္ဇန္တေ၊ သုခံ နာမပိ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘Yathāpi dukkhe vijjante, sukhaṃ nāmapi vijjati;

    ဧဝံ ဘဝေ ဝိဇ္ဇမာနေ၊ ဝိဘဝောပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗကော။

    Evaṃ bhave vijjamāne, vibhavopi icchitabbako.

    ၁၁.

    11.

    ‘‘ယထာပိ ဥဏ္ဟေ ဝိဇ္ဇန္တေ၊ အပရံ ဝိဇ္ဇတိ သီတလံ။

    ‘‘Yathāpi uṇhe vijjante, aparaṃ vijjati sītalaṃ;

    ဧဝံ တိဝိဓဂ္ဂိ ဝိဇ္ဇန္တေ၊ နိဗ္ဗာနံ ဣစ္ဆိတဗ္ဗကံ။

    Evaṃ tividhaggi vijjante, nibbānaṃ icchitabbakaṃ.

    ၁၂.

    12.

    ‘‘ယထာပိ ပာပေ ဝိဇ္ဇန္တေ၊ ကလ္ယာဏမပိ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘Yathāpi pāpe vijjante, kalyāṇamapi vijjati;

    ဧဝမေဝ ဇာတိ ဝိဇ္ဇန္တေ၊ အဇာတိပိစ္ဆိတဗ္ဗကံ။

    Evameva jāti vijjante, ajātipicchitabbakaṃ.

    ၁၃.

    13.

    ‘‘ယထာ ဂူထဂတော ပုရိသော၊ တဠာကံ ဒိသ္ဝာန ပူရိတံ။

    ‘‘Yathā gūthagato puriso, taḷākaṃ disvāna pūritaṃ;

    န ဂဝေသတိ တံ တဠာကံ၊ န ဒောသော တဠာကသ္သ သော။

    Na gavesati taṃ taḷākaṃ, na doso taḷākassa so.

    ၁၄.

    14.

    ‘‘ဧဝံ ကိလေသမလဓောဝ၊ ဝိဇ္ဇန္တေ အမတန္တဠေ။

    ‘‘Evaṃ kilesamaladhova, vijjante amatantaḷe;

    န ဂဝေသတိ တံ တဠာကံ၊ န ဒောသော အမတန္တဠေ။

    Na gavesati taṃ taḷākaṃ, na doso amatantaḷe.

    ၁၅.

    15.

    ‘‘ယထာ အရီဟိ ပရိရုဒ္ဓော၊ ဝိဇ္ဇန္တေ ဂမနမ္ပထေ။

    ‘‘Yathā arīhi pariruddho, vijjante gamanampathe;

    န ပလာယတိ သော ပုရိသော၊ န ဒောသော အဉ္ဇသသ္သ သော။

    Na palāyati so puriso, na doso añjasassa so.

    ၁၆.

    16.

    ‘‘ဧဝံ ကိလေသပရိရုဒ္ဓော၊ ဝိဇ္ဇမာနေ သိဝေ ပထေ။

    ‘‘Evaṃ kilesapariruddho, vijjamāne sive pathe;

    န ဂဝေသတိ တံ မဂ္ဂံ၊ န ဒောသော သိဝမဉ္ဇသေ။

    Na gavesati taṃ maggaṃ, na doso sivamañjase.

    ၁၇.

    17.

    ‘‘ယထာပိ ဗ္ယာဓိတော ပုရိသော၊ ဝိဇ္ဇမာနေ တိကိစ္ဆကေ။

    ‘‘Yathāpi byādhito puriso, vijjamāne tikicchake;

    န တိကိစ္ဆာပေတိ တံ ဗ္ယာဓိံ၊ န ဒောသော သော တိကိစ္ဆကေ။

    Na tikicchāpeti taṃ byādhiṃ, na doso so tikicchake.

    ၁၈.

    18.

    ‘‘ဧဝံ ကိလေသဗ္ယာဓီဟိ၊ ဒုက္ခိတော ပရိပီဠိတော။

    ‘‘Evaṃ kilesabyādhīhi, dukkhito paripīḷito;

    န ဂဝေသတိ တံ အာစရိယံ၊ န ဒောသော သော ဝိနာယကေ။

    Na gavesati taṃ ācariyaṃ, na doso so vināyake.

    ၁၉.

    19.

    ‘‘ယထာပိ ကုဏပံ ပုရိသော၊ ကဏ္ဌေ ဗန္ဓံ ဇိဂုစ္ဆိယ။

    ‘‘Yathāpi kuṇapaṃ puriso, kaṇṭhe bandhaṃ jigucchiya;

    မောစယိတ္ဝာန ဂစ္ဆေယ္ယ၊ သုခီ သေရီ သယံဝသီ။

    Mocayitvāna gaccheyya, sukhī serī sayaṃvasī.

    ၂၀.

    20.

    ‘‘တထေဝိမံ ပူတိကာယံ၊ နာနာကုဏပသဉ္စယံ။

    ‘‘Tathevimaṃ pūtikāyaṃ, nānākuṇapasañcayaṃ;

    ဆဍ္ဍယိတ္ဝာန ဂစ္ဆေယ္ယံ၊ အနပေက္ခော အနတ္ထိကော။

    Chaḍḍayitvāna gaccheyyaṃ, anapekkho anatthiko.

    ၂၁.

    21.

    ‘‘ယထာ ဥစ္စာရဋ္ဌာနမ္ဟိ၊ ကရီသံ နရနာရိယော။

    ‘‘Yathā uccāraṭṭhānamhi, karīsaṃ naranāriyo;

    ဆဍ္ဍယိတ္ဝာန ဂစ္ဆန္တိ၊ အနပေက္ခာ အနတ္ထိကာ။

    Chaḍḍayitvāna gacchanti, anapekkhā anatthikā.

    ၂၂.

    22.

    ‘‘ဧဝမေဝာဟံ ဣမံ ကာယံ၊ နာနာကုဏပပူရိတံ။

    ‘‘Evamevāhaṃ imaṃ kāyaṃ, nānākuṇapapūritaṃ;

    ဆဍ္ဍယိတ္ဝာန ဂစ္ဆိသ္သံ၊ ဝစ္စံ ကတ္ဝာ ယထာ ကုဋိံ။

    Chaḍḍayitvāna gacchissaṃ, vaccaṃ katvā yathā kuṭiṃ.

    ၂၃.

    23.

    ‘‘ယထာပိ ဇဇ္ဇရံ နာဝံ၊ ပလုဂ္ဂံ ဥဒဂာဟိနိံ 3

    ‘‘Yathāpi jajjaraṃ nāvaṃ, paluggaṃ udagāhiniṃ 4;

    သာမီ ဆဍ္ဍေတ္ဝာ ဂစ္ဆန္တိ၊ အနပေက္ခာ အနတ္ထိကာ။

    Sāmī chaḍḍetvā gacchanti, anapekkhā anatthikā.

    ၂၄.

    24.

    ‘‘ဧဝမေဝာဟံ ဣမံ ကာယံ၊ နဝစ္ဆိဒ္ဒံ ဓုဝသ္သဝံ။

    ‘‘Evamevāhaṃ imaṃ kāyaṃ, navacchiddaṃ dhuvassavaṃ;

    ဆဍ္ဍယိတ္ဝာန ဂစ္ဆိသ္သံ၊ ဇိဏ္ဏနာဝံဝ သာမိကာ။

    Chaḍḍayitvāna gacchissaṃ, jiṇṇanāvaṃva sāmikā.

    ၂၅.

    25.

    ‘‘ယထာပိ ပုရိသော စောရေဟိ၊ ဂစ္ဆန္တော ဘဏ္ဍမာဒိယ။

    ‘‘Yathāpi puriso corehi, gacchanto bhaṇḍamādiya;

    ဘဏ္ဍစ္ဆေဒဘယံ ဒိသ္ဝာ၊ ဆဍ္ဍယိတ္ဝာန ဂစ္ဆတိ။

    Bhaṇḍacchedabhayaṃ disvā, chaḍḍayitvāna gacchati.

    ၂၆.

    26.

    ‘‘ဧဝမေဝ အယံ ကာယော၊ မဟာစောရသမော ဝိယ။

    ‘‘Evameva ayaṃ kāyo, mahācorasamo viya;

    ပဟာယိမံ ဂမိသ္သာမိ၊ ကုသလစ္ဆေဒနာ ဘယာ’’။

    Pahāyimaṃ gamissāmi, kusalacchedanā bhayā’’.

    ၂၇.

    27.

    ဧဝာဟံ စိန္တယိတ္ဝာန၊ နေကကောဋိသတံ ဓနံ။

    Evāhaṃ cintayitvāna, nekakoṭisataṃ dhanaṃ;

    နာထာနာထာနံ ဒတ္ဝာန၊ ဟိမဝန္တမုပာဂမိံ။

    Nāthānāthānaṃ datvāna, himavantamupāgamiṃ.

    ၂၈.

    28.

    ဟိမဝန္တသ္သာဝိဒူရေ၊ ဓမ္မိကော နာမ ပဗ္ဗတော။

    Himavantassāvidūre, dhammiko nāma pabbato;

    အသ္သမော သုကတော မယ္ဟံ၊ ပဏ္ဏသာလာ သုမာပိတာ။

    Assamo sukato mayhaṃ, paṇṇasālā sumāpitā.

    ၂၉.

    29.

    စင္ကမံ တတ္ထ မာပေသိံ၊ ပဉ္စဒောသဝိဝဇ္ဇိတံ။

    Caṅkamaṃ tattha māpesiṃ, pañcadosavivajjitaṃ;

    အဋ္ဌဂုဏသမူပေတံ၊ အဘိညာဗလမာဟရိံ။

    Aṭṭhaguṇasamūpetaṃ, abhiññābalamāhariṃ.

    ၃၀.

    30.

    သာဋကံ ပဇဟိံ တတ္ထ၊ နဝဒောသမုပာဂတံ။

    Sāṭakaṃ pajahiṃ tattha, navadosamupāgataṃ;

    ဝာကစီရံ နိဝာသေသိံ၊ ဒ္ဝာဒသဂုဏမုပာဂတံ။

    Vākacīraṃ nivāsesiṃ, dvādasaguṇamupāgataṃ.

    ၃၁.

    31.

    အဋ္ဌဒောသသမာကိဏ္ဏံ ၊ ပဇဟိံ ပဏ္ဏသာလကံ။

    Aṭṭhadosasamākiṇṇaṃ , pajahiṃ paṇṇasālakaṃ;

    ဥပာဂမိံ ရုက္ခမူလံ၊ ဂုဏေ ဒသဟုပာဂတံ။

    Upāgamiṃ rukkhamūlaṃ, guṇe dasahupāgataṃ.

    ၃၂.

    32.

    ဝာပိတံ ရောပိတံ ဓညံ၊ ပဇဟိံ နိရဝသေသတော။

    Vāpitaṃ ropitaṃ dhaññaṃ, pajahiṃ niravasesato;

    အနေကဂုဏသမ္ပန္နံ၊ ပဝတ္တဖလမာဒိယိံ။

    Anekaguṇasampannaṃ, pavattaphalamādiyiṃ.

    ၃၃.

    33.

    တတ္ထပ္ပဓာနံ ပဒဟိံ၊ နိသဇ္ဇဋ္ဌာနစင္ကမေ။

    Tatthappadhānaṃ padahiṃ, nisajjaṭṭhānacaṅkame;

    အဗ္ဘန္တရမ္ဟိ သတ္တာဟေ၊ အဘိညာဗလပာပုဏိံ။

    Abbhantaramhi sattāhe, abhiññābalapāpuṇiṃ.

    ၃၄.

    34.

    ဧဝံ မေ သိဒ္ဓိပ္ပတ္တသ္သ၊ ဝသီဘူတသ္သ သာသနေ။

    Evaṃ me siddhippattassa, vasībhūtassa sāsane;

    ဒီပင္ကရော နာမ ဇိနော၊ ဥပ္ပဇ္ဇိ လောကနာယကော။

    Dīpaṅkaro nāma jino, uppajji lokanāyako.

    ၃၅.

    35.

    ဥပ္ပဇ္ဇန္တေ စ ဇာယန္တေ၊ ဗုဇ္ဈန္တေ ဓမ္မဒေသနေ။

    Uppajjante ca jāyante, bujjhante dhammadesane;

    စတုရော နိမိတ္တေ နာဒ္ဒသံ၊ ဈာနရတိသမပ္ပိတော။

    Caturo nimitte nāddasaṃ, jhānaratisamappito.

    ၃၆.

    36.

    ပစ္စန္တဒေသဝိသယေ၊ နိမန္တေတ္ဝာ တထာဂတံ။

    Paccantadesavisaye, nimantetvā tathāgataṃ;

    တသ္သ အာဂမနံ မဂ္ဂံ၊ သောဓေန္တိ တုဋ္ဌမာနသာ။

    Tassa āgamanaṃ maggaṃ, sodhenti tuṭṭhamānasā.

    ၃၇.

    37.

    အဟံ တေန သမယေန၊ နိက္ခမိတ္ဝာ သကသ္သမာ။

    Ahaṃ tena samayena, nikkhamitvā sakassamā;

    ဓုနန္တော ဝာကစီရာနိ၊ ဂစ္ဆာမိ အမ္ဗရေ တဒာ။

    Dhunanto vākacīrāni, gacchāmi ambare tadā.

    ၃၈.

    38.

    ဝေဒဇာတံ ဇနံ ဒိသ္ဝာ၊ တုဋ္ဌဟဋ္ဌံ ပမောဒိတံ။

    Vedajātaṃ janaṃ disvā, tuṭṭhahaṭṭhaṃ pamoditaṃ;

    ဩရောဟိတ္ဝာန ဂဂနာ၊ မနုသ္သေ ပုစ္ဆိ တာဝဒေ။

    Orohitvāna gaganā, manusse pucchi tāvade.

    ၃၉.

    39.

    ‘‘တုဋ္ဌဟဋ္ဌော ပမုဒိတော၊ ဝေဒဇာတော မဟာဇနော။

    ‘‘Tuṭṭhahaṭṭho pamudito, vedajāto mahājano;

    ကသ္သ သောဓီယတိ မဂ္ဂော၊ အဉ္ဇသံ ဝဋုမာယနံ’’။

    Kassa sodhīyati maggo, añjasaṃ vaṭumāyanaṃ’’.

    ၄၀.

    40.

    တေ မေ ပုဋ္ဌာ ဝိယာကံသု၊ ‘‘ဗုဒ္ဓော လောကေ အနုတ္တရော။

    Te me puṭṭhā viyākaṃsu, ‘‘buddho loke anuttaro;

    ဒီပင္ကရော နာမ ဇိနော၊ ဥပ္ပဇ္ဇိ လောကနာယကော။

    Dīpaṅkaro nāma jino, uppajji lokanāyako;

    တသ္သ သောဓီယတိ မဂ္ဂော၊ အဉ္ဇသံ ဝဋုမာယနံ’’။

    Tassa sodhīyati maggo, añjasaṃ vaṭumāyanaṃ’’.

    ၄၁.

    41.

    ဗုဒ္ဓောတိဝစနံ 5 သုတ္ဝာန၊ ပီတိ ဥပ္ပဇ္ဇိ တာဝဒေ။

    Buddhotivacanaṃ 6 sutvāna, pīti uppajji tāvade;

    ဗုဒ္ဓော ဗုဒ္ဓောတိ ကထယန္တော၊ သောမနသ္သံ ပဝေဒယိံ။

    Buddho buddhoti kathayanto, somanassaṃ pavedayiṃ.

    ၄၂.

    42.

    တတ္ထ ဌတ္ဝာ ဝိစိန္တေသိံ၊ တုဋ္ဌော သံဝိဂ္ဂမာနသော။

    Tattha ṭhatvā vicintesiṃ, tuṭṭho saṃviggamānaso;

    ‘‘ဣဓ ဗီဇာနိ ရောပိသ္သံ၊ ခဏော ဝေ မာ ဥပစ္စဂာ။

    ‘‘Idha bījāni ropissaṃ, khaṇo ve mā upaccagā.

    ၄၃.

    43.

    ‘‘ယဒိ ဗုဒ္ဓသ္သ သောဓေထ၊ ဧကောကာသံ ဒဒာထ မေ။

    ‘‘Yadi buddhassa sodhetha, ekokāsaṃ dadātha me;

    အဟမ္ပိ သောဓယိသ္သာမိ၊ အဉ္ဇသံ ဝဋုမာယနံ’’။

    Ahampi sodhayissāmi, añjasaṃ vaṭumāyanaṃ’’.

    ၄၄.

    44.

    အဒံသု တေ မမောကာသံ၊ သောဓေတုံ အဉ္ဇသံ တဒာ။

    Adaṃsu te mamokāsaṃ, sodhetuṃ añjasaṃ tadā;

    ဗုဒ္ဓော ဗုဒ္ဓောတိ စိန္တေန္တော၊ မဂ္ဂံ သောဓေမဟံ တဒာ။

    Buddho buddhoti cintento, maggaṃ sodhemahaṃ tadā.

    ၄၅.

    45.

    အနိဋ္ဌိတေ မမောကာသေ၊ ဒီပင္ကရော မဟာမုနိ။

    Aniṭṭhite mamokāse, dīpaṅkaro mahāmuni;

    စတူဟိ သတသဟသ္သေဟိ၊ ဆဠဘိညေဟိ တာဒိဟိ။

    Catūhi satasahassehi, chaḷabhiññehi tādihi;

    ခီဏာသဝေဟိ ဝိမလေဟိ၊ ပဋိပဇ္ဇိ အဉ္ဇသံ ဇိနော။

    Khīṇāsavehi vimalehi, paṭipajji añjasaṃ jino.

    ၄၆.

    46.

    ပစ္စုဂ္ဂမနာ ဝတ္တန္တိ၊ ဝဇ္ဇန္တိ ဘေရိယော ဗဟူ။

    Paccuggamanā vattanti, vajjanti bheriyo bahū;

    အာမောဒိတာ နရမရူ၊ သာဓုကာရံ ပဝတ္တယုံ။

    Āmoditā naramarū, sādhukāraṃ pavattayuṃ.

    ၄၇.

    47.

    ဒေဝာ မနုသ္သေ ပသ္သန္တိ၊ မနုသ္သာပိ စ ဒေဝတာ။

    Devā manusse passanti, manussāpi ca devatā;

    ဥဘောပိ တေ ပဉ္ဇလိကာ၊ အနုယန္တိ တထာဂတံ။

    Ubhopi te pañjalikā, anuyanti tathāgataṃ.

    ၄၈.

    48.

    ဒေဝာ ဒိဗ္ဗေဟိ တုရိယေဟိ၊ မနုသ္သာ မာနုသေဟိ စ 7

    Devā dibbehi turiyehi, manussā mānusehi ca 8;

    ဥဘောပိ တေ ဝဇ္ဇယန္တာ၊ အနုယန္တိ တထာဂတံ။

    Ubhopi te vajjayantā, anuyanti tathāgataṃ.

    ၄၉.

    49.

    ဒိဗ္ဗံ မန္ဒာရဝံ ပုပ္ဖံ၊ ပဒုမံ ပာရိဆတ္တကံ။

    Dibbaṃ mandāravaṃ pupphaṃ, padumaṃ pārichattakaṃ;

    ဒိသောဒိသံ ဩကိရန္တိ၊ အာကာသနဘဂတာ မရူ။

    Disodisaṃ okiranti, ākāsanabhagatā marū.

    ၅၀.

    50.

    ဒိဗ္ဗံ စန္ဒနစုဏ္ဏဉ္စ၊ ဝရဂန္ဓဉ္စ ကေဝလံ။

    Dibbaṃ candanacuṇṇañca, varagandhañca kevalaṃ;

    ဒိသောဒိသံ ဩကိရန္တိ၊ အာကာသနဘဂတာ 9 မရူ။

    Disodisaṃ okiranti, ākāsanabhagatā 10 marū.

    ၅၁.

    51.

    စမ္ပကံ သရလံ နီပံ၊ နာဂပုန္နာဂကေတကံ။

    Campakaṃ saralaṃ nīpaṃ, nāgapunnāgaketakaṃ;

    ဒိသောဒိသံ ဥက္ခိပန္တိ၊ ဘူမိတလဂတာ နရာ။

    Disodisaṃ ukkhipanti, bhūmitalagatā narā.

    ၅၂.

    52.

    ကေသေ မုဉ္စိတ္ဝာဟံ တတ္ထ၊ ဝာကစီရဉ္စ စမ္မကံ။

    Kese muñcitvāhaṃ tattha, vākacīrañca cammakaṃ;

    ကလလေ ပတ္ထရိတ္ဝာန၊ အဝကုဇ္ဇော နိပဇ္ဇဟံ။

    Kalale pattharitvāna, avakujjo nipajjahaṃ.

    ၅၃.

    53.

    ‘‘အက္ကမိတ္ဝာန မံ ဗုဒ္ဓော၊ သဟ သိသ္သေဟိ ဂစ္ဆတု။

    ‘‘Akkamitvāna maṃ buddho, saha sissehi gacchatu;

    မာ နံ ကလလေ အက္ကမိတ္ထ၊ ဟိတာယ မေ ဘဝိသ္သတိ’’။

    Mā naṃ kalale akkamittha, hitāya me bhavissati’’.

    ၅၄.

    54.

    ပထဝိယံ နိပန္နသ္သ၊ ဧဝံ မေ အာသိ စေတသော။

    Pathaviyaṃ nipannassa, evaṃ me āsi cetaso;

    ‘‘ဣစ္ဆမာနော အဟံ အဇ္ဇ၊ ကိလေသေ ဈာပယေ မမ။

    ‘‘Icchamāno ahaṃ ajja, kilese jhāpaye mama.

    ၅၅.

    55.

    ‘‘ကိံ မေ အညာတဝေသေန၊ ဓမ္မံ သစ္ဆိကတေနိဓ။

    ‘‘Kiṃ me aññātavesena, dhammaṃ sacchikatenidha;

    သဗ္ဗညုတံ ပာပုဏိတ္ဝာ၊ ဗုဒ္ဓော ဟေသ္သံ သဒေဝကေ။

    Sabbaññutaṃ pāpuṇitvā, buddho hessaṃ sadevake.

    ၅၆.

    56.

    ‘‘ကိံ မေ ဧကေန တိဏ္ဏေန၊ ပုရိသေန ထာမဒသ္သိနာ။

    ‘‘Kiṃ me ekena tiṇṇena, purisena thāmadassinā;

    သဗ္ဗညုတံ ပာပုဏိတ္ဝာ၊ သန္တာရေသ္သံ သဒေဝကံ။

    Sabbaññutaṃ pāpuṇitvā, santāressaṃ sadevakaṃ.

    ၅၇.

    57.

    ‘‘ဣမိနာ မေ အဓိကာရေန၊ ကတေန ပုရိသုတ္တမေ။

    ‘‘Iminā me adhikārena, katena purisuttame;

    သဗ္ဗညုတံ ပာပုဏိတ္ဝာ၊ တာရေမိ ဇနတံ ဗဟုံ။

    Sabbaññutaṃ pāpuṇitvā, tāremi janataṃ bahuṃ.

    ၅၈.

    58.

    ‘‘သံသာရသောတံ ဆိန္ဒိတ္ဝာ၊ ဝိဒ္ဓံသေတ္ဝာ တယော ဘဝေ။

    ‘‘Saṃsārasotaṃ chinditvā, viddhaṃsetvā tayo bhave;

    ဓမ္မနာဝံ သမာရုယ္ဟ၊ သန္တာရေသ္သံ သဒေဝကံ’’။

    Dhammanāvaṃ samāruyha, santāressaṃ sadevakaṃ’’.

    ၅၉.

    59.

    မနုသ္သတ္တံ လိင္ဂသမ္ပတ္တိ၊ ဟေတု သတ္ထာရဒသ္သနံ။

    Manussattaṃ liṅgasampatti, hetu satthāradassanaṃ;

    ပဗ္ဗဇ္ဇာ ဂုဏသမ္ပတ္တိ၊ အဓိကာရော စ ဆန္ဒတာ။

    Pabbajjā guṇasampatti, adhikāro ca chandatā;

    အဋ္ဌဓမ္မသမောဓာနာ၊ အဘိနီဟာရော သမိဇ္ဈတိ။

    Aṭṭhadhammasamodhānā, abhinīhāro samijjhati.

    ၆၀.

    60.

    ဒီပင္ကရော လောကဝိဒူ၊ အာဟုတီနံ ပဋိဂ္ဂဟော။

    Dīpaṅkaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;

    ဥသ္သီသကေ မံ ဌတ္ဝာန၊ ဣဒံ ဝစနမဗ္ရဝိ။

    Ussīsake maṃ ṭhatvāna, idaṃ vacanamabravi.

    ၆၁.

    61.

    ‘‘ပသ္သထ ဣမံ တာပသံ၊ ဇဋိလံ ဥဂ္ဂတာပနံ။

    ‘‘Passatha imaṃ tāpasaṃ, jaṭilaṃ uggatāpanaṃ;

    အပရိမေယ္ယိတော ကပ္ပေ၊ ဗုဒ္ဓော လောကေ ဘဝိသ္သတိ။

    Aparimeyyito kappe, buddho loke bhavissati.

    ၆၂.

    62.

    ‘‘အဟု ကပိလဝ္ဟယာ ရမ္မာ၊ နိက္ခမိတ္ဝာ တထာဂတော။

    ‘‘Ahu kapilavhayā rammā, nikkhamitvā tathāgato;

    ပဓာနံ ပဒဟိတ္ဝာန၊ ကတ္ဝာ ဒုက္ကရကာရိကံ။

    Padhānaṃ padahitvāna, katvā dukkarakārikaṃ.

    ၆၃.

    63.

    ‘‘အဇပာလရုက္ခမူလသ္မိံ၊ နိသီဒိတ္ဝာ တထာဂတော။

    ‘‘Ajapālarukkhamūlasmiṃ, nisīditvā tathāgato;

    တတ္ထ ပာယာသံ ပဂ္ဂယ္ဟ၊ နေရဉ္ဇရမုပေဟိတိ။

    Tattha pāyāsaṃ paggayha, nerañjaramupehiti.

    ၆၄.

    64.

    ‘‘နေရဉ္ဇရာယ တီရမ္ဟိ၊ ပာယာသံ အဒ သော ဇိနော။

    ‘‘Nerañjarāya tīramhi, pāyāsaṃ ada so jino;

    ပဋိယတ္တဝရမဂ္ဂေန၊ ဗောဓိမူလမုပေဟိတိ။

    Paṭiyattavaramaggena, bodhimūlamupehiti.

    ၆၅.

    65.

    ‘‘တတော ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ၊ ဗောဓိမဏ္ဍံ အနုတ္တရော 11

    ‘‘Tato padakkhiṇaṃ katvā, bodhimaṇḍaṃ anuttaro 12;

    အသ္သတ္ထရုက္ခမူလမ္ဟိ၊ ဗုဇ္ဈိသ္သတိ မဟာယသော။

    Assattharukkhamūlamhi, bujjhissati mahāyaso.

    ၆၆.

    66.

    ‘‘ဣမသ္သ ဇနိကာ မာတာ၊ မာယာ နာမ ဘဝိသ္သတိ။

    ‘‘Imassa janikā mātā, māyā nāma bhavissati;

    ပိတာ သုဒ္ဓောဒနော နာမ၊ အယံ ဟေသ္သတိ ဂောတမော။

    Pitā suddhodano nāma, ayaṃ hessati gotamo.

    ၆၇.

    67.

    ‘‘အနာသဝာ ဝီတရာဂာ၊ သန္တစိတ္တာ သမာဟိတာ။

    ‘‘Anāsavā vītarāgā, santacittā samāhitā;

    ကောလိတော ဥပတိသ္သော စ၊ အဂ္ဂာ ဟေသ္သန္တိ သာဝကာ။

    Kolito upatisso ca, aggā hessanti sāvakā;

    အာနန္ဒော နာမုပဋ္ဌာကော၊ ဥပဋ္ဌိသ္သတိမံ 13 ဇိနံ။

    Ānando nāmupaṭṭhāko, upaṭṭhissatimaṃ 14 jinaṃ.

    ၆၈.

    68.

    ‘‘ခေမာ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ စ၊ အဂ္ဂာ ဟေသ္သန္တိ သာဝိကာ။

    ‘‘Khemā uppalavaṇṇā ca, aggā hessanti sāvikā;

    အနာသဝာ ဝီတရာဂာ၊ သန္တစိတ္တာ သမာဟိတာ။

    Anāsavā vītarāgā, santacittā samāhitā;

    ဗောဓိ တသ္သ ဘဂဝတော၊ အသ္သတ္ထောတိ ပဝုစ္စတိ။

    Bodhi tassa bhagavato, assatthoti pavuccati.

    ၆၉.

    69.

    ‘‘စိတ္တော စ ဟတ္ထာဠဝကော 15၊ အဂ္ဂာ ဟေသ္သန္တုပဋ္ဌကာ။

    ‘‘Citto ca hatthāḷavako 16, aggā hessantupaṭṭhakā;

    ဥတ္တရာ နန္ဒမာတာ စ၊ အဂ္ဂာ ဟေသ္သန္တုပဋ္ဌိကာ’’။

    Uttarā nandamātā ca, aggā hessantupaṭṭhikā’’.

    ၇၀.

    70.

    ဣဒံ သုတ္ဝာန ဝစနံ၊ အသမသ္သ မဟေသိနော။

    Idaṃ sutvāna vacanaṃ, asamassa mahesino;

    အာမောဒိတာ နရမရူ၊ ဗုဒ္ဓဗီဇံ ကိရ 17 အယံ။

    Āmoditā naramarū, buddhabījaṃ kira 18 ayaṃ.

    ၇၁.

    71.

    ဥက္ကုဋ္ဌိသဒ္ဒာ ဝတ္တန္တိ၊ အပ္ဖောဋေန္တိ 19 ဟသန္တိ စ။

    Ukkuṭṭhisaddā vattanti, apphoṭenti 20 hasanti ca;

    ကတဉ္ဇလီ နမသ္သန္တိ၊ ဒသသဟသ္သီ သဒေဝကာ။

    Katañjalī namassanti, dasasahassī sadevakā.

    ၇၂.

    72.

    ‘‘ယဒိမသ္သ လောကနာထသ္သ၊ ဝိရဇ္ဈိသ္သာမ သာသနံ။

    ‘‘Yadimassa lokanāthassa, virajjhissāma sāsanaṃ;

    အနာဂတမ္ဟိ အဒ္ဓာနေ၊ ဟေသ္သာမ သမ္မုခာ ဣမံ။

    Anāgatamhi addhāne, hessāma sammukhā imaṃ.

    ၇၃.

    73.

    ‘‘ယထာ မနုသ္သာ နဒိံ တရန္တာ၊ ပဋိတိတ္ထံ ဝိရဇ္ဈိယ။

    ‘‘Yathā manussā nadiṃ tarantā, paṭititthaṃ virajjhiya;

    ဟေဋ္ဌာတိတ္ထေ ဂဟေတ္ဝာန၊ ဥတ္တရန္တိ မဟာနဒိံ။

    Heṭṭhātitthe gahetvāna, uttaranti mahānadiṃ.

    ၇၄.

    74.

    ‘‘ဧဝမေဝ မယံ သဗ္ဗေ၊ ယဒိ မုဉ္စာမိမံ ဇိနံ။

    ‘‘Evameva mayaṃ sabbe, yadi muñcāmimaṃ jinaṃ;

    အနာဂတမ္ဟိ အဒ္ဓာနေ၊ ဟေသ္သာမ သမ္မုခာ ဣမံ’’။

    Anāgatamhi addhāne, hessāma sammukhā imaṃ’’.

    ၇၅.

    75.

    ဒီပင္ကရော လောကဝိဒူ၊ အာဟုတီနံ ပဋိဂ္ဂဟော။

    Dīpaṅkaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;

    မမ ကမ္မံ ပကိတ္တေတ္ဝာ၊ ဒက္ခိဏံ ပာဒမုဒ္ဓရိ။

    Mama kammaṃ pakittetvā, dakkhiṇaṃ pādamuddhari.

    ၇၆.

    76.

    ယေ တတ္ထာသုံ ဇိနပုတ္တာ၊ ပဒက္ခိဏမကံသု 21 မံ။

    Ye tatthāsuṃ jinaputtā, padakkhiṇamakaṃsu 22 maṃ;

    ဒေဝာ မနုသ္သာ အသုရာ စ၊ အဘိဝာဒေတ္ဝာန ပက္ကမုံ။

    Devā manussā asurā ca, abhivādetvāna pakkamuṃ.

    ၇၇.

    77.

    ဒသ္သနံ မေ အတိက္ကန္တေ၊ သသင္ဃေ လောကနာယကေ။

    Dassanaṃ me atikkante, sasaṅghe lokanāyake;

    သယနာ ဝုဋ္ဌဟိတ္ဝာန၊ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိံ တဒာ။

    Sayanā vuṭṭhahitvāna, pallaṅkaṃ ābhujiṃ tadā.

    ၇၈.

    78.

    သုခေန သုခိတော ဟောမိ၊ ပာမောဇ္ဇေန ပမောဒိတော။

    Sukhena sukhito homi, pāmojjena pamodito;

    ပီတိယာ စ အဘိသ္သန္နော၊ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိံ တဒာ။

    Pītiyā ca abhissanno, pallaṅkaṃ ābhujiṃ tadā.

    ၇၉.

    79.

    ပလ္လင္ကေန နိသီဒိတ္ဝာ၊ ဧဝံ စိန္တေသဟံ တဒာ။

    Pallaṅkena nisīditvā, evaṃ cintesahaṃ tadā;

    ‘‘ဝသီဘူတော အဟံ ဈာနေ၊ အဘိညာသု ပာရမိံဂတော 23

    ‘‘Vasībhūto ahaṃ jhāne, abhiññāsu pāramiṃgato 24.

    ၈၀.

    80.

    ‘‘သဟသ္သိယမ္ဟိ လောကမ္ဟိ၊ ဣသယော နတ္ထိ မေ သမာ။

    ‘‘Sahassiyamhi lokamhi, isayo natthi me samā;

    အသမော ဣဒ္ဓိဓမ္မေသု၊ အလဘိံ ဤဒိသံ သုခံ။

    Asamo iddhidhammesu, alabhiṃ īdisaṃ sukhaṃ.

    ၈၁.

    81.

    ‘‘ပလ္လင္ကာဘုဇနေ မယ္ဟံ၊ ဒသသဟသ္သာဓိဝာသိနော။

    ‘‘Pallaṅkābhujane mayhaṃ, dasasahassādhivāsino;

    မဟာနာဒံ ပဝတ္တေသုံ၊ ‘ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Mahānādaṃ pavattesuṃ, ‘dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၈၂.

    82.

    ‘‘‘ယာ ပုဗ္ဗေ ဗောဓိသတ္တာနံ၊ ပလ္လင္ကဝရမာဘုဇေ။

    ‘‘‘Yā pubbe bodhisattānaṃ, pallaṅkavaramābhuje;

    နိမိတ္တာနိ ပဒိသ္သန္တိ၊ တာနိ အဇ္ဇ ပဒိသ္သရေ။

    Nimittāni padissanti, tāni ajja padissare.

    ၈၃.

    83.

    ‘‘‘သီတံ ဗ္ယပဂတံ ဟောတိ၊ ဥဏ္ဟဉ္စ ဥပသမ္မတိ။

    ‘‘‘Sītaṃ byapagataṃ hoti, uṇhañca upasammati;

    တာနိ အဇ္ဇ ပဒိသ္သန္တိ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tāni ajja padissanti, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၈၄.

    84.

    ‘‘‘ဒသသဟသ္သီ လောကဓာတူ၊ နိသ္သဒ္ဒာ ဟောန္တိ နိရာကုလာ။

    ‘‘‘Dasasahassī lokadhātū, nissaddā honti nirākulā;

    တာနိ အဇ္ဇ ပဒိသ္သန္တိ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tāni ajja padissanti, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၈၅.

    85.

    ‘‘‘မဟာဝာတာ န ဝာယန္တိ၊ န သန္ဒန္တိ သဝန္တိယော။

    ‘‘‘Mahāvātā na vāyanti, na sandanti savantiyo;

    တာနိ အဇ္ဇ ပဒိသ္သန္တိ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tāni ajja padissanti, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၈၆.

    86.

    ‘‘‘ထလဇာ ဒကဇာ ပုပ္ဖာ၊ သဗ္ဗေ ပုပ္ဖန္တိ တာဝဒေ။

    ‘‘‘Thalajā dakajā pupphā, sabbe pupphanti tāvade;

    တေပဇ္ဇ ပုပ္ဖိတာ 25 သဗ္ဗေ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepajja pupphitā 26 sabbe, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၈၇.

    87.

    ‘‘‘လတာ ဝာ ယဒိ ဝာ ရုက္ခာ၊ ဖလဘာရာ ဟောန္တိ တာဝဒေ။

    ‘‘‘Latā vā yadi vā rukkhā, phalabhārā honti tāvade;

    တေပဇ္ဇ ဖလိတာ သဗ္ဗေ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepajja phalitā sabbe, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၈၈.

    88.

    ‘‘‘အာကာသဋ္ဌာ စ ဘူမဋ္ဌာ၊ ရတနာ ဇောတန္တိ တာဝဒေ။

    ‘‘‘Ākāsaṭṭhā ca bhūmaṭṭhā, ratanā jotanti tāvade;

    တေပဇ္ဇ ရတနာ ဇောတန္တိ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepajja ratanā jotanti, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၈၉.

    89.

    ‘‘‘မာနုသ္သကာ စ ဒိဗ္ဗာ စ၊ တုရိယာ ဝဇ္ဇန္တိ တာဝဒေ။

    ‘‘‘Mānussakā ca dibbā ca, turiyā vajjanti tāvade;

    တေပဇ္ဇုဘော အဘိရဝန္တိ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepajjubho abhiravanti, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၉၀.

    90.

    ‘‘‘ဝိစိတ္ရပုပ္ဖာ ဂဂနာ၊ အဘိဝသ္သန္တိ တာဝဒေ။

    ‘‘‘Vicitrapupphā gaganā, abhivassanti tāvade;

    တေပိ အဇ္ဇ ပဝသ္သန္တိ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepi ajja pavassanti, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၉၁.

    91.

    ‘‘‘မဟာသမုဒ္ဒော အာဘုဇတိ၊ ဒသသဟသ္သီ ပကမ္ပတိ။

    ‘‘‘Mahāsamuddo ābhujati, dasasahassī pakampati;

    တေပဇ္ဇုဘော အဘိရဝန္တိ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepajjubho abhiravanti, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၉၂.

    92.

    ‘‘‘နိရယေပိ ဒသသဟသ္သေ၊ အဂ္ဂီ နိဗ္ဗန္တိ တာဝဒေ။

    ‘‘‘Nirayepi dasasahasse, aggī nibbanti tāvade;

    တေပဇ္ဇ နိဗ္ဗုတာ အဂ္ဂီ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepajja nibbutā aggī, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၉၃.

    93.

    ‘‘‘ဝိမလော ဟောတိ သူရိယော၊ သဗ္ဗာ ဒိသ္သန္တိ တာရကာ။

    ‘‘‘Vimalo hoti sūriyo, sabbā dissanti tārakā;

    တေပိ အဇ္ဇ ပဒိသ္သန္တိ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepi ajja padissanti, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၉၄.

    94.

    ‘‘‘အနောဝဋ္ဌေန 27 ဥဒကံ၊ မဟိယာ ဥဗ္ဘိဇ္ဇိ တာဝဒေ။

    ‘‘‘Anovaṭṭhena 28 udakaṃ, mahiyā ubbhijji tāvade;

    တမ္ပဇ္ဇုဗ္ဘိဇ္ဇတေ မဟိယာ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tampajjubbhijjate mahiyā, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၉၅.

    95.

    ‘‘‘တာရာဂဏာ ဝိရောစန္တိ၊ နက္ခတ္တာ ဂဂနမဏ္ဍလေ။

    ‘‘‘Tārāgaṇā virocanti, nakkhattā gaganamaṇḍale;

    ဝိသာခာ စန္ဒိမာ ယုတ္တာ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Visākhā candimā yuttā, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၉၆.

    96.

    ‘‘‘ဗိလာသယာ ဒရီသယာ၊ နိက္ခမန္တိ သကာသယာ။

    ‘‘‘Bilāsayā darīsayā, nikkhamanti sakāsayā;

    တေပဇ္ဇ အာသယာ ဆုဒ္ဓာ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepajja āsayā chuddhā, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၉၇.

    97.

    ‘‘‘န ဟောန္တိ အရတီ သတ္တာနံ၊ သန္တုဋ္ဌာ ဟောန္တိ တာဝဒေ။

    ‘‘‘Na honti aratī sattānaṃ, santuṭṭhā honti tāvade;

    တေပဇ္ဇ သဗ္ဗေ သန္တုဋ္ဌာ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepajja sabbe santuṭṭhā, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၉၈.

    98.

    ‘‘‘ရောဂာ တဒုပသမ္မန္တိ၊ ဇိဃစ္ဆာ စ ဝိနသ္သတိ။

    ‘‘‘Rogā tadupasammanti, jighacchā ca vinassati;

    တာနိ အဇ္ဇ ပဒိသ္သန္တိ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tāni ajja padissanti, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၉၉.

    99.

    ‘‘‘ရာဂော တဒာ တနု ဟောတိ၊ ဒောသော မောဟော ဝိနသ္သတိ။

    ‘‘‘Rāgo tadā tanu hoti, doso moho vinassati;

    တေပဇ္ဇ ဝိဂတာ သဗ္ဗေ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepajja vigatā sabbe, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၁၀၀.

    100.

    ‘‘‘ဘယံ တဒာ န ဘဝတိ၊ အဇ္ဇပေတံ ပဒိသ္သတိ။

    ‘‘‘Bhayaṃ tadā na bhavati, ajjapetaṃ padissati;

    တေန လိင္ဂေန ဇာနာမ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tena liṅgena jānāma, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၁၀၁.

    101.

    ‘‘‘ရဇောနုဒ္ဓံသတိ ဥဒ္ဓံ၊ အဇ္ဇပေတံ ပဒိသ္သတိ။

    ‘‘‘Rajonuddhaṃsati uddhaṃ, ajjapetaṃ padissati;

    တေန လိင္ဂေန ဇာနာမ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tena liṅgena jānāma, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၁၀၂.

    102.

    ‘‘‘အနိဋ္ဌဂန္ဓော ပက္ကမတိ၊ ဒိဗ္ဗဂန္ဓော ပဝာယတိ။

    ‘‘‘Aniṭṭhagandho pakkamati, dibbagandho pavāyati;

    သောပဇ္ဇ ဝာယတိ ဂန္ဓော၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Sopajja vāyati gandho, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၁၀၃.

    103.

    ‘‘‘သဗ္ဗေ ဒေဝာ ပဒိသ္သန္တိ၊ ဌပယိတ္ဝာ အရူပိနော။

    ‘‘‘Sabbe devā padissanti, ṭhapayitvā arūpino;

    တေပဇ္ဇ သဗ္ဗေ ဒိသ္သန္တိ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepajja sabbe dissanti, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၁၀၄.

    104.

    ‘‘‘ယာဝတာ နိရယာ နာမ၊ သဗ္ဗေ ဒိသ္သန္တိ တာဝဒေ။

    ‘‘‘Yāvatā nirayā nāma, sabbe dissanti tāvade;

    တေပဇ္ဇ သဗ္ဗေ ဒိသ္သန္တိ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tepajja sabbe dissanti, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၁၀၅.

    105.

    ‘‘‘ကုဋ္ဋာ 29 ကဝာဋာ သေလာ စ၊ န ဟောန္တာဝရဏာ တဒာ။

    ‘‘‘Kuṭṭā 30 kavāṭā selā ca, na hontāvaraṇā tadā;

    အာကာသဘူတာ တေပဇ္ဇ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Ākāsabhūtā tepajja, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၁၀၆.

    106.

    ‘‘‘စုတီ စ ဥပပတ္တိ စ၊ ခဏေ တသ္မိံ န ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘‘Cutī ca upapatti ca, khaṇe tasmiṃ na vijjati;

    တာနိပဇ္ဇ ပဒိသ္သန္တိ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ။

    Tānipajja padissanti, dhuvaṃ buddho bhavissasi.

    ၁၀၇.

    107.

    ‘‘‘ဒဠ္ဟံ ပဂ္ဂဏ္ဟ ဝီရိယံ၊ မာ နိဝတ္တ အဘိက္ကမ။

    ‘‘‘Daḷhaṃ paggaṇha vīriyaṃ, mā nivatta abhikkama;

    မယမ္ပေတံ ဝိဇာနာမ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သသိ’’’။

    Mayampetaṃ vijānāma, dhuvaṃ buddho bhavissasi’’’.

    ၁၀၈.

    108.

    ဗုဒ္ဓသ္သ ဝစနံ သုတ္ဝာ၊ ဒသသဟသ္သီနစူဘယံ။

    Buddhassa vacanaṃ sutvā, dasasahassīnacūbhayaṃ;

    တုဋ္ဌဟဋ္ဌော ပမောဒိတော၊ ဧဝံ စိန္တေသဟံ တဒာ။

    Tuṭṭhahaṭṭho pamodito, evaṃ cintesahaṃ tadā.

    ၁၀၉.

    109.

    ‘‘အဒ္ဝေဇ္ဈဝစနာ ဗုဒ္ဓာ၊ အမောဃဝစနာ ဇိနာ။

    ‘‘Advejjhavacanā buddhā, amoghavacanā jinā;

    ဝိတထံ နတ္ထိ ဗုဒ္ဓာနံ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝာမဟံ။

    Vitathaṃ natthi buddhānaṃ, dhuvaṃ buddho bhavāmahaṃ.

    ၁၁၀.

    110.

    ‘‘ယထာ ခိတ္တံ နဘေ လေဍ္ဍု၊ ဓုဝံ ပတတိ ဘူမိယံ။

    ‘‘Yathā khittaṃ nabhe leḍḍu, dhuvaṃ patati bhūmiyaṃ;

    တထေဝ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌာနံ၊ ဝစနံ ဓုဝသသ္သတံ။

    Tatheva buddhaseṭṭhānaṃ, vacanaṃ dhuvasassataṃ;

    ဝိတထံ နတ္ထိ ဗုဒ္ဓာနံ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝာမဟံ။

    Vitathaṃ natthi buddhānaṃ, dhuvaṃ buddho bhavāmahaṃ.

    ၁၁၁.

    111.

    ‘‘ယထာပိ သဗ္ဗသတ္တာနံ၊ မရဏံ ဓုဝသသ္သတံ။

    ‘‘Yathāpi sabbasattānaṃ, maraṇaṃ dhuvasassataṃ;

    တထေဝ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌာနံ၊ ဝစနံ ဓုဝသသ္သတံ။

    Tatheva buddhaseṭṭhānaṃ, vacanaṃ dhuvasassataṃ;

    ဝိတထံ နတ္ထိ ဗုဒ္ဓာနံ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝာမဟံ။

    Vitathaṃ natthi buddhānaṃ, dhuvaṃ buddho bhavāmahaṃ.

    ၁၁၂.

    112.

    ‘‘ယထာ ရတ္တိက္ခယေ ပတ္တေ၊ သူရိယုဂ္ဂမနံ ဓုဝံ။

    ‘‘Yathā rattikkhaye patte, sūriyuggamanaṃ dhuvaṃ;

    တထေဝ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌာနံ၊ ဝစနံ ဓုဝသသ္သတံ။

    Tatheva buddhaseṭṭhānaṃ, vacanaṃ dhuvasassataṃ;

    ဝိတထံ နတ္ထိ ဗုဒ္ဓာနံ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝာမဟံ။

    Vitathaṃ natthi buddhānaṃ, dhuvaṃ buddho bhavāmahaṃ.

    ၁၁၃.

    113.

    ‘‘ယထာ နိက္ခန္တသယနသ္သ၊ သီဟသ္သ နဒနံ ဓုဝံ။

    ‘‘Yathā nikkhantasayanassa, sīhassa nadanaṃ dhuvaṃ;

    တထေဝ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌာနံ၊ ဝစနံ ဓုဝသသ္သတံ။

    Tatheva buddhaseṭṭhānaṃ, vacanaṃ dhuvasassataṃ;

    ဝိတထံ နတ္ထိ ဗုဒ္ဓာနံ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝာမဟံ။

    Vitathaṃ natthi buddhānaṃ, dhuvaṃ buddho bhavāmahaṃ.

    ၁၁၄.

    114.

    ‘‘ယထာ အာပန္နသတ္တာနံ၊ ဘာရမောရောပနံ ဓုဝံ။

    ‘‘Yathā āpannasattānaṃ, bhāramoropanaṃ dhuvaṃ;

    တထေဝ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌာနံ၊ ဝစနံ ဓုဝသသ္သတံ။

    Tatheva buddhaseṭṭhānaṃ, vacanaṃ dhuvasassataṃ;

    ဝိတထံ နတ္ထိ ဗုဒ္ဓာနံ၊ ဓုဝံ ဗုဒ္ဓော ဘဝာမဟံ။

    Vitathaṃ natthi buddhānaṃ, dhuvaṃ buddho bhavāmahaṃ.

    ၁၁၅.

    115.

    ‘‘ဟန္ဒ ဗုဒ္ဓကရေ ဓမ္မေ၊ ဝိစိနာမိ ဣတော စိတော။

    ‘‘Handa buddhakare dhamme, vicināmi ito cito;

    ဥဒ္ဓံ အဓော ဒသ ဒိသာ၊ ယာဝတာ ဓမ္မဓာတုယာ’’။

    Uddhaṃ adho dasa disā, yāvatā dhammadhātuyā’’.

    ၁၁၆.

    116.

    ဝိစိနန္တော တဒာ ဒက္ခိံ၊ ပဌမံ ဒာနပာရမိံ။

    Vicinanto tadā dakkhiṃ, paṭhamaṃ dānapāramiṃ;

    ပုဗ္ဗကေဟိ မဟေသီဟိ၊ အနုစိဏ္ဏံ မဟာပထံ။

    Pubbakehi mahesīhi, anuciṇṇaṃ mahāpathaṃ.

    ၁၁၇.

    117.

    ‘‘ဣမံ တ္ဝံ ပဌမံ တာဝ၊ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ သမာဒိယ။

    ‘‘Imaṃ tvaṃ paṭhamaṃ tāva, daḷhaṃ katvā samādiya;

    ဒာနပာရမိတံ ဂစ္ဆ၊ ယဒိ ဗောဓိံ ပတ္တုမိစ္ဆသိ။

    Dānapāramitaṃ gaccha, yadi bodhiṃ pattumicchasi.

    ၁၁၈.

    118.

    ‘‘ယထာပိ ကုမ္ဘော သမ္ပုဏ္ဏော၊ ယသ္သ ကသ္သစိ အဓော ကတော။

    ‘‘Yathāpi kumbho sampuṇṇo, yassa kassaci adho kato;

    ဝမတေ ဝုဒကံ နိသ္သေသံ၊ န တတ္ထ ပရိရက္ခတိ။

    Vamate vudakaṃ nissesaṃ, na tattha parirakkhati.

    ၁၁၉.

    119.

    ‘‘တထေဝ ယာစကေ ဒိသ္ဝာ၊ ဟီနမုက္ကဋ္ဌမဇ္ဈိမေ။

    ‘‘Tatheva yācake disvā, hīnamukkaṭṭhamajjhime;

    ဒဒာဟိ ဒာနံ နိသ္သေသံ၊ ကုမ္ဘော ဝိယ အဓော ကတော။

    Dadāhi dānaṃ nissesaṃ, kumbho viya adho kato.

    ၁၂၀.

    120.

    ‘‘နဟေတေ ဧတ္တကာယေဝ၊ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ ဘဝိသ္သရေ။

    ‘‘Nahete ettakāyeva, buddhadhammā bhavissare;

    အညေပိ ဝိစိနိသ္သာမိ၊ ယေ ဓမ္မာ ဗောဓိပာစနာ’’။

    Aññepi vicinissāmi, ye dhammā bodhipācanā’’.

    ၁၂၁.

    121.

    ဝိစိနန္တော တဒာ ဒက္ခိံ၊ ဒုတိယံ သီလပာရမိံ။

    Vicinanto tadā dakkhiṃ, dutiyaṃ sīlapāramiṃ;

    ပုဗ္ဗကေဟိ မဟေသီဟိ၊ အာသေဝိတနိသေဝိတံ။

    Pubbakehi mahesīhi, āsevitanisevitaṃ.

    ၁၂၂.

    122.

    ‘‘ဣမံ တ္ဝံ ဒုတိယံ တာဝ၊ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ သမာဒိယ။

    ‘‘Imaṃ tvaṃ dutiyaṃ tāva, daḷhaṃ katvā samādiya;

    သီလပာရမိတံ ဂစ္ဆ၊ ယဒိ ဗောဓိံ ပတ္တုမိစ္ဆသိ။

    Sīlapāramitaṃ gaccha, yadi bodhiṃ pattumicchasi.

    ၁၂၃.

    123.

    ‘‘ယထာပိ စမရီ ဝာလံ၊ ကိသ္မိဉ္စိ ပဋိလဂ္ဂိတံ။

    ‘‘Yathāpi camarī vālaṃ, kismiñci paṭilaggitaṃ;

    ဥပေတိ မရဏံ တတ္ထ၊ န ဝိကောပေတိ ဝာလဓိံ။

    Upeti maraṇaṃ tattha, na vikopeti vāladhiṃ.

    ၁၂၄.

    124.

    ‘‘တထေဝ တ္ဝံ စတူသု ဘူမီသု၊ သီလာနိ ပရိပူရယ။

    ‘‘Tatheva tvaṃ catūsu bhūmīsu, sīlāni paripūraya;

    ပရိရက္ခ သဗ္ဗဒာ သီလံ၊ စမရီ ဝိယ ဝာလဓိံ။

    Parirakkha sabbadā sīlaṃ, camarī viya vāladhiṃ.

    ၁၂၅.

    125.

    ‘‘နဟေတေ ဧတ္တကာယေဝ၊ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ ဘဝိသ္သရေ။

    ‘‘Nahete ettakāyeva, buddhadhammā bhavissare;

    အညေပိ ဝိစိနိသ္သာမိ၊ ယေ ဓမ္မာ ဗောဓိပာစနာ’’။

    Aññepi vicinissāmi, ye dhammā bodhipācanā’’.

    ၁၂၆.

    126.

    ဝိစိနန္တော တဒာ ဒက္ခိံ၊ တတိယံ နေက္ခမ္မပာရမိံ။

    Vicinanto tadā dakkhiṃ, tatiyaṃ nekkhammapāramiṃ;

    ပုဗ္ဗကေဟိ မဟေသီဟိ၊ အာသေဝိတနိသေဝိတံ။

    Pubbakehi mahesīhi, āsevitanisevitaṃ.

    ၁၂၇.

    127.

    ‘‘ဣမံ တ္ဝံ တတိယံ တာဝ၊ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ သမာဒိယ။

    ‘‘Imaṃ tvaṃ tatiyaṃ tāva, daḷhaṃ katvā samādiya;

    နေက္ခမ္မပာရမိတံ ဂစ္ဆ၊ ယဒိ ဗောဓိံ ပတ္တုမိစ္ဆသိ။

    Nekkhammapāramitaṃ gaccha, yadi bodhiṃ pattumicchasi.

    ၁၂၈.

    128.

    ‘‘ယထာ အန္ဒုဃရေ ပုရိသော၊ စိရဝုတ္ထော ဒုခဋ္ဋိတော။

    ‘‘Yathā andughare puriso, ciravuttho dukhaṭṭito;

    န တတ္ထ ရာဂံ ဇနေသိ၊ မုတ္တိံယေဝ ဂဝေသတိ။

    Na tattha rāgaṃ janesi, muttiṃyeva gavesati.

    ၁၂၉.

    129.

    ‘‘တထေဝ တ္ဝံ သဗ္ဗဘဝေ၊ ပသ္သ အန္ဒုဃရေ ဝိယ။

    ‘‘Tatheva tvaṃ sabbabhave, passa andughare viya;

    နေက္ခမ္မာဘိမုခော ဟောဟိ၊ ဘဝတော ပရိမုတ္တိယာ။

    Nekkhammābhimukho hohi, bhavato parimuttiyā.

    ၁၃၀.

    130.

    ‘‘နဟေတေ ဧတ္တကာယေဝ၊ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ ဘဝိသ္သရေ။

    ‘‘Nahete ettakāyeva, buddhadhammā bhavissare;

    အညေပိ ဝိစိနိသ္သာမိ၊ ယေ ဓမ္မာ ဗောဓိပာစနာ’’။

    Aññepi vicinissāmi, ye dhammā bodhipācanā’’.

    ၁၃၁.

    131.

    ဝိစိနန္တော တဒာ ဒက္ခိံ၊ စတုတ္ထံ ပညာပာရမိံ။

    Vicinanto tadā dakkhiṃ, catutthaṃ paññāpāramiṃ;

    ပုဗ္ဗကေဟိ မဟေသီဟိ၊ အာသေဝိတနိသေဝိတံ။

    Pubbakehi mahesīhi, āsevitanisevitaṃ.

    ၁၃၂.

    132.

    ‘‘ဣမံ တ္ဝံ စတုတ္ထံ တာဝ၊ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ သမာဒိယ။

    ‘‘Imaṃ tvaṃ catutthaṃ tāva, daḷhaṃ katvā samādiya;

    ပညာပာရမိတံ ဂစ္ဆ၊ ယဒိ ဗောဓိံ ပတ္တုမိစ္ဆသိ။

    Paññāpāramitaṃ gaccha, yadi bodhiṃ pattumicchasi.

    ၁၃၃.

    133.

    ‘‘ယထာပိ ဘိက္ခု ဘိက္ခန္တော၊ ဟီနမုက္ကဋ္ဌမဇ္ဈိမေ။

    ‘‘Yathāpi bhikkhu bhikkhanto, hīnamukkaṭṭhamajjhime;

    ကုလာနိ န ဝိဝဇ္ဇေန္တော၊ ဧဝံ လဘတိ ယာပနံ။

    Kulāni na vivajjento, evaṃ labhati yāpanaṃ.

    ၁၃၄.

    134.

    ‘‘တထေဝ တ္ဝံ သဗ္ဗကာလံ၊ ပရိပုစ္ဆံ ဗုဓံ ဇနံ။

    ‘‘Tatheva tvaṃ sabbakālaṃ, paripucchaṃ budhaṃ janaṃ;

    ပညာပာရမိတံ ဂန္တ္ဝာ၊ သမ္ဗောဓိံ ပာပုဏိသ္သသိ။

    Paññāpāramitaṃ gantvā, sambodhiṃ pāpuṇissasi.

    ၁၃၅.

    135.

    ‘‘နဟေတေ ဧတ္တကာယေဝ၊ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ ဘဝိသ္သရေ။

    ‘‘Nahete ettakāyeva, buddhadhammā bhavissare;

    အညေပိ ဝိစိနိသ္သာမိ၊ ယေ ဓမ္မာ ဗောဓိပာစနာ’’။

    Aññepi vicinissāmi, ye dhammā bodhipācanā’’.

    ၁၃၆.

    136.

    ဝိစိနန္တော တဒာ ဒက္ခိံ၊ ပဉ္စမံ ဝီရိယပာရမိံ။

    Vicinanto tadā dakkhiṃ, pañcamaṃ vīriyapāramiṃ;

    ပုဗ္ဗကေဟိ မဟေသီဟိ၊ အာသေဝိတနိသေဝိတံ။

    Pubbakehi mahesīhi, āsevitanisevitaṃ.

    ၁၃၇.

    137.

    ‘‘ဣမံ တ္ဝံ ပဉ္စမံ တာဝ၊ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ သမာဒိယ။

    ‘‘Imaṃ tvaṃ pañcamaṃ tāva, daḷhaṃ katvā samādiya;

    ဝီရိယပာရမိတံ ဂစ္ဆ၊ ယဒိ ဗောဓိံ ပတ္တုမိစ္ဆသိ။

    Vīriyapāramitaṃ gaccha, yadi bodhiṃ pattumicchasi.

    ၁၃၈.

    138.

    ‘‘ယထာပိ သီဟော မိဂရာဇာ၊ နိသဇ္ဇဋ္ဌာနစင္ကမေ။

    ‘‘Yathāpi sīho migarājā, nisajjaṭṭhānacaṅkame;

    အလီနဝီရိယော ဟောတိ၊ ပဂ္ဂဟိတမနော သဒာ။

    Alīnavīriyo hoti, paggahitamano sadā.

    ၁၃၉.

    139.

    ‘‘တထေဝ တ္ဝံ 31 သဗ္ဗဘဝေ၊ ပဂ္ဂဏ္ဟ ဝီရိယံ ဒဠ္ဟံ။

    ‘‘Tatheva tvaṃ 32 sabbabhave, paggaṇha vīriyaṃ daḷhaṃ;

    ဝီရိယပာရမိတံ ဂန္တ္ဝာ၊ သမ္ဗောဓိံ ပာပုဏိသ္သသိ။

    Vīriyapāramitaṃ gantvā, sambodhiṃ pāpuṇissasi.

    ၁၄၀.

    140.

    ‘‘နဟေတေ ဧတ္တကာယေဝ၊ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ ဘဝိသ္သရေ။

    ‘‘Nahete ettakāyeva, buddhadhammā bhavissare;

    အညေပိ ဝိစိနိသ္သာမိ၊ ယေ ဓမ္မာ ဗောဓိပာစနာ’’။

    Aññepi vicinissāmi, ye dhammā bodhipācanā’’.

    ၁၄၁.

    141.

    ဝိစိနန္တော တဒာ ဒက္ခိံ၊ ဆဋ္ဌမံ ခန္တိပာရမိံ။

    Vicinanto tadā dakkhiṃ, chaṭṭhamaṃ khantipāramiṃ;

    ပုဗ္ဗကေဟိ မဟေသီဟိ၊ အာသေဝိတနိသေဝိတံ။

    Pubbakehi mahesīhi, āsevitanisevitaṃ.

    ၁၄၂.

    142.

    ‘‘ဣမံ တ္ဝံ ဆဋ္ဌမံ တာဝ၊ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ သမာဒိယ။

    ‘‘Imaṃ tvaṃ chaṭṭhamaṃ tāva, daḷhaṃ katvā samādiya;

    တတ္ထ အဒ္ဝေဇ္ဈမာနသော၊ သမ္ဗောဓိံ ပာပုဏိသ္သသိ။

    Tattha advejjhamānaso, sambodhiṃ pāpuṇissasi.

    ၁၄၃.

    143.

    ‘‘ယထာပိ ပထဝီ နာမ၊ သုစိမ္ပိ အသုစိမ္ပိ စ။

    ‘‘Yathāpi pathavī nāma, sucimpi asucimpi ca;

    သဗ္ဗံ သဟတိ နိက္ခေပံ၊ န ကရောတိ ပဋိဃံ တယာ။

    Sabbaṃ sahati nikkhepaṃ, na karoti paṭighaṃ tayā.

    ၁၄၄.

    144.

    ‘‘တထေဝ တ္ဝမ္ပိ သဗ္ဗေသံ၊ သမ္မာနာဝမာနက္ခမော။

    ‘‘Tatheva tvampi sabbesaṃ, sammānāvamānakkhamo;

    ခန္တိပာရမိတံ ဂန္တ္ဝာ၊ သမ္ဗောဓိံ ပာပုဏိသ္သသိ။

    Khantipāramitaṃ gantvā, sambodhiṃ pāpuṇissasi.

    ၁၄၅.

    145.

    ‘‘နဟေတေ ဧတ္တကာယေဝ၊ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ ဘဝိသ္သရေ။

    ‘‘Nahete ettakāyeva, buddhadhammā bhavissare;

    အညေပိ ဝိစိနိသ္သာမိ၊ ယေ ဓမ္မာ ဗောဓိပာစနာ’’။

    Aññepi vicinissāmi, ye dhammā bodhipācanā’’.

    ၁၄၆.

    146.

    ဝိစိနန္တော တဒာ ဒက္ခိံ၊ သတ္တမံ သစ္စပာရမိံ။

    Vicinanto tadā dakkhiṃ, sattamaṃ saccapāramiṃ;

    ပုဗ္ဗကေဟိ မဟေသီဟိ၊ အာသေဝိတနိသေဝိတံ။

    Pubbakehi mahesīhi, āsevitanisevitaṃ.

    ၁၄၇.

    147.

    ‘‘ဣမံ တ္ဝံ သတ္တမံ တာဝ၊ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ သမာဒိယ။

    ‘‘Imaṃ tvaṃ sattamaṃ tāva, daḷhaṃ katvā samādiya;

    တတ္ထ အဒ္ဝေဇ္ဈဝစနော၊ သမ္ဗောဓိံ ပာပုဏိသ္သသိ။

    Tattha advejjhavacano, sambodhiṃ pāpuṇissasi.

    ၁၄၈.

    148.

    ‘‘ယထာပိ ဩသဓီ နာမ၊ တုလာဘူတာ သဒေဝကေ။

    ‘‘Yathāpi osadhī nāma, tulābhūtā sadevake;

    သမယေ ဥတုဝသ္သေ ဝာ၊ န ဝောက္ကမတိ ဝီထိတော။

    Samaye utuvasse vā, na vokkamati vīthito.

    ၁၄၉.

    149.

    ‘‘တထေဝ တ္ဝမ္ပိ သစ္စေသု၊ မာ ဝောက္ကမ ဟိ ဝီထိတော။

    ‘‘Tatheva tvampi saccesu, mā vokkama hi vīthito;

    သစ္စပာရမိတံ ဂန္တ္ဝာ၊ သမ္ဗောဓိံ ပာပုဏိသ္သသိ။

    Saccapāramitaṃ gantvā, sambodhiṃ pāpuṇissasi.

    ၁၅၀.

    150.

    ‘‘နဟေတေ ဧတ္တကာယေဝ၊ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ ဘဝိသ္သရေ။

    ‘‘Nahete ettakāyeva, buddhadhammā bhavissare;

    အညေပိ ဝိစိနိသ္သာမိ၊ ယေ ဓမ္မာ ဗောဓိပာစနာ’’။

    Aññepi vicinissāmi, ye dhammā bodhipācanā’’.

    ၁၅၁.

    151.

    ဝိစိနန္တော တဒာ ဒက္ခိံ၊ အဋ္ဌမံ အဓိဋ္ဌာနပာရမိံ။

    Vicinanto tadā dakkhiṃ, aṭṭhamaṃ adhiṭṭhānapāramiṃ;

    ပုဗ္ဗကေဟိ မဟေသီဟိ၊ အာသေဝိတနိသေဝိတံ။

    Pubbakehi mahesīhi, āsevitanisevitaṃ.

    ၁၅၂.

    152.

    ‘‘ဣမံ တ္ဝံ အဋ္ဌမံ တာဝ၊ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ သမာဒိယ။

    ‘‘Imaṃ tvaṃ aṭṭhamaṃ tāva, daḷhaṃ katvā samādiya;

    တတ္ထ တ္ဝံ အစလော ဟုတ္ဝာ၊ သမ္ဗောဓိံ ပာပုဏိသ္သသိ။

    Tattha tvaṃ acalo hutvā, sambodhiṃ pāpuṇissasi.

    ၁၅၃.

    153.

    ‘‘ယထာပိ ပဗ္ဗတော သေလော၊ အစလော သုပ္ပတိဋ္ဌိတော။

    ‘‘Yathāpi pabbato selo, acalo suppatiṭṭhito;

    န ကမ္ပတိ ဘုသဝာတေဟိ၊ သကဋ္ဌာနေဝ တိဋ္ဌတိ။

    Na kampati bhusavātehi, sakaṭṭhāneva tiṭṭhati.

    ၁၅၄.

    154.

    ‘‘တထေဝ တ္ဝမ္ပိ အဓိဋ္ဌာနေ၊ သဗ္ဗဒာ အစလော ဘဝ။

    ‘‘Tatheva tvampi adhiṭṭhāne, sabbadā acalo bhava;

    အဓိဋ္ဌာနပာရမိတံ ဂန္တ္ဝာ၊ သမ္ဗောဓိံ ပာပုဏိသ္သသိ။

    Adhiṭṭhānapāramitaṃ gantvā, sambodhiṃ pāpuṇissasi.

    ၁၅၅.

    155.

    ‘‘နဟေတေ ဧတ္တကာယေဝ၊ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ ဘဝိသ္သရေ။

    ‘‘Nahete ettakāyeva, buddhadhammā bhavissare;

    အညေပိ ဝိစိနိသ္သာမိ၊ ယေ ဓမ္မာ ဗောဓိပာစနာ’’။

    Aññepi vicinissāmi, ye dhammā bodhipācanā’’.

    ၁၅၆.

    156.

    ဝိစိနန္တော တဒာ ဒက္ခိံ၊ နဝမံ မေတ္တာပာရမိံ။

    Vicinanto tadā dakkhiṃ, navamaṃ mettāpāramiṃ;

    ပုဗ္ဗကေဟိ မဟေသီဟိ၊ အာသေဝိတနိသေဝိတံ။

    Pubbakehi mahesīhi, āsevitanisevitaṃ.

    ၁၅၇.

    157.

    ‘‘ဣမံ တ္ဝံ နဝမံ တာဝ၊ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ သမာဒိယ။

    ‘‘Imaṃ tvaṃ navamaṃ tāva, daḷhaṃ katvā samādiya;

    မေတ္တာယ အသမော ဟောဟိ၊ ယဒိ ဗောဓိံ ပတ္တုမိစ္ဆသိ။

    Mettāya asamo hohi, yadi bodhiṃ pattumicchasi.

    ၁၅၈.

    158.

    ‘‘ယထာပိ ဥဒကံ နာမ၊ ကလ္ယာဏေ ပာပကေ ဇနေ။

    ‘‘Yathāpi udakaṃ nāma, kalyāṇe pāpake jane;

    သမံ ဖရတိ သီတေန၊ ပဝာဟေတိ ရဇောမလံ။

    Samaṃ pharati sītena, pavāheti rajomalaṃ.

    ၁၅၉.

    159.

    ‘‘တထေဝ တ္ဝံ ဟိတာဟိတေ၊ သမံ မေတ္တာယ ဘာဝယ။

    ‘‘Tatheva tvaṃ hitāhite, samaṃ mettāya bhāvaya;

    မေတ္တာပာရမိတံ ဂန္တ္ဝာ၊ သမ္ဗောဓိံ ပာပုဏိသ္သသိ။

    Mettāpāramitaṃ gantvā, sambodhiṃ pāpuṇissasi.

    ၁၆၀.

    160.

    ‘‘နဟေတေ ဧတ္တကာယေဝ၊ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ ဘဝိသ္သရေ။

    ‘‘Nahete ettakāyeva, buddhadhammā bhavissare;

    အညေပိ ဝိစိနိသ္သာမိ၊ ယေ ဓမ္မာ ဗောဓိပာစနာ’’။

    Aññepi vicinissāmi, ye dhammā bodhipācanā’’.

    ၁၆၁.

    161.

    ဝိစိနန္တော တဒာ ဒက္ခိံ၊ ဒသမံ ဥပေက္ခာပာရမိံ။

    Vicinanto tadā dakkhiṃ, dasamaṃ upekkhāpāramiṃ;

    ပုဗ္ဗကေဟိ မဟေသီဟိ၊ အာသေဝိတနိသေဝိတံ။

    Pubbakehi mahesīhi, āsevitanisevitaṃ.

    ၁၆၂.

    162.

    ‘‘ဣမံ တ္ဝံ ဒသမံ တာဝ၊ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ သမာဒိယ။

    ‘‘Imaṃ tvaṃ dasamaṃ tāva, daḷhaṃ katvā samādiya;

    တုလာဘူတော ဒဠ္ဟော ဟုတ္ဝာ၊ သမ္ဗောဓိံ ပာပုဏိသ္သသိ။

    Tulābhūto daḷho hutvā, sambodhiṃ pāpuṇissasi.

    ၁၆၃.

    163.

    ‘‘ယထာပိ ပထဝီ နာမ၊ နိက္ခိတ္တံ အသုစိံ သုစိံ။

    ‘‘Yathāpi pathavī nāma, nikkhittaṃ asuciṃ suciṃ;

    ဥပေက္ခတိ ဥဘောပေတေ၊ ကောပာနုနယဝဇ္ဇိတာ။

    Upekkhati ubhopete, kopānunayavajjitā.

    ၁၆၄.

    164.

    ‘‘တထေဝ တ္ဝံ သုခဒုက္ခေ၊ တုလာဘူတော သဒာ ဘဝ။

    ‘‘Tatheva tvaṃ sukhadukkhe, tulābhūto sadā bhava;

    ဥပေက္ခာပာရမိတံ ဂန္တ္ဝာ၊ သမ္ဗောဓိံ ပာပုဏိသ္သသိ။

    Upekkhāpāramitaṃ gantvā, sambodhiṃ pāpuṇissasi.

    ၁၆၅.

    165.

    ‘‘ဧတ္တကာယေဝ တေ လောကေ၊ ယေ ဓမ္မာ ဗောဓိပာစနာ။

    ‘‘Ettakāyeva te loke, ye dhammā bodhipācanā;

    တတုဒ္ဓံ နတ္ထိ အညတ္ရ၊ ဒဠ္ဟံ တတ္ထ ပတိဋ္ဌဟ’’။

    Tatuddhaṃ natthi aññatra, daḷhaṃ tattha patiṭṭhaha’’.

    ၁၆၆.

    166.

    ဣမေ ဓမ္မေ သမ္မသတော၊ သဘာဝသရသလက္ခဏေ။

    Ime dhamme sammasato, sabhāvasarasalakkhaṇe;

    ဓမ္မတေဇေန ဝသုဓာ၊ ဒသသဟသ္သီ ပကမ္ပထ။

    Dhammatejena vasudhā, dasasahassī pakampatha.

    ၁၆၇.

    167.

    စလတီ ရဝတီ ပထဝီ၊ ဥစ္ဆုယန္တံဝ ပီဠိတံ။

    Calatī ravatī pathavī, ucchuyantaṃva pīḷitaṃ;

    တေလယန္တေ ယထာ စက္ကံ၊ ဧဝံ ကမ္ပတိ မေဒနီ။

    Telayante yathā cakkaṃ, evaṃ kampati medanī.

    ၁၆၈.

    168.

    ယာဝတာ ပရိသာ အာသိ၊ ဗုဒ္ဓသ္သ ပရိဝေသနေ။

    Yāvatā parisā āsi, buddhassa parivesane;

    ပဝေဓမာနာ သာ တတ္ထ၊ မုစ္ဆိတာ သေတိ ဘူမိယံ။

    Pavedhamānā sā tattha, mucchitā seti bhūmiyaṃ.

    ၁၆၉.

    169.

    ဃဋာနေကသဟသ္သာနိ၊ ကုမ္ဘီနဉ္စ သတာ ဗဟူ။

    Ghaṭānekasahassāni, kumbhīnañca satā bahū;

    သဉ္စုဏ္ဏမထိတာ တတ္ထ၊ အညမညံ ပဃဋ္ဋိတာ။

    Sañcuṇṇamathitā tattha, aññamaññaṃ paghaṭṭitā.

    ၁၇၀.

    170.

    ဥဗ္ဗိဂ္ဂာ တသိတာ ဘီတာ၊ ဘန္တာ ဗ္ယာထိတမာနသာ။

    Ubbiggā tasitā bhītā, bhantā byāthitamānasā;

    မဟာဇနာ သမာဂမ္မ၊ ဒီပင္ကရမုပာဂမုံ။

    Mahājanā samāgamma, dīpaṅkaramupāgamuṃ.

    ၁၇၁.

    171.

    ‘‘ကိံ ဘဝိသ္သတိ လောကသ္သ၊ ကလ္ယာဏမထ ပာပကံ။

    ‘‘Kiṃ bhavissati lokassa, kalyāṇamatha pāpakaṃ;

    သဗ္ဗော ဥပဒ္ဒုတော လောကော၊ တံ ဝိနောဒေဟိ စက္ခုမ’’။

    Sabbo upadduto loko, taṃ vinodehi cakkhuma’’.

    ၁၇၂.

    172.

    တေသံ တဒာ သညပေသိ၊ ဒီပင္ကရော မဟာမုနိ။

    Tesaṃ tadā saññapesi, dīpaṅkaro mahāmuni;

    ‘‘ဝိသဋ္ဌာ ဟောထ မာ ဘေထ 33၊ ဣမသ္မိံ ပထဝိကမ္ပနေ။

    ‘‘Visaṭṭhā hotha mā bhetha 34, imasmiṃ pathavikampane.

    ၁၇၃.

    173.

    ‘‘ယမဟံ အဇ္ဇ ဗ္ယာကာသိံ၊ ဗုဒ္ဓော လောကေ ဘဝိသ္သတိ။

    ‘‘Yamahaṃ ajja byākāsiṃ, buddho loke bhavissati;

    ဧသော သမ္မသတိ ဓမ္မံ၊ ပုဗ္ဗကံ ဇိနသေဝိတံ။

    Eso sammasati dhammaṃ, pubbakaṃ jinasevitaṃ.

    ၁၇၄.

    174.

    ‘‘တသ္သ သမ္မသတော ဓမ္မံ၊ ဗုဒ္ဓဘူမိံ အသေသတော။

    ‘‘Tassa sammasato dhammaṃ, buddhabhūmiṃ asesato;

    တေနာယံ ကမ္ပိတာ ပထဝီ၊ ဒသသဟသ္သီ သဒေဝကေ’’။

    Tenāyaṃ kampitā pathavī, dasasahassī sadevake’’.

    ၁၇၅.

    175.

    ဗုဒ္ဓသ္သ ဝစနံ သုတ္ဝာ၊ မနော နိဗ္ဗာယိ တာဝဒေ။

    Buddhassa vacanaṃ sutvā, mano nibbāyi tāvade;

    သဗ္ဗေ မံ ဥပသင္ကမ္မ၊ ပုနာပိ အဘိဝန္ဒိသုံ။

    Sabbe maṃ upasaṅkamma, punāpi abhivandisuṃ.

    ၁၇၆.

    176.

    သမာဒိယိတ္ဝာ ဗုဒ္ဓဂုဏံ၊ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာန မာနသံ။

    Samādiyitvā buddhaguṇaṃ, daḷhaṃ katvāna mānasaṃ;

    ဒီပင္ကရံ နမသ္သိတ္ဝာ၊ အာသနာ ဝုဋ္ဌဟိံ တဒာ။

    Dīpaṅkaraṃ namassitvā, āsanā vuṭṭhahiṃ tadā.

    ၁၇၇.

    177.

    ဒိဗ္ဗံ မာနုသကံ ပုပ္ဖံ၊ ဒေဝာ မာနုသကာ ဥဘော။

    Dibbaṃ mānusakaṃ pupphaṃ, devā mānusakā ubho;

    သမောကိရန္တိ ပုပ္ဖေဟိ၊ ဝုဋ္ဌဟန္တသ္သ အာသနာ။

    Samokiranti pupphehi, vuṭṭhahantassa āsanā.

    ၁၇၈.

    178.

    ဝေဒယန္တိ စ တေ သောတ္ထိံ၊ ဒေဝာ မာနုသကာ ဥဘော။

    Vedayanti ca te sotthiṃ, devā mānusakā ubho;

    ‘‘မဟန္တံ ပတ္ထိတံ တုယ္ဟံ၊ တံ လဘသ္သု ယထိစ္ဆိတံ။

    ‘‘Mahantaṃ patthitaṃ tuyhaṃ, taṃ labhassu yathicchitaṃ.

    ၁၇၉.

    179.

    ‘‘သဗ္ဗီတိယော ဝိဝဇ္ဇန္တု၊ သောကော ရောဂော ဝိနသ္သတု။

    ‘‘Sabbītiyo vivajjantu, soko rogo vinassatu;

    မာ တေ ဘဝန္တ္ဝန္တရာယာ 35၊ ဖုသ ခိပ္ပံ ဗောဓိမုတ္တမံ။

    Mā te bhavantvantarāyā 36, phusa khippaṃ bodhimuttamaṃ.

    ၁၈၀.

    180.

    ‘‘ယထာပိ သမယေ ပတ္တေ၊ ပုပ္ဖန္တိ ပုပ္ဖိနော ဒုမာ။

    ‘‘Yathāpi samaye patte, pupphanti pupphino dumā;

    တထေဝ တ္ဝံ မဟာဝီရ၊ ဗုဒ္ဓဉာဏေန ပုပ္ဖသိ။

    Tatheva tvaṃ mahāvīra, buddhañāṇena pupphasi.

    ၁၈၁.

    181.

    ‘‘ယထာ ယေ ကေစိ သမ္ဗုဒ္ဓာ၊ ပူရယုံ ဒသ ပာရမီ။

    ‘‘Yathā ye keci sambuddhā, pūrayuṃ dasa pāramī;

    တထေဝ တ္ဝံ မဟာဝီရ၊ ပူရယ ဒသ ပာရမီ။

    Tatheva tvaṃ mahāvīra, pūraya dasa pāramī.

    ၁၈၂.

    182.

    ‘‘ယထာ ယေ ကေစိ သမ္ဗုဒ္ဓာ၊ ဗောဓိမဏ္ဍမ္ဟိ ဗုဇ္ဈရေ။

    ‘‘Yathā ye keci sambuddhā, bodhimaṇḍamhi bujjhare;

    တထေဝ တ္ဝံ မဟာဝီရ၊ ဗုဇ္ဈသ္သု ဇိနဗောဓိယံ။

    Tatheva tvaṃ mahāvīra, bujjhassu jinabodhiyaṃ.

    ၁၈၃.

    183.

    ‘‘ယထာ ယေ ကေစိ သမ္ဗုဒ္ဓာ၊ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တယုံ။

    ‘‘Yathā ye keci sambuddhā, dhammacakkaṃ pavattayuṃ;

    တထေဝ တ္ဝံ မဟာဝီရ၊ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တယ။

    Tatheva tvaṃ mahāvīra, dhammacakkaṃ pavattaya.

    ၁၈၄.

    184.

    ‘‘ပုဏ္ဏမာယေ ယထာ စန္ဒော၊ ပရိသုဒ္ဓော ဝိရောစတိ။

    ‘‘Puṇṇamāye yathā cando, parisuddho virocati;

    တထေဝ တ္ဝံ ပုဏ္ဏမနော၊ ဝိရောစ ဒသသဟသ္သိယံ။

    Tatheva tvaṃ puṇṇamano, viroca dasasahassiyaṃ.

    ၁၈၅.

    185.

    ‘‘ရာဟုမုတ္တော ယထာ သူရိယော၊ တာပေန အတိရောစတိ။

    ‘‘Rāhumutto yathā sūriyo, tāpena atirocati;

    တထေဝ လောကာ မုဉ္စိတ္ဝာ၊ ဝိရောစ သိရိယာ တုဝံ။

    Tatheva lokā muñcitvā, viroca siriyā tuvaṃ.

    ၁၈၆.

    186.

    ‘‘ယထာ ယာ ကာစိ နဒိယော၊ ဩသရန္တိ မဟောဒဓိံ။

    ‘‘Yathā yā kāci nadiyo, osaranti mahodadhiṃ;

    ဧဝံ သဒေဝကာ လောကာ၊ ဩသရန္တု တဝန္တိကေ’’။

    Evaṃ sadevakā lokā, osarantu tavantike’’.

    ၁၈၇.

    187.

    တေဟိ ထုတပ္ပသတ္ထော သော၊ ဒသ ဓမ္မေ သမာဒိယ။

    Tehi thutappasattho so, dasa dhamme samādiya;

    တေ ဓမ္မေ ပရိပူရေန္တော၊ ပဝနံ ပာဝိသီ တဒာတိ။

    Te dhamme paripūrento, pavanaṃ pāvisī tadāti.

    သုမေဓပတ္ထနာကထာ နိဋ္ဌိတာ။

    Sumedhapatthanākathā niṭṭhitā.







    Footnotes:
    1. စဟံ (သီ. သ္ယာ.)
    2. cahaṃ (sī. syā.)
    3. ဥဒကဂာဟိဏိံ (သီ.)၊ ဥဒကဂာဟိနိံ (သ္ယာ.)
    4. udakagāhiṇiṃ (sī.), udakagāhiniṃ (syā.)
    5. ဗုဒ္ဓောတိ မမ (သီ. သ္ယာ. က.)
    6. buddhoti mama (sī. syā. ka.)
    7. မာနုသ္သကေဟိ စ မာနုသကေဟိ စ (သ္ယာ. က.)
    8. mānussakehi ca mānusakehi ca (syā. ka.)
    9. အာကာသေ နဘဂာ (သ္ယာ.)
    10. ākāse nabhagā (syā.)
    11. အနုတ္တရံ (သ္ယာ. ကံ.)
    12. anuttaraṃ (syā. kaṃ.)
    13. ဥပဋ္ဌိသ္သတိ တံ (သီ.)
    14. upaṭṭhissati taṃ (sī.)
    15. ဟတ္ထာလဝကော (သီ.)
    16. hatthālavako (sī.)
    17. ဗုဒ္ဓဗီဇင္ကုရော (သီ. သ္ယာ.)
    18. buddhabījaṅkuro (sī. syā.)
    19. အပ္ဖောဌေန္တိ (သီ.)
    20. apphoṭhenti (sī.)
    21. သဗ္ဗေ ပဒက္ခိဏမကံသု (သ္ယာ. က.)
    22. sabbe padakkhiṇamakaṃsu (syā. ka.)
    23. အဘိညာပာရမိံ ဂတော (သီ.)
    24. abhiññāpāramiṃ gato (sī.)
    25. ပုပ္ဖိတာနိ (အဋ္ဌ.)
    26. pupphitāni (aṭṭha.)
    27. အနောဝုဋ္ဌေန (သ္ယာ. က.)
    28. anovuṭṭhena (syā. ka.)
    29. ကုဍ္ဍာ (သီ.)
    30. kuḍḍā (sī.)
    31. တ္ဝံပိ (သီ.)
    32. tvaṃpi (sī.)
    33. ဘာထ (သဗ္ဗတ္ထ)
    34. bhātha (sabbattha)
    35. ဘဝတ္ဝန္တရာယော (သီ. သ္ယာ.)
    36. bhavatvantarāyo (sī. syā.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ဗုဒ္ဓဝံသ-အဋ္ဌကထာ • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ၂. သုမေဓပတ္ထနာကထာဝဏ္ဏနာ • 2. Sumedhapatthanākathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact