| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
สุเมโธ พุโทฺธ
Sumedho buddho
ตสฺส อปรภาเค ติํส กปฺปสหสฺสานิ อติกฺกมิตฺวา สุเมโธ จ สุชาโต จาติ เอกสฺมิํ กเปฺป เทฺว พุทฺธา นิพฺพตฺติํสุฯ สุเมธสฺสาปิ ตโย สาวกสนฺนิปาตาฯ ปฐมสนฺนิปาเต สุทสฺสนนคเร โกฎิสตํ ขีณาสวา อเหสุํ, ทุติเย นวุติโกฎิโย, ตติเย อสีติโกฎิโยฯ ตทา โพธิสโตฺต อุตฺตโร นาม มาณโว หุตฺวา นิทหิตฺวา ฐปิตํเยว อสีติโกฎิธนํ วิสฺสเชฺชตฺวา พุทฺธปฺปมุขสฺส ภิกฺขุสงฺฆสฺส มหาทานํ ทตฺวา ธมฺมํ สุตฺวา สรเณสุ ปติฎฺฐาย นิกฺขมิตฺวา ปพฺพชิฯ โสปิ นํ ‘‘อนาคเต พุโทฺธ ภวิสฺสตี’’ติ พฺยากาสิฯ สุเมธสฺส ภควโต สุทสฺสนํ นาม นครํ อโหสิ, สุทโตฺต นาม ราชา ปิตา, มาตาปิ สุทตฺตา นาม เทวี, สรโณ จ สพฺพกาโม จ เทฺว อคฺคสาวกา, สาคโร นามุปฎฺฐาโก, รามา จ สุรามา จ เทฺว อคฺคสาวิกา, มหานีปรุโกฺข โพธิ, สรีรํ อฎฺฐาสีติหตฺถุเพฺพธํ อโหสิ, อายุ นวุติ วสฺสสหสฺสนฺติฯ
Tassa aparabhāge tiṃsa kappasahassāni atikkamitvā sumedho ca sujāto cāti ekasmiṃ kappe dve buddhā nibbattiṃsu. Sumedhassāpi tayo sāvakasannipātā. Paṭhamasannipāte sudassananagare koṭisataṃ khīṇāsavā ahesuṃ, dutiye navutikoṭiyo, tatiye asītikoṭiyo. Tadā bodhisatto uttaro nāma māṇavo hutvā nidahitvā ṭhapitaṃyeva asītikoṭidhanaṃ vissajjetvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa mahādānaṃ datvā dhammaṃ sutvā saraṇesu patiṭṭhāya nikkhamitvā pabbaji. Sopi naṃ ‘‘anāgate buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Sumedhassa bhagavato sudassanaṃ nāma nagaraṃ ahosi, sudatto nāma rājā pitā, mātāpi sudattā nāma devī, saraṇo ca sabbakāmo ca dve aggasāvakā, sāgaro nāmupaṭṭhāko, rāmā ca surāmā ca dve aggasāvikā, mahānīparukkho bodhi, sarīraṃ aṭṭhāsītihatthubbedhaṃ ahosi, āyu navuti vassasahassanti.
‘‘ปทุมุตฺตรสฺส อปเรน, สุเมโธ นาม นายโก;
‘‘Padumuttarassa aparena, sumedho nāma nāyako;
ทุราสโท อุคฺคเตโช, สพฺพโลกุตฺตโม มุนี’’ติฯ (พุ. วํ. ๑๓.๑);
Durāsado uggatejo, sabbalokuttamo munī’’ti. (bu. vaṃ. 13.1);
