Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
5. ஸுனாக³த்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
5. Sunāgattheragāthāvaṇṇanā
சித்தனிமித்தஸ்ஸ கோவிதோ³தி ஆயஸ்மதோ ஸுனாக³த்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே விவட்டூபனிஸ்ஸயங் குஸலங் உபசினந்தோ இதோ ஏகத்திங்ஸே கப்பே ஸிகி²ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தித்வா வயப்பத்தோ திண்ணங் வேதா³னங் பாரகூ³ ஹுத்வா அரஞ்ஞாயதனே அஸ்ஸமே வஸந்தோ தீணி ப்³ராஹ்மணஸஹஸ்ஸானி மந்தே வாசேஸி. அதே²கதி³வஸங் தஸ்ஸ ஸத்தா²ரங் தி³ஸ்வா லக்க²ணானி உபதா⁴ரெத்வா லக்க²ணமந்தே பரிவத்தெந்தஸ்ஸ, ‘‘ஈதி³ஸேஹி லக்க²ணேஹி ஸமன்னாக³தோ அனந்தஜினோ அனந்தஞாணோ பு³த்³தோ⁴ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி பு³த்³த⁴ஞாணங் ஆரப்³ப⁴ உளாரோ பஸாதோ³ உப்பஜ்ஜி. ஸோ தேன சித்தப்பஸாதே³ன தே³வலோகே நிப்³ப³த்தோ அபராபரங் தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ நாலககா³மே அஞ்ஞதரஸ்ஸ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ புத்தோ ஹுத்வா நிப்³ப³த்தி, ஸுனாகோ³திஸ்ஸ நாமங் அஹோஸி. ஸோ த⁴ம்மஸேனாபதிஸ்ஸ கி³ஹிஸஹாயோ தே²ரஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ந்த்வா த⁴ம்மங் ஸுத்வா த³ஸ்ஸனபூ⁴மியங் பதிட்டி²தோ பப்³ப³ஜித்வா விபஸ்ஸனங் பட்ட²பெத்வா அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 1.14.34-40) –
Cittanimittassa kovidoti āyasmato sunāgattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinanto ito ekattiṃse kappe sikhissa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū hutvā araññāyatane assame vasanto tīṇi brāhmaṇasahassāni mante vācesi. Athekadivasaṃ tassa satthāraṃ disvā lakkhaṇāni upadhāretvā lakkhaṇamante parivattentassa, ‘‘īdisehi lakkhaṇehi samannāgato anantajino anantañāṇo buddho bhavissatī’’ti buddhañāṇaṃ ārabbha uḷāro pasādo uppajji. So tena cittappasādena devaloke nibbatto aparāparaṃ devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde nālakagāme aññatarassa brāhmaṇassa putto hutvā nibbatti, sunāgotissa nāmaṃ ahosi. So dhammasenāpatissa gihisahāyo therassa santikaṃ gantvā dhammaṃ sutvā dassanabhūmiyaṃ patiṭṭhito pabbajitvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.14.34-40) –
‘‘ஹிமவந்தஸ்ஸாவிதூ³ரே, வஸபோ⁴ நாம பப்³ப³தோ;
‘‘Himavantassāvidūre, vasabho nāma pabbato;
தஸ்மிங் பப்³ப³தபாத³ம்ஹி, அஸ்ஸமோ ஆஸி மாபிதோ.
Tasmiṃ pabbatapādamhi, assamo āsi māpito.
‘‘தீணி ஸிஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி, வாசேஸிங் ப்³ராஹ்மணோ ததா³;
‘‘Tīṇi sissasahassāni, vācesiṃ brāhmaṇo tadā;
ஸங்ஹரித்வான தே ஸிஸ்ஸே, ஏகமந்தங் உபாவிஸிங்.
Saṃharitvāna te sisse, ekamantaṃ upāvisiṃ.
‘‘ஏகமந்தங் நிஸீதி³த்வா, ப்³ராஹ்மணோ மந்தபாரகூ³;
‘‘Ekamantaṃ nisīditvā, brāhmaṇo mantapāragū;
பு³த்³த⁴வேத³ங் க³வேஸந்தோ, ஞாணே சித்தங் பஸாத³யிங்.
Buddhavedaṃ gavesanto, ñāṇe cittaṃ pasādayiṃ.
‘‘தத்த² சித்தங் பஸாதெ³த்வா, நிஸீதி³ங் பண்ணஸந்த²ரே;
‘‘Tattha cittaṃ pasādetvā, nisīdiṃ paṇṇasanthare;
பல்லங்கங் ஆபு⁴ஜித்வான, தத்த² காலங்கதோ அஹங்.
Pallaṅkaṃ ābhujitvāna, tattha kālaṅkato ahaṃ.
‘‘ஏகதிங்ஸே இதோ கப்பே, யங் ஸஞ்ஞமலபி⁴ங் ததா³;
‘‘Ekatiṃse ito kappe, yaṃ saññamalabhiṃ tadā;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, ஞாணஸஞ்ஞாயித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, ñāṇasaññāyidaṃ phalaṃ.
‘‘ஸத்தவீஸதி கப்பம்ஹி, ராஜா ஸிரித⁴ரோ அஹு;
‘‘Sattavīsati kappamhi, rājā siridharo ahu;
ஸத்தரதனஸம்பன்னோ, சக்கவத்தீ மஹப்³ப³லோ.
Sattaratanasampanno, cakkavattī mahabbalo.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா பி⁴க்கூ²னங் த⁴ம்மதே³ஸனாபதே³ஸேன அஞ்ஞங் ப்³யாகரொந்தோ –
Arahattaṃ pana patvā bhikkhūnaṃ dhammadesanāpadesena aññaṃ byākaronto –
85.
85.
‘‘சித்தனிமித்தஸ்ஸ கோவிதோ³, பவிவேகரஸங் விஜானிய;
‘‘Cittanimittassa kovido, pavivekarasaṃ vijāniya;
ஜா²யங் நிபகோ பதிஸ்ஸதோ, அதி⁴க³ச்செ²ய்ய ஸுக²ங் நிராமிஸ’’ந்தி. –
Jhāyaṃ nipako patissato, adhigaccheyya sukhaṃ nirāmisa’’nti. –
கா³த²ங் அபா⁴ஸி.
Gāthaṃ abhāsi.
தத்த² சித்தனிமித்தஸ்ஸ கோவிதோ³தி பா⁴வனாசித்தஸ்ஸ நிமித்தக்³க³ஹணே குஸலோ, ‘‘இமஸ்மிங் ஸமயே சித்தங் பக்³க³ஹேதப்³ப³ங், இமஸ்மிங் ஸம்பஹங்ஸிதப்³ப³ங், இமஸ்மிங் அஜ்ஜு²பெக்கி²தப்³ப³’’ந்தி ஏவங் பக்³க³ஹணாதி³யொக்³யஸ்ஸ சித்தனிமித்தஸ்ஸ க³ஹணே சே²கோ. பவிவேகரஸங் விஜானியாதி காயவிவேகஸங்வட்³டி⁴தஸ்ஸ சித்தவிவேகஸ்ஸ ரஸங் ஸஞ்ஜானித்வா, விவேகஸுக²ங் அனுப⁴வித்வாதி அத்தோ². ‘‘பவிவேகரஸங் பித்வா’’தி (த⁴॰ ப॰ 205) ஹி வுத்தங். ஜா²யந்தி பட²மங் ஆரம்மணூபனிஜ்ஜா²னேன பச்சா² லக்க²ணூபனிஜ்ஜா²னேன ச ஜா²யந்தோ. நிபகோதி கம்மட்டா²னபரிஹரணே குஸலோ. பதிஸ்ஸதோதி உபட்டி²தஸ்ஸதி. அதி⁴க³ச்செ²ய்ய ஸுக²ங் நிராமிஸந்தி ஏவங் ஸமத²னிமித்தாதி³கோஸல்லேன லப்³பே⁴ சித்தவிவேகஸுகே² பதிட்டா²ய ஸதோ ஸம்பஜானோ ஹுத்வா விபஸ்ஸனாஜா²னேனேவ ஜா²யந்தோ காமாமிஸவட்டாமிஸேஹி அஸம்மிஸ்ஸதாய நிராமிஸங் நிப்³பா³னஸுக²ங் ப²லஸுக²ஞ்ச அதி⁴க³ச்செ²ய்ய ஸமுபக³ச்செ²ய்யாதி அத்தோ².
Tattha cittanimittassa kovidoti bhāvanācittassa nimittaggahaṇe kusalo, ‘‘imasmiṃ samaye cittaṃ paggahetabbaṃ, imasmiṃ sampahaṃsitabbaṃ, imasmiṃ ajjhupekkhitabba’’nti evaṃ paggahaṇādiyogyassa cittanimittassa gahaṇe cheko. Pavivekarasaṃ vijāniyāti kāyavivekasaṃvaḍḍhitassa cittavivekassa rasaṃ sañjānitvā, vivekasukhaṃ anubhavitvāti attho. ‘‘Pavivekarasaṃ pitvā’’ti (dha. pa. 205) hi vuttaṃ. Jhāyanti paṭhamaṃ ārammaṇūpanijjhānena pacchā lakkhaṇūpanijjhānena ca jhāyanto. Nipakoti kammaṭṭhānapariharaṇe kusalo. Patissatoti upaṭṭhitassati. Adhigaccheyya sukhaṃ nirāmisanti evaṃ samathanimittādikosallena labbhe cittavivekasukhe patiṭṭhāya sato sampajāno hutvā vipassanājhāneneva jhāyanto kāmāmisavaṭṭāmisehi asammissatāya nirāmisaṃ nibbānasukhaṃ phalasukhañca adhigaccheyya samupagaccheyyāti attho.
ஸுனாக³த்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Sunāgattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 5. ஸுனாக³த்தே²ரகா³தா² • 5. Sunāgattheragāthā