| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೫. ಸುನಕ್ಖತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
5. Sunakkhattasuttavaṇṇanā
೫೫. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಸುನಕ್ಖತ್ತಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಅಞ್ಞಾತಿ ಅರಹತ್ತಂ। ಬ್ಯಾಕತಾತಿ ಖೀಣಾ ಜಾತೀತಿಆದೀಹಿ ಚತೂಹಿ ಪದೇಹಿ ಕಥಿತಾ। ಅಧಿಮಾನೇನಾತಿ ಅಪ್ಪತ್ತೇ ಪತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ, ಅನಧಿಗತೇ ಅಧಿಗತಸಞ್ಞಿನೋ ಹುತ್ವಾ ಅಧಿಗತಂ ಅಮ್ಹೇಹೀತಿ ಮಾನೇನ ಬ್ಯಾಕರಿಂಸು।
55.Evaṃme sutanti sunakkhattasuttaṃ. Tattha aññāti arahattaṃ. Byākatāti khīṇā jātītiādīhi catūhi padehi kathitā. Adhimānenāti appatte pattasaññino, anadhigate adhigatasaññino hutvā adhigataṃ amhehīti mānena byākariṃsu.
೫೬. ಏವಞ್ಚೇತ್ಥ ಸುನಕ್ಖತ್ತ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ ಸುನಕ್ಖತ್ತ ಏತ್ಥ ಏತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಞ್ಹಬ್ಯಾಕರಣೇ – ‘‘ಇದಂ ಠಾನಂ ಏತೇಸಂ ಅವಿಭೂತಂ ಅನ್ಧಕಾರಂ, ತೇನಿಮೇ ಅನಧಿಗತೇ ಅಧಿಗತಸಞ್ಞಿನೋ, ಹನ್ದ ನೇಸಂ ವಿಸೋಧೇತ್ವಾ ಪಾಕಟಂ ಕತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಮೀ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಹೋತಿ। ಅಥ ಚ ಪನಿಧೇಕಚ್ಚೇ…ಪೇ॰… ತಸ್ಸಪಿ ಹೋತಿ ಅಞ್ಞಥತ್ತನ್ತಿ ಭಗವಾ ಪಟಿಪನ್ನಕಾನಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ। ಯತ್ಥ ಪನ ಇಚ್ಛಾಚಾರೇ ಠಿತಾ ಏಕಚ್ಚೇ ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಹೋನ್ತಿ, ತತ್ರ ಭಗವಾ ಪಸ್ಸತಿ – ‘‘ಇಮೇ ಇಮಂ ಪಞ್ಹಂ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಜಾನಿತ್ವಾವ ಜಾನನ್ತಾ ವಿಯ ಅಪ್ಪತ್ತೇ ಪತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ ಹುತ್ವಾ ಗಾಮನಿಗಮಾದೀಸು ವಿಸೇವಮಾನಾ ವಿಚರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ತಂ ನೇಸಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ ದೀಘರತ್ತಂ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯಾ’’ತಿ ಏವಮಸ್ಸಾಯಂ ಇಚ್ಛಾಚಾರೇ ಠಿತಾನಂ ಕಾರಣಾ ಪಟಿಪನ್ನಕಾನಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಾಯ ‘‘ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೋ ಹೋತಿ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ।
56.Evañcettha sunakkhatta tathāgatassa hotīti sunakkhatta ettha etesaṃ bhikkhūnaṃ pañhabyākaraṇe – ‘‘idaṃ ṭhānaṃ etesaṃ avibhūtaṃ andhakāraṃ, tenime anadhigate adhigatasaññino, handa nesaṃ visodhetvā pākaṭaṃ katvā dhammaṃ desemī’’ti, evañca tathāgatassa hoti. Atha ca panidhekacce…pe… tassapi hoti aññathattanti bhagavā paṭipannakānaṃ dhammaṃ deseti. Yattha pana icchācāre ṭhitā ekacce moghapurisā honti, tatra bhagavā passati – ‘‘ime imaṃ pañhaṃ uggahetvā ajānitvāva jānantā viya appatte pattasaññino hutvā gāmanigamādīsu visevamānā vicarissanti, taṃ nesaṃ bhavissati dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’’ti evamassāyaṃ icchācāre ṭhitānaṃ kāraṇā paṭipannakānampi atthāya ‘‘dhammaṃ desissāmī’’ti uppannassa cittassa aññathābhāvo hoti. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ.
೫೮. ಲೋಕಾಮಿಸಾಧಿಮುತ್ತೋತಿ ವಟ್ಟಾಮಿಸ-ಕಾಮಾಮಿಸ-ಲೋಕಾಮಿಸಭೂತೇಸು ಪಞ್ಚಸು ಕಾಮಗುಣೇಸು ಅಧಿಮುತ್ತೋ ತನ್ನಿನ್ನೋ ತಗ್ಗರುಕೋ ತಪ್ಪಬ್ಭಾರೋ। ತಪ್ಪತಿರೂಪೀತಿ ಕಾಮಗುಣಸಭಾಗಾ। ಆನೇಞ್ಜಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಯಾತಿ ಆನೇಞ್ಜಸಮಾಪತ್ತಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಯ। ಸಂಸೇಯ್ಯಾತಿ ಕಥೇಯ್ಯ। ಆನೇಞ್ಜಸಂಯೋಜನೇನ ಹಿ ಖೋ ವಿಸಂಯುತ್ತೋತಿ ಆನೇಞ್ಜಸಮಾಪತ್ತಿಸಂಯೋಜನೇನ ವಿಸಂಸಟ್ಠೋ। ಲೋಕಾಮಿಸಾಧಿಮುತ್ತೋತಿ ಏವರೂಪೋ ಹಿ ಲೂಖಚೀವರಧರೋ ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತಂ ಆದಾಯ ಅತ್ತನೋ ಸದಿಸೇಹಿ ಕತಿಪಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪಚ್ಚನ್ತಜನಪದಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಟ್ಠಕಾಲೇ ಮನುಸ್ಸಾ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಮಹಾಪಂಸುಕುಲಿಕಾ ಆಗತಾ’’ತಿ ಯಾಗುಭತ್ತಾದೀನಿ ಸಮ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ದಾನಂ ದೇನ್ತಿ, ಭತ್ತಕಿಚ್ಚೇ ನಿಟ್ಠಿತೇ ಅನುಮೋದನಂ ಸುತ್ವಾ – ‘‘ಸ್ವೇಪಿ, ಭನ್ತೇ, ಇಧೇವ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಥಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ಅಲಂ ಉಪಾಸಕಾ, ಅಜ್ಜಾಪಿ ವೋ ಬಹೂನಂ ದಿನ್ನನ್ತಿ। ತೇನ ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಅನ್ತೋವಸ್ಸಂ ಇಧ ವಸೇಯ್ಯಾಥಾತಿ ಅಧಿವಾಸೇತ್ವಾ ವಿಹಾರಮಗ್ಗಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ವಿಹಾರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ತತ್ಥ ಸೇನಾಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಂ ಪಟಿಸಾಮೇನ್ತಿ। ಸಾಯಂ ಏಕೋ ಆವಾಸಿಕೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪುಚ್ಛತಿ ‘‘ಕತ್ಥ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ಥಾ’’ತಿ? ಅಸುಕಗಾಮೇತಿ। ಭಿಕ್ಖಾಸಮ್ಪನ್ನಾತಿ? ಆಮ ಏವರೂಪಾ ನಾಮ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಸದ್ಧಾ ಹೋತಿ। ‘‘ಅಜ್ಜೇವ ನು ಖೋ ಏತೇ ಏದಿಸಾ, ನಿಚ್ಚಮ್ಪಿ ಏದಿಸಾ’’ತಿ? ಸದ್ಧಾ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ನಿಚ್ಚಮ್ಪಿ ಏದಿಸಾ, ತೇ ನಿಸ್ಸಾಯೇವ ಅಯಂ ವಿಹಾರೋ ವಡ್ಢತೀತಿ। ತತೋ ತೇ ಪಂಸುಕುಲಿಕಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ತೇಸಂ ವಣ್ಣಂ ಕಥೇನ್ತಿ , ದಿವಸಾವಸೇಸಂ ಕಥೇತ್ವಾ ರತ್ತಿಮ್ಪಿ ಕಥೇನ್ತಿ। ಏತ್ತಾವತಾ ಇಚ್ಛಾಚಾರೇ ಠಿತಸ್ಸ ಸೀಸಂ ನಿಕ್ಖನ್ತಂ ಹೋತಿ ಉದರಂ ಫಾಲಿತಂ। ಏವಂ ಲೋಕಾಮಿಸಾಧಿಮುತ್ತೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
58.Lokāmisādhimuttoti vaṭṭāmisa-kāmāmisa-lokāmisabhūtesu pañcasu kāmaguṇesu adhimutto tanninno taggaruko tappabbhāro. Tappatirūpīti kāmaguṇasabhāgā. Āneñjapaṭisaṃyuttāyāti āneñjasamāpattipaṭisaṃyuttāya. Saṃseyyāti katheyya. Āneñjasaṃyojanena hi kho visaṃyuttoti āneñjasamāpattisaṃyojanena visaṃsaṭṭho. Lokāmisādhimuttoti evarūpo hi lūkhacīvaradharo mattikāpattaṃ ādāya attano sadisehi katipayehi saddhiṃ paccantajanapadaṃ gacchati, gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhakāle manussā disvā ‘‘mahāpaṃsukulikā āgatā’’ti yāgubhattādīni sampādetvā sakkaccaṃ dānaṃ denti, bhattakicce niṭṭhite anumodanaṃ sutvā – ‘‘svepi, bhante, idheva piṇḍāya pavisathā’’ti vadanti. Alaṃ upāsakā, ajjāpi vo bahūnaṃ dinnanti. Tena hi, bhante, antovassaṃ idha vaseyyāthāti adhivāsetvā vihāramaggaṃ pucchitvā vihāraṃ gacchanti. Tattha senāsanaṃ gahetvā pattacīvaraṃ paṭisāmenti. Sāyaṃ eko āvāsiko te bhikkhū pucchati ‘‘kattha piṇḍāya caritthā’’ti? Asukagāmeti. Bhikkhāsampannāti? Āma evarūpā nāma manussānaṃ saddhā hoti. ‘‘Ajjeva nu kho ete edisā, niccampi edisā’’ti? Saddhā te manussā niccampi edisā, te nissāyeva ayaṃ vihāro vaḍḍhatīti. Tato te paṃsukulikā punappunaṃ tesaṃ vaṇṇaṃ kathenti , divasāvasesaṃ kathetvā rattimpi kathenti. Ettāvatā icchācāre ṭhitassa sīsaṃ nikkhantaṃ hoti udaraṃ phālitaṃ. Evaṃ lokāmisādhimutto veditabbo.
೫೯. ಇದಾನಿ ಆನೇಞ್ಜಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭಿಂ ಅಧಿಮಾನಿಕಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ಆನೇಞ್ಜಾಧಿಮುತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಕಿಲೇಸಸಿಞ್ಚನವಿರಹಿತಾಸು ಹೇಟ್ಠಿಮಾಸು ಛಸು ಸಮಾಪತ್ತೀಸು ಅಧಿಮುತ್ತಸ್ಸ ತನ್ನಿನ್ನಸ್ಸ ತಗ್ಗರುನೋ ತಪ್ಪಬ್ಭಾರಸ್ಸ। ಸೇ ಪವುತ್ತೇತಿ ತಂ ಪವುತ್ತಂ। ಛ ಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭಿನೋ ಹಿ ಅಧಿಮಾನಿಕಸ್ಸ ಪಞ್ಚಕಾಮಗುಣಾಮಿಸಬನ್ಧನಾ ಪತಿತಪಣ್ಡುಪಲಾಸೋ ವಿಯ ಉಪಟ್ಠಾತಿ। ತೇನೇತಂ ವುತ್ತಂ।
59. Idāni āneñjasamāpattilābhiṃ adhimānikaṃ dassento ṭhānaṃ kho panetantiādimāha. Āneñjādhimuttassāti kilesasiñcanavirahitāsu heṭṭhimāsu chasu samāpattīsu adhimuttassa tanninnassa taggaruno tappabbhārassa. Se pavutteti taṃ pavuttaṃ. Cha samāpattilābhino hi adhimānikassa pañcakāmaguṇāmisabandhanā patitapaṇḍupalāso viya upaṭṭhāti. Tenetaṃ vuttaṃ.
೬೦. ಇದಾನಿ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿ ಲಾಭಿನೋ ಅಧಿಮಾನಿಕಸ್ಸ ನಿಘಂಸಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಠಾನಂ ಖೋ ಪನಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ದ್ವೇಧಾ ಭಿನ್ನಾತಿ ಮಜ್ಝೇ ಭಿನ್ನಾ। ಅಪ್ಪಟಿಸನ್ಧಿಕಾತಿ ಖುದ್ದಕಾ ಮುಟ್ಠಿಪಾಸಾಣಮತ್ತಾ ಜತುನಾ ವಾ ಸಿಲೇಸೇನ ವಾ ಅಲ್ಲೀಯಾಪೇತ್ವಾ ಪಟಿಸನ್ಧಾತುಂ ಸಕ್ಕಾ। ಮಹನ್ತಂ ಪನ ಕುಟಾಗಾರಪ್ಪಮಾಣಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಸೇ ಭಿನ್ನೇತಿ ತಂ ಭಿನ್ನಂ। ಉಪರಿ ಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭಿನೋ ಹಿ ಹೇಟ್ಠಾಸಮಾಪತ್ತಿ ದ್ವೇಧಾಭಿನ್ನಾ ಸೇಲಾ ವಿಯ ಹೋತಿ, ತಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಚಿತ್ತಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ತೇನೇತಂ ವುತ್ತಂ।
60. Idāni ākiñcaññāyatanasamāpatti lābhino adhimānikassa nighaṃsaṃ dassetuṃ ṭhānaṃ kho panātiādimāha. Tattha dvedhā bhinnāti majjhe bhinnā. Appaṭisandhikāti khuddakā muṭṭhipāsāṇamattā jatunā vā silesena vā allīyāpetvā paṭisandhātuṃ sakkā. Mahantaṃ pana kuṭāgārappamāṇaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Se bhinneti taṃ bhinnaṃ. Upari samāpattilābhino hi heṭṭhāsamāpatti dvedhābhinnā selā viya hoti, taṃ samāpajjissāmīti cittaṃ na uppajjati. Tenetaṃ vuttaṃ.
೬೧. ಇದಾನಿ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಲಾಭಿನೋ ಅಧಿಮಾನಿಕಸ್ಸ ಚ ನಿಘಂಸಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಠಾನಂ ಖೋ ಪನಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸೇ ವನ್ತೇತಿ ತಂ ವನ್ತಂ। ಅಟ್ಠಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭಿನೋ ಹಿ ಹೇಟ್ಠಾಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ವನ್ತಸದಿಸಾ ಹುತ್ವಾ ಉಪಟ್ಠಹನ್ತಿ, ಪುನ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಚಿತ್ತಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ತೇನೇತಂ ವುತ್ತಂ।
61. Idāni nevasaññānāsaññāyatanalābhino adhimānikassa ca nighaṃsaṃ dassento ṭhānaṃ kho panātiādimāha. Tattha se vanteti taṃ vantaṃ. Aṭṭhasamāpattilābhino hi heṭṭhāsamāpattiyo vantasadisā hutvā upaṭṭhahanti, puna samāpajjissāmīti cittaṃ na uppajjati. Tenetaṃ vuttaṃ.
೬೨. ಇದಾನಿ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ನಿಘಂಸಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಠಾನಂ ಖೋ ಪನಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸೇ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲೇತಿ ಸೋ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲೋ। ಉಪರಿ ಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭಿನೋ ಹಿ ಹೇಟ್ಠಾಸಮಾಪತ್ತಿ ಮೂಲಚ್ಛಿನ್ನತಾಲೋ ವಿಯ ಉಪಟ್ಠಾತಿ, ತಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಚಿತ್ತಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ತೇನೇತಂ ವುತ್ತಂ।
62. Idāni khīṇāsavassa nighaṃsaṃ dassento ṭhānaṃ kho panātiādimāha. Tattha se ucchinnamūleti so ucchinnamūlo. Upari samāpattilābhino hi heṭṭhāsamāpatti mūlacchinnatālo viya upaṭṭhāti, taṃ samāpajjissāmīti cittaṃ na uppajjati. Tenetaṃ vuttaṃ.
೬೩. ಠಾನಂ ಖೋ ಪನಾತಿ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕೋ ಅನುಸನ್ಧಿ। ಹೇಟ್ಠಾ ಹಿ ಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭಿನೋ ಅಧಿಮಾನಿಕಸ್ಸಪಿ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸಪಿ ನಿಘಂಸೋ ಕಥಿತೋ, ಸುಕ್ಖವಿಪಸ್ಸಕಸ್ಸ ಪನ ಅಧಿಮಾನಿಕಸ್ಸಪಿ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸಪಿ ನ ಕಥಿತೋ। ತೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ನಿಘಂಸಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಇಮಂ ದೇಸನಂ ಆರಭಿ। ತಂ ಪನ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ। ಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭಿನೋ ಹಿ ಅಧಿಮಾನಿಕಸ್ಸ ನಿಘಂಸೇ ಕಥಿತೇ ಸುಕ್ಖವಿಪಸ್ಸಕಸ್ಸಪಿ ಅಧಿಮಾನಿಕಸ್ಸ ಕಥಿತೋವ ಹೋತಿ, ಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭಿನೋ ಚ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಕಥಿತೇ ಸುಕ್ಖವಿಪಸ್ಸಕಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಕಥಿತೋವ ಹೋತಿ। ಏತೇಸಂ ಪನ ದ್ವಿನ್ನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಪ್ಪಾಯಾಸಪ್ಪಾಯಂ ಕಥೇತುಂ ಇಮಂ ದೇಸನಂ ಆರಭಿ।
63.Ṭhānaṃkho panāti pāṭiyekko anusandhi. Heṭṭhā hi samāpattilābhino adhimānikassapi khīṇāsavassapi nighaṃso kathito, sukkhavipassakassa pana adhimānikassapi khīṇāsavassapi na kathito. Tesaṃ dvinnampi nighaṃsaṃ dassetuṃ imaṃ desanaṃ ārabhi. Taṃ pana paṭikkhittaṃ. Samāpattilābhino hi adhimānikassa nighaṃse kathite sukkhavipassakassapi adhimānikassa kathitova hoti, samāpattilābhino ca khīṇāsavassa kathite sukkhavipassakakhīṇāsavassa kathitova hoti. Etesaṃ pana dvinnaṃ bhikkhūnaṃ sappāyāsappāyaṃ kathetuṃ imaṃ desanaṃ ārabhi.
ತತ್ಥ ಸಿಯಾ – ಪುಥುಜ್ಜನಸ್ಸ ತಾವ ಆರಮ್ಮಣಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಹೋತು, ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಕಥಂ ಅಸಪ್ಪಾಯನ್ತಿ। ಯದಗ್ಗೇನ ಪುಥುಜ್ಜನಸ್ಸ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ, ತದಗ್ಗೇನ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸಾಪಿ ಅಸಪ್ಪಾಯಮೇವ। ವಿಸಂ ನಾಮ ಜಾನಿತ್ವಾ ಖಾದಿತಮ್ಪಿ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಖಾದಿತಮ್ಪಿ ವಿಸಮೇವ। ನ ಹಿ ಖೀಣಾಸವೇನಪಿ ‘‘ಅಹಂ ಖೀಣಾಸವೋ’’ತಿ ಅಸಂವುತೇನ ಭವಿತಬ್ಬಂ। ಖೀಣಾಸವೇನಪಿ ಯುತ್ತಪಯುತ್ತೇನೇವ ಭವಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
Tattha siyā – puthujjanassa tāva ārammaṇaṃ asappāyaṃ hotu, khīṇāsavassa kathaṃ asappāyanti. Yadaggena puthujjanassa asappāyaṃ, tadaggena khīṇāsavassāpi asappāyameva. Visaṃ nāma jānitvā khāditampi ajānitvā khāditampi visameva. Na hi khīṇāsavenapi ‘‘ahaṃ khīṇāsavo’’ti asaṃvutena bhavitabbaṃ. Khīṇāsavenapi yuttapayutteneva bhavituṃ vaṭṭati.
೬೪. ತತ್ಥ ಸಮಣೇನಾತಿ ಬುದ್ಧಸಮಣೇನ। ಛನ್ದರಾಗಬ್ಯಾಪಾದೇನಾತಿ ಸೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಙ್ಖಾತೋ ವಿಸದೋಸೋ ಛನ್ದರಾಗೇನ ಚ ಬ್ಯಾಪಾದೇನ ಚ ರುಪ್ಪತಿ ಕುಪ್ಪತಿ। ಅಸಪ್ಪಾಯಾನೀತಿ ಅವಡ್ಢಿಕರಾನಿ ಆರಮ್ಮಣಾನಿ। ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯಾತಿ ಸೋಸೇಯ್ಯ ಮಿಲಾಪೇಯ್ಯ। ಸಉಪಾದಿಸೇಸನ್ತಿ ಸಗಹಣಸೇಸಂ, ಉಪಾದಿತಬ್ಬಂ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಂ ಇಧ ಉಪಾದೀತಿ ವುತ್ತಂ। ಅನಲಞ್ಚ ತೇ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾತಿ ಜೀವಿತನ್ತರಾಯಂ ತೇ ಕಾತುಂ ಅಸಮತ್ಥಂ। ರಜೋಸೂಕನ್ತಿ ರಜೋ ಚ ವೀಹಿಸುಕಾದಿ ಚ ಸೂಕಂ। ಅಸು ಚ ವಿಸದೋಸೋತಿ ಸೋ ಚ ವಿಸದೋಸೋ। ತದುಭಯೇನಾತಿ ಯಾ ಸಾ ಅಸಪ್ಪಾಯಕಿರಿಯಾ ಚ ಯೋ ವಿಸದೋಸೋ ಚ, ತೇನ ಉಭಯೇನ। ಪುಥುತ್ತನ್ತಿ ಮಹನ್ತಭಾವಂ।
64. Tattha samaṇenāti buddhasamaṇena. Chandarāgabyāpādenāti so avijjāsaṅkhāto visadoso chandarāgena ca byāpādena ca ruppati kuppati. Asappāyānīti avaḍḍhikarāni ārammaṇāni. Anuddhaṃseyyāti soseyya milāpeyya. Saupādisesanti sagahaṇasesaṃ, upāditabbaṃ gaṇhitabbaṃ idha upādīti vuttaṃ. Analañca te antarāyāyāti jīvitantarāyaṃ te kātuṃ asamatthaṃ. Rajosūkanti rajo ca vīhisukādi ca sūkaṃ. Asu ca visadosoti so ca visadoso. Tadubhayenāti yā sā asappāyakiriyā ca yo visadoso ca, tena ubhayena. Puthuttanti mahantabhāvaṃ.
ಏವಮೇವ ಖೋತಿ ಏತ್ಥ ಸಉಪಾದಾನಸಲ್ಲುದ್ಧಾರೋ ವಿಯ ಅಪ್ಪಹೀನೋ ಅವಿಜ್ಜಾವಿಸದೋಸೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ, ಅಸಪ್ಪಾಯಕಿರಿಯಾಯ ಠಿತಭಾವೋ ವಿಯ ಛಸು ದ್ವಾರೇಸು ಅಸಂವುತಕಾಲೋ, ತದುಭಯೇನ ವಣೇ ಪುಥುತ್ತಂ ಗತೇ ಮರಣಂ ವಿಯ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತನಂ, ಮರಣಮತ್ತಂ ದುಕ್ಖಂ ವಿಯ ಅಞ್ಞತರಾಯ ಗರುಕಾಯ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಆಪಜ್ಜನಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಸುಕ್ಕಪಕ್ಖೇಪಿ ಇಮಿನಾವ ನಯೇನ ಓಪಮ್ಮಸಂಸನ್ದನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
Evameva khoti ettha saupādānasalluddhāro viya appahīno avijjāvisadoso daṭṭhabbo, asappāyakiriyāya ṭhitabhāvo viya chasu dvāresu asaṃvutakālo, tadubhayena vaṇe puthuttaṃ gate maraṇaṃ viya sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattanaṃ, maraṇamattaṃ dukkhaṃ viya aññatarāya garukāya saṃkiliṭṭhāya āpattiyā āpajjanaṃ daṭṭhabbaṃ. Sukkapakkhepi imināva nayena opammasaṃsandanaṃ veditabbaṃ.
೬೫. ಸತಿಯಾಯೇತಂ ಅಧಿವಚನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಸತಿ ಪಞ್ಞಾಗತಿಕಾ। ಲೋಕಿಕಾಯ ಪಞ್ಞಾಯ ಲೋಕಿಕಾ ಹೋತಿ, ಲೋಕುತ್ತರಾಯ ಲೋಕುತ್ತರಾ। ಅರಿಯಾಯೇತಂ ಪಞ್ಞಾಯಾತಿ ಪರಿಸುದ್ಧಾಯ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಞ್ಞಾಯ।
65.Satiyāyetaṃadhivacananti ettha sati paññāgatikā. Lokikāya paññāya lokikā hoti, lokuttarāya lokuttarā. Ariyāyetaṃ paññāyāti parisuddhāya vipassanāpaññāya.
ಇದಾನಿ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಬಲಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಸೋ ವತಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸಂವುತಕಾರೀತಿ ಪಿಹಿತಕಾರೀ। ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ನಿರುಪಧೀತಿ ಏವಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಕಿಲೇಸುಪಧಿಪಹಾನಾ ನಿರುಪಧಿ ಹೋತಿ, ನಿರುಪಾದಾನೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಉಪಧಿಸಙ್ಖಯೇ ವಿಮುತ್ತೋತಿ ಉಪಧೀನಂ ಸಙ್ಖಯಭೂತೇ ನಿಬ್ಬಾನೇ ಆರಮ್ಮಣತೋ ವಿಮುತ್ತೋ। ಉಪಧಿಸ್ಮಿನ್ತಿ ಕಾಮುಪಧಿಸ್ಮಿಂ। ಕಾಯಂ ಉಪಸಂಹರಿಸ್ಸತೀತಿ ಕಾಯಂ ಅಲ್ಲೀಯಾಪೇಸ್ಸತಿ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ತಣ್ಹಕ್ಖಯೇ ನಿಬ್ಬಾನೇ ಆರಮ್ಮಣತೋ ವಿಮುತ್ತೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣೇ ಸೇವಿತುಂ, ಕಾಯಂ ವಾ ಉಪಸಂಹರಿಸ್ಸತಿ ಚಿತ್ತಂ ವಾ ಉಪ್ಪಾದೇಸ್ಸತೀತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।
Idāni khīṇāsavassa balaṃ dassento so vatātiādimāha. Tattha saṃvutakārīti pihitakārī. Itividitvā nirupadhīti evaṃ jānitvā kilesupadhipahānā nirupadhi hoti, nirupādānoti attho. Upadhisaṅkhaye vimuttoti upadhīnaṃ saṅkhayabhūte nibbāne ārammaṇato vimutto. Upadhisminti kāmupadhismiṃ. Kāyaṃ upasaṃharissatīti kāyaṃ allīyāpessati. Idaṃ vuttaṃ hoti – taṇhakkhaye nibbāne ārammaṇato vimutto khīṇāsavo pañca kāmaguṇe sevituṃ, kāyaṃ vā upasaṃharissati cittaṃ vā uppādessatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಸುನಕ್ಖತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sunakkhattasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೫. ಸುನಕ್ಖತ್ತಸುತ್ತಂ • 5. Sunakkhattasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೫. ಸುನಕ್ಖತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Sunakkhattasuttavaṇṇanā
