Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సుత్తనిపాతపాళి • Suttanipātapāḷi |
౪. సున్దరికభారద్వాజసుత్తం
4. Sundarikabhāradvājasuttaṃ
ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా కోసలేసు విహరతి సున్దరికాయ నదియా తీరే. తేన ఖో పన సమయేన సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో సున్దరికాయ నదియా తీరే అగ్గిం జుహతి, అగ్గిహుత్తం పరిచరతి. అథ ఖో సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో అగ్గిం జుహిత్వా అగ్గిహుత్తం పరిచరిత్వా ఉట్ఠాయాసనా సమన్తా చతుద్దిసా అనువిలోకేసి – ‘‘కో ను ఖో ఇమం హబ్యసేసం భుఞ్జేయ్యా’’తి? అద్దసా ఖో సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో భగవన్తం అవిదూరే అఞ్ఞతరస్మిం రుక్ఖమూలే ససీసం పారుతం నిసిన్నం; దిస్వాన వామేన హత్థేన హబ్యసేసం గహేత్వా దక్ఖిణేన హత్థేన కమణ్డలుం గహేత్వా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి.
Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu viharati sundarikāya nadiyā tīre. Tena kho pana samayena sundarikabhāradvājo brāhmaṇo sundarikāya nadiyā tīre aggiṃ juhati, aggihuttaṃ paricarati. Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo aggiṃ juhitvā aggihuttaṃ paricaritvā uṭṭhāyāsanā samantā catuddisā anuvilokesi – ‘‘ko nu kho imaṃ habyasesaṃ bhuñjeyyā’’ti? Addasā kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo bhagavantaṃ avidūre aññatarasmiṃ rukkhamūle sasīsaṃ pārutaṃ nisinnaṃ; disvāna vāmena hatthena habyasesaṃ gahetvā dakkhiṇena hatthena kamaṇḍaluṃ gahetvā yena bhagavā tenupasaṅkami.
అథ ఖో భగవా సున్దరికభారద్వాజస్స బ్రాహ్మణస్స పదసద్దేన సీసం వివరి. అథ ఖో సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో – ‘‘ముణ్డో అయం భవం, ముణ్డకో అయం భవ’’న్తి తతోవ పున నివత్తితుకామో అహోసి. అథ ఖో సున్దరికభారద్వాజస్స బ్రాహ్మణస్స ఏతదహోసి – ‘‘ముణ్డాపి హి ఇధేకచ్చే బ్రాహ్మణా భవన్తి, యంనూనాహం ఉపసఙ్కమిత్వా జాతిం పుచ్ఛేయ్య’’న్తి. అథ ఖో సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘కింజచ్చో భవ’’న్తి?
Atha kho bhagavā sundarikabhāradvājassa brāhmaṇassa padasaddena sīsaṃ vivari. Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo – ‘‘muṇḍo ayaṃ bhavaṃ, muṇḍako ayaṃ bhava’’nti tatova puna nivattitukāmo ahosi. Atha kho sundarikabhāradvājassa brāhmaṇassa etadahosi – ‘‘muṇḍāpi hi idhekacce brāhmaṇā bhavanti, yaṃnūnāhaṃ upasaṅkamitvā jātiṃ puccheyya’’nti. Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kiṃjacco bhava’’nti?
అథ ఖో భగవా సున్దరికభారద్వాజం బ్రాహ్మణం గాథాహి అజ్ఝభాసి –
Atha kho bhagavā sundarikabhāradvājaṃ brāhmaṇaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –
౪౫౭.
457.
‘‘న బ్రాహ్మణో నోమ్హి న రాజపుత్తో, న వేస్సాయనో ఉద కోచి నోమ్హి;
‘‘Na brāhmaṇo nomhi na rājaputto, na vessāyano uda koci nomhi;
గోత్తం పరిఞ్ఞాయ పుథుజ్జనానం, అకిఞ్చనో మన్త చరామి లోకే.
Gottaṃ pariññāya puthujjanānaṃ, akiñcano manta carāmi loke.
౪౫౮.
458.
‘‘సఙ్ఘాటివాసీ అగహో చరామి 1, నివుత్తకేసో అభినిబ్బుతత్తో;
‘‘Saṅghāṭivāsī agaho carāmi 2, nivuttakeso abhinibbutatto;
అలిప్పమానో ఇధ మాణవేహి, అకల్లం మం బ్రాహ్మణ పుచ్ఛసి గోత్తపఞ్హం’’.
Alippamāno idha māṇavehi, akallaṃ maṃ brāhmaṇa pucchasi gottapañhaṃ’’.
౪౫౯.
459.
‘‘పుచ్ఛన్తి వే భో బ్రాహ్మణా, బ్రాహ్మణేభి సహ బ్రాహ్మణో నో భవ’’న్తి.
‘‘Pucchanti ve bho brāhmaṇā, brāhmaṇebhi saha brāhmaṇo no bhava’’nti.
౪౬౦.
460.
‘‘బ్రాహ్మణో హి చే త్వం బ్రూసి, మఞ్చ బ్రూసి అబ్రాహ్మణం;
‘‘Brāhmaṇo hi ce tvaṃ brūsi, mañca brūsi abrāhmaṇaṃ;
తం తం సావిత్తిం పుచ్ఛామి, తిపదం చతువీసతక్ఖరం.
Taṃ taṃ sāvittiṃ pucchāmi, tipadaṃ catuvīsatakkharaṃ.
౪౬౧.
461.
‘‘కిం నిస్సితా ఇసయో మనుజా, ఖత్తియా బ్రాహ్మణా 3 దేవతానం;
‘‘Kiṃ nissitā isayo manujā, khattiyā brāhmaṇā 4 devatānaṃ;
౪౬౨.
462.
‘‘యదన్తగూ వేదగూ యఞ్ఞకాలే, యస్సాహుతిం లభే తస్సిజ్ఝేతి బ్రూమి’’.
‘‘Yadantagū vedagū yaññakāle, yassāhutiṃ labhe tassijjheti brūmi’’.
౪౬౩.
463.
‘‘అద్ధా హి తస్స హుతమిజ్ఝే, (ఇతి బ్రాహ్మణో)
‘‘Addhā hi tassa hutamijjhe, (iti brāhmaṇo)
యం తాదిసం వేదగుమద్దసామ;
Yaṃ tādisaṃ vedagumaddasāma;
తుమ్హాదిసానఞ్హి అదస్సనేన, అఞ్ఞో జనో భుఞ్జతి పూరళాసం’’.
Tumhādisānañhi adassanena, añño jano bhuñjati pūraḷāsaṃ’’.
౪౬౪.
464.
‘‘తస్మాతిహ త్వం బ్రాహ్మణ అత్థేన, అత్థికో ఉపసఙ్కమ్మ పుచ్ఛ;
‘‘Tasmātiha tvaṃ brāhmaṇa atthena, atthiko upasaṅkamma puccha;
సన్తం విధూమం అనీఘం నిరాసం, అప్పేవిధ అభివిన్దే సుమేధం’’.
Santaṃ vidhūmaṃ anīghaṃ nirāsaṃ, appevidha abhivinde sumedhaṃ’’.
౪౬౫.
465.
‘‘యఞ్ఞే రతోహం భో గోతమ, యఞ్ఞం యిట్ఠుకామో నాహం పజానామి;
‘‘Yaññe ratohaṃ bho gotama, yaññaṃ yiṭṭhukāmo nāhaṃ pajānāmi;
అనుసాసతు మం భవం, యత్థ హుతం ఇజ్ఝతే బ్రూహి మే తం’’.
Anusāsatu maṃ bhavaṃ, yattha hutaṃ ijjhate brūhi me taṃ’’.
‘‘తేన హి త్వం, బ్రాహ్మణ, ఓదహస్సు సోతం; ధమ్మం తే దేసేస్సామి –
‘‘Tena hi tvaṃ, brāhmaṇa, odahassu sotaṃ; dhammaṃ te desessāmi –
౪౬౬.
466.
‘‘మా జాతిం పుచ్ఛీ చరణఞ్చ పుచ్ఛ, కట్ఠా హవే జాయతి జాతవేదో;
‘‘Mā jātiṃ pucchī caraṇañca puccha, kaṭṭhā have jāyati jātavedo;
నీచాకులీనోపి మునీ ధితీమా, ఆజానియో హోతి హిరీనిసేధో.
Nīcākulīnopi munī dhitīmā, ājāniyo hoti hirīnisedho.
౪౬౭.
467.
‘‘సచ్చేన దన్తో దమసా ఉపేతో, వేదన్తగూ వూసితబ్రహ్మచరియో;
‘‘Saccena danto damasā upeto, vedantagū vūsitabrahmacariyo;
కాలేన తమ్హి హబ్యం పవేచ్ఛే, యో బ్రాహ్మణో పుఞ్ఞపేక్ఖో 7 యజేథ.
Kālena tamhi habyaṃ pavecche, yo brāhmaṇo puññapekkho 8 yajetha.
౪౬౮.
468.
‘‘యే కామే హిత్వా అగహా చరన్తి, సుసఞ్ఞతత్తా తసరంవ ఉజ్జుం;
‘‘Ye kāme hitvā agahā caranti, susaññatattā tasaraṃva ujjuṃ;
కాలేన తేసు హబ్యం పవేచ్ఛే, యో బ్రాహ్మణో పుఞ్ఞపేక్ఖో యజేథ.
Kālena tesu habyaṃ pavecche, yo brāhmaṇo puññapekkho yajetha.
౪౬౯.
469.
‘‘యే వీతరాగా సుసమాహితిన్ద్రియా, చన్దోవ రాహుగ్గహణా పముత్తా;
‘‘Ye vītarāgā susamāhitindriyā, candova rāhuggahaṇā pamuttā;
కాలేన తేసు హబ్యం పవేచ్ఛే, యో బ్రాహ్మణో పుఞ్ఞపేక్ఖో యజేథ.
Kālena tesu habyaṃ pavecche, yo brāhmaṇo puññapekkho yajetha.
౪౭౦.
470.
‘‘అసజ్జమానా విచరన్తి లోకే, సదా సతా హిత్వా మమాయితాని;
‘‘Asajjamānā vicaranti loke, sadā satā hitvā mamāyitāni;
కాలేన తేసు హబ్యం పవేచ్ఛే, యో బ్రాహ్మణో పుఞ్ఞపేక్ఖో యజేథ.
Kālena tesu habyaṃ pavecche, yo brāhmaṇo puññapekkho yajetha.
౪౭౧.
471.
‘‘యో కామే హిత్వా అభిభుయ్యచారీ, యో వేది జాతీమరణస్స అన్తం;
‘‘Yo kāme hitvā abhibhuyyacārī, yo vedi jātīmaraṇassa antaṃ;
పరినిబ్బుతో ఉదకరహదోవ సీతో, తథాగతో అరహతి పూరళాసం.
Parinibbuto udakarahadova sīto, tathāgato arahati pūraḷāsaṃ.
౪౭౨.
472.
‘‘సమో సమేహి విసమేహి దూరే, తథాగతో హోతి అనన్తపఞ్ఞో;
‘‘Samo samehi visamehi dūre, tathāgato hoti anantapañño;
అనూపలిత్తో ఇధ వా హురం వా, తథాగతో అరహతి పూరళాసం.
Anūpalitto idha vā huraṃ vā, tathāgato arahati pūraḷāsaṃ.
౪౭౩.
473.
‘‘యమ్హి న మాయా వసతి న మానో, యో వీతలోభో అమమో నిరాసో;
‘‘Yamhi na māyā vasati na māno, yo vītalobho amamo nirāso;
పనుణ్ణకోధో అభినిబ్బుతత్తో, యో బ్రాహ్మణో సోకమలం అహాసి;
Panuṇṇakodho abhinibbutatto, yo brāhmaṇo sokamalaṃ ahāsi;
తథాగతో అరహతి పూరళాసం.
Tathāgato arahati pūraḷāsaṃ.
౪౭౪ .
474.
‘‘నివేసనం యో మనసో అహాసి, పరిగ్గహా యస్స న సన్తి కేచి;
‘‘Nivesanaṃ yo manaso ahāsi, pariggahā yassa na santi keci;
అనుపాదియానో ఇధ వా హురం వా, తథాగతో అరహతి పూరళాసం.
Anupādiyāno idha vā huraṃ vā, tathāgato arahati pūraḷāsaṃ.
౪౭౫.
475.
‘‘సమాహితో యో ఉదతారి ఓఘం, ధమ్మం చఞ్ఞాసి పరమాయ దిట్ఠియా;
‘‘Samāhito yo udatāri oghaṃ, dhammaṃ caññāsi paramāya diṭṭhiyā;
ఖీణాసవో అన్తిమదేహధారీ, తథాగతో అరహతి పూరళాసం.
Khīṇāsavo antimadehadhārī, tathāgato arahati pūraḷāsaṃ.
౪౭౬.
476.
‘‘భవాసవా యస్స వచీ ఖరా చ, విధూపితా అత్థగతా న సన్తి;
‘‘Bhavāsavā yassa vacī kharā ca, vidhūpitā atthagatā na santi;
స వేదగూ సబ్బధి విప్పముత్తో, తథాగతో అరహతి పూరళాసం.
Sa vedagū sabbadhi vippamutto, tathāgato arahati pūraḷāsaṃ.
౪౭౭.
477.
‘‘సఙ్గాతిగో యస్స న సన్తి సఙ్గా, యో మానసత్తేసు అమానసత్తో;
‘‘Saṅgātigo yassa na santi saṅgā, yo mānasattesu amānasatto;
దుక్ఖం పరిఞ్ఞాయ సఖేత్తవత్థుం, తథాగతో అరహతి పూరళాసం.
Dukkhaṃ pariññāya sakhettavatthuṃ, tathāgato arahati pūraḷāsaṃ.
౪౭౮.
478.
‘‘ఆసం అనిస్సాయ వివేకదస్సీ, పరవేదియం దిట్ఠిముపాతివత్తో;
‘‘Āsaṃ anissāya vivekadassī, paravediyaṃ diṭṭhimupātivatto;
ఆరమ్మణా యస్స న సన్తి కేచి, తథాగతో అరహతి పూరళాసం.
Ārammaṇā yassa na santi keci, tathāgato arahati pūraḷāsaṃ.
౪౭౯.
479.
‘‘పరోపరా 9 యస్స సమేచ్చ ధమ్మా, విధూపితా అత్థగతా న సన్తి;
‘‘Paroparā 10 yassa samecca dhammā, vidhūpitā atthagatā na santi;
సన్తో ఉపాదానఖయే విముత్తో, తథాగతో అరహతి పూరళాసం.
Santo upādānakhaye vimutto, tathāgato arahati pūraḷāsaṃ.
౪౮౦.
480.
‘‘సంయోజనం జాతిఖయన్తదస్సీ, యోపానుది రాగపథం అసేసం;
‘‘Saṃyojanaṃ jātikhayantadassī, yopānudi rāgapathaṃ asesaṃ;
సుద్ధో నిదోసో విమలో అకాచో 11, తథాగతో అరహతి పూరళాసం.
Suddho nidoso vimalo akāco 12, tathāgato arahati pūraḷāsaṃ.
౪౮౧.
481.
‘‘యో అత్తనో అత్తానం 13 నానుపస్సతి, సమాహితో ఉజ్జుగతో ఠితత్తో;
‘‘Yo attano attānaṃ 14 nānupassati, samāhito ujjugato ṭhitatto;
స వే అనేజో అఖిలో అకఙ్ఖో, తథాగతో అరహతి పూరళాసం.
Sa ve anejo akhilo akaṅkho, tathāgato arahati pūraḷāsaṃ.
౪౮౨.
482.
‘‘మోహన్తరా యస్స న సన్తి కేచి, సబ్బేసు ధమ్మేసు చ ఞాణదస్సీ;
‘‘Mohantarā yassa na santi keci, sabbesu dhammesu ca ñāṇadassī;
సరీరఞ్చ అన్తిమం ధారేతి, పత్తో చ సమ్బోధిమనుత్తరం సివం;
Sarīrañca antimaṃ dhāreti, patto ca sambodhimanuttaraṃ sivaṃ;
ఏత్తావతా యక్ఖస్స సుద్ధి, తథాగతో అరహతి పూరళాసం’’.
Ettāvatā yakkhassa suddhi, tathāgato arahati pūraḷāsaṃ’’.
౪౮౩.
483.
‘‘హుతఞ్చ 15 మయ్హం హుతమత్థు సచ్చం, యం తాదిసం వేదగునం అలత్థం;
‘‘Hutañca 16 mayhaṃ hutamatthu saccaṃ, yaṃ tādisaṃ vedagunaṃ alatthaṃ;
బ్రహ్మా హి సక్ఖి పటిగణ్హాతు మే భగవా, భుఞ్జతు మే భగవా పూరళాసం’’.
Brahmā hi sakkhi paṭigaṇhātu me bhagavā, bhuñjatu me bhagavā pūraḷāsaṃ’’.
౪౮౪.
484.
‘‘గాథాభిగీతం మే అభోజనేయ్యం, సమ్పస్సతం బ్రాహ్మణ నేస ధమ్మో;
‘‘Gāthābhigītaṃ me abhojaneyyaṃ, sampassataṃ brāhmaṇa nesa dhammo;
గాథాభిగీతం పనుదన్తి బుద్ధా, ధమ్మే సతీ బ్రాహ్మణ వుత్తిరేసా.
Gāthābhigītaṃ panudanti buddhā, dhamme satī brāhmaṇa vuttiresā.
౪౮౫.
485.
‘‘అఞ్ఞేన చ కేవలినం మహేసిం, ఖీణాసవం కుక్కుచ్చవూపసన్తం;
‘‘Aññena ca kevalinaṃ mahesiṃ, khīṇāsavaṃ kukkuccavūpasantaṃ;
అన్నేన పానేన ఉపట్ఠహస్సు, ఖేత్తఞ్హి తం పుఞ్ఞపేక్ఖస్స హోతి’’.
Annena pānena upaṭṭhahassu, khettañhi taṃ puññapekkhassa hoti’’.
౪౮౬.
486.
‘‘సాధాహం భగవా తథా విజఞ్ఞం, యో దక్ఖిణం భుఞ్జేయ్య మాదిసస్స;
‘‘Sādhāhaṃ bhagavā tathā vijaññaṃ, yo dakkhiṇaṃ bhuñjeyya mādisassa;
యం యఞ్ఞకాలే పరియేసమానో, పప్పుయ్య తవ సాసనం’’.
Yaṃ yaññakāle pariyesamāno, pappuyya tava sāsanaṃ’’.
౪౮౭.
487.
‘‘సారమ్భా యస్స విగతా, చిత్తం యస్స అనావిలం;
‘‘Sārambhā yassa vigatā, cittaṃ yassa anāvilaṃ;
విప్పముత్తో చ కామేహి, థినం యస్స పనూదితం.
Vippamutto ca kāmehi, thinaṃ yassa panūditaṃ.
౪౮౮.
488.
‘‘సీమన్తానం వినేతారం, జాతిమరణకోవిదం;
‘‘Sīmantānaṃ vinetāraṃ, jātimaraṇakovidaṃ;
మునిం మోనేయ్యసమ్పన్నం, తాదిసం యఞ్ఞమాగతం.
Muniṃ moneyyasampannaṃ, tādisaṃ yaññamāgataṃ.
౪౮౯.
489.
పూజేథ అన్నపానేన, ఏవం ఇజ్ఝన్తి దక్ఖిణా.
Pūjetha annapānena, evaṃ ijjhanti dakkhiṇā.
౪౯౦.
490.
‘‘బుద్ధో భవం అరహతి పూరళాసం, పుఞ్ఞఖేత్తమనుత్తరం;
‘‘Buddho bhavaṃ arahati pūraḷāsaṃ, puññakhettamanuttaraṃ;
ఆయాగో సబ్బలోకస్స, భోతో దిన్నం మహప్ఫల’’న్తి.
Āyāgo sabbalokassa, bhoto dinnaṃ mahapphala’’nti.
అథ ఖో సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అభిక్కన్తం, భో గోతమ, అభిక్కన్తం, భో గోతమ! సేయ్యథాపి, భో గోతమ, నిక్కుజ్జితం వా ఉక్కుజ్జేయ్య, పటిచ్ఛన్నం వా వివరేయ్య, మూళ్హస్స వా మగ్గం ఆచిక్ఖేయ్య, అన్ధకారే వా తేలపజ్జోతం ధారేయ్య – చక్ఖుమన్తో రూపాని దక్ఖన్తీతి; ఏవమేవం భోతా గోతమేన అనేకపరియాయేన ధమ్మో పకాసితో. ఏసాహం భవన్తం గోతమం సరణం గచ్ఛామి ధమ్మఞ్చ భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ. లభేయ్యాహం భోతో గోతమస్స సన్తికే పబ్బజ్జం, లభేయ్యం ఉపసమ్పద’’న్తి. అలత్థ ఖో సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో…పే॰… అరహతం అహోసీతి.
Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Labheyyāhaṃ bhoto gotamassa santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. Alattha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo…pe… arahataṃ ahosīti.
సున్దరికభారద్వాజసుత్తం చతుత్థం నిట్ఠితం.
Sundarikabhāradvājasuttaṃ catutthaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / సుత్తనిపాత-అట్ఠకథా • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ౪. పూరళాససుత్త-(సున్దరికభారద్వాజసుత్త)-వణ్ణనా • 4. Pūraḷāsasutta-(sundarikabhāradvājasutta)-vaṇṇanā