Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೯. ಸುನ್ದರಿಕಸುತ್ತಂ
9. Sundarikasuttaṃ
೧೯೫. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕೋಸಲೇಸು ವಿಹರತಿ ಸುನ್ದರಿಕಾಯ ನದಿಯಾ ತೀರೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸುನ್ದರಿಕಭಾರದ್ವಾಜೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸುನ್ದರಿಕಾಯ ನದಿಯಾ ತೀರೇ ಅಗ್ಗಿಂ ಜುಹತಿ, ಅಗ್ಗಿಹುತ್ತಂ ಪರಿಚರತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸುನ್ದರಿಕಭಾರದ್ವಾಜೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಗ್ಗಿಂ ಜುಹಿತ್ವಾ ಅಗ್ಗಿಹುತ್ತಂ ಪರಿಚರಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಸಮನ್ತಾ ಚತುದ್ದಿಸಾ ಅನುವಿಲೋಕೇಸಿ – ‘‘ಕೋ ನು ಖೋ ಇಮಂ ಹಬ್ಯಸೇಸಂ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಸುನ್ದರಿಕಭಾರದ್ವಾಜೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ಸಸೀಸಂ ಪಾರುತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ। ದಿಸ್ವಾನ ವಾಮೇನ ಹತ್ಥೇನ ಹಬ್ಯಸೇಸಂ ಗಹೇತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಹತ್ಥೇನ ಕಮಣ್ಡಲುಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಸುನ್ದರಿಕಭಾರದ್ವಾಜಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪದಸದ್ದೇನ ಸೀಸಂ ವಿವರಿ। ಅಥ ಖೋ ಸುನ್ದರಿಕಭಾರದ್ವಾಜೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ‘ಮುಣ್ಡೋ ಅಯಂ ಭವಂ, ಮುಣ್ಡಕೋ ಅಯಂ ಭವ’ನ್ತಿ ತತೋವ ಪುನ ನಿವತ್ತಿತುಕಾಮೋ ಅಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸುನ್ದರಿಕಭಾರದ್ವಾಜಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಮುಣ್ಡಾಪಿ ಹಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಭವನ್ತಿ; ಯಂನೂನಾಹಂ ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಜಾತಿಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ।
195. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu viharati sundarikāya nadiyā tīre. Tena kho pana samayena sundarikabhāradvājo brāhmaṇo sundarikāya nadiyā tīre aggiṃ juhati, aggihuttaṃ paricarati. Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo aggiṃ juhitvā aggihuttaṃ paricaritvā uṭṭhāyāsanā samantā catuddisā anuvilokesi – ‘‘ko nu kho imaṃ habyasesaṃ bhuñjeyyā’’ti? Addasā kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo bhagavantaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle sasīsaṃ pārutaṃ nisinnaṃ. Disvāna vāmena hatthena habyasesaṃ gahetvā dakkhiṇena hatthena kamaṇḍaluṃ gahetvā yena bhagavā tenupasaṅkami. Atha kho bhagavā sundarikabhāradvājassa brāhmaṇassa padasaddena sīsaṃ vivari. Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo ‘muṇḍo ayaṃ bhavaṃ, muṇḍako ayaṃ bhava’nti tatova puna nivattitukāmo ahosi. Atha kho sundarikabhāradvājassa brāhmaṇassa etadahosi – ‘muṇḍāpi hi idhekacce brāhmaṇā bhavanti; yaṃnūnāhaṃ taṃ upasaṅkamitvā jātiṃ puccheyya’nti.
ಅಥ ಖೋ ಸುನ್ದರಿಕಭಾರದ್ವಾಜೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಕಿಂಜಚ್ಚೋ ಭವ’ನ್ತಿ?
Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘kiṃjacco bhava’nti?
‘‘ಮಾ ಜಾತಿಂ ಪುಚ್ಛ ಚರಣಞ್ಚ ಪುಚ್ಛ,
‘‘Mā jātiṃ puccha caraṇañca puccha,
ಕಟ್ಠಾ ಹವೇ ಜಾಯತಿ ಜಾತವೇದೋ।
Kaṭṭhā have jāyati jātavedo;
ನೀಚಾಕುಲೀನೋಪಿ ಮುನಿ ಧಿತಿಮಾ,
Nīcākulīnopi muni dhitimā,
ಆಜಾನೀಯೋ ಹೋತಿ ಹಿರೀನಿಸೇಧೋ॥
Ājānīyo hoti hirīnisedho.
‘‘ಸಚ್ಚೇನ ದನ್ತೋ ದಮಸಾ ಉಪೇತೋ,
‘‘Saccena danto damasā upeto,
ವೇದನ್ತಗೂ ವುಸಿತಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೋ।
Vedantagū vusitabrahmacariyo;
ಯಞ್ಞೋಪನೀತೋ ತಮುಪವ್ಹಯೇಥ,
Yaññopanīto tamupavhayetha,
ಕಾಲೇನ ಸೋ ಜುಹತಿ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯೇ’’ತಿ॥
Kālena so juhati dakkhiṇeyye’’ti.
‘‘ಅದ್ಧಾ ಸುಯಿಟ್ಠಂ ಸುಹುತಂ ಮಮ ಯಿದಂ,
‘‘Addhā suyiṭṭhaṃ suhutaṃ mama yidaṃ,
ಯಂ ತಾದಿಸಂ ವೇದಗುಮದ್ದಸಾಮಿ।
Yaṃ tādisaṃ vedagumaddasāmi;
ತುಮ್ಹಾದಿಸಾನಞ್ಹಿ ಅದಸ್ಸನೇನ,
Tumhādisānañhi adassanena,
ಅಞ್ಞೋ ಜನೋ ಭುಞ್ಜತಿ ಹಬ್ಯಸೇಸ’’ನ್ತಿ॥
Añño jano bhuñjati habyasesa’’nti.
‘‘ಭುಞ್ಜತು ಭವಂ ಗೋತಮೋ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭವ’’ನ್ತಿ।
‘‘Bhuñjatu bhavaṃ gotamo. Brāhmaṇo bhava’’nti.
‘‘ಗಾಥಾಭಿಗೀತಂ ಮೇ ಅಭೋಜನೇಯ್ಯಂ,
‘‘Gāthābhigītaṃ me abhojaneyyaṃ,
ಸಮ್ಪಸ್ಸತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ನೇಸ ಧಮ್ಮೋ।
Sampassataṃ brāhmaṇa nesa dhammo;
ಗಾಥಾಭಿಗೀತಂ ಪನುದನ್ತಿ ಬುದ್ಧಾ,
Gāthābhigītaṃ panudanti buddhā,
ಧಮ್ಮೇ ಸತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ವುತ್ತಿರೇಸಾ॥
Dhamme sati brāhmaṇa vuttiresā.
‘‘ಅಞ್ಞೇನ ಚ ಕೇವಲಿನಂ ಮಹೇಸಿಂ,
‘‘Aññena ca kevalinaṃ mahesiṃ,
ಖೀಣಾಸವಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚವೂಪಸನ್ತಂ।
Khīṇāsavaṃ kukkuccavūpasantaṃ;
ಅನ್ನೇನ ಪಾನೇನ ಉಪಟ್ಠಹಸ್ಸು,
Annena pānena upaṭṭhahassu,
ಖೇತ್ತಞ್ಹಿ ತಂ ಪುಞ್ಞಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ಹೋತೀ’’ತಿ॥
Khettañhi taṃ puññapekkhassa hotī’’ti.
‘‘ಅಥ ಕಸ್ಸ ಚಾಹಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಇಮಂ ಹಬ್ಯಸೇಸಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖ್ವಾಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಪಸ್ಸಾಮಿ ಸದೇವಕೇ ಲೋಕೇ ಸಮಾರಕೇ ಸಬ್ರಹ್ಮಕೇ ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ಪಜಾಯ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಾಯ ಯಸ್ಸೇಸೋ ಹಬ್ಯಸೇಸೋ ಭುತ್ತೋ ಸಮ್ಮಾ ಪರಿಣಾಮಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ವಾ ತಥಾಗತಸಾವಕಸ್ಸ ವಾ। ತೇನ ಹಿ ತ್ವಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತಂ ಹಬ್ಯಸೇಸಂ ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ವಾ ಛಡ್ಡೇಹಿ ಅಪ್ಪಾಣಕೇ ವಾ ಉದಕೇ ಓಪಿಲಾಪೇಹೀ’’ತಿ।
‘‘Atha kassa cāhaṃ, bho gotama, imaṃ habyasesaṃ dammī’’ti? ‘‘Na khvāhaṃ, brāhmaṇa, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya yasseso habyaseso bhutto sammā pariṇāmaṃ gaccheyya aññatra, brāhmaṇa, tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā. Tena hi tvaṃ, brāhmaṇa, taṃ habyasesaṃ appaharite vā chaḍḍehi appāṇake vā udake opilāpehī’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಸುನ್ದರಿಕಭಾರದ್ವಾಜೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತಂ ಹಬ್ಯಸೇಸಂ ಅಪ್ಪಾಣಕೇ ಉದಕೇ ಓಪಿಲಾಪೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಹಬ್ಯಸೇಸೋ ಉದಕೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತೋ ಚಿಚ್ಚಿಟಾಯತಿ ಚಿಟಿಚಿಟಾಯತಿ ಸನ್ಧೂಪಾಯತಿ ಸಮ್ಪಧೂಪಾಯತಿ । ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಫಾಲೋ 1 ದಿವಸಂಸನ್ತತ್ತೋ 2 ಉದಕೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತೋ ಚಿಚ್ಚಿಟಾಯತಿ ಚಿಟಿಚಿಟಾಯತಿ ಸನ್ಧೂಪಾಯತಿ ಸಮ್ಪಧೂಪಾಯತಿ; ಏವಮೇವ ಸೋ ಹಬ್ಯಸೇಸೋ ಉದಕೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತೋ ಚಿಚ್ಚಿಟಾಯತಿ ಚಿಟಿಚಿಟಾಯತಿ ಸನ್ಧೂಪಾಯತಿ ಸಮ್ಪಧೂಪಾಯತಿ।
Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo taṃ habyasesaṃ appāṇake udake opilāpesi. Atha kho so habyaseso udake pakkhitto cicciṭāyati ciṭiciṭāyati sandhūpāyati sampadhūpāyati . Seyyathāpi nāma phālo 3 divasaṃsantatto 4 udake pakkhitto cicciṭāyati ciṭiciṭāyati sandhūpāyati sampadhūpāyati; evameva so habyaseso udake pakkhitto cicciṭāyati ciṭiciṭāyati sandhūpāyati sampadhūpāyati.
ಅಥ ಖೋ ಸುನ್ದರಿಕಭಾರದ್ವಾಜೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಂವಿಗ್ಗೋ ಲೋಮಹಟ್ಠಜಾತೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಂ ಖೋ ಸುನ್ದರಿಕಭಾರದ್ವಾಜಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಭಗವಾ ಗಾಥಾಹಿ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –
Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo saṃviggo lomahaṭṭhajāto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho sundarikabhāradvājaṃ brāhmaṇaṃ bhagavā gāthāhi ajjhabhāsi –
‘‘ಮಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ದಾರು ಸಮಾದಹಾನೋ,
‘‘Mā brāhmaṇa dāru samādahāno,
ಸುದ್ಧಿಂ ಅಮಞ್ಞಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಹಿ ಏತಂ।
Suddhiṃ amaññi bahiddhā hi etaṃ;
ನ ಹಿ ತೇನ ಸುದ್ಧಿಂ ಕುಸಲಾ ವದನ್ತಿ,
Na hi tena suddhiṃ kusalā vadanti,
ಯೋ ಬಾಹಿರೇನ ಪರಿಸುದ್ಧಿಮಿಚ್ಛೇ॥
Yo bāhirena parisuddhimicche.
‘‘ಹಿತ್ವಾ ಅಹಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ದಾರುದಾಹಂ
‘‘Hitvā ahaṃ brāhmaṇa dārudāhaṃ
ನಿಚ್ಚಗ್ಗಿನೀ ನಿಚ್ಚಸಮಾಹಿತತ್ತೋ,
Niccagginī niccasamāhitatto,
ಅರಹಂ ಅಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಾಮಿ॥
Arahaṃ ahaṃ brahmacariyaṃ carāmi.
‘‘ಮಾನೋ ಹಿ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಖಾರಿಭಾರೋ,
‘‘Māno hi te brāhmaṇa khāribhāro,
ಕೋಧೋ ಧುಮೋ ಭಸ್ಮನಿ ಮೋಸವಜ್ಜಂ।
Kodho dhumo bhasmani mosavajjaṃ;
ಜಿವ್ಹಾ ಸುಜಾ ಹದಯಂ ಜೋತಿಠಾನಂ,
Jivhā sujā hadayaṃ jotiṭhānaṃ,
ಅತ್ತಾ ಸುದನ್ತೋ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಜೋತಿ॥
Attā sudanto purisassa joti.
‘‘ಧಮ್ಮೋ ರಹದೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸೀಲತಿತ್ಥೋ,
‘‘Dhammo rahado brāhmaṇa sīlatittho,
ಅನಾವಿಲೋ ಸಬ್ಭಿ ಸತಂ ಪಸತ್ಥೋ।
Anāvilo sabbhi sataṃ pasattho;
ಯತ್ಥ ಹವೇ ವೇದಗುನೋ ಸಿನಾತಾ,
Yattha have vedaguno sinātā,
‘‘ಸಚ್ಚಂ ಧಮ್ಮೋ ಸಂಯಮೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ,
‘‘Saccaṃ dhammo saṃyamo brahmacariyaṃ,
ಮಜ್ಝೇ ಸಿತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಬ್ರಹ್ಮಪತ್ತಿ।
Majjhe sitā brāhmaṇa brahmapatti;
ಸ ತುಜ್ಜುಭೂತೇಸು ನಮೋ ಕರೋಹಿ,
Sa tujjubhūtesu namo karohi,
ತಮಹಂ ನರಂ ಧಮ್ಮಸಾರೀತಿ ಬ್ರೂಮೀ’’ತಿ॥
Tamahaṃ naraṃ dhammasārīti brūmī’’ti.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಸುನ್ದರಿಕಭಾರದ್ವಾಜೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ…ಪೇ॰… ಅಞ್ಞತರೋ ಚ ಪನಾಯಸ್ಮಾ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ಅರಹತಂ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ।
Evaṃ vutte, sundarikabhāradvājo brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama…pe… aññataro ca panāyasmā bhāradvājo arahataṃ ahosī’’ti.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ಸುನ್ದರಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Sundarikasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೯. ಸುನ್ದರಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Sundarikasuttavaṇṇanā