| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
९. सुन्दरिकसुत्तवण्णना
9. Sundarikasuttavaṇṇanā
१९५. आनेत्वा हुनितब्बतो आहुति। सप्पिमधुपायसादीहि अग्गिं जुहोति एत्थाति अग्गिहुत्तं, साधिट्ठानं वेदितब्बं। तेनाह ‘‘अग्यायतन’’न्तिआदि। सुविसोधितो चस्साति निहीनजातिकानं अनेन सुट्ठु विसोधितो च भवेय्य। ‘‘मे’’ति पदं आनेत्वा सम्बन्धो।
195. Ānetvā hunitabbato āhuti. Sappimadhupāyasādīhi aggiṃ juhoti etthāti aggihuttaṃ, sādhiṭṭhānaṃ veditabbaṃ. Tenāha ‘‘agyāyatana’’ntiādi. Suvisodhito cassāti nihīnajātikānaṃ anena suṭṭhu visodhito ca bhaveyya. ‘‘Me’’ti padaṃ ānetvā sambandho.
अफलं करोतीति इतो पट्ठाय याव देमीति पदं। ताव अनन्तरसुत्तवण्णनाय आगतसदिसमेवाति पेय्यालवसेन ठपेसि, न सप्पिसङ्खारट्ठपनं। हिमपातस्स च सीतवातस्स च पटिबाहनत्थन्ति अकारणमेतन्ति तं अनादियित्वा अञ्ञमेव सुकारणं दस्सेतुं ‘‘पटिबलोवा’’तिआदि वुत्तं। सञ्जानित्वाति ‘‘नायं ब्राह्मणो’’ति सञ्जानित्वा।
Aphalaṃ karotīti ito paṭṭhāya yāva demīti padaṃ. Tāva anantarasuttavaṇṇanāya āgatasadisamevāti peyyālavasena ṭhapesi, na sappisaṅkhāraṭṭhapanaṃ. Himapātassa ca sītavātassa ca paṭibāhanatthanti akāraṇametanti taṃ anādiyitvā aññameva sukāraṇaṃ dassetuṃ ‘‘paṭibalovā’’tiādi vuttaṃ. Sañjānitvāti ‘‘nāyaṃ brāhmaṇo’’ti sañjānitvā.
नीचकेसन्तन्ति रस्सकेसन्तं। ब्राह्मणानं सुद्धिअत्था सिखाति आह ‘‘पवत्तमत्तम्पि, सिखं अदिस्वा’’ति, ‘‘परमहंसपरिक्खादिना’’ति केचि।
Nīcakesantanti rassakesantaṃ. Brāhmaṇānaṃ suddhiatthā sikhāti āha ‘‘pavattamattampi, sikhaṃ adisvā’’ti, ‘‘paramahaṃsaparikkhādinā’’ti keci.
अकारणं दक्खिणेय्यभावस्स जाति अदक्खिणेय्यभावहेतूनं पापधम्मानं अपटिक्खेपभावतो। एतन्ति सीलादिभेदं चरणं। दक्खिणेय्यभावस्स कारणं अदक्खिणेय्यभावकारकपापधम्मानं तदङ्गादिवसेन पजहनतो। अस्साति ब्राह्मणस्स। तमत्थन्ति तं दक्खिणेय्यभावस्स कारणतासङ्खातमत्थं उपमाय विभावेन्तो। सालादिकट्ठा जातोवाति सालादिविसुद्धकट्ठाव जातो। सापानदोणिआदिअविसुद्धकट्ठा जातो अग्गिकिच्चं न च न करोति। एवन्ति यथा अग्गि यतो कुतोचि जातोपि अग्गिकिच्चं करोतियेव, एवं चण्डालकुलादीसु जातोपि दक्खिणेय्यो न न होति गुणसम्पदावसेन अरियानं वंसे पजातत्ताति आह ‘‘गुणसम्पत्तिया जातिमा’’ति। धितिया गुणसम्पत्तिया पमुखभावं दस्सेतुं ‘‘सो ही’’तिआदि वुत्तं। तत्थ धितियाति वीरियेन। तञ्हि अनुप्पन्नानं कुसलधम्मानं उप्पादनपरिब्रूहनेहि ते धारेति। हिरिया दोसे निसेधेति, सम्मदेव पापानं जिगुच्छने सति तेसं पवत्तिया अवसरो एव नत्थि। मोनधम्मेन ञाणसङ्खातेन ओत्तप्पधम्मेन। कारणाकारणजाननकोति तेसं तेसं धम्मानं यथाभूतं ठानं, पापधम्मानं वा विप्पकारसभावट्ठानं जाननको।
Akāraṇaṃ dakkhiṇeyyabhāvassa jāti adakkhiṇeyyabhāvahetūnaṃ pāpadhammānaṃ apaṭikkhepabhāvato. Etanti sīlādibhedaṃ caraṇaṃ. Dakkhiṇeyyabhāvassa kāraṇaṃ adakkhiṇeyyabhāvakārakapāpadhammānaṃ tadaṅgādivasena pajahanato. Assāti brāhmaṇassa. Tamatthanti taṃ dakkhiṇeyyabhāvassa kāraṇatāsaṅkhātamatthaṃ upamāya vibhāvento. Sālādikaṭṭhā jātovāti sālādivisuddhakaṭṭhāva jāto. Sāpānadoṇiādiavisuddhakaṭṭhā jāto aggikiccaṃ na ca na karoti. Evanti yathā aggi yato kutoci jātopi aggikiccaṃ karotiyeva, evaṃ caṇḍālakulādīsu jātopi dakkhiṇeyyo na na hoti guṇasampadāvasena ariyānaṃ vaṃse pajātattāti āha ‘‘guṇasampattiyā jātimā’’ti. Dhitiyā guṇasampattiyā pamukhabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘so hī’’tiādi vuttaṃ. Tattha dhitiyāti vīriyena. Tañhi anuppannānaṃ kusaladhammānaṃ uppādanaparibrūhanehi te dhāreti. Hiriyā dose nisedheti, sammadeva pāpānaṃ jigucchane sati tesaṃ pavattiyā avasaro eva natthi. Monadhammena ñāṇasaṅkhātena ottappadhammena. Kāraṇākāraṇajānanakoti tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ yathābhūtaṃ ṭhānaṃ, pāpadhammānaṃ vā vippakārasabhāvaṭṭhānaṃ jānanako.
परमत्थसच्चेन निब्बानेन आरम्मणपच्चयभूतेन अरियमग्गेन दन्तो। इन्द्रियदमेनाति ततो एव अरियेन इन्द्रियसंवरेन उपगतो। विदन्ति तेहि सच्चानीति वेदा। मग्गवेदानं अन्तन्ति अरियफलं। किलेसानं अन्तन्ति तेसं अनुप्पादनिरोधट्ठानं। यञ्ञोति अग्गफलं। निरत्थकन्ति अफलं तेसं अनागमनतो, आगतानम्पि अग्गदक्खिणेय्याभावतो। जुहति देति।
Paramatthasaccena nibbānena ārammaṇapaccayabhūtena ariyamaggena danto. Indriyadamenāti tato eva ariyena indriyasaṃvarena upagato. Vidanti tehi saccānīti vedā. Maggavedānaṃ antanti ariyaphalaṃ. Kilesānaṃ antanti tesaṃ anuppādanirodhaṭṭhānaṃ. Yaññoti aggaphalaṃ. Niratthakanti aphalaṃ tesaṃ anāgamanato, āgatānampi aggadakkhiṇeyyābhāvato. Juhati deti.
सुयिट्ठन्ति सुदानं अग्गदक्खिणेय्यलाभेन। सुहुतन्ति तस्सेव वेवचनं। अथ वा सुयिट्ठन्ति सुट्ठु सम्मदेव यिट्ठं सारे उपनीतं मम इदं देय्यवत्थु। सुहुतन्ति एत्थापि एसेव नयो।
Suyiṭṭhanti sudānaṃ aggadakkhiṇeyyalābhena. Suhutanti tasseva vevacanaṃ. Atha vā suyiṭṭhanti suṭṭhu sammadeva yiṭṭhaṃ sāre upanītaṃ mama idaṃ deyyavatthu. Suhutanti etthāpi eseva nayo.
उपहटमत्तेति ब्राह्मणेन ‘‘भुञ्जतु भव’’न्ति उपनीतमत्ते। निब्बत्तितोजमेवाति सवत्थुकं अग्गहेत्वा वत्थुतो विवेचितओजमेव। तेन तं सुखुमत्तं गतन्ति तं हब्यसेसं सब्बसो सुखुमभावं गतन्ति ओजाय अनोळारिकताय पुरिमाकारेनेव पञ्ञायमानतं सन्धाय वुत्तं, न पन ओजाय एव केवलाय गहणं सन्धाय। सा हि अविनिब्भोगवुत्तिताय विसुं गण्हितुं न सक्का, तस्मा देवताहिपि सवत्थुका गय्हति। मनुस्सानं वत्थूति करजकायमाह। ओळारिकवत्थुताय देवानं विय गहणी न तिक्खाति दिब्बोजसम्मिस्सताय सम्मा परिणामं न गच्छति। सुखुमापि समाना दिब्बोजा तेन पायसेन मिस्सिता ओळारिकसम्मिस्सताय सुखुमवत्थुकानं देवानं सुखदा न होतीति इममत्थं दस्सेति ‘‘गोयूसे पना’’तिआदिना। परिभोगवत्थुनो ओळारिकताय वा देवानं दुक्करं सम्मा परिणामेतुं, दिब्बोजाय गरुतरभावेन मनुस्सानं। तेनाह भगवा ‘‘न ख्वाह’’न्तिआदि। समापत्तिचित्तसमुट्ठिता तेजोधातु झानानुभावसन्तेजिता तिक्खतरा होतीति वुत्तं ‘‘अट्ठ…पे॰… परिणामेय्या’’ति। भगवतो पन सुद्धेनेव परिणमतीति वुत्तं ‘‘पाकतिकेनेवा’’ति, झानानुभावप्पत्तेन झानेन विना सभावसिद्धेनेव।
Upahaṭamatteti brāhmaṇena ‘‘bhuñjatu bhava’’nti upanītamatte. Nibbattitojamevāti savatthukaṃ aggahetvā vatthuto vivecitaojameva. Tena taṃ sukhumattaṃ gatanti taṃ habyasesaṃ sabbaso sukhumabhāvaṃ gatanti ojāya anoḷārikatāya purimākāreneva paññāyamānataṃ sandhāya vuttaṃ, na pana ojāya eva kevalāya gahaṇaṃ sandhāya. Sā hi avinibbhogavuttitāya visuṃ gaṇhituṃ na sakkā, tasmā devatāhipi savatthukā gayhati. Manussānaṃ vatthūti karajakāyamāha. Oḷārikavatthutāya devānaṃ viya gahaṇī na tikkhāti dibbojasammissatāya sammā pariṇāmaṃ na gacchati. Sukhumāpi samānā dibbojā tena pāyasena missitā oḷārikasammissatāya sukhumavatthukānaṃ devānaṃ sukhadā na hotīti imamatthaṃ dasseti ‘‘goyūse panā’’tiādinā. Paribhogavatthuno oḷārikatāya vā devānaṃ dukkaraṃ sammā pariṇāmetuṃ, dibbojāya garutarabhāvena manussānaṃ. Tenāha bhagavā ‘‘na khvāha’’ntiādi. Samāpatticittasamuṭṭhitā tejodhātu jhānānubhāvasantejitā tikkhatarā hotīti vuttaṃ ‘‘aṭṭha…pe… pariṇāmeyyā’’ti. Bhagavato pana suddheneva pariṇamatīti vuttaṃ ‘‘pākatikenevā’’ti, jhānānubhāvappattena jhānena vinā sabhāvasiddheneva.
‘‘अप्पहरिते’’ति एत्थ अप्प-सद्दो ‘‘अप्पिच्छो’’तिआदीसु विय अभावत्थोति आह ‘‘अप्पहरितेति अहरिते’’ति। पातिसतेपि पायसे। न आलुळतीति न आविलं होति। अनागन्ताव गच्छेय्य ‘‘अत्तनापि न परिभुञ्जि, अञ्ञेसं न दापेसि, केवलं पायसं नासेसी’’ति दोमनस्सप्पत्तो।
‘‘Appaharite’’ti ettha appa-saddo ‘‘appiccho’’tiādīsu viya abhāvatthoti āha ‘‘appahariteti aharite’’ti. Pātisatepi pāyase. Na āluḷatīti na āvilaṃ hoti. Anāgantāva gaccheyya ‘‘attanāpi na paribhuñji, aññesaṃ na dāpesi, kevalaṃ pāyasaṃ nāsesī’’ti domanassappatto.
दारु समादहानोति दारुहरिद्दि दारुस्मिं तस्स दहन्तो। यदीतिआदि दारुझापनस्स बहिद्धभावसाधनं असुद्धहेतूनं पटिपक्खाभावतो तस्स। खन्धादीसु कुसलाति तेसु सभावतो समुदयतो अत्थङ्गमतो अस्सादतो आदीनवतो निस्सरणतो जाननतो छेका पण्डिता। ञाणजोतिन्ति ञाणमयं जोतिं। जालेमीति पज्जलितं करोमि। निच्चं पज्जलितग्गि सब्बत्थकमेव विगतसम्मोहन्धकारताय एकोभासभावतो। सब्बसो विक्खेपाभावतो निच्चसमाहितत्तो। एवं वदतीति चरितं ब्रह्मचरियं गहेत्वा चरामीति एवं वत्तमानं विय वदति आसन्नतं हदये ठपेत्वा।
Dārusamādahānoti dāruhariddi dārusmiṃ tassa dahanto. Yadītiādi dārujhāpanassa bahiddhabhāvasādhanaṃ asuddhahetūnaṃ paṭipakkhābhāvato tassa. Khandhādīsu kusalāti tesu sabhāvato samudayato atthaṅgamato assādato ādīnavato nissaraṇato jānanato chekā paṇḍitā. Ñāṇajotinti ñāṇamayaṃ jotiṃ. Jālemīti pajjalitaṃ karomi. Niccaṃ pajjalitaggi sabbatthakameva vigatasammohandhakāratāya ekobhāsabhāvato. Sabbaso vikkhepābhāvato niccasamāhitatto. Evaṃ vadatīti caritaṃ brahmacariyaṃ gahetvā carāmīti evaṃ vattamānaṃ viya vadati āsannataṃ hadaye ṭhapetvā.
खारिभारोति खारिभारसदिसो। तेनाह ‘‘यथा’’तिआदि। खन्धेन वय्हमानोति काजे पक्खिपित्वा खन्धेन वय्हमानो। पथविया सद्धिं फुसेति भारस्स गरुकभावेन काजस्स परिणमनेन। मानेन अत्तनो जातिआदीनि पग्गण्हतो अञ्ञस्स तानि न सहतीति आह – ‘‘तत्थ तत्थ इस्सं उप्पादेन्तो’’ति, तत्थ तत्थ जातिआदिमानवत्थुस्मिं गरुतरग्गहणेन संसीदेय्याति अधिप्पायो। कोधो धूमोति यथापि भासुरो अग्गि धूमेन उपक्किलिट्ठो, एवं कोधेन उपक्किलिट्ठो। ञाणग्गीति तस्स कोधो धूमो। मुसावादोव मोसवज्जं। यथा ञाणे सति मुसावादो नत्थि, एवं मुसावादे सति ञाणम्पीति तेन तं निरोधितं विय होतीति आह – ‘‘मुसावादेन पटिच्छन्नं ञाण’’न्ति। यथा सुजाय विना ब्राह्मणानं यागो न इज्झति, एवं पहूतजिव्हाय विना सत्थु धम्मयागो न इज्झतीति जिव्हा सुजापरियाया वुत्ता। जोति ठियति एत्थाति जोतिट्ठानं वेदि, यं अग्गिकुण्डं। सत्तानं हदयं जोतिट्ठानं ञाणग्गिनो तत्थ समुज्जलनतो। अत्ताति चित्तं ‘‘आहितो अहं मानो एत्था’’ति कत्वा।
Khāribhāroti khāribhārasadiso. Tenāha ‘‘yathā’’tiādi. Khandhena vayhamānoti kāje pakkhipitvā khandhena vayhamāno. Pathaviyā saddhiṃ phuseti bhārassa garukabhāvena kājassa pariṇamanena. Mānena attano jātiādīni paggaṇhato aññassa tāni na sahatīti āha – ‘‘tattha tattha issaṃ uppādento’’ti, tattha tattha jātiādimānavatthusmiṃ garutaraggahaṇena saṃsīdeyyāti adhippāyo. Kodho dhūmoti yathāpi bhāsuro aggi dhūmena upakkiliṭṭho, evaṃ kodhena upakkiliṭṭho. Ñāṇaggīti tassa kodho dhūmo. Musāvādova mosavajjaṃ. Yathā ñāṇe sati musāvādo natthi, evaṃ musāvāde sati ñāṇampīti tena taṃ nirodhitaṃ viya hotīti āha – ‘‘musāvādena paṭicchannaṃ ñāṇa’’nti. Yathā sujāya vinā brāhmaṇānaṃ yāgo na ijjhati, evaṃ pahūtajivhāya vinā satthu dhammayāgo na ijjhatīti jivhā sujāpariyāyā vuttā. Joti ṭhiyati etthāti jotiṭṭhānaṃ vedi, yaṃ aggikuṇḍaṃ. Sattānaṃ hadayaṃ jotiṭṭhānaṃ ñāṇaggino tattha samujjalanato. Attāti cittaṃ ‘‘āhito ahaṃ māno etthā’’ti katvā.
धम्मो रहदोति अस्सद्धियादिआलसियाभावतो किलेसमलपक्खालनतो परमग्गिनिब्बुतावहनतो अरियमग्गधम्मो अनाविलो रहदो। हेट्ठुपरियवालुकाति विपरिवत्तितवालुका हुत्वा। आलुळाति आकुलजाता। पण्डितानं पसत्थोति पण्डितानं पुरतो सेट्ठो। सेट्ठभावेन सन्तो पासंसो हुत्वा किलेसे भिन्दति समुच्छिन्दतीति सब्भीति वुच्चति। तेनाह ‘‘उत्तमट्ठेना’’ति। तथा चाह भगवा ‘‘मग्गानट्ठङ्गिको सेट्ठो’’ति (ध॰ प॰ २७३)।
Dhammo rahadoti assaddhiyādiālasiyābhāvato kilesamalapakkhālanato paramagginibbutāvahanato ariyamaggadhammo anāvilo rahado. Heṭṭhupariyavālukāti viparivattitavālukā hutvā. Āluḷāti ākulajātā. Paṇḍitānaṃ pasatthoti paṇḍitānaṃ purato seṭṭho. Seṭṭhabhāvena santo pāsaṃso hutvā kilese bhindati samucchindatīti sabbhīti vuccati. Tenāha ‘‘uttamaṭṭhenā’’ti. Tathā cāha bhagavā ‘‘maggānaṭṭhaṅgiko seṭṭho’’ti (dha. pa. 273).
वचीसच्चन्ति इमिना ‘‘चतुरङ्गसमन्नागता वाचा सुपरिसुद्धा होती’’ति सम्मावाचं दस्सेति। सच्चसंयमपदेहि दस्सिता मग्गधम्मा इध ‘‘धम्मो’’ति अधिप्पेताति आह – ‘‘धम्मोति इमिना…पे॰… दस्सेती’’ति। मग्गसच्चं गहितं अनन्तरगाथाय अनेकेहि विसेसेत्वा वुत्तत्ता। अत्थतोति पुब्बङ्गमत्तादिअत्थतो। ताय हि सकिच्चं करोन्तिया इतरे सब्बेपि तदनुवत्तिका होन्ति। तग्गतिकत्ताति सम्मादिट्ठिया उपकारकभावेन ताय समानगतिकत्ता। आरम्मणञ्हि वितक्केनाहटं पञ्ञा विचिनितुं सक्कोति। तथा हि सो पञ्ञाक्खन्धेन सङ्गहं गतो। धम्मोति सभावतो समाधि गहितो, इतरे द्वे तदुपकारत्ता। तथा हि ‘‘एवंधम्मा ते भगवन्तो’’तिआदीसु (दी॰ नि॰ २.१३; म॰ नि॰ ३.१९७; सं॰ नि॰ ५.३७८) समाधि ‘‘धम्मो’’ति वुत्तो। परमत्थसच्चं गहितं सब्बेसं सेट्ठभावतो। यथाह – ‘‘यावता, भिक्खवे, धम्मा सङ्खता वा असङ्खता वा, विरागो तेसं अग्गमक्खायती’’ति (इतिवु॰ ९०; अ॰ नि॰ ४.३४)। अत्थतोति ततो एव परमत्थतो, अनन्तरं वुच्चमानानं वा मग्गधम्मानं आरम्मणभावतो। पञ्चङ्गानि गहितानि तासं मग्गभावतो। तीणि अङ्गानि। ब्रह्मचरियं नामाति एतं निब्बानगामि उत्तमट्ठेन मग्गब्रह्मचरियं नाम। मज्झे सिताति लीनुद्धच्चादिअन्तद्वयविवज्जनेन मज्झे मज्झिमपटिपदाभावनं निस्सिता। सस्सतुच्छेदग्गहणं हेत्थ पधानताय निदस्सनमत्तं। सेट्ठप्पत्तीति सेट्ठभावप्पत्ति। त-कारो पदसन्धिकरोति ‘‘स उजुभूतेसू’’ति वत्तब्बे मज्झे त-कारो पदसन्धिकरो, ‘‘स दुज्जुभूतेसूति केचि पठन्ति, तेसं द-कारो पदसन्धिकरो। स-इति सुन्दरिको ब्राह्मणो वुत्तोति कत्वा आह ‘‘स त्व’’न्ति, सो त्वन्ति अत्थो। धम्मो सारियो परिधानभूता अलङ्कारा एतस्साति धम्मसारी। अथ वा धम्मेहि सारितवाति धम्मसारी, तेहि सारेत्वा ठितवाति अत्थो। तेनाह ‘‘कुसलधम्मेही’’तिआदि।
Vacīsaccanti iminā ‘‘caturaṅgasamannāgatā vācā suparisuddhā hotī’’ti sammāvācaṃ dasseti. Saccasaṃyamapadehi dassitā maggadhammā idha ‘‘dhammo’’ti adhippetāti āha – ‘‘dhammoti iminā…pe… dassetī’’ti. Maggasaccaṃ gahitaṃ anantaragāthāya anekehi visesetvā vuttattā. Atthatoti pubbaṅgamattādiatthato. Tāya hi sakiccaṃ karontiyā itare sabbepi tadanuvattikā honti. Taggatikattāti sammādiṭṭhiyā upakārakabhāvena tāya samānagatikattā. Ārammaṇañhi vitakkenāhaṭaṃ paññā vicinituṃ sakkoti. Tathā hi so paññākkhandhena saṅgahaṃ gato. Dhammoti sabhāvato samādhi gahito, itare dve tadupakārattā. Tathā hi ‘‘evaṃdhammā te bhagavanto’’tiādīsu (dī. ni. 2.13; ma. ni. 3.197; saṃ. ni. 5.378) samādhi ‘‘dhammo’’ti vutto. Paramatthasaccaṃ gahitaṃ sabbesaṃ seṭṭhabhāvato. Yathāha – ‘‘yāvatā, bhikkhave, dhammā saṅkhatā vā asaṅkhatā vā, virāgo tesaṃ aggamakkhāyatī’’ti (itivu. 90; a. ni. 4.34). Atthatoti tato eva paramatthato, anantaraṃ vuccamānānaṃ vā maggadhammānaṃ ārammaṇabhāvato. Pañcaṅgāni gahitāni tāsaṃ maggabhāvato. Tīṇi aṅgāni. Brahmacariyaṃ nāmāti etaṃ nibbānagāmi uttamaṭṭhena maggabrahmacariyaṃ nāma. Majjhe sitāti līnuddhaccādiantadvayavivajjanena majjhe majjhimapaṭipadābhāvanaṃ nissitā. Sassatucchedaggahaṇaṃ hettha padhānatāya nidassanamattaṃ. Seṭṭhappattīti seṭṭhabhāvappatti. Ta-kāro padasandhikaroti ‘‘sa ujubhūtesū’’ti vattabbe majjhe ta-kāro padasandhikaro, ‘‘sa dujjubhūtesūti keci paṭhanti, tesaṃ da-kāro padasandhikaro. Sa-iti sundariko brāhmaṇo vuttoti katvā āha ‘‘sa tva’’nti, so tvanti attho. Dhammo sāriyo paridhānabhūtā alaṅkārā etassāti dhammasārī. Atha vā dhammehi sāritavāti dhammasārī, tehi sāretvā ṭhitavāti attho. Tenāha ‘‘kusaladhammehī’’tiādi.
सुन्दरिकसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Sundarikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ९. सुन्दरिकसुत्तं • 9. Sundarikasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ९. सुन्दरिकसुत्तवण्णना • 9. Sundarikasuttavaṇṇanā
