| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೯. ಸುನ್ದರಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
9. Sundarikasuttavaṇṇanā
೧೯೫. ನವಮೇ ಸುನ್ದರಿಕಭಾರದ್ವಾಜೋತಿ ಸುನ್ದರಿಕಾಯ ನದಿಯಾ ತೀರೇ ಅಗ್ಗಿಜುಹಣೇನ ಏವಂಲದ್ಧನಾಮೋ। ಸುನ್ದರಿಕಾಯಾತಿ ಏವಂನಾಮಿಕಾಯ ನದಿಯಾ। ಅಗ್ಗಿಂ ಜುಹತೀತಿ ಆಹುತಿಂ ಪಕ್ಖಿಪನೇನ ಜಾಲೇತಿ । ಅಗ್ಗಿಹುತ್ತಂ ಪರಿಚರತೀತಿ ಅಗ್ಯಾಯತನಂ ಸಮ್ಮಜ್ಜನುಪಲೇಪನಬಲಿಕಮ್ಮಾದಿನಾ ಪಯಿರುಪಾಸತಿ। ಕೋ ನು ಖೋ ಇಮಂ ಹಬ್ಯಸೇಸಂ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಸೋ ಕಿರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಗ್ಗಿಮ್ಹಿ ಹುತಾವಸೇಸಂ ಪಾಯಾಸಂ ದಿಸ್ವಾ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅಗ್ಗಿಮ್ಹಿ ತಾವ ಪಕ್ಖಿತ್ತಪಾಯಾಸೋ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮುನಾ ಭುತ್ತೋ, ಅಯಂ ಪನ ಅವಸೇಸೋ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಯದಿ ಬ್ರಹ್ಮುನೋ ಮುಖತೋ ಜಾತಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ದದೇಯ್ಯಂ, ಏವಂ ಮೇ ಪಿತರಾ ಸಹ ಪುತ್ತೋಪಿ ಸನ್ತಪ್ಪಿತೋ ಭವೇಯ್ಯ, ಸುವಿಸೋಧಿತೋ ಚಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಗಾಮಿಮಗ್ಗೋ’’ತಿ। ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಚತುದ್ದಿಸಾ ಅನುವಿಲೋಕೇಸಿ, ‘‘ಕೋ ನು ಖೋ ಇಮಂ ಹಬ್ಯಸೇಸಂ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ?
195. Navame sundarikabhāradvājoti sundarikāya nadiyā tīre aggijuhaṇena evaṃladdhanāmo. Sundarikāyāti evaṃnāmikāya nadiyā. Aggiṃjuhatīti āhutiṃ pakkhipanena jāleti . Aggihuttaṃ paricaratīti agyāyatanaṃ sammajjanupalepanabalikammādinā payirupāsati. Ko nu kho imaṃ habyasesaṃ bhuñjeyyāti so kira brāhmaṇo aggimhi hutāvasesaṃ pāyāsaṃ disvā cintesi – ‘‘aggimhi tāva pakkhittapāyāso mahābrahmunā bhutto, ayaṃ pana avaseso atthi, taṃ yadi brahmuno mukhato jātassa brāhmaṇassa dadeyyaṃ, evaṃ me pitarā saha puttopi santappito bhaveyya, suvisodhito cassa brahmalokagāmimaggo’’ti. So brāhmaṇassa dassanatthaṃ uṭṭhāyāsanā catuddisā anuvilokesi, ‘‘ko nu kho imaṃ habyasesaṃ bhuñjeyyā’’ti?
ರುಕ್ಖಮೂಲೇತಿ ತಸ್ಮಿಂ ವನಸಣ್ಡೇ ಜೇಟ್ಠಕರುಕ್ಖಸ್ಸ ಮೂಲೇ। ಸಸೀಸಂ ಪಾರುತಂ ನಿಸಿನ್ನನ್ತಿ ಸಹ ಸೀಸೇನ ಪಾರುತಕಾಯಂ ನಿಸಿನ್ನಂ। ಕಸ್ಮಾ ಪನ ಭಗವಾ ತತ್ಥ ನಿಸೀದಿ? ಭಗವಾ ಕಿರ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯೇ ಲೋಕಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಇಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ದಿಸ್ವಾ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ಅಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಏವರೂಪಂ ಅಗ್ಗಪಾಯಾಸಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಭೋಜೇಮೀ’’ತಿ ಅಗ್ಗಿಮ್ಹಿ ಝಾಪೇನ್ತೋ ಅಫಲಂ ಕರೋತಿ…ಪೇ॰… ಚತ್ತಾರೋ ಮಗ್ಗೇ ಚೇವ ಚತ್ತಾರಿ ಚ ಫಲಾನಿ ದೇಮೀತಿ। ತಸ್ಮಾ ಕಾಲಸ್ಸೇವ ವುಟ್ಠಾಯ ಸರೀರಪಟಿಜಗ್ಗನಂ ಕತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಂ ಆದಾಯ ಗನ್ತ್ವಾ ವುತ್ತನಯೇನ ತಸ್ಮಿಂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ನಿಸೀದಿ। ಅಥ ಕಸ್ಮಾ ಸಸೀಸಂ ಪಾರುಪೀತಿ? ಹಿಮಪಾತಸ್ಸ ಚ ಸೀತವಾತಸ್ಸ ಚ ಪಟಿಬಾಹಣತ್ಥಂ, ಪಟಿಬಲೋವ ಏತಂ ತಥಾಗತೋ ಅಧಿವಾಸೇತುಂ। ಸಚೇ ಪನ ಅಪಾರುಪಿತ್ವಾ ನಿಸೀದೇಯ್ಯ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದೂರತೋವ ಸಞ್ಜಾನಿತ್ವಾ ನಿವತ್ತೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಸತಿ ಕಥಾ ನಪ್ಪವತ್ತೇಯ್ಯ। ಇತಿ ಭಗವಾ – ‘‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಆಗತೇ ಸೀಸಂ ವಿವರಿಸ್ಸಾಮಿ, ಅಥ ಮಂ ಸೋ ದಿಸ್ವಾ ಕಥಂ ಪವತ್ತೇಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಸಾಹಂ ಕಥಾನುಸಾರೇನ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಕಥಾಪವತ್ತನತ್ಥಂ ಏವಮಕಾಸಿ।
Rukkhamūleti tasmiṃ vanasaṇḍe jeṭṭhakarukkhassa mūle. Sasīsaṃ pārutaṃ nisinnanti saha sīsena pārutakāyaṃ nisinnaṃ. Kasmā pana bhagavā tattha nisīdi? Bhagavā kira paccūsasamaye lokaṃ olokento imaṃ brāhmaṇaṃ disvā cintesi – ayaṃ brāhmaṇo evarūpaṃ aggapāyāsaṃ gahetvā ‘‘mahābrahmānaṃ bhojemī’’ti aggimhi jhāpento aphalaṃ karoti…pe… cattāro magge ceva cattāri ca phalāni demīti. Tasmā kālasseva vuṭṭhāya sarīrapaṭijagganaṃ katvā pattacīvaraṃ ādāya gantvā vuttanayena tasmiṃ rukkhamūle nisīdi. Atha kasmā sasīsaṃ pārupīti? Himapātassa ca sītavātassa ca paṭibāhaṇatthaṃ, paṭibalova etaṃ tathāgato adhivāsetuṃ. Sace pana apārupitvā nisīdeyya, brāhmaṇo dūratova sañjānitvā nivatteyya, evaṃ sati kathā nappavatteyya. Iti bhagavā – ‘‘brāhmaṇe āgate sīsaṃ vivarissāmi, atha maṃ so disvā kathaṃ pavattessati, tassāhaṃ kathānusārena dhammaṃ desessāmī’’ti kathāpavattanatthaṃ evamakāsi.
ಉಪಸಙ್ಕಮೀತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ – ‘‘ಅಯಂ ಸಸೀಸಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬರತ್ತಿಂ ಪಧಾನಮನುಯುತ್ತೋ। ಇಮಸ್ಸ ದಕ್ಖಿಣೋದಕಂ ದತ್ವಾ ಇಮಂ ಹಬ್ಯಸೇಸಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಞ್ಞೀ ಹುತ್ವಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ। ಮುಣ್ಡೋ ಅಯಂ ಭವಂ, ಮುಣ್ಡಕೋ ಅಯಂ ಭವನ್ತಿ ಸೀಸೇ ವಿವರಿತಮತ್ತೇ ನೀಚಕೇಸನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಮುಣ್ಡೋ’’ತಿ ಆಹ। ತತೋ ಸುಟ್ಠುತರಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಪವತ್ತಮತ್ತಮ್ಪಿ ಸಿಖಂ ಅದಿಸ್ವಾ ಹೀಳೇನ್ತೋ ‘‘ಮುಣ್ಡಕೋ’’ತಿ ಆಹ। ತತೋವಾತಿ ಯತ್ಥ ಠಿತೋ ಅದ್ದಸ, ತಮ್ಹಾವ ಪದೇಸಾ। ಮುಣ್ಡಾಪಿ ಹೀತಿ ಕೇನಚಿ ಕಾರಣೇನ ಮುಣ್ಡಿತಸೀಸಾಪಿ ಹೋನ್ತಿ।
Upasaṅkamīti brāhmaṇo – ‘‘ayaṃ sasīsaṃ pārupitvā sabbarattiṃ padhānamanuyutto. Imassa dakkhiṇodakaṃ datvā imaṃ habyasesaṃ dassāmī’’ti, brāhmaṇasaññī hutvā upasaṅkami. Muṇḍo ayaṃ bhavaṃ, muṇḍako ayaṃ bhavanti sīse vivaritamatte nīcakesantaṃ disvā ‘‘muṇḍo’’ti āha. Tato suṭṭhutaraṃ olokento pavattamattampi sikhaṃ adisvā hīḷento ‘‘muṇḍako’’ti āha. Tatovāti yattha ṭhito addasa, tamhāva padesā. Muṇḍāpi hīti kenaci kāraṇena muṇḍitasīsāpi honti.
ಮಾ ಜಾತಿಂ ಪುಚ್ಛಾತಿ ಯದಿ ದಾನಸ್ಸ ಮಹಪ್ಫಲತಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಸಿ, ಜಾತಿಂ ಮಾ ಪುಚ್ಛ। ಅಕಾರಣಂ ಹಿ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಭಾವಸ್ಸ ಜಾತಿ। ಚರಣಞ್ಚ ಪುಚ್ಛಾತಿ ಅಪಿಚ ಖೋ ಸೀಲಾದಿಗುಣಭೇದಂ ಚರಣಂ ಪುಚ್ಛ। ಏತಂ ಹಿ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಭಾವಸ್ಸ ಕಾರಣಂ। ಇದಾನಿಸ್ಸ ತಮತ್ಥಂ ವಿಭಾವೇನ್ತೋ ಕಟ್ಠಾ ಹವೇ ಜಾಯತಿ ಜಾತವೇದೋತಿಆದಿಮಾಹ । ತತ್ರಾಯಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ಇಧ ಕಟ್ಠಾ ಅಗ್ಗಿ ಜಾಯತಿ, ನ ಚ ಸೋ ಸಾಲಾದಿಕಟ್ಠಾ ಜಾತೋವ ಅಗ್ಗಿಕಿಚ್ಚಂ ಕರೋತಿ, ಸಾಪಾನ-ದೋಣಿಆದಿಕಟ್ಠಾ ಜಾತೋ ನ ಕರೋತಿ, ಅತ್ತನೋ ಪನ ಅಚ್ಚಿಯಾದಿಗುಣಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಯತೋ ವಾ ತತೋ ವಾ ಜಾತೋ ಕರೋತಿಯೇವ। ಏವಂ ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಲಾದೀಸು ಜಾತೋವ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯೋ ಹೋತಿ, ಚಣ್ಡಾಲಕುಲಾದೀಸು ಜಾತೋ ನ ಹೋತಿ, ಅಪಿಚ ಖೋ ನೀಚಕುಲಿನೋಪಿ ಉಚ್ಚಕುಲಿನೋಪಿ ಖೀಣಾಸವ-ಮುನಿ ಧಿತಿಮಾ ಹಿರೀನಿಸೇಧೋ ಆಜಾನೀಯೋ ಹೋತಿ। ಇಮಾಯ ಧಿತಿಹಿರಿಪಮೋಕ್ಖಾಯ ಗುಣಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಜಾತಿಮಾ ಉತ್ತಮದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯೋ ಹೋತಿ। ಸೋ ಹಿ ಧಿತಿಯಾ ಗುಣೇ ಧಾರೇತಿ, ಹಿರಿಯಾ ದೋಸೇ ನಿಸೇಧೇತೀತಿ। ಅಪಿಚೇತ್ಥ ಮುನೀತಿ ಮೋನಧಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ। ಧಿತಿಮಾತಿ ವೀರಿಯವಾ। ಆಜಾನೀಯೋತಿ ಕಾರಣಾಕಾರಣಜಾನನಕೋ। ಹಿರೀನಿಸೇಧೋತಿ ಹಿರಿಯಾ ಪಾಪಾನಿ ನಿಸೇಧೇತ್ವಾ ಠಿತೋ।
Mājātiṃ pucchāti yadi dānassa mahapphalataṃ paccāsīsasi, jātiṃ mā puccha. Akāraṇaṃ hi dakkhiṇeyyabhāvassa jāti. Caraṇañca pucchāti apica kho sīlādiguṇabhedaṃ caraṇaṃ puccha. Etaṃ hi dakkhiṇeyyabhāvassa kāraṇaṃ. Idānissa tamatthaṃ vibhāvento kaṭṭhā have jāyati jātavedotiādimāha . Tatrāyaṃ adhippāyo – idha kaṭṭhā aggi jāyati, na ca so sālādikaṭṭhā jātova aggikiccaṃ karoti, sāpāna-doṇiādikaṭṭhā jāto na karoti, attano pana acciyādiguṇasampattiyā yato vā tato vā jāto karotiyeva. Evaṃ na brāhmaṇakulādīsu jātova dakkhiṇeyyo hoti, caṇḍālakulādīsu jāto na hoti, apica kho nīcakulinopi uccakulinopi khīṇāsava-muni dhitimā hirīnisedho ājānīyo hoti. Imāya dhitihiripamokkhāya guṇasampattiyā jātimā uttamadakkhiṇeyyo hoti. So hi dhitiyā guṇe dhāreti, hiriyā dose nisedhetīti. Apicettha munīti monadhammena samannāgato. Dhitimāti vīriyavā. Ājānīyoti kāraṇākāraṇajānanako. Hirīnisedhoti hiriyā pāpāni nisedhetvā ṭhito.
ಸಚ್ಚೇನ ದನ್ತೋತಿ ಪರಮತ್ಥಸಚ್ಚೇನ ದನ್ತೋ। ದಮಸಾ ಉಪೇತೋತಿ ಇನ್ದ್ರಿಯದಮೇನ ಉಪೇತೋ। ವೇದನ್ತಗೂತಿ ಚತುನ್ನಂ ಮಗ್ಗವೇದಾನಂ ಅನ್ತಂ, ಚತೂಹಿ ವಾ ಮಗ್ಗವೇದೇಹಿ ಕಿಲೇಸಾನಂ ಅನ್ತಂ ಗತೋ। ವುಸಿತಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೋತಿ ಮಗ್ಗಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಂ ವುತ್ಥೋ। ಯಞ್ಞೋಪನೀತೋತಿ ಉಪನೀತಯಞ್ಞೋ ಪಟಿಯಾದಿತಯಞ್ಞೋ ಚ। ತಮುಪವ್ಹಯೇಥಾತಿ ಯೇನ ಯಞ್ಞೋ ಪಟಿಯಾದಿತೋ, ಸೋ ತಂ ಪರಮತ್ಥಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಅವ್ಹಯೇಯ್ಯ। ‘‘ಇನ್ದಮವ್ಹಯಾಮ, ಸೋಮಮವ್ಹಯಾಮ, ವರುಣಮವ್ಹಯಾಮ, ಈಸಾನಮವ್ಹಯಾಮ, ಯಾಮಮವ್ಹಯಾಮಾ’’ತಿ ಇದಂ ಪನ ಅವ್ಹಾನಂ ನಿರತ್ಥಕಂ। ಕಾಲೇನಾತಿ ಅವ್ಹಯನ್ತೋ ಚ ‘‘ಕಾಲೋ, ಭನ್ತೇ, ನಿಟ್ಠಿತಂ ಭತ್ತ’’ನ್ತಿ ಅನ್ತೋಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಕಾಲೇಯೇವ ತಂ ಉಪವ್ಹಯೇಯ್ಯ। ಸೋ ಜುಹತಿ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯೇತಿ ಯೋ ಏವಂ ಕಾಲೇ ಖೀಣಾಸವಂ ಆಮನ್ತೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ಚತುಪಚ್ಚಯದಕ್ಖಿಣಂ ಪತಿಟ್ಠಪೇತಿ, ಸೋ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯೇ ಜುಹತಿ ನಾಮ, ನ ಅಚೇತನೇ ಅಗ್ಗಿಮ್ಹಿ ಪಕ್ಖಿಪನ್ತೋ।
Saccena dantoti paramatthasaccena danto. Damasā upetoti indriyadamena upeto. Vedantagūti catunnaṃ maggavedānaṃ antaṃ, catūhi vā maggavedehi kilesānaṃ antaṃ gato. Vusitabrahmacariyoti maggabrahmacariyavāsaṃ vuttho. Yaññopanītoti upanītayañño paṭiyāditayañño ca. Tamupavhayethāti yena yañño paṭiyādito, so taṃ paramatthabrāhmaṇaṃ avhayeyya. ‘‘Indamavhayāma, somamavhayāma, varuṇamavhayāma, īsānamavhayāma, yāmamavhayāmā’’ti idaṃ pana avhānaṃ niratthakaṃ. Kālenāti avhayanto ca ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti antomajjhanhikakāleyeva taṃ upavhayeyya. So juhati dakkhiṇeyyeti yo evaṃ kāle khīṇāsavaṃ āmantetvā tattha catupaccayadakkhiṇaṃ patiṭṭhapeti, so dakkhiṇeyye juhati nāma, na acetane aggimhi pakkhipanto.
ಇತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವತೋ ಕಥಂ ಸುಣನ್ತೋ ಪಸೀದಿತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಅತ್ತನೋ ಪಸಾದಂ ಆವಿಕರೋನ್ತೋ ಅದ್ಧಾ ಸುಯಿಟ್ಠನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಅದ್ಧಾ ಮಮ ಯಿದಂ ಇದಾನಿ ಸುಯಿಟ್ಠಞ್ಚ ಸುಹುತಞ್ಚ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ಪನ ಅಗ್ಗಿಮ್ಹಿ ಝಾಪಿತಂ ನಿರತ್ಥಕಂ ಅಹೋಸೀತಿ। ಅಞ್ಞೋ ಜನೋತಿ ‘‘ಅಹಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ಅಹಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ಅನ್ಧಬಾಲಪುಥುಜ್ಜನೋ। ಹಬ್ಯಸೇಸನ್ತಿ ಹುತಸೇಸಂ। ಭುಞ್ಜತು ಭವನ್ತಿಆದಿ ಪುರಿಮಸುತ್ತೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
Iti brāhmaṇo bhagavato kathaṃ suṇanto pasīditvā idāni attano pasādaṃ āvikaronto addhā suyiṭṭhantiādimāha. Tassattho – addhā mama yidaṃ idāni suyiṭṭhañca suhutañca bhavissati, pubbe pana aggimhi jhāpitaṃ niratthakaṃ ahosīti. Añño janoti ‘‘ahaṃ brāhmaṇo, ahaṃ brāhmaṇo’’ti vadanto andhabālaputhujjano. Habyasesanti hutasesaṃ. Bhuñjatu bhavantiādi purimasutte vuttanayeneva veditabbaṃ.
ನ ಖ್ವಾಹನ್ತಿ ನ ಖೋ ಅಹಂ। ಕಸ್ಮಾ ಪನೇವಮಾಹಾತಿ? ತಸ್ಮಿಂ ಕಿರ ಭೋಜನೇ ಉಪಹಟಮತ್ತೇವ ‘‘ಸತ್ಥಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಚತೂಸು ಮಹಾದೀಪೇಸು ದ್ವೀಸು ಪರಿತ್ತದೀಪಸಹಸ್ಸೇಸು ದೇವತಾ ಪುಪ್ಫಫಲಾದೀನಿ ಚೇವ ಸಪ್ಪಿನವನೀತತೇಲಮಧುಫಾಣಿತಾದೀನಿ ಚ ಆದಾಯ ಮಧುಪಟಲಂ ಪೀಳೇತ್ವಾ ಮಧುಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿಯೋ ವಿಯ ದಿಬ್ಬಾನುಭಾವೇನ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತೋಜಮೇವ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಕ್ಖಿಪಿಂಸು। ತೇನ ತಂ ಸುಖುಮತ್ತಂ ಗತಂ, ಮನುಸ್ಸಾನಞ್ಚ ಓಳಾರಿಕಂ ವತ್ಥೂತಿ ತೇಸಂ ತಾವ ಓಳಾರಿಕವತ್ಥುತಾಯ ಸಮ್ಮಾ ಪರಿಣಾಮಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ। ಗೋಯೂಸೇ ಪನ ತಿಲಬೀಜಾನಿ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಕ್ಕತ್ತಾ ಓಳಾರಿಕಮಿಸ್ಸಕಂ ಜಾತಂ, ದೇವಾನಞ್ಚ ಸುಖುಮಂ ವತ್ಥೂತಿ ತೇಸಂ ಸುಖುಮವತ್ಥುತಾಯ ಸಮ್ಮಾ ಪರಿಣಾಮಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ। ಸುಕ್ಖವಿಪಸ್ಸಕಖೀಣಾಸವಸ್ಸಾಪಿ ಕುಚ್ಛಿಯಂ ನ ಪರಿಣಮತಿ। ಅಟ್ಠಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭೀಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಪನ ಸಮಾಪತ್ತಿಬಲೇನ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ। ಭಗವತೋ ಪನ ಪಾಕತಿಕೇನೇವ ಕಮ್ಮಜತೇಜೇನ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ।
Na khvāhanti na kho ahaṃ. Kasmā panevamāhāti? Tasmiṃ kira bhojane upahaṭamatteva ‘‘satthā bhuñjissatī’’ti saññāya catūsu mahādīpesu dvīsu parittadīpasahassesu devatā pupphaphalādīni ceva sappinavanītatelamadhuphāṇitādīni ca ādāya madhupaṭalaṃ pīḷetvā madhuṃ gaṇhantiyo viya dibbānubhāvena nibbattitojameva gahetvā pakkhipiṃsu. Tena taṃ sukhumattaṃ gataṃ, manussānañca oḷārikaṃ vatthūti tesaṃ tāva oḷārikavatthutāya sammā pariṇāmaṃ na gacchati. Goyūse pana tilabījāni pakkhipitvā pakkattā oḷārikamissakaṃ jātaṃ, devānañca sukhumaṃ vatthūti tesaṃ sukhumavatthutāya sammā pariṇāmaṃ na gacchati. Sukkhavipassakakhīṇāsavassāpi kucchiyaṃ na pariṇamati. Aṭṭhasamāpattilābhīkhīṇāsavassa pana samāpattibalena pariṇāmeyya. Bhagavato pana pākatikeneva kammajatejena pariṇāmeyya.
ಅಪ್ಪಹರಿತೇತಿ ಅಹರಿತೇ। ಸಚೇ ಹಿ ಹರಿತೇಸು ತಿಣೇಸು ಪಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ, ಸಿನಿದ್ಧಪಾಯಾಸೇನ ತಿಣಾನಿ ಪೂತೀನಿ ಭವೇಯ್ಯುಂ। ಬುದ್ಧಾ ಚ ಭೂತಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನ ವೀತಿಕ್ಕಮನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏವಮಾಹ। ಯತ್ಥ ಪನ ಗಲಪ್ಪಮಾಣಾನಿ ಮಹಾತಿಣಾನಿ, ತಾದಿಸೇ ಠಾನೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಅಪ್ಪಾಣಕೇತಿ ಸಪ್ಪಾಣಕಸ್ಮಿಂ ಹಿ ಪರಿತ್ತಕೇ ಉದಕೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತೇ ಪಾಣಕಾ ಮರನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏವಮಾಹ। ಯಂ ಪನ ಗಮ್ಭೀರಂ ಮಹಾಉದಕಂ ಹೋತಿ, ಪಾತಿಸತೇಪಿ ಪಾತಿಸಹಸ್ಸೇಪಿ ಪಕ್ಖಿತ್ತೇ ನ ಆಲುಳತಿ, ತಥಾರೂಪೇ ಉದಕೇ ವಟ್ಟತಿ। ಓಪಿಲಾಪೇಸೀತಿ ಸುವಣ್ಣಪಾತಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂಯೇವ ನಿಮುಜ್ಜಾಪೇಸಿ। ಚಿಚ್ಚಿಟಾಯತಿ ಚಿಟಿಚಿಟಾಯತೀತಿ ಏವರೂಪಂ ಸದ್ದಂ ಕರೋತಿ। ಕಿಂ ಪನೇಸ ಪಾಯಾಸಸ್ಸ ಆನುಭಾವೋ, ಉದಾಹು ತಥಾಗತಸ್ಸಾತಿ? ತಥಾಗತಸ್ಸ। ಅಯಂ ಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತಂ ಪಾಯಾಸಂ ಓಪಿಲಾಪೇತ್ವಾ ಉಮ್ಮಗ್ಗಂ ಆರುಯ್ಹ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಅನಾಗನ್ತ್ವಾವ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಅಥ ಭಗವಾ – ‘‘ಏತ್ತಕಂ ಅಚ್ಛರಿಯಂ ದಿಸ್ವಾ ಮಮ ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ। ಅಥಸ್ಸಾಹಂ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಯ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಗಹಣಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸಾಸನೇ ಓತಾರೇತ್ವಾ ಅಮತಪಾನಂ ಪಾಯೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಬಲೇನ ಏವಮಕಾಸಿ।
Appahariteti aharite. Sace hi haritesu tiṇesu pakkhipeyya, siniddhapāyāsena tiṇāni pūtīni bhaveyyuṃ. Buddhā ca bhūtagāmasikkhāpadaṃ na vītikkamanti, tasmā evamāha. Yattha pana galappamāṇāni mahātiṇāni, tādise ṭhāne pakkhipituṃ vaṭṭati. Appāṇaketi sappāṇakasmiṃ hi parittake udake pakkhitte pāṇakā maranti, tasmā evamāha. Yaṃ pana gambhīraṃ mahāudakaṃ hoti, pātisatepi pātisahassepi pakkhitte na āluḷati, tathārūpe udake vaṭṭati. Opilāpesīti suvaṇṇapātiyā saddhiṃyeva nimujjāpesi. Cicciṭāyati ciṭiciṭāyatīti evarūpaṃ saddaṃ karoti. Kiṃ panesa pāyāsassa ānubhāvo, udāhu tathāgatassāti? Tathāgatassa. Ayaṃ hi brāhmaṇo taṃ pāyāsaṃ opilāpetvā ummaggaṃ āruyha satthu santikaṃ anāgantvāva gaccheyya, atha bhagavā – ‘‘ettakaṃ acchariyaṃ disvā mama santikaṃ āgamissati. Athassāhaṃ dhammadesanāya micchādiṭṭhigahaṇaṃ bhinditvā sāsane otāretvā amatapānaṃ pāyessāmī’’ti adhiṭṭhānabalena evamakāsi.
ದಾರು ಸಮಾದಹಾನೋತಿ ದಾರುಂ ಝಾಪಯಮಾನೋ। ಬಹಿದ್ಧಾ ಹಿ ಏತನ್ತಿ ಏತಂ ದಾರುಜ್ಝಾಪನಂ ನಾಮ ಅರಿಯಧಮ್ಮತೋ ಬಹಿದ್ಧಾ। ಯದಿ ಏತೇನ ಸುದ್ಧಿ ಭವೇಯ್ಯ, ಯೇ ದವಡಾಹಕಾದಯೋ ಬಹೂನಿ ದಾರೂನಿ ಝಾಪೇನ್ತಿ, ತೇ ಪಠಮತರಂ ಸುಜ್ಝೇಯ್ಯುಂ। ಕುಸಲಾತಿ ಖನ್ಧಾದೀಸು ಕುಸಲಾ। ಅಜ್ಝತ್ತಮೇವುಜ್ಜಲಯಾಮಿ ಜೋತಿನ್ತಿ ನಿಯಕಜ್ಝತ್ತೇ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಾನಸ್ಮಿಂಯೇವ ಞಾಣಜೋತಿಂ ಜಾಲೇಮಿ। ನಿಚ್ಚಗ್ಗಿನೀತಿ ಆವಜ್ಜನಪಟಿಬದ್ಧೇನ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣೇನ ನಿಚ್ಚಂ ಪಜ್ಜಲಿತಗ್ಗಿ। ನಿಚ್ಚಸಮಾಹಿತತ್ತೋತಿ ನಿಚ್ಚಂ ಸಮ್ಮಾ ಠಪಿತಚಿತ್ತೋ। ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಾಮೀತಿ ಬೋಧಿಮಣ್ಡೇ ಚರಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏವಂ ವದತಿ।
Dārusamādahānoti dāruṃ jhāpayamāno. Bahiddhā hi etanti etaṃ dārujjhāpanaṃ nāma ariyadhammato bahiddhā. Yadi etena suddhi bhaveyya, ye davaḍāhakādayo bahūni dārūni jhāpenti, te paṭhamataraṃ sujjheyyuṃ. Kusalāti khandhādīsu kusalā. Ajjhattamevujjalayāmi jotinti niyakajjhatte attano santānasmiṃyeva ñāṇajotiṃ jālemi. Niccagginīti āvajjanapaṭibaddhena sabbaññutaññāṇena niccaṃ pajjalitaggi. Niccasamāhitattoti niccaṃ sammā ṭhapitacitto. Brahmacariyaṃ carāmīti bodhimaṇḍe caritaṃ brahmacariyaṃ gahetvā evaṃ vadati.
ಮಾನೋ ಹಿ ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಖಾರಿಭಾರೋತಿ ಯಥಾ ಖಾರಿಭಾರೋ ಖನ್ಧೇನ ವಯ್ಹಮಾನೋ ಉಪರಿ ಠಿತೋಪಿ ಅಕ್ಕನ್ತಕ್ಕನ್ತಟ್ಠಾನೇ ಪಥವಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಫುಸೇತಿ, ಏವಮೇವ ಜಾತಿಗೋತ್ತಕುಲಾದೀನಿ ಮಾನವತ್ಥೂನಿ ನಿಸ್ಸಾಯ ಉಸ್ಸಾಪಿತೋ ಮಾನೋಪಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಇಸ್ಸಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತೋ ಚತೂಸು ಅಪಾಯೇಸು ಸಂಸೀದಾಪೇತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಮಾನೋ ಹಿ ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಖಾರಿಭಾರೋ’’ತಿ । ಕೋಧೋ ಧೂಮೋತಿ ತವ ಞಾಣಗ್ಗಿಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಟ್ಠೇನ ಕೋಧೋ ಧುಮೋ। ತೇನ ಹಿ ತೇ ಉಪಕ್ಕಿಲಿಟ್ಠೋ ಞಾಣಗ್ಗಿ ನ ವಿರೋಚತಿ। ಭಸ್ಮನಿ ಮೋಸವಜ್ಜನ್ತಿ ನಿರೋಜಟ್ಠೇನ ಮುಸಾವಾದೋ ಛಾರಿಕಾ ನಾಮ। ಯಥಾ ಹಿ ಛಾರಿಕಾಯ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋ ಅಗ್ಗಿ ನ ಜೋತೇತಿ, ಏವಂ ತೇ ಮುಸಾವಾದೇನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಞಾಣನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಜಿವ್ಹಾ ಸುಜಾತಿ ಯಥಾ ತುಯ್ಹಂ ಸುವಣ್ಣರಜತಲೋಹಕಟ್ಠಮತ್ತಿಕಾಸು ಅಞ್ಞತರಮಯಾ ಯಾಗಯಜನತ್ಥಾಯ ಸುಜಾ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಮಯ್ಹಂ ಧಮ್ಮಯಾಗಂ ಯಜನತ್ಥಾಯ ಪಹೂತಜಿವ್ಹಾ ಸುಜಾತಿ ವದತಿ। ಹದಯಂ ಜೋತಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಯಥಾ ತುಯ್ಹಂ ನದೀತೀರೇ ಜೋತಿಟ್ಠಾನಂ, ಏವಂ ಮಯ್ಹಂ ಧಮ್ಮಯಾಗಸ್ಸ ಯಜನಟ್ಠಾನತ್ಥೇನ ಸತ್ತಾನಂ ಹದಯಂ ಜೋತಿಟ್ಠಾನಂ। ಅತ್ತಾತಿ ಚಿತ್ತಂ।
Mānohi te, brāhmaṇa, khāribhāroti yathā khāribhāro khandhena vayhamāno upari ṭhitopi akkantakkantaṭṭhāne pathaviyā saddhiṃ phuseti, evameva jātigottakulādīni mānavatthūni nissāya ussāpito mānopi tattha tattha issaṃ uppādento catūsu apāyesu saṃsīdāpeti. Tenāha ‘‘māno hi te, brāhmaṇa, khāribhāro’’ti . Kodho dhūmoti tava ñāṇaggissa upakkilesaṭṭhena kodho dhumo. Tena hi te upakkiliṭṭho ñāṇaggi na virocati. Bhasmani mosavajjanti nirojaṭṭhena musāvādo chārikā nāma. Yathā hi chārikāya paṭicchanno aggi na joteti, evaṃ te musāvādena paṭicchannaṃ ñāṇanti dasseti. Jivhā sujāti yathā tuyhaṃ suvaṇṇarajatalohakaṭṭhamattikāsu aññataramayā yāgayajanatthāya sujā hoti, evaṃ mayhaṃ dhammayāgaṃ yajanatthāya pahūtajivhā sujāti vadati. Hadayaṃ jotiṭṭhānanti yathā tuyhaṃ nadītīre jotiṭṭhānaṃ, evaṃ mayhaṃ dhammayāgassa yajanaṭṭhānatthena sattānaṃ hadayaṃ jotiṭṭhānaṃ. Attāti cittaṃ.
ಧಮ್ಮೋ ರಹದೋತಿ ಯಥಾ ತ್ವಂ ಅಗ್ಗಿಂ ಪರಿಚರಿತ್ವಾ ಧೂಮಛಾರಿಕಸೇದಕಿಲಿಟ್ಠಸರೀರೋ ಸುನ್ದರಿಕಂ ನದಿಂ ಓತರಿತ್ವಾ ನ್ಹಾಯಸಿ, ಏವಂ ಮಯ್ಹಂ ಸುನ್ದರಿಕಾಸದಿಸೇನ ಬಾಹಿರೇನ ರಹದೇನ ಅತ್ಥೋ ನತ್ಥಿ, ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಮಗ್ಗಧಮ್ಮೋ ಪನ ಮಯ್ಹಂ ರಹದೋ, ತತ್ರಾಹಂ ಪಾಣಸತಮ್ಪಿ ಪಾಣಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಚತುರಾಸೀತಿಪಾಣಸಹಸ್ಸಾನಿಪಿ ಏಕಪ್ಪಹಾರೇನ ನ್ಹಾಪೇಮಿ। ಸೀಲತಿತ್ಥೋತಿ ತಸ್ಸ ಪನ ಮೇ ಧಮ್ಮರಹದಸ್ಸ ಚತುಪಾರಿಸುದ್ಧಿಸೀಲಂ ತಿತ್ಥನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅನಾವಿಲೋತಿ ಯಥಾ ತುಯ್ಹಂ ಸುನ್ದರಿಕಾ ನದೀ ಚತೂಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಏಕತೋ ನ್ಹಾಯನ್ತೇಹಿ ಹೇಟ್ಠುಪರಿಯವಾಲಿಕಾ ಆಲುಳಾ ಹೋತಿ , ನ ಏವಂ ಮಯ್ಹಂ ರಹದೋ, ಅನೇಕಸತಸಹಸ್ಸೇಸುಪಿ ಪಾಣೇಸು ಓತರಿತ್ವಾ ನ್ಹಾಯನ್ತೇಸು ಸೋ ಅನಾವಿಲೋ ವಿಪ್ಪಸನ್ನೋವ ಹೋತಿ। ಸಬ್ಭಿ ಸತಂ ಪಸತ್ಥೋತಿ ಪಣ್ಡಿತೇಹಿ ಪಣ್ಡಿತಾನಂ ಪಸಟ್ಠೋ। ಉತ್ತಮತ್ಥೇನ ವಾ ಸೋ ಸಬ್ಭೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಪಣ್ಡಿತೇಹಿ ಪಸತ್ಥತ್ತಾ ಸತಂ ಪಸತ್ಥೋ। ತರನ್ತಿ ಪಾರನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಪಾರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ।
Dhammo rahadoti yathā tvaṃ aggiṃ paricaritvā dhūmachārikasedakiliṭṭhasarīro sundarikaṃ nadiṃ otaritvā nhāyasi, evaṃ mayhaṃ sundarikāsadisena bāhirena rahadena attho natthi, aṭṭhaṅgikamaggadhammo pana mayhaṃ rahado, tatrāhaṃ pāṇasatampi pāṇasahassampi caturāsītipāṇasahassānipi ekappahārena nhāpemi. Sīlatitthoti tassa pana me dhammarahadassa catupārisuddhisīlaṃ titthanti dasseti. Anāviloti yathā tuyhaṃ sundarikā nadī catūhi pañcahi ekato nhāyantehi heṭṭhupariyavālikā āluḷā hoti , na evaṃ mayhaṃ rahado, anekasatasahassesupi pāṇesu otaritvā nhāyantesu so anāvilo vippasannova hoti. Sabbhi sataṃ pasatthoti paṇḍitehi paṇḍitānaṃ pasaṭṭho. Uttamatthena vā so sabbhīti vuccati, paṇḍitehi pasatthattā sataṃ pasattho. Taranti pāranti nibbānapāraṃ gacchanti.
ಇದಾನಿ ಅರಿಯಮಗ್ಗರಹದಸ್ಸ ಅಙ್ಗಾನಿ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಸಚ್ಚಂ ಧಮ್ಮೋತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸಚ್ಚನ್ತಿ ವಚೀಸಚ್ಚಂ। ಧಮ್ಮೋತಿ ಇಮಿನಾ ದಿಟ್ಠಿಸಙ್ಕಪ್ಪವಾಯಾಮಸತಿಸಮಾಧಯೋ ದಸ್ಸೇತಿ। ಸಂಯಮೋತಿ ಇಮಿನಾ ಕಮ್ಮನ್ತಾಜೀವಾ ಗಹಿತಾ। ಸಚ್ಚನ್ತಿ ವಾ ಇಮಿನಾ ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ಗಹಿತಂ। ಸಾ ಅತ್ಥತೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ – ‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಮಗ್ಗೋ ಚೇವ ಹೇತು ಚಾ’’ತಿ (ಧ॰ ಸ॰ ೧೦೩೯)। ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪನ ಗಹಿತಾಯ ತಗ್ಗತಿಕತ್ತಾ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಗಹಿತೋವ ಹೋತಿ। ಧಮ್ಮೋತಿ ಇಮಿನಾ ವಾಯಾಮಸತಿಸಮಾಧಯೋ। ಸಂಯಮೋತಿ ಇಮಿನಾ ವಾಚಾಕಮ್ಮನ್ತಾಜೀವಾ। ಏವಮ್ಪಿ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ದಸ್ಸಿತೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ವಾ ಸಚ್ಚನ್ತಿ ಪರಮತ್ಥಸಚ್ಚಂ , ತಂ ಅತ್ಥತೋ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ಧಮ್ಮೋತಿಪದೇನ ದಿಟ್ಠಿ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ವಾಯಾಮೋ ಸತಿ ಸಮಾಧೀತಿ ಪಞ್ಚಙ್ಗಾನಿ ಗಹಿತಾನಿ। ಸಂಯಮೋತಿ ವಾಚಾ ಕಮ್ಮನ್ತೋ ಆಜೀವೋತಿ ತೀಣಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ದಸ್ಸಿತೋ ಹೋತಿ। ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತಿ ಏತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ನಾಮ। ಮಜ್ಝೇ ಸಿತಾತಿ ಸಸ್ಸತುಚ್ಛೇದೇ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಮಜ್ಝೇ ನಿಸ್ಸಿತಾ। ಬ್ರಹ್ಮಪತ್ತೀತಿ ಸೇಟ್ಠಪತ್ತಿ। ಸ ತುಜ್ಜುಭೂತೇಸು ನಮೋ ಕರೋಹೀತಿ ಏತ್ಥ ತ-ಕಾರೋ ಪದಸನ್ಧಿಕರೋ, ಸ ತ್ವಂ ಉಜುಭೂತೇಸು ಖೀಣಾಸವೇಸು ನಮೋ ಕರೋಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಮಹಂ ನರಂ ಧಮ್ಮಸಾರೀತಿ ಬ್ರೂಮೀತಿ ಯೋ ಏವಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ತಮಹಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ‘‘ಧಮ್ಮಸಾರೀ ಏಸೋ ಧಮ್ಮಸಾರಿಯಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋ’’ತಿ ಚ ‘‘ಕುಸಲಧಮ್ಮೇಹಿ ಅಕುಸಲಧಮ್ಮೇ ಸಾರೇತ್ವಾ ಠಿತೋ’’ತಿ ವಾತಿ ವದಾಮೀತಿ। ನವಮಂ।
Idāni ariyamaggarahadassa aṅgāni uddharitvā dassento saccaṃ dhammotiādimāha. Tattha saccanti vacīsaccaṃ. Dhammoti iminā diṭṭhisaṅkappavāyāmasatisamādhayo dasseti. Saṃyamoti iminā kammantājīvā gahitā. Saccanti vā iminā maggasaccaṃ gahitaṃ. Sā atthato sammādiṭṭhi. Vuttañhetaṃ – ‘‘sammādiṭṭhi maggo ceva hetu cā’’ti (dha. sa. 1039). Sammādiṭṭhiyā pana gahitāya taggatikattā sammāsaṅkappo gahitova hoti. Dhammoti iminā vāyāmasatisamādhayo. Saṃyamoti iminā vācākammantājīvā. Evampi aṭṭhaṅgiko maggo dassito hoti. Atha vā saccanti paramatthasaccaṃ , taṃ atthato nibbānaṃ. Dhammotipadena diṭṭhi saṅkappo vāyāmo sati samādhīti pañcaṅgāni gahitāni. Saṃyamoti vācā kammanto ājīvoti tīṇi. Evampi aṭṭhaṅgiko maggo dassito hoti. Brahmacariyanti etaṃ brahmacariyaṃ nāma. Majjhe sitāti sassatucchede vajjetvā majjhe nissitā. Brahmapattīti seṭṭhapatti. Sa tujjubhūtesu namo karohīti ettha ta-kāro padasandhikaro, sa tvaṃ ujubhūtesu khīṇāsavesu namo karohīti attho. Tamahaṃ naraṃ dhammasārīti brūmīti yo evaṃ paṭipajjati, tamahaṃ puggalaṃ ‘‘dhammasārī eso dhammasāriyā paṭicchanno’’ti ca ‘‘kusaladhammehi akusaladhamme sāretvā ṭhito’’ti vāti vadāmīti. Navamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೯. ಸುನ್ದರಿಕಸುತ್ತಂ • 9. Sundarikasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೯. ಸುನ್ದರಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Sundarikasuttavaṇṇanā
