| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / थेरीगाथापाळि • Therīgāthāpāḷi |
४. सुन्दरीथेरीगाथा
4. Sundarītherīgāthā
३१३.
313.
‘‘पेतानि भोति पुत्तानि, खादमाना तुवं पुरे।
‘‘Petāni bhoti puttāni, khādamānā tuvaṃ pure;
तुवं दिवा च रत्तो च, अतीव परितप्पसि॥
Tuvaṃ divā ca ratto ca, atīva paritappasi.
३१४.
314.
‘‘साज्ज सब्बानि खादित्वा, सतपुत्तानि 1 ब्राह्मणी।
‘‘Sājja sabbāni khāditvā, sataputtāni 2 brāhmaṇī;
वासेट्ठि केन वण्णेन, न बाळ्हं परितप्पसि’’॥
Vāseṭṭhi kena vaṇṇena, na bāḷhaṃ paritappasi’’.
३१५.
315.
‘‘बहूनि पुत्तसतानि, ञातिसङ्घसतानि च।
‘‘Bahūni puttasatāni, ñātisaṅghasatāni ca;
खादितानि अतीतंसे, मम तुय्हञ्च ब्राह्मण॥
Khāditāni atītaṃse, mama tuyhañca brāhmaṇa.
३१६.
316.
‘‘साहं निस्सरणं ञत्वा, जातिया मरणस्स च।
‘‘Sāhaṃ nissaraṇaṃ ñatvā, jātiyā maraṇassa ca;
न सोचामि न रोदामि, न चापि परितप्पयिं’’॥
Na socāmi na rodāmi, na cāpi paritappayiṃ’’.
३१७.
317.
‘‘अब्भुतं वत वासेट्ठि, वाचं भाससि एदिसिं।
‘‘Abbhutaṃ vata vāseṭṭhi, vācaṃ bhāsasi edisiṃ;
३१८.
318.
‘‘एस ब्राह्मण सम्बुद्धो, नगरं मिथिलं पति।
‘‘Esa brāhmaṇa sambuddho, nagaraṃ mithilaṃ pati;
सब्बदुक्खप्पहानाय, धम्मं देसेसि पाणिनं॥
Sabbadukkhappahānāya, dhammaṃ desesi pāṇinaṃ.
३१९.
319.
तत्थ विञ्ञातसद्धम्मा, पुत्तसोकं ब्यपानुदिं’’॥
Tattha viññātasaddhammā, puttasokaṃ byapānudiṃ’’.
३२०.
320.
‘‘सो अहम्पि गमिस्सामि, नगरं मिथिलं पति।
‘‘So ahampi gamissāmi, nagaraṃ mithilaṃ pati;
अप्पेव मं सो भगवा, सब्बदुक्खा पमोचये’’॥
Appeva maṃ so bhagavā, sabbadukkhā pamocaye’’.
३२१.
321.
अद्दस ब्राह्मणो बुद्धं, विप्पमुत्तं निरूपधिं।
Addasa brāhmaṇo buddhaṃ, vippamuttaṃ nirūpadhiṃ;
स्वस्स धम्ममदेसेसि, मुनि दुक्खस्स पारगू॥
Svassa dhammamadesesi, muni dukkhassa pāragū.
३२२.
322.
दुक्खं दुक्खसमुप्पादं, दुक्खस्स च अतिक्कमं।
Dukkhaṃ dukkhasamuppādaṃ, dukkhassa ca atikkamaṃ;
अरियं चट्ठङ्गिकं मग्गं, दुक्खूपसमगामिनं॥
Ariyaṃ caṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, dukkhūpasamagāminaṃ.
३२३.
323.
तत्थ विञ्ञातसद्धम्मो, पब्बज्जं समरोचयि।
Tattha viññātasaddhammo, pabbajjaṃ samarocayi;
सुजातो तीहि रत्तीहि, तिस्सो विज्जा अफस्सयि॥
Sujāto tīhi rattīhi, tisso vijjā aphassayi.
३२४.
324.
‘‘एहि सारथि गच्छाहि, रथं निय्यादयाहिमं।
‘‘Ehi sārathi gacchāhi, rathaṃ niyyādayāhimaṃ;
सुजातो तीहि रत्तीहि, तिस्सो विज्जा अफस्सयि’’’॥
Sujāto tīhi rattīhi, tisso vijjā aphassayi’’’.
३२५.
325.
ततो च रथमादाय, सहस्सञ्चापि सारथि।
Tato ca rathamādāya, sahassañcāpi sārathi;
आरोग्यं ब्राह्मणिवोच, ‘‘पब्बजि दानि ब्राह्मणो।
Ārogyaṃ brāhmaṇivoca, ‘‘pabbaji dāni brāhmaṇo;
सुजातो तीहि रत्तीहि, तिस्सो विज्जा अफस्सयि’’॥
Sujāto tīhi rattīhi, tisso vijjā aphassayi’’.
३२६.
326.
‘‘एतञ्चाहं अस्सरथं, सहस्सञ्चापि सारथि।
‘‘Etañcāhaṃ assarathaṃ, sahassañcāpi sārathi;
तेविज्जं ब्राह्मणं सुत्वा 11, पुण्णपत्तं ददामि ते’’॥
Tevijjaṃ brāhmaṇaṃ sutvā 12, puṇṇapattaṃ dadāmi te’’.
३२७.
327.
‘‘तुय्हेव होत्वस्सरथो, सहस्सञ्चापि ब्राह्मणि।
‘‘Tuyheva hotvassaratho, sahassañcāpi brāhmaṇi;
अहम्पि पब्बजिस्सामि, वरपञ्ञस्स सन्तिके’’॥
Ahampi pabbajissāmi, varapaññassa santike’’.
३२८.
328.
‘‘हत्थी गवस्सं मणिकुण्डलञ्च, फीतञ्चिमं गहविभवं पहाय।
‘‘Hatthī gavassaṃ maṇikuṇḍalañca, phītañcimaṃ gahavibhavaṃ pahāya;
पिता पब्बजितो तुय्हं, भुञ्ज भोगानि सुन्दरि। तुवं दायादिका कुले’’॥
Pitā pabbajito tuyhaṃ, bhuñja bhogāni sundari; Tuvaṃ dāyādikā kule’’.
३२९.
329.
‘‘हत्थी गवस्सं मणिकुण्डलञ्च, रम्मं चिमं गहविभवं पहाय।
‘‘Hatthī gavassaṃ maṇikuṇḍalañca, rammaṃ cimaṃ gahavibhavaṃ pahāya;
पिता पब्बजितो मय्हं, पुत्तसोकेन अट्टितो।
Pitā pabbajito mayhaṃ, puttasokena aṭṭito;
अहम्पि पब्बजिस्सामि, भातुसोकेन अट्टिता’’॥
Ahampi pabbajissāmi, bhātusokena aṭṭitā’’.
३३०.
330.
‘‘सो ते इज्झतु सङ्कप्पो, यं त्वं पत्थेसि सुन्दरी।
‘‘So te ijjhatu saṅkappo, yaṃ tvaṃ patthesi sundarī;
उत्तिट्ठपिण्डो उञ्छो च, पंसुकूलञ्च चीवरं।
Uttiṭṭhapiṇḍo uñcho ca, paṃsukūlañca cīvaraṃ;
एतानि अभिसम्भोन्ती, परलोके अनासवा’’॥
Etāni abhisambhontī, paraloke anāsavā’’.
३३१.
331.
‘‘सिक्खमानाय मे अय्ये, दिब्बचक्खु विसोधितं।
‘‘Sikkhamānāya me ayye, dibbacakkhu visodhitaṃ;
पुब्बेनिवासं जानामि, यत्थ मे वुसितं पुरे॥
Pubbenivāsaṃ jānāmi, yattha me vusitaṃ pure.
३३२.
332.
‘‘तुवं निस्साय कल्याणी, थेरी सङ्घस्स सोभने।
‘‘Tuvaṃ nissāya kalyāṇī, therī saṅghassa sobhane;
तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
३३३.
333.
‘‘अनुजानाहि मे अय्ये, इच्छे सावत्थि गन्तवे।
‘‘Anujānāhi me ayye, icche sāvatthi gantave;
सीहनादं नदिस्सामि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके’’॥
Sīhanādaṃ nadissāmi, buddhaseṭṭhassa santike’’.
३३४.
334.
‘‘पस्स सुन्दरि सत्थारं, हेमवण्णं हरित्तचं।
‘‘Passa sundari satthāraṃ, hemavaṇṇaṃ harittacaṃ;
अदन्तानं दमेतारं, सम्बुद्धमकुतोभयं’’॥
Adantānaṃ dametāraṃ, sambuddhamakutobhayaṃ’’.
३३५.
335.
‘‘पस्स सुन्दरिमायन्तिं, विप्पमुत्तं निरूपधिं।
‘‘Passa sundarimāyantiṃ, vippamuttaṃ nirūpadhiṃ;
वीतरागं विसंयुत्तं, कतकिच्चमनासवं॥
Vītarāgaṃ visaṃyuttaṃ, katakiccamanāsavaṃ.
३३६.
336.
‘‘बाराणसीतो निक्खम्म, तव सन्तिकमागता।
‘‘Bārāṇasīto nikkhamma, tava santikamāgatā;
साविका ते महावीर, पादे वन्दति सुन्दरी’’॥
Sāvikā te mahāvīra, pāde vandati sundarī’’.
३३७.
337.
‘‘तुवं बुद्धो तुवं सत्था, तुय्हं धीताम्हि ब्राह्मण।
‘‘Tuvaṃ buddho tuvaṃ satthā, tuyhaṃ dhītāmhi brāhmaṇa;
ओरसा मुखतो जाता, कतकिच्चा अनासवा’’॥
Orasā mukhato jātā, katakiccā anāsavā’’.
३३८.
338.
एवञ्हि दन्ता आयन्ति, सत्थु पादानि वन्दिका।
Evañhi dantā āyanti, satthu pādāni vandikā;
वीतरागा विसंयुत्ता, कतकिच्चा अनासवा’’॥
Vītarāgā visaṃyuttā, katakiccā anāsavā’’.
… सुन्दरी थेरी…।
… Sundarī therī….
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / थेरीगाथा-अट्ठकथा • Therīgāthā-aṭṭhakathā / ४. सुन्दरीथेरीगाथावण्णना • 4. Sundarītherīgāthāvaṇṇanā
