Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရီဂာထာပာဠိ • Therīgāthāpāḷi |
၄. သုန္ဒရီထေရီဂာထာ
4. Sundarītherīgāthā
၃၁၃.
313.
‘‘ပေတာနိ ဘောတိ ပုတ္တာနိ၊ ခာဒမာနာ တုဝံ ပုရေ။
‘‘Petāni bhoti puttāni, khādamānā tuvaṃ pure;
တုဝံ ဒိဝာ စ ရတ္တော စ၊ အတီဝ ပရိတပ္ပသိ။
Tuvaṃ divā ca ratto ca, atīva paritappasi.
၃၁၄.
314.
ဝာသေဋ္ဌိ ကေန ဝဏ္ဏေန၊ န ဗာဠ္ဟံ ပရိတပ္ပသိ’’။
Vāseṭṭhi kena vaṇṇena, na bāḷhaṃ paritappasi’’.
၃၁၅.
315.
‘‘ဗဟူနိ ပုတ္တသတာနိ၊ ဉာတိသင္ဃသတာနိ စ။
‘‘Bahūni puttasatāni, ñātisaṅghasatāni ca;
ခာဒိတာနိ အတီတံသေ၊ မမ တုယ္ဟဉ္စ ဗ္ရာဟ္မဏ။
Khāditāni atītaṃse, mama tuyhañca brāhmaṇa.
၃၁၆.
316.
‘‘သာဟံ နိသ္သရဏံ ဉတ္ဝာ၊ ဇာတိယာ မရဏသ္သ စ။
‘‘Sāhaṃ nissaraṇaṃ ñatvā, jātiyā maraṇassa ca;
န သောစာမိ န ရောဒာမိ၊ န စာပိ ပရိတပ္ပယိံ’’။
Na socāmi na rodāmi, na cāpi paritappayiṃ’’.
၃၁၇.
317.
‘‘အဗ္ဘုတံ ဝတ ဝာသေဋ္ဌိ၊ ဝာစံ ဘာသသိ ဧဒိသိံ။
‘‘Abbhutaṃ vata vāseṭṭhi, vācaṃ bhāsasi edisiṃ;
၃၁၈.
318.
‘‘ဧသ ဗ္ရာဟ္မဏ သမ္ဗုဒ္ဓော၊ နဂရံ မိထိလံ ပတိ။
‘‘Esa brāhmaṇa sambuddho, nagaraṃ mithilaṃ pati;
သဗ္ဗဒုက္ခပ္ပဟာနာယ၊ ဓမ္မံ ဒေသေသိ ပာဏိနံ။
Sabbadukkhappahānāya, dhammaṃ desesi pāṇinaṃ.
၃၁၉.
319.
တတ္ထ ဝိညာတသဒ္ဓမ္မာ၊ ပုတ္တသောကံ ဗ္ယပာနုဒိံ’’။
Tattha viññātasaddhammā, puttasokaṃ byapānudiṃ’’.
၃၂၀.
320.
‘‘သော အဟမ္ပိ ဂမိသ္သာမိ၊ နဂရံ မိထိလံ ပတိ။
‘‘So ahampi gamissāmi, nagaraṃ mithilaṃ pati;
အပ္ပေဝ မံ သော ဘဂဝာ၊ သဗ္ဗဒုက္ခာ ပမောစယေ’’။
Appeva maṃ so bhagavā, sabbadukkhā pamocaye’’.
၃၂၁.
321.
အဒ္ဒသ ဗ္ရာဟ္မဏော ဗုဒ္ဓံ၊ ဝိပ္ပမုတ္တံ နိရူပဓိံ။
Addasa brāhmaṇo buddhaṃ, vippamuttaṃ nirūpadhiṃ;
သ္ဝသ္သ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ မုနိ ဒုက္ခသ္သ ပာရဂူ။
Svassa dhammamadesesi, muni dukkhassa pāragū.
၃၂၂.
322.
ဒုက္ခံ ဒုက္ခသမုပ္ပာဒံ၊ ဒုက္ခသ္သ စ အတိက္ကမံ။
Dukkhaṃ dukkhasamuppādaṃ, dukkhassa ca atikkamaṃ;
အရိယံ စဋ္ဌင္ဂိကံ မဂ္ဂံ၊ ဒုက္ခူပသမဂာမိနံ။
Ariyaṃ caṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, dukkhūpasamagāminaṃ.
၃၂၃.
323.
တတ္ထ ဝိညာတသဒ္ဓမ္မော၊ ပဗ္ဗဇ္ဇံ သမရောစယိ။
Tattha viññātasaddhammo, pabbajjaṃ samarocayi;
သုဇာတော တီဟိ ရတ္တီဟိ၊ တိသ္သော ဝိဇ္ဇာ အဖသ္သယိ။
Sujāto tīhi rattīhi, tisso vijjā aphassayi.
၃၂၄.
324.
‘‘ဧဟိ သာရထိ ဂစ္ဆာဟိ၊ ရထံ နိယ္ယာဒယာဟိမံ။
‘‘Ehi sārathi gacchāhi, rathaṃ niyyādayāhimaṃ;
သုဇာတော တီဟိ ရတ္တီဟိ၊ တိသ္သော ဝိဇ္ဇာ အဖသ္သယိ’’’။
Sujāto tīhi rattīhi, tisso vijjā aphassayi’’’.
၃၂၅.
325.
တတော စ ရထမာဒာယ၊ သဟသ္သဉ္စာပိ သာရထိ။
Tato ca rathamādāya, sahassañcāpi sārathi;
အာရောဂ္ယံ ဗ္ရာဟ္မဏိဝောစ၊ ‘‘ပဗ္ဗဇိ ဒာနိ ဗ္ရာဟ္မဏော။
Ārogyaṃ brāhmaṇivoca, ‘‘pabbaji dāni brāhmaṇo;
သုဇာတော တီဟိ ရတ္တီဟိ၊ တိသ္သော ဝိဇ္ဇာ အဖသ္သယိ’’။
Sujāto tīhi rattīhi, tisso vijjā aphassayi’’.
၃၂၆.
326.
‘‘ဧတဉ္စာဟံ အသ္သရထံ၊ သဟသ္သဉ္စာပိ သာရထိ။
‘‘Etañcāhaṃ assarathaṃ, sahassañcāpi sārathi;
တေဝိဇ္ဇံ ဗ္ရာဟ္မဏံ သုတ္ဝာ 11၊ ပုဏ္ဏပတ္တံ ဒဒာမိ တေ’’။
Tevijjaṃ brāhmaṇaṃ sutvā 12, puṇṇapattaṃ dadāmi te’’.
၃၂၇.
327.
‘‘တုယ္ဟေဝ ဟောတ္ဝသ္သရထော၊ သဟသ္သဉ္စာပိ ဗ္ရာဟ္မဏိ။
‘‘Tuyheva hotvassaratho, sahassañcāpi brāhmaṇi;
အဟမ္ပိ ပဗ္ဗဇိသ္သာမိ၊ ဝရပညသ္သ သန္တိကေ’’။
Ahampi pabbajissāmi, varapaññassa santike’’.
၃၂၈.
328.
‘‘ဟတ္ထီ ဂဝသ္သံ မဏိကုဏ္ဍလဉ္စ၊ ဖီတဉ္စိမံ ဂဟဝိဘဝံ ပဟာယ။
‘‘Hatthī gavassaṃ maṇikuṇḍalañca, phītañcimaṃ gahavibhavaṃ pahāya;
ပိတာ ပဗ္ဗဇိတော တုယ္ဟံ၊ ဘုဉ္ဇ ဘောဂာနိ သုန္ဒရိ။ တုဝံ ဒာယာဒိကာ ကုလေ’’။
Pitā pabbajito tuyhaṃ, bhuñja bhogāni sundari; Tuvaṃ dāyādikā kule’’.
၃၂၉.
329.
‘‘ဟတ္ထီ ဂဝသ္သံ မဏိကုဏ္ဍလဉ္စ၊ ရမ္မံ စိမံ ဂဟဝိဘဝံ ပဟာယ။
‘‘Hatthī gavassaṃ maṇikuṇḍalañca, rammaṃ cimaṃ gahavibhavaṃ pahāya;
ပိတာ ပဗ္ဗဇိတော မယ္ဟံ၊ ပုတ္တသောကေန အဋ္ဋိတော။
Pitā pabbajito mayhaṃ, puttasokena aṭṭito;
အဟမ္ပိ ပဗ္ဗဇိသ္သာမိ၊ ဘာတုသောကေန အဋ္ဋိတာ’’။
Ahampi pabbajissāmi, bhātusokena aṭṭitā’’.
၃၃၀.
330.
‘‘သော တေ ဣဇ္ဈတု သင္ကပ္ပော၊ ယံ တ္ဝံ ပတ္ထေသိ သုန္ဒရီ။
‘‘So te ijjhatu saṅkappo, yaṃ tvaṃ patthesi sundarī;
ဥတ္တိဋ္ဌပိဏ္ဍော ဥဉ္ဆော စ၊ ပံသုကူလဉ္စ စီဝရံ။
Uttiṭṭhapiṇḍo uñcho ca, paṃsukūlañca cīvaraṃ;
ဧတာနိ အဘိသမ္ဘောန္တီ၊ ပရလောကေ အနာသဝာ’’။
Etāni abhisambhontī, paraloke anāsavā’’.
၃၃၁.
331.
‘‘သိက္ခမာနာယ မေ အယ္ယေ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခု ဝိသောဓိတံ။
‘‘Sikkhamānāya me ayye, dibbacakkhu visodhitaṃ;
ပုဗ္ဗေနိဝာသံ ဇာနာမိ၊ ယတ္ထ မေ ဝုသိတံ ပုရေ။
Pubbenivāsaṃ jānāmi, yattha me vusitaṃ pure.
၃၃၂.
332.
‘‘တုဝံ နိသ္သာယ ကလ္ယာဏီ၊ ထေရီ သင္ဃသ္သ သောဘနေ။
‘‘Tuvaṃ nissāya kalyāṇī, therī saṅghassa sobhane;
တိသ္သော ဝိဇ္ဇာ အနုပ္ပတ္တာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနံ။
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
၃၃၃.
333.
‘‘အနုဇာနာဟိ မေ အယ္ယေ၊ ဣစ္ဆေ သာဝတ္ထိ ဂန္တဝေ။
‘‘Anujānāhi me ayye, icche sāvatthi gantave;
သီဟနာဒံ နဒိသ္သာမိ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌသ္သ သန္တိကေ’’။
Sīhanādaṃ nadissāmi, buddhaseṭṭhassa santike’’.
၃၃၄.
334.
‘‘ပသ္သ သုန္ဒရိ သတ္ထာရံ၊ ဟေမဝဏ္ဏံ ဟရိတ္တစံ။
‘‘Passa sundari satthāraṃ, hemavaṇṇaṃ harittacaṃ;
အဒန္တာနံ ဒမေတာရံ၊ သမ္ဗုဒ္ဓမကုတောဘယံ’’။
Adantānaṃ dametāraṃ, sambuddhamakutobhayaṃ’’.
၃၃၅.
335.
‘‘ပသ္သ သုန္ဒရိမာယန္တိံ၊ ဝိပ္ပမုတ္တံ နိရူပဓိံ။
‘‘Passa sundarimāyantiṃ, vippamuttaṃ nirūpadhiṃ;
ဝီတရာဂံ ဝိသံယုတ္တံ၊ ကတကိစ္စမနာသဝံ။
Vītarāgaṃ visaṃyuttaṃ, katakiccamanāsavaṃ.
၃၃၆.
336.
‘‘ဗာရာဏသီတော နိက္ခမ္မ၊ တဝ သန္တိကမာဂတာ။
‘‘Bārāṇasīto nikkhamma, tava santikamāgatā;
သာဝိကာ တေ မဟာဝီရ၊ ပာဒေ ဝန္ဒတိ သုန္ဒရီ’’။
Sāvikā te mahāvīra, pāde vandati sundarī’’.
၃၃၇.
337.
‘‘တုဝံ ဗုဒ္ဓော တုဝံ သတ္ထာ၊ တုယ္ဟံ ဓီတာမ္ဟိ ဗ္ရာဟ္မဏ။
‘‘Tuvaṃ buddho tuvaṃ satthā, tuyhaṃ dhītāmhi brāhmaṇa;
ဩရသာ မုခတော ဇာတာ၊ ကတကိစ္စာ အနာသဝာ’’။
Orasā mukhato jātā, katakiccā anāsavā’’.
၃၃၈.
338.
ဧဝဉ္ဟိ ဒန္တာ အာယန္တိ၊ သတ္ထု ပာဒာနိ ဝန္ဒိကာ။
Evañhi dantā āyanti, satthu pādāni vandikā;
ဝီတရာဂာ ဝိသံယုတ္တာ၊ ကတကိစ္စာ အနာသဝာ’’။
Vītarāgā visaṃyuttā, katakiccā anāsavā’’.
။ သုန္ဒရီ ထေရီ။။
… Sundarī therī….
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ထေရီဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Therīgāthā-aṭṭhakathā / ၄. သုန္ဒရီထေရီဂာထာဝဏ္ဏနာ • 4. Sundarītherīgāthāvaṇṇanā