| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
သုနိဓဝသ္သကာရဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ
Sunidhavassakāravatthukathāvaṇṇanā
၂၈၆. သုနိဓဝသ္သကာရာတိ (ဒီ. နိ. ၂.၁၅၃; ဥဒာ. အဋ္ဌ. ၇၆) သုနိဓော စ ဝသ္သကာရော စ ဒ္ဝေ ဗ္ရာဟ္မဏာ။ မဂဓမဟာမတ္တာတိ မဂဓရညော မဟာအမစ္စာ, မဂဓရဋ္ဌေ ဝာ မဟာမတ္တာ, မဟတိယာ ဣသ္သရိယမတ္တာယ သမန္နာဂတာတိ မဂဓမဟာမတ္တာ။ ပာဋလိဂာမေ နဂရံ မာပေန္တီတိ ပာဋလိဂာမန္တသင္ခာတေ ဘူမိပ္ပဒေသေ နဂရံ မာပေန္တိ, ပုဗ္ဗေ ‘‘ပာဋလိဂာမော’’တိ လဒ္ဓနာမံ ဌာနံ ဣဒာနိ နဂရံ ကတ္ဝာ မာပေန္တီတိ အတ္ထော။ ဝဇ္ဇီနံ ပဋိဗာဟာယာတိ လိစ္ဆဝိရာဇူနံ အာယမုခပစ္ဆိန္ဒနတ္ထံ။ ဝတ္ထူနီတိ ဃရဝတ္ထူနိ ဃရပတိဋ္ဌာပနဋ္ဌာနာနိ။ စိတ္တာနိ နမန္တိ နိဝေသနာနိ မာပေတုန္တိ ရညော ရာဇမဟာမတ္တာနဉ္စ နိဝေသနာနိ မာပေတုံ ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာပာဌကာနံ စိတ္တာနိ နမန္တိ။ တေ ကိရ အတ္တနော သိပ္ပာနုဘာဝေန ဟေဋ္ဌာပထဝိယံ တိံသဟတ္ထမတ္တေ ဌာနေ ‘‘ဣဓ နာဂာနံ နိဝာသပရိဂ္ဂဟော, ဣဓ ယက္ခာနံ, ဣဓ ဘူတာနံ နိဝာသပရိဂ္ဂဟော, ဣဓ ပာသာဏော ဝာ ခာဏုကော ဝာ အတ္ထီ’’တိ ဇာနန္တိ, တေ တဒာ သိပ္ပံ ဇပ္ပိတ္ဝာ တာဒိသံ သာရမ္ဘဋ္ဌာနံ ပရိဟရိတ္ဝာ အနာရမ္ဘေ ဌာနေ တာဟိ ဝတ္ထုပရိဂ္ဂာဟိကာဟိ ဒေဝတာဟိ သဒ္ဓိံ မန္တယမာနာ ဝိယ တံတံဂေဟာနိ မာပေန္တိ။
286.Sunidhavassakārāti (dī. ni. 2.153; udā. aṭṭha. 76) sunidho ca vassakāro ca dve brāhmaṇā. Magadhamahāmattāti magadharañño mahāamaccā, magadharaṭṭhe vā mahāmattā, mahatiyā issariyamattāya samannāgatāti magadhamahāmattā. Pāṭaligāme nagaraṃ māpentīti pāṭaligāmantasaṅkhāte bhūmippadese nagaraṃ māpenti, pubbe ‘‘pāṭaligāmo’’ti laddhanāmaṃ ṭhānaṃ idāni nagaraṃ katvā māpentīti attho. Vajjīnaṃ paṭibāhāyāti licchavirājūnaṃ āyamukhapacchindanatthaṃ. Vatthūnīti gharavatthūni gharapatiṭṭhāpanaṭṭhānāni. Cittāni namanti nivesanāni māpetunti rañño rājamahāmattānañca nivesanāni māpetuṃ vatthuvijjāpāṭhakānaṃ cittāni namanti. Te kira attano sippānubhāvena heṭṭhāpathaviyaṃ tiṃsahatthamatte ṭhāne ‘‘idha nāgānaṃ nivāsapariggaho, idha yakkhānaṃ, idha bhūtānaṃ nivāsapariggaho, idha pāsāṇo vā khāṇuko vā atthī’’ti jānanti, te tadā sippaṃ jappitvā tādisaṃ sārambhaṭṭhānaṃ pariharitvā anārambhe ṭhāne tāhi vatthupariggāhikāhi devatāhi saddhiṃ mantayamānā viya taṃtaṃgehāni māpenti.
အထ ဝာ နေသံ သရီရေ ဒေဝတာ အဓိမုစ္စိတ္ဝာ တတ္ထ တတ္ထ နိဝေသနာနိ မာပေတုံ စိတ္တံ နာမေန္တိ။ တာ စတူသု ကောဏေသု ခာဏုကေ ကောဋ္ဋေတ္ဝာ ဝတ္ထုမ္ဟိ ဂဟိတမတ္တေ ပဋိဝိဂစ္ဆန္တိ။ သဒ္ဓာနံ ကုလာနံ သဒ္ဓာ ဒေဝတာ တထာ ကရောန္တိ, အသ္သဒ္ဓာနံ ကုလာနံ အသ္သဒ္ဓာ ဒေဝတာ စ။ ကိံ ကာရဏာ? သဒ္ဓာနဉ္ဟိ ဧဝံ ဟောတိ ‘‘ဣဓ မနုသ္သာ နိဝေသနံ မာပေန္တာ ပဌမံ ဘိက္ခုသင္ဃံ နိသီဒာပေတ္ဝာ မင္ဂလံ ဝဒာပေသ္သန္တိ, အထ မယံ သီလဝန္တာနံ ဒသ္သနံ ဓမ္မကထံ ပဉ္ဟဝိသ္သဇ္ဇနံ အနုမောဒနဉ္စ သောတုံ လဘိသ္သာမ, မနုသ္သာဒာနံ ဒတ္ဝာ အမ္ဟာကံ ပတ္တိံ ဒသ္သန္တီ’’တိ။ အသ္သဒ္ဓာ ဒေဝတာပိ ‘‘အတ္တနော ဣစ္ဆာနုရူပံ တေသံ ပဋိပတ္တိံ ပသ္သိတုံ ကထဉ္စ သောတုံ လဘိသ္သာမာ’’တိ တထာ ကရောန္တိ။
Atha vā nesaṃ sarīre devatā adhimuccitvā tattha tattha nivesanāni māpetuṃ cittaṃ nāmenti. Tā catūsu koṇesu khāṇuke koṭṭetvā vatthumhi gahitamatte paṭivigacchanti. Saddhānaṃ kulānaṃ saddhā devatā tathā karonti, assaddhānaṃ kulānaṃ assaddhā devatā ca. Kiṃ kāraṇā? Saddhānañhi evaṃ hoti ‘‘idha manussā nivesanaṃ māpentā paṭhamaṃ bhikkhusaṅghaṃ nisīdāpetvā maṅgalaṃ vadāpessanti, atha mayaṃ sīlavantānaṃ dassanaṃ dhammakathaṃ pañhavissajjanaṃ anumodanañca sotuṃ labhissāma, manussādānaṃ datvā amhākaṃ pattiṃ dassantī’’ti. Assaddhā devatāpi ‘‘attano icchānurūpaṃ tesaṃ paṭipattiṃ passituṃ kathañca sotuṃ labhissāmā’’ti tathā karonti.
တာဝတိံသေဟီတိ ယထာ ဟိ ဧကသ္မိံ ကုလေ ဧကံ ပဏ္ဍိတံ မနုသ္သံ, ဧကသ္မိဉ္စ ဝိဟာရေ ဧကံ ဗဟုသ္သုတံ ဘိက္ခုံ ဥပာဒာယ ‘‘အသုကကုလေ မနုသ္သာ ပဏ္ဍိတာ, အသုကဝိဟာရေ ဘိက္ခူ ဗဟုသ္သုတာ’’တိ သဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ, ဧဝမေဝံ သက္ကံ ဒေဝရာဇာနံ ဝိသ္သကမ္မဉ္စ ဒေဝပုတ္တံ ဥပာဒာယ ‘‘တာဝတိံသာ ပဏ္ဍိတာ’’တိ သဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော။ တေနာဟ ‘‘တာဝတိံသေဟီ’’တိ။ သေယ္ယထာပီတိအာဒိနာ ဒေဝေဟိ တာဝတိံသေဟိ သဒ္ဓိံ မန္တေတ္ဝာ ဝိယ သုနိဓဝသ္သကာရာ နဂရံ မာပေန္တီတိ ဒသ္သေတိ။
Tāvatiṃsehīti yathā hi ekasmiṃ kule ekaṃ paṇḍitaṃ manussaṃ, ekasmiñca vihāre ekaṃ bahussutaṃ bhikkhuṃ upādāya ‘‘asukakule manussā paṇḍitā, asukavihāre bhikkhū bahussutā’’ti saddo abbhuggacchati, evamevaṃ sakkaṃ devarājānaṃ vissakammañca devaputtaṃ upādāya ‘‘tāvatiṃsā paṇḍitā’’ti saddo abbhuggato. Tenāha ‘‘tāvatiṃsehī’’ti. Seyyathāpītiādinā devehi tāvatiṃsehi saddhiṃ mantetvā viya sunidhavassakārā nagaraṃ māpentīti dasseti.
ယာဝတာ အရိယံ အာယတနန္တိ ယတ္တကံ အရိယမနုသ္သာနံ ဩသရဏဋ္ဌာနံ နာမ အတ္ထိ။ ယာဝတာ ဝဏိပ္ပထောတိ ယတ္တကံ ဝာဏိဇာနံ အာဟဋဘဏ္ဍသ္သ ရာသိဝသေနေဝ ကယဝိက္ကယဋ္ဌာနံ နာမ, ဝာဏိဇာနံ ဝသနဋ္ဌာနံ ဝာ အတ္ထိ။ ဣဒံ အဂ္ဂနဂရန္တိ တေသံ အရိယာယတနဝဏိပ္ပထာနံ ဣဒံ နဂရံ အဂ္ဂံ ဘဝိသ္သတိ ဇေဋ္ဌကံ ပာမောက္ခံ။ ပုဋဘေဒနန္တိ ဘဏ္ဍပုဋဘေဒနဋ္ဌာနံ, ဘဏ္ဍဂန္ထိကာနံ မောစနဋ္ဌာနန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ သကလဇမ္ဗုဒီပေ အလဒ္ဓဘဏ္ဍမ္ပိ ဟိ ဣဓေဝ လဘိသ္သတိ, အညတ္ထ ဝိက္ကယံ အဂစ္ဆန္တမ္ပိ ဣဓ ဝိက္ကယံ ဂစ္ဆိသ္သတိ, တသ္မာ ဣဓေဝ ပုဋံ ဘိန္ဒိသ္သတီတိ အတ္ထော။ အာယန္တိ ယာနိ စတူသု ဒ္ဝာရေသု စတ္တာရိ, သဘာယံ ဧကန္တိ ဧဝံ ဒိဝသေ ဒိဝသေ ပဉ္စသတသဟသ္သာနိ တတ္ထ ဥဋ္ဌဟိသ္သန္တိ, တာနိသ္သ ဘာဝီနိ အာယာနိ ဒသ္သေတိ။ အဂ္ဂိတော ဝာတိအာဒီသု စ-ကာရတ္ထော ဝာ-သဒ္ဒော, အဂ္ဂိနာ စ ဥဒကေန စ မိထုဘေဒေန စ နသ္သိသ္သတီတိ အတ္ထော။ တသ္သ ဟိ ဧကော ကောဋ္ဌာသော အဂ္ဂိနာ နသ္သိသ္သတိ, နိဗ္ဗာပေတုမ္ပိ နံ န သက္ခိသ္သတိ, ဧကံ ကောဋ္ဌာသံ ဂင္ဂာ ဂဟေတ္ဝာ ဂမိသ္သတိ, ဧကော ဣမိနာ အကထိတံ အမုသ္သ, အမုနာ အကထိတံ ဣမသ္သ ဝဒန္တာနံ ပိသုဏဝာစာနံ ဝသေန ဘိန္နာနံ မနုသ္သာနံ အညမညဘေဒေန ဝိနသ္သိသ္သတိ။
Yāvatā ariyaṃ āyatananti yattakaṃ ariyamanussānaṃ osaraṇaṭṭhānaṃ nāma atthi. Yāvatā vaṇippathoti yattakaṃ vāṇijānaṃ āhaṭabhaṇḍassa rāsivaseneva kayavikkayaṭṭhānaṃ nāma, vāṇijānaṃ vasanaṭṭhānaṃ vā atthi. Idaṃ agganagaranti tesaṃ ariyāyatanavaṇippathānaṃ idaṃ nagaraṃ aggaṃ bhavissati jeṭṭhakaṃ pāmokkhaṃ. Puṭabhedananti bhaṇḍapuṭabhedanaṭṭhānaṃ, bhaṇḍaganthikānaṃ mocanaṭṭhānanti vuttaṃ hoti. Sakalajambudīpe aladdhabhaṇḍampi hi idheva labhissati, aññattha vikkayaṃ agacchantampi idha vikkayaṃ gacchissati, tasmā idheva puṭaṃ bhindissatīti attho. Āyanti yāni catūsu dvāresu cattāri, sabhāyaṃ ekanti evaṃ divase divase pañcasatasahassāni tattha uṭṭhahissanti, tānissa bhāvīni āyāni dasseti. Aggito vātiādīsu ca-kārattho vā-saddo, agginā ca udakena ca mithubhedena ca nassissatīti attho. Tassa hi eko koṭṭhāso agginā nassissati, nibbāpetumpi naṃ na sakkhissati, ekaṃ koṭṭhāsaṃ gaṅgā gahetvā gamissati, eko iminā akathitaṃ amussa, amunā akathitaṃ imassa vadantānaṃ pisuṇavācānaṃ vasena bhinnānaṃ manussānaṃ aññamaññabhedena vinassissati.
ဧဝံ ဝတ္ဝာ ဘဂဝာ ပစ္စူသကာလေ ဂင္ဂာတီရံ ဂန္တ္ဝာ ကတမုခဓောဝနော ဘိက္ခာစာရကာလံ အာဂမယမာနော နိသီဒိ။ သုနိဓဝသ္သကာရာပိ ‘‘အမ္ဟာကံ ရာဇာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ ဥပဋ္ဌာကော, သော အမ္ဟေ ဥပဂတေ ပုစ္ဆိသ္သတိ ‘သတ္ထာ ကိရ ပာဋလိဂာမံ အဂမာသိ, ကိံ တသ္သ သန္တိကံ ဥပသင္ကမိတ္ထ, န ဥပသင္ကမိတ္ထာ’တိ, ‘ဥပသင္ကမိမ္ဟာ’တိ စ ဝုတ္တေ ‘နိမန္တယိတ္ထ, န နိမန္တယိတ္ထာ’တိ ပုစ္ဆိသ္သတိ, ‘န နိမန္တယိမ္ဟာ’တိ စ ဝုတ္တေ အမ္ဟာကံ ဒောသံ အာရောပေတ္ဝာ နိဂ္ဂဏ္ဟိသ္သတိ, ဣဒဉ္စာပိ မယံ အကတဋ္ဌာနေ နဂရံ မာပေမ, သမဏသ္သ ခော ပန ဂောတမသ္သ ဂတဂတဋ္ဌာနေ ကာဠကဏ္ဏိသတ္တာ ပဋိက္ကမန္တိ, တံ မယံ နဂရမင္ဂလံ ဝာစာပေသ္သာမာ’’တိ စိန္တေတ္ဝာ သတ္ထာရံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ နိမန္တယိံသု။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘အထ ခော သုနိဓဝသ္သကာရာ’’တိအာဒိ။ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယန္တိ ပုဗ္ဗဏ္ဟကာလေ။ နိဝာသေတ္ဝာတိ ဂာမပ္ပဝေသနနီဟာရေန နိဝာသနံ နိဝာသေတ္ဝာ ကာယဗန္ဓနံ ဗန္ဓိတ္ဝာ။ ပတ္တစီဝရမာဒာယာတိ ပတ္တဉ္စ စီဝရဉ္စ အာဒိယိတ္ဝာ ကာယပဋိဗဒ္ဓံ ကတ္ဝာ, စီဝရံ ပာရုပိတ္ဝာ ပတ္တံ ဟတ္ထေန ဂဟေတ္ဝာတိ အတ္ထော။
Evaṃ vatvā bhagavā paccūsakāle gaṅgātīraṃ gantvā katamukhadhovano bhikkhācārakālaṃ āgamayamāno nisīdi. Sunidhavassakārāpi ‘‘amhākaṃ rājā samaṇassa gotamassa upaṭṭhāko, so amhe upagate pucchissati ‘satthā kira pāṭaligāmaṃ agamāsi, kiṃ tassa santikaṃ upasaṅkamittha, na upasaṅkamitthā’ti, ‘upasaṅkamimhā’ti ca vutte ‘nimantayittha, na nimantayitthā’ti pucchissati, ‘na nimantayimhā’ti ca vutte amhākaṃ dosaṃ āropetvā niggaṇhissati, idañcāpi mayaṃ akataṭṭhāne nagaraṃ māpema, samaṇassa kho pana gotamassa gatagataṭṭhāne kāḷakaṇṇisattā paṭikkamanti, taṃ mayaṃ nagaramaṅgalaṃ vācāpessāmā’’ti cintetvā satthāraṃ upasaṅkamitvā nimantayiṃsu. Tena vuttaṃ ‘‘atha kho sunidhavassakārā’’tiādi. Pubbaṇhasamayanti pubbaṇhakāle. Nivāsetvāti gāmappavesananīhārena nivāsanaṃ nivāsetvā kāyabandhanaṃ bandhitvā. Pattacīvaramādāyāti pattañca cīvarañca ādiyitvā kāyapaṭibaddhaṃ katvā, cīvaraṃ pārupitvā pattaṃ hatthena gahetvāti attho.
သီလဝန္တေတ္ထာတိ သီလဝန္တေ ဧတ္ထ အတ္တနော ဝသနဋ္ဌာနေ။ သညတေတိ ကာယဝာစာစိတ္တေဟိ သညတေ။ တာသံ ဒက္ခိဏမာဒိသေတိ သင္ဃသ္သ ဒိန္နေ စတ္တာရော ပစ္စယေ တာသံ ဃရဒေဝတာနံ အာဒိသေယ္ယပတ္တိံ ဒဒေယ္ယ။ ပူဇိတာ ပူဇယန္တီတိ ‘‘ဣမေ မနုသ္သာ အမ္ဟာကံ ဉာတကာပိ န ဟောန္တိ, တထာပိ နော ပတ္တိံ ဒေန္တီတိ အာရက္ခံ သုသံဝိဟိတံ ကရောထာ’’တိ သုဋ္ဌု အာရက္ခံ ကရောန္တိ။ မာနိတာ မာနယန္တီတိ ကာလာနုကာလံ ဗလိကမ္မကရဏေန မာနိတာ ‘‘ဧတေ မနုသ္သာ အမ္ဟာကံ ဉာတကာပိ န ဟောန္တိ, တထာပိ စတုမာသဆမာသန္တရေ နော ဗလိကမ္မံ ကရောန္တီ’’တိ မာနေန္တိ ဥပ္ပန္နပရိသ္သယံ ဟရန္တိ။ တတော နန္တိ တတော နံ ပဏ္ဍိတဇာတိကံ မနုသ္သံ။ ဩရသန္တိ ဥရေ ဌပေတ္ဝာ သံဝဍ္ဎိတံ, ယထာ မာတာ ဩရသံ ပုတ္တံ အနုကမ္ပတိ, ဥပ္ပန္နပရိသ္သယဟရဏတ္ထမေဝသ္သ ဝာယမတိ, ဧဝံ အနုကမ္ပန္တီတိ အတ္ထော။ ဘဒ္ရာနိ ပသ္သတီတိ သုန္ဒရာနိ ပသ္သတိ။
Sīlavantetthāti sīlavante ettha attano vasanaṭṭhāne. Saññateti kāyavācācittehi saññate. Tāsaṃ dakkhiṇamādiseti saṅghassa dinne cattāro paccaye tāsaṃ gharadevatānaṃ ādiseyyapattiṃ dadeyya. Pūjitā pūjayantīti ‘‘ime manussā amhākaṃ ñātakāpi na honti, tathāpi no pattiṃ dentīti ārakkhaṃ susaṃvihitaṃ karothā’’ti suṭṭhu ārakkhaṃ karonti. Mānitā mānayantīti kālānukālaṃ balikammakaraṇena mānitā ‘‘ete manussā amhākaṃ ñātakāpi na honti, tathāpi catumāsachamāsantare no balikammaṃ karontī’’ti mānenti uppannaparissayaṃ haranti. Tato nanti tato naṃ paṇḍitajātikaṃ manussaṃ. Orasanti ure ṭhapetvā saṃvaḍḍhitaṃ, yathā mātā orasaṃ puttaṃ anukampati, uppannaparissayaharaṇatthamevassa vāyamati, evaṃ anukampantīti attho. Bhadrāni passatīti sundarāni passati.
အနုမောဒိတ္ဝာတိ တေဟိ တဒာ ပသုတပုညသ္သ အနုမောဒနဝသေန တေသံ ဓမ္မကထံ ကတ္ဝာ။ သုနိဓဝသ္သကာရာပိ ‘‘ယာ တတ္ထ ဒေဝတာ အာသုံ, တာသံ ဒက္ခိဏမာဒိသေ’’တိ ဘဂဝတော ဝစနံ သုတ္ဝာ ဒေဝတာနံ ပတ္တိံ အဒံသု။ တံ ဂောတမဒ္ဝာရံ နာမ အဟောသီတိ တသ္သ နဂရသ္သ ယေန ဒ္ဝာရေန ဘဂဝာ နိက္ခမိ, တံ ဂောတမဒ္ဝာရံ နာမ အဟောသိ။ ဂင္ဂာယ ပန ဥတ္တရဏတ္ထံ အနောတိဏ္ဏတ္တာ ဂောတမတိတ္ထံ နာမ နာဟောသိ။ ပူရာတိ ပုဏ္ဏာ။ သမတိတ္တိကာတိ တီရသမံ ဥဒကသ္သ တိတ္တာ ဘရိတာ။ ကာကပေယ္ယာတိ တီရေ ဌိတကာကေဟိ ပာတုံ သက္ကုဏေယ္ယဥဒကာ။ တီဟိပိ ပဒေဟိ ဥဘတောကူလသမံ ပရိပုဏ္ဏဘာဝမေဝ ဝဒတိ။ ဥဠုမ္ပန္တိ ပာရဂမနတ္ထာယ လဟုကေ ဒာရုဒဏ္ဍေ ဂဟေတ္ဝာ ကဝာဋဖလကေ ဝိယ အညမညသမ္ဗန္ဓေ ကာတုံ အာဏိယော ကောဋ္ဋေတ္ဝာ နာဝာသင္ခေပေန ကတံ။ ကုလ္လန္တိ ဝေဠုနဠာဒိကေ သင္ဃရိတ္ဝာ ဝလ္လိအာဒီဟိ ကလာပဝသေန ဗန္ဓိတ္ဝာ ကတံ။
Anumoditvāti tehi tadā pasutapuññassa anumodanavasena tesaṃ dhammakathaṃ katvā. Sunidhavassakārāpi ‘‘yā tattha devatā āsuṃ, tāsaṃ dakkhiṇamādise’’ti bhagavato vacanaṃ sutvā devatānaṃ pattiṃ adaṃsu. Taṃ gotamadvāraṃ nāma ahosīti tassa nagarassa yena dvārena bhagavā nikkhami, taṃ gotamadvāraṃ nāma ahosi. Gaṅgāya pana uttaraṇatthaṃ anotiṇṇattā gotamatitthaṃ nāma nāhosi. Pūrāti puṇṇā. Samatittikāti tīrasamaṃ udakassa tittā bharitā. Kākapeyyāti tīre ṭhitakākehi pātuṃ sakkuṇeyyaudakā. Tīhipi padehi ubhatokūlasamaṃ paripuṇṇabhāvameva vadati. Uḷumpanti pāragamanatthāya lahuke dārudaṇḍe gahetvā kavāṭaphalake viya aññamaññasambandhe kātuṃ āṇiyo koṭṭetvā nāvāsaṅkhepena kataṃ. Kullanti veḷunaḷādike saṅgharitvā valliādīhi kalāpavasena bandhitvā kataṃ.
ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတ္ဝာတိ ဧတံ မဟာဇနသ္သ ဂင္ဂုဒကမတ္တသ္သပိ ကေဝလံ တရိတုံ အသမတ္ထတံ, အတ္တနော ပန ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ စ အတိဂမ္ဘီရဝိတ္ထတံ သံသာရမဟဏ္ဏဝံ တရိတ္ဝာ ဌိတဘာဝဉ္စ သဗ္ဗာကာရတော ဝိဒိတ္ဝာ တဒတ္ထပရိဒီပနံ ဣမံ ဥဒာနံ ဥဒာနေသိ။ ဥဒာနဂာထာယ အတ္ထော ပန အဋ္ဌကထာယံ ဒသ္သိတောယေဝ။ တတ္ထ ဥဒကဋ္ဌာနသ္သေတံ အဓိဝစနန္တိ ယထာဝုတ္တသ္သ ယသ္သ ကသ္သစိ ဥဒကဋ္ဌာနသ္သ ဧတံ အဏ္ဏဝန္တိ အဓိဝစနံ, န သမုဒ္ဒသ္သေဝာတိ အဓိပ္ပာယော။ သရန္တိ ဣဓ နဒီ အဓိပ္ပေတာ သရတိ သန္ဒတီတိ ကတ္ဝာ။ ဂမ္ဘီရံ ဝိတ္ထတန္တိ အဂာဓဋ္ဌေန ဂမ္ဘီရံ, သကလလောကတ္တယဗ္ယာပိတာယ ဝိတ္ထတံ။ ဝိသဇ္ဇာတိ အနာသဇ္ဇ အပ္ပတ္ဝာ ဧဝ ပလ္လလာနိ တေသံ အတရဏတော။ ကုလ္လဉ္ဟိ ဇနော ဗန္ဓတီတိ ကုလ္လံ ဗန္ဓိတုံ အာယာသံ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိနာ ဧဝ ကုလ္လေနာတိ ဤဒိသံ ဥဒကံ ကုလ္လေန ဤဒိသေန ဝိနာ ဧဝ။ တိဏ္ဏာ မေဓာဝိနော ဇနာတိ အရိယမဂ္ဂဉာဏသင္ခာတာယ မေဓာယ သမန္နာဂတတ္တာ မေဓာဝိနော ဗုဒ္ဓာ စ ဗုဒ္ဓသာဝကာ စ တိဏ္ဏာ ပရတီရေ ပတိဋ္ဌိတာ။
Etamatthaṃviditvāti etaṃ mahājanassa gaṅgudakamattassapi kevalaṃ tarituṃ asamatthataṃ, attano pana bhikkhusaṅghassa ca atigambhīravitthataṃ saṃsāramahaṇṇavaṃ taritvā ṭhitabhāvañca sabbākārato viditvā tadatthaparidīpanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi. Udānagāthāya attho pana aṭṭhakathāyaṃ dassitoyeva. Tattha udakaṭṭhānassetaṃ adhivacananti yathāvuttassa yassa kassaci udakaṭṭhānassa etaṃ aṇṇavanti adhivacanaṃ, na samuddassevāti adhippāyo. Saranti idha nadī adhippetā sarati sandatīti katvā. Gambhīraṃ vitthatanti agādhaṭṭhena gambhīraṃ, sakalalokattayabyāpitāya vitthataṃ. Visajjāti anāsajja appatvā eva pallalāni tesaṃ ataraṇato. Kullañhi jano bandhatīti kullaṃ bandhituṃ āyāsaṃ āpajjati. Vinā eva kullenāti īdisaṃ udakaṃ kullena īdisena vinā eva. Tiṇṇā medhāvino janāti ariyamaggañāṇasaṅkhātāya medhāya samannāgatattā medhāvino buddhā ca buddhasāvakā ca tiṇṇā paratīre patiṭṭhitā.
သုနိဓဝသ္သကာရဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Sunidhavassakāravatthukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi / ၁၇၄. သုနိဓဝသ္သကာရဝတ္ထု • 174. Sunidhavassakāravatthu
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ပာဋလိဂာမဝတ္ထုကထာ • Pāṭaligāmavatthukathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ပာဋလိဂာမဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Pāṭaligāmavatthukathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁၇၃. ပာဋလိဂာမဝတ္ထုကထာ • 173. Pāṭaligāmavatthukathā
