| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണി-അട്ഠകഥാ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
സുഞ്ഞതവാരോ
Suññatavāro
൧൨൧-൧൪൫. ഇദാനി തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ധമ്മാ ഹോന്തീതി സുഞ്ഞതവാരോ ആരദ്ധോ. സോ ഉദ്ദേസനിദ്ദേസവസേന ദ്വിധാ വവത്ഥിതോ. തത്ഥ ഉദ്ദേസവാരേ ‘ധമ്മാ ഹോന്തീ’തി ഇമിനാ സദ്ധിം ചതുവീസതി കോട്ഠാസാ ഹോന്തി. സബ്ബകോട്ഠാസേസു ച ‘ചത്താരോ ദ്വേ തയോ’തി ഗണനപരിച്ഛേദോ ന വുത്തോ. കസ്മാ? സങ്ഗഹവാരേ പരിച്ഛിന്നത്താ. തത്ഥ പരിച്ഛിന്നധമ്മായേവ ഹി ഇധാപി വുത്താ. ന ഹേത്ഥ സത്തോ വാ ഭാവോ വാ അത്താ വാ ഉപലബ്ഭതി. ധമ്മാവ ഏതേ ധമ്മമത്താ അസാരാ അപരിണായകാതി ഇമിസ്സാ സുഞ്ഞതായ ദീപനത്ഥം വുത്താ. തസ്മാ ഏവമേത്ഥ അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ – യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം പഠമം മഹാകുസലചിത്തം ഉപ്പജ്ജതി, തസ്മിം സമയേ ചിത്തങ്ഗവസേന ഉപ്പന്നാ അതിരേകപണ്ണാസധമ്മാ സഭാവട്ഠേന ധമ്മാ ഏവ ഹോന്തി. ന അഞ്ഞോ കോചി സത്തോ വാ ഭാവോ വാ പോസോ വാ പുഗ്ഗലോ വാ ഹോതീതി. തഥാ രാസട്ഠേന ഖന്ധാവ ഹോന്തീതി. ഏവം പുരിമനയേനേവ സബ്ബപദേസു അത്ഥയോജനാ വേദിതബ്ബാ. യസ്മാ പന ഝാനതോ അഞ്ഞം ഝാനങ്ഗം, മഗ്ഗതോ വാ അഞ്ഞം മഗ്ഗങ്ഗം നത്ഥി, തസ്മാ ഇധ ‘ഝാനം ഹോതി, മഗ്ഗോ ഹോതി’ ഇച്ചേവ വുത്തം. ഉപനിജ്ഝായനട്ഠേന ഹി ഝാനമേവ ഹേത്വട്ഠേന മഗ്ഗോവ ഹോതി. ന അഞ്ഞോ കോചി സത്തോ വാ ഭാവോ വാതി. ഏവം സബ്ബപദേസു അത്ഥയോജനാ കാതബ്ബാ. നിദ്ദേസവാരോ ഉത്താനത്ഥോയേവാതി.
121-145. Idāni tasmiṃ kho pana samaye dhammā hontīti suññatavāro āraddho. So uddesaniddesavasena dvidhā vavatthito. Tattha uddesavāre ‘dhammā hontī’ti iminā saddhiṃ catuvīsati koṭṭhāsā honti. Sabbakoṭṭhāsesu ca ‘cattāro dve tayo’ti gaṇanaparicchedo na vutto. Kasmā? Saṅgahavāre paricchinnattā. Tattha paricchinnadhammāyeva hi idhāpi vuttā. Na hettha satto vā bhāvo vā attā vā upalabbhati. Dhammāva ete dhammamattā asārā apariṇāyakāti imissā suññatāya dīpanatthaṃ vuttā. Tasmā evamettha attho veditabbo – yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ paṭhamaṃ mahākusalacittaṃ uppajjati, tasmiṃ samaye cittaṅgavasena uppannā atirekapaṇṇāsadhammā sabhāvaṭṭhena dhammā eva honti. Na añño koci satto vā bhāvo vā poso vā puggalo vā hotīti. Tathā rāsaṭṭhena khandhāva hontīti. Evaṃ purimanayeneva sabbapadesu atthayojanā veditabbā. Yasmā pana jhānato aññaṃ jhānaṅgaṃ, maggato vā aññaṃ maggaṅgaṃ natthi, tasmā idha ‘jhānaṃ hoti, maggo hoti’ icceva vuttaṃ. Upanijjhāyanaṭṭhena hi jhānameva hetvaṭṭhena maggova hoti. Na añño koci satto vā bhāvo vāti. Evaṃ sabbapadesu atthayojanā kātabbā. Niddesavāro uttānatthoyevāti.
സുഞ്ഞതവാരോ നിട്ഠിതോ.
Suññatavāro niṭṭhito.
നിട്ഠിതാ ച തീഹി മഹാവാരേഹി മണ്ഡേത്വാ നിദ്ദിട്ഠസ്സ
Niṭṭhitā ca tīhi mahāvārehi maṇḍetvā niddiṭṭhassa
പഠമചിത്തസ്സ അത്ഥവണ്ണനാ.
Paṭhamacittassa atthavaṇṇanā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണീപാളി • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / കാമാവചരകുസലം • Kāmāvacarakusalaṃ
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ധമ്മസങ്ഗണീ-മൂലടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / സുഞ്ഞതവാരവണ്ണനാ • Suññatavāravaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ധമ്മസങ്ഗണീ-അനുടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / സുഞ്ഞതവാരാദിവണ്ണനാ • Suññatavārādivaṇṇanā
