| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๗. สุปติสุตฺตวณฺณนา
7. Supatisuttavaṇṇanā
๑๔๓. อุตุคาหาปนตฺถํ โธวิตฺวา, น รโชชลฺลวิกฺขาลนตฺถํฯ เตนาห ‘‘พุทฺธานํ ปนา’’ติอาทิฯ โธตปาทเก เคเหติ โธตปาเทหิ อกฺกมิตพฺพเกฯ วตฺตเภโท นาม นตฺถิ ธมฺมสฺสามิภาวโตฯ วตฺตสีเส ฐตฺวา โธวนฺติ อเญฺญสํ ทิฎฺฐานุคติอาปชฺชนตฺถํฯ โสปฺปปริคฺคาหเกนาติ เอตฺถ โสปฺปํ นาม นิทฺทาย อนฺตรนฺตรา ปวตฺตกิริยมยจิตฺตปฺปวตฺติรหิตา นิรนฺตรภวงฺคสนฺตตีติ ตํ สภาวโต ปโยชนโต กาลปริเจฺฉทโต ปริคฺคาหกํ อุปรินิเทฺทสสติสมฺปชญฺญํ สนฺธาย วุตฺตํ ‘‘โสปฺปปริคฺคาหเกน สติสมฺปชเญฺญนา’’ติฯ เกจิ ปน ‘‘นิทฺทาโสปฺปนา’’ติ วทนฺติ, ตํ ภควโต โสปฺปํ หีเฬโนฺต วทติฯ
143.Utugāhāpanatthaṃdhovitvā, na rajojallavikkhālanatthaṃ. Tenāha ‘‘buddhānaṃ panā’’tiādi. Dhotapādake geheti dhotapādehi akkamitabbake. Vattabhedo nāma natthi dhammassāmibhāvato. Vattasīseṭhatvā dhovanti aññesaṃ diṭṭhānugatiāpajjanatthaṃ. Soppapariggāhakenāti ettha soppaṃ nāma niddāya antarantarā pavattakiriyamayacittappavattirahitā nirantarabhavaṅgasantatīti taṃ sabhāvato payojanato kālaparicchedato pariggāhakaṃ upariniddesasatisampajaññaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘soppapariggāhakena satisampajaññenā’’ti. Keci pana ‘‘niddāsoppanā’’ti vadanti, taṃ bhagavato soppaṃ hīḷento vadati.
กิํ นูติ เอตฺถํ กินฺติ เหตุนิสฺสเกฺก ปจฺจตฺตวจนนฺติ อาห ‘‘กสฺมา นุ สุปสี’’ติ? ทุพฺภโค วุจฺจติ นิสฺสิริโก ภินฺนภโค, โส ปน มตสทิโส วิสญฺญิสทิโส จ โหตีติ อาห ‘‘มโต วิย วิสญฺญี วิย จา’’ติฯ
Kiṃ nūti etthaṃ kinti hetunissakke paccattavacananti āha ‘‘kasmā nu supasī’’ti? Dubbhago vuccati nissiriko bhinnabhago, so pana matasadiso visaññisadiso ca hotīti āha ‘‘mato viya visaññī viya cā’’ti.
อาทินาติ อาทิ-สเทฺทน ‘‘พาหิรสฺส อุปาทาย อฎฺฐารสา’’ติอาทินา (วิภ. ๘๔๒) อาคตํ ตณฺหาโกฎฺฐาสํ สงฺคณฺหาติฯ ตตฺถ ตตฺถ วิสตฺตตายาติ ตมฺมิํ ตสฺมิํ อารมฺมเณ วิเสสโต อาสตฺตภาเวนฯ วิสสฺส ทุกฺขนิพฺพตฺตกกมฺมสฺส เหตุภาวโต วิสมูลตา วิสํ วา ทุกฺขทุกฺขาทิภูตเวทนา มูลํ เอตสฺสาติ วิสมูลา, ตณฺหาฯ ตสฺส รูปาทิกสฺส ทุกฺขสฺส ปริโภโค, น อมตสฺสาติ วิสปริโภคตาฯ กตฺถจิ เนตุนฺติ กตฺถจิ ภเว สพฺพถา เนตุํ? ปริกฺขยาติ สพฺพโส ขีณตฺตาฯ ตุยฺหํ กิํ เอตฺถาติ สพฺพุปธิปริกฺขยา สุทฺธสฺส มม ปฎิปตฺติยํ ตุยฺหํ กิํ อุชฺฌายนํ? เกวลํ วิฆาโตเยว เตติ ทเสฺสติฯ
Ādināti ādi-saddena ‘‘bāhirassa upādāya aṭṭhārasā’’tiādinā (vibha. 842) āgataṃ taṇhākoṭṭhāsaṃ saṅgaṇhāti. Tattha tattha visattatāyāti tammiṃ tasmiṃ ārammaṇe visesato āsattabhāvena. Visassa dukkhanibbattakakammassa hetubhāvato visamūlatā visaṃ vā dukkhadukkhādibhūtavedanā mūlaṃ etassāti visamūlā, taṇhā. Tassa rūpādikassa dukkhassa paribhogo, na amatassāti visaparibhogatā. Katthaci netunti katthaci bhave sabbathā netuṃ? Parikkhayāti sabbaso khīṇattā. Tuyhaṃ kiṃ etthāti sabbupadhiparikkhayā suddhassa mama paṭipattiyaṃ tuyhaṃ kiṃ ujjhāyanaṃ? Kevalaṃ vighātoyeva teti dasseti.
สุปติสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Supatisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๗. สุปติสุตฺตํ • 7. Supatisuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๗. สุปติสุตฺตวณฺณนา • 7. Supatisuttavaṇṇanā
