Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / උදානපාළි • Udānapāḷi

    3. සුප්‌පබුද්‌ධකුට්‌ඨිසුත්‌තං

    3. Suppabuddhakuṭṭhisuttaṃ

    43. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්‌දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන රාජගහෙ සුප්‌පබුද්‌ධො නාම කුට්‌ඨී අහොසි – මනුස්‌සදලිද්‌දො, මනුස්‌සකපණො , මනුස්‌සවරාකො. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා මහතියා පරිසාය පරිවුතො ධම්‌මං දෙසෙන්‌තො නිසින්‌නො හොති.

    43. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena rājagahe suppabuddho nāma kuṭṭhī ahosi – manussadaliddo, manussakapaṇo , manussavarāko. Tena kho pana samayena bhagavā mahatiyā parisāya parivuto dhammaṃ desento nisinno hoti.

    අද්‌දසා ඛො සුප්‌පබුද්‌ධො කුට්‌ඨී තං මහාජනකායං දූරතොව සන්‌නිපතිතං. දිස්‌වානස්‌ස එතදහොසි – ‘‘නිස්‌සංසයං ඛො එත්‌ථ කිඤ්‌චි ඛාදනීයං වා භොජනීයං වා භාජීයති 1. යංනූනාහං යෙන සො මහාජනකායො තෙනුපසඞ්‌කමෙය්‍යං. අප්‌පෙව නාමෙත්‌ථ කිඤ්‌චි ඛාදනීයං වා භොජනීයං වා ලභෙය්‍ය’’න්‌ති.

    Addasā kho suppabuddho kuṭṭhī taṃ mahājanakāyaṃ dūratova sannipatitaṃ. Disvānassa etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho ettha kiñci khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā bhājīyati 2. Yaṃnūnāhaṃ yena so mahājanakāyo tenupasaṅkameyyaṃ. Appeva nāmettha kiñci khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā labheyya’’nti.

    අථ ඛො සුප්‌පබුද්‌ධො කුට්‌ඨී යෙන සො මහාජනකායො තෙනුපසඞ්‌කමි. අද්‌දසා ඛො සුප්‌පබුද්‌ධො කුට්‌ඨී භගවන්‌තං මහතියා පරිසාය පරිවුතං ධම්‌මං දෙසෙන්‌තං නිසින්‌නං. දිස්‌වානස්‌ස එතදහොසි – ‘‘න ඛො එත්‌ථ කිඤ්‌චි ඛාදනීයං වා භොජනීයං වා භාජීයති. සමණො අයං ගොතමො පරිසති ධම්‌මං දෙසෙති. යංනූනාහම්‌පි ධම්‌මං සුණෙය්‍ය’’න්‌ති. තත්‌ථෙව එකමන්‌තං නිසීදි – ‘‘අහම්‌පි ධම්‌මං සොස්‌සාමී’’ති.

    Atha kho suppabuddho kuṭṭhī yena so mahājanakāyo tenupasaṅkami. Addasā kho suppabuddho kuṭṭhī bhagavantaṃ mahatiyā parisāya parivutaṃ dhammaṃ desentaṃ nisinnaṃ. Disvānassa etadahosi – ‘‘na kho ettha kiñci khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā bhājīyati. Samaṇo ayaṃ gotamo parisati dhammaṃ deseti. Yaṃnūnāhampi dhammaṃ suṇeyya’’nti. Tattheva ekamantaṃ nisīdi – ‘‘ahampi dhammaṃ sossāmī’’ti.

    අථ ඛො භගවා සබ්‌බාවන්‌තං පරිසං චෙතසා චෙතො පරිච්‌ච මනසාකාසි ‘‘කො නු ඛො ඉධ භබ්‌බො ධම්‌මං විඤ්‌ඤාතු’’න්‌ති? අද්‌දසා ඛො භගවා සුප්‌පබුද්‌ධං කුට්‌ඨිං තස්‌සං පරිසායං නිසින්‌නං. දිස්‌වානස්‌ස එතදහොසි – ‘‘අයං ඛො ඉධ භබ්‌බො ධම්‌මං විඤ්‌ඤාතු’’න්‌ති. සුප්‌පබුද්‌ධං කුට්‌ඨිං ආරබ්‌භ ආනුපුබ්‌බිං කථං 3 කථෙසි, සෙය්‍යථිදං – දානකථං සීලකථං සග්‌ගකථං; කාමානං ආදීනවං ඔකාරං සඞ්‌කිලෙසං; නෙක්‌ඛම්‌මෙ 4 ආනිසංසං පකාසෙසි. යදා භගවා අඤ්‌ඤාසි සුප්‌පබුද්‌ධං කුට්‌ඨිං කල්‌ලචිත්‌තං මුදුචිත්‌තං විනීවරණචිත්‌තං උදග්‌ගචිත්‌තං පසන්‌නචිත්‌තං, අථ යා බුද්‌ධානං සාමුක්‌කංසිකා ධම්‌මදෙසනා තං පකාසෙසි – දුක්‌ඛං, සමුදයං, නිරොධං, මග්‌ගං. සෙය්‍යථාපි නාම සුද්‌ධං වත්‌ථං අපගතකාළකං සම්‌මදෙව රජනං පටිග්‌ගණ්‌හෙය්‍ය, එවමෙව සුප්‌පබුද්‌ධස්‌ස කුට්‌ඨිස්‌ස තස්‌මිංයෙව ආසනෙ විරජං වීතමලං ධම්‌මචක්‌ඛුං උදපාදි – ‘‘යං කිඤ්‌චි සමුදයධම්‌මං සබ්‌බං තං නිරොධධම්‌ම’’න්‌ති.

    Atha kho bhagavā sabbāvantaṃ parisaṃ cetasā ceto paricca manasākāsi ‘‘ko nu kho idha bhabbo dhammaṃ viññātu’’nti? Addasā kho bhagavā suppabuddhaṃ kuṭṭhiṃ tassaṃ parisāyaṃ nisinnaṃ. Disvānassa etadahosi – ‘‘ayaṃ kho idha bhabbo dhammaṃ viññātu’’nti. Suppabuddhaṃ kuṭṭhiṃ ārabbha ānupubbiṃ kathaṃ 5 kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ; kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṅkilesaṃ; nekkhamme 6 ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā bhagavā aññāsi suppabuddhaṃ kuṭṭhiṃ kallacittaṃ muducittaṃ vinīvaraṇacittaṃ udaggacittaṃ pasannacittaṃ, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā taṃ pakāsesi – dukkhaṃ, samudayaṃ, nirodhaṃ, maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva suppabuddhassa kuṭṭhissa tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti.

    අථ ඛො සුප්‌පබුද්‌ධො කුට්‌ඨී දිට්‌ඨධම්‌මො පත්‌තධම්‌මො විදිතධම්‌මො පරියොගාළ්‌හධම්‌මො තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡො විගතකථංකථො වෙසාරජ්‌ජප්‌පත්‌තො අපරප්‌පච්‌චයො සත්‌ථු සාසනෙ උට්‌ඨායාසනා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො සුප්‌පබුද්‌ධො කුට්‌ඨී භගවන්‌තං එතදවොච –

    Atha kho suppabuddho kuṭṭhī diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthu sāsane uṭṭhāyāsanā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho suppabuddho kuṭṭhī bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘අභික්‌කන්‌තං , භන්‌තෙ, අභික්‌කතං, භන්‌තෙ! සෙය්‍යථාපි, භන්‌තෙ, නික්‌කුජ්‌ජිතං වා උක්‌කුජ්‌ජෙය්‍ය, පටිච්‌ඡන්‌නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්‌හස්‌ස වා මග්‌ගං ආචික්‌ඛෙය්‍ය, අන්‌ධකාරෙ වා තෙලපජ්‌ජොතං ධාරෙය්‍ය – චක්‌ඛුමන්‌තො රූපානි දක්‌ඛන්‌තීති; එවමෙවං භගවතා අනෙකපරියායෙන ධම්‌මො පකාසිතො. එසාහං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකං මං භගවා ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති.

    ‘‘Abhikkantaṃ , bhante, abhikkataṃ, bhante! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.

    අථ ඛො සුප්‌පබුද්‌ධො කුට්‌ඨී භගවතා ධම්‌මියා කථාය සන්‌දස්‌සිතො සමාදපිතො සමුත්‌තෙජිතො සම්‌පහංසිතො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා පදක්‌ඛිණං කත්‌වා පක්‌කාමි. අථ ඛො අචිරපක්‌කන්‌තං සුප්‌පබුද්‌ධං කුට්‌ඨිං ගාවී තරුණවච්‌ඡා අධිපතිත්‌වා ජීවිතා වොරොපෙසි.

    Atha kho suppabuddho kuṭṭhī bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho acirapakkantaṃ suppabuddhaṃ kuṭṭhiṃ gāvī taruṇavacchā adhipatitvā jīvitā voropesi.

    අථ ඛො සම්‌බහුලා භික්‌ඛූ යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු. එකමන්‌තං නිසින්‌නා ඛො තෙ භික්‌ඛූ භගවන්‌තං එතදවොචුං – ‘‘යො සො, භන්‌තෙ, සුප්‌පබුද්‌ධො නාම කුට්‌ඨී භගවතා ධම්‌මියා කථාය සන්‌දස්‌සිතො සමාදපිතො සමුත්‌තෙජිතො සම්‌පහංසිතො, සො කාලඞ්‌කතො. තස්‌ස කා ගති, කො අභිසම්‌පරායො’’ති?

    Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘yo so, bhante, suppabuddho nāma kuṭṭhī bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito, so kālaṅkato. Tassa kā gati, ko abhisamparāyo’’ti?

    ‘‘පණ්‌ඩිතො, භික්‌ඛවෙ, සුප්‌පබුද්‌ධො කුට්‌ඨී; පච්‌චපාදි ධම්‌මස්‌සානුධම්‌මං; න ච මං ධම්‌මාධිකරණං විහෙසෙසි. සුප්‌පබුද්‌ධො, භික්‌ඛවෙ, කුට්‌ඨී තිණ්‌ණං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා සොතාපන්‌නො අවිනිපාතධම්‌මො නියතො සම්‌බොධිපරායණො’’ති.

    ‘‘Paṇḍito, bhikkhave, suppabuddho kuṭṭhī; paccapādi dhammassānudhammaṃ; na ca maṃ dhammādhikaraṇaṃ vihesesi. Suppabuddho, bhikkhave, kuṭṭhī tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’ti.

    එවං වුත්‌තෙ, අඤ්‌ඤතරො භික්‌ඛු භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, හෙතු, කො පච්‌චයො යෙන සුප්‌පබුද්‌ධො කුට්‌ඨී අහොසි – මනුස්‌සදලිද්‌දො, මනුස්‌සකපණො, මනුස්‌සවරාකො’’ති?

    Evaṃ vutte, aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ko nu kho, bhante, hetu, ko paccayo yena suppabuddho kuṭṭhī ahosi – manussadaliddo, manussakapaṇo, manussavarāko’’ti?

    ‘‘භූතපුබ්‌බං, භික්‌ඛවෙ, සුප්‌පබුද්‌ධො කුට්‌ඨී ඉමස්‌මිංයෙව රාජගහෙ සෙට්‌ඨිපුත්‌තො අහොසි. සො උය්‍යානභූමිං නිය්‍යන්‌තො අද්‌දස තගරසිඛිං 7 පච්‌චෙකබුද්‌ධං නගරං පිණ්‌ඩාය පවිසන්‌තං. දිස්‌වානස්‌ස එතදහොසි – ‘ක්‌වායං කුට්‌ඨී කුට්‌ඨිචීවරෙන විචරතී’ති? නිට්‌ඨුභිත්‌වා අපසබ්‍යතො 8 කරිත්‌වා පක්‌කාමි. සො තස්‌ස කම්‌මස්‌ස විපාකෙන බහූනි වස්‌සසතානි බහූනි වස්‌සසහස්‌සානි බහූනි වස්‌සසතසහස්‌සානි නිරයෙ පච්‌චිත්‌ථ. තස්‌සෙව කම්‌මස්‌ස විපාකාවසෙසෙන ඉමස්‌මිංයෙව රාජගහෙ කුට්‌ඨී අහොසි මනුස්‌සදලිද්‌දො, මනුස්‌සකපණො, මනුස්‌සවරාකො. සො තථාගතප්‌පවෙදිතං ධම්‌මවිනයං ආගම්‌ම සද්‌ධං සමාදියි සීලං සමාදියි සුතං සමාදියි චාගං සමාදියි පඤ්‌ඤං සමාදියි. සො තථාගතප්‌පවෙදිතං ධම්‌මවිනයං ආගම්‌ම සද්‌ධං සමාදියිත්‌වා සීලං සමාදියිත්‌වා සුතං සමාදියිත්‌වා චාගං සමාදියිත්‌වා පඤ්‌ඤං සමාදියිත්‌වා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌නො දෙවානං තාවතිංසානං සහබ්‍යතං. සො තත්‌ථ අඤ්‌ඤෙ දෙවෙ අතිරොචති වණ්‌ණෙන චෙව යසසා චා’’ති.

    ‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, suppabuddho kuṭṭhī imasmiṃyeva rājagahe seṭṭhiputto ahosi. So uyyānabhūmiṃ niyyanto addasa tagarasikhiṃ 9 paccekabuddhaṃ nagaraṃ piṇḍāya pavisantaṃ. Disvānassa etadahosi – ‘kvāyaṃ kuṭṭhī kuṭṭhicīvarena vicaratī’ti? Niṭṭhubhitvā apasabyato 10 karitvā pakkāmi. So tassa kammassa vipākena bahūni vassasatāni bahūni vassasahassāni bahūni vassasatasahassāni niraye paccittha. Tasseva kammassa vipākāvasesena imasmiṃyeva rājagahe kuṭṭhī ahosi manussadaliddo, manussakapaṇo, manussavarāko. So tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma saddhaṃ samādiyi sīlaṃ samādiyi sutaṃ samādiyi cāgaṃ samādiyi paññaṃ samādiyi. So tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma saddhaṃ samādiyitvā sīlaṃ samādiyitvā sutaṃ samādiyitvā cāgaṃ samādiyitvā paññaṃ samādiyitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ. So tattha aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā cā’’ti.

    අථ ඛො භගවා එතමත්‌ථං විදිත්‌වා තායං වෙලායං ඉමං උදානං උදානෙසි –

    Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –

    ‘‘චක්‌ඛුමා විසමානීව, විජ්‌ජමානෙ පරක්‌කමෙ;

    ‘‘Cakkhumā visamānīva, vijjamāne parakkame;

    පණ්‌ඩිතො ජීවලොකස්‌මිං, පාපානි පරිවජ්‌ජයෙ’’ති. තතියං;

    Paṇḍito jīvalokasmiṃ, pāpāni parivajjaye’’ti. tatiyaṃ;







    Footnotes:
    1. භාජීයිස්‌සති (සී.)
    2. bhājīyissati (sī.)
    3. ආනුපුබ්‌බිකථං (සී.), අනුපුබ්‌බිකථං (ස්‍යා. පී. ක.)
    4. නෙක්‌ඛම්‌මෙ ච (සී. ස්‍යා. පී.)
    5. ānupubbikathaṃ (sī.), anupubbikathaṃ (syā. pī. ka.)
    6. nekkhamme ca (sī. syā. pī.)
    7. තග්‌ගරසිඛිං (ක.)
    8. අපබ්‍යාමතො (ස්‍යා. සං. නි. 1.255)
    9. taggarasikhiṃ (ka.)
    10. apabyāmato (syā. saṃ. ni. 1.255)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / උදාන-අට්‌ඨකථා • Udāna-aṭṭhakathā / 3. සුප්‌පබුද්‌ධකුට්‌ඨිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Suppabuddhakuṭṭhisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact