| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೬. ಸುರಾಪಾನವಗ್ಗೋ
6. Surāpānavaggo
೧. ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದ-ಅತ್ಥಯೋಜನಾ
1. Surāpānasikkhāpada-atthayojanā
೩೨೬. ಸುರಾಪಾನವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಭದ್ದಾ ವತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಭದ್ದವತಿಕಾತಿ ಚ, ಭದ್ದಾ ವತಿ ಭದ್ದವತಿ, ಸಾ ಏತ್ಥ ಅತ್ಥೀತಿ ಭದ್ದವತಿಕಾತಿ ಚ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸೋ’’ತಿಆದಿ। ಸೋತಿ ಗಾಮೋ ಲಭೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಪಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಪಥಾವಿನೋತಿ ಕತೇ ಅದ್ಧಿಕಾಯೇವಾತಿ ಆಹ ‘‘ಅದ್ಧಿಕಾ’’ತಿ। ಅದ್ಧಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಅದ್ಧಿಕಾ। ‘‘ಪಥಿಕಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ಅಯಮೇವತ್ಥೋ। ‘‘ತೇಜಸಾ ತೇಜ’’ನ್ತಿಪದಾನಿ ಸಮ್ಬನ್ಧಾಪೇಕ್ಖಾನಿ ಚ ಹೋನ್ತಿ , ಪದಾನಂ ಸಮಾನತ್ತಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ ಚ ಸಮಾನೋತಿ ಮಞ್ಞಿತುಂ ಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯಾ ಚ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇಸಂ ಸಮ್ಬನ್ಧಞ್ಚ ತಸ್ಸ ಅಸಮಾನತಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅತ್ತನೋ ತೇಜಸಾ ನಾಗಸ್ಸ ತೇಜ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಆನುಭಾವೇನಾ’’ತಿಇಮಿನಾ ಪನ ತೇಜಸದ್ದಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಕಪೋತಸ್ಸ ಪಾದೋ ಕಪೋತೋ ಉಪಚಾರೇನ, ತಸ್ಸ ಏಸೋ ಕಾಪೋತೋ, ವಣ್ಣೋ। ಕಾಪೋತೋ ವಿಯ ವಣ್ಣೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಕಾಪೋತಿಕಾತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಕಪೋತಪಾದಸಮವಣ್ಣರತ್ತೋಭಾಸಾ’’ತಿ। ಪಸನ್ನಸದ್ದಸ್ಸ ಪಸಾದಸದ್ಧಾದಯೋ ನಿವತ್ತೇತುಂ ‘‘ಸುರಾಮಣ್ಡಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಪಞ್ಚಾಭಿಞ್ಞಸ್ಸ ಸತೋತಿ ಪಞ್ಚಾಭಿಞ್ಞಸ್ಸ ಸಮಾನಸ್ಸ ಸಾಗತಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ।
326. Surāpānavaggassa paṭhame bhaddā vati etthāti bhaddavatikāti ca, bhaddā vati bhaddavati, sā ettha atthīti bhaddavatikāti ca atthaṃ dassento āha ‘‘so’’tiādi. Soti gāmo labhīti sambandho. Pathaṃ gacchantīti pathāvinoti kate addhikāyevāti āha ‘‘addhikā’’ti. Addhaṃ gacchantīti addhikā. ‘‘Pathikā’’tipi pāṭho, ayamevattho. ‘‘Tejasā teja’’ntipadāni sambandhāpekkhāni ca honti , padānaṃ samānattā sambandho ca samānoti maññituṃ sakkuṇeyyā ca honti, tasmā tesaṃ sambandhañca tassa asamānatañca dassetuṃ vuttaṃ ‘‘attano tejasā nāgassa teja’’nti. ‘‘Ānubhāvenā’’tiiminā pana tejasaddassa atthaṃ dasseti. Kapotassa pādo kapoto upacārena, tassa eso kāpoto, vaṇṇo. Kāpoto viya vaṇṇo assāti kāpotikāti dassento āha ‘‘kapotapādasamavaṇṇarattobhāsā’’ti. Pasannasaddassa pasādasaddhādayo nivattetuṃ ‘‘surāmaṇḍassetaṃ adhivacana’’nti vuttaṃ. Pañcābhiññassa satoti pañcābhiññassa samānassa sāgatassāti yojanā.
೩೨೮. ‘‘ಮಧುಕಪುಪ್ಫಾದೀನಂ ರಸೇನ ಕತೋ’’ತಿಇಮಿನಾ ಪುಪ್ಫಾನಂ ರಸೇನ ಕತೋ ಆಸವೋ ಪುಪ್ಫಾಸವೋತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಏಸ ನಯೋ ‘‘ಫಲಾಸವೋ’’ತಿಆದೀಸುಪಿ। ಸುರಾಮೇರಯಾನಂ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಸುರಾ ನಾಮಾ’’ತಿಆದಿ। ಪಿಟ್ಠಕಿಣ್ಣಪಕ್ಖಿತ್ತಾತಿ ಪಿಟ್ಠೇನ ಚ ಕಿಣ್ಣೇನ ಚ ಪಕ್ಖಿತ್ತಾ ಕತಾ ವಾರುಣೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಕಿಣ್ಣಾತಿ ಚ ಸುರಾಯ ಬೀಜಂ। ತಞ್ಹಿ ಕಿರನ್ತಿ ನಾನಾಸಮ್ಭಾರಾನಿ ಮಿಸ್ಸೀಭವನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಕಿಣ್ಣಾತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ತಸ್ಸಾಯೇವ ಮಣ್ಡೇತಿ ಯೋಜನಾ। ಸುರನಾಮಕೇನ ಏಕೇನ ವನಚರಕೇನ ಕತಾತಿ ಸುರಾ। ಮದಂ ಜನೇತೀತಿ ಮೇರಯಂ।
328. ‘‘Madhukapupphādīnaṃ rasena kato’’tiiminā pupphānaṃ rasena kato āsavo pupphāsavoti vacanatthaṃ dasseti. Esa nayo ‘‘phalāsavo’’tiādīsupi. Surāmerayānaṃ visesaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘surā nāmā’’tiādi. Piṭṭhakiṇṇapakkhittāti piṭṭhena ca kiṇṇena ca pakkhittā katā vāruṇīti sambandho. Kiṇṇāti ca surāya bījaṃ. Tañhi kiranti nānāsambhārāni missībhavanti etthāti kiṇṇāti vuccati. Tassāyeva maṇḍeti yojanā. Suranāmakena ekena vanacarakena katāti surā. Madaṃ janetīti merayaṃ.
೩೨೯. ಲೋಣಸೋವೀರಕನ್ತಿ ಏವಂನಾಮಕಂ ಪಾನಂ। ಸುತ್ತನ್ತಿಪಿ ಏವಮೇವ। ತಸ್ಮಿನ್ತಿ ಸೂಪಸಂಪಾಕೇ। ತೇಲಂ ಪನ ಪಚನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ನತ್ಥಿ ತಿಖಿಣಂ ಮಜ್ಜಂ ಏತ್ಥಾತಿ ಅತಿಖಿಣಮಜ್ಜಂ, ಅತಿಖಿಣಮಜ್ಜೇ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ತೇಲೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಂ ಪನಾತಿ ತೇಲಂ ಪನ। ತಿಖಿಣಂ ಮಜ್ಜಂ ಇಮಸ್ಸ ತೇಲಸ್ಸಾತಿ ತಿಖಿಣಮಜ್ಜಂ। ಯತ್ಥಾತಿ ತೇಲೇ। ಅರಿಟ್ಠೋತಿ ಏವಂನಾಮಕಂ ಭೇಸಜ್ಜಂ। ತನ್ತಿ ಅರಿಟ್ಠಂ, ‘‘ಸನ್ಧಾಯಾ’’ತಿಪದೇ ಅವುತ್ತಕಮ್ಮಂ। ಏತನ್ತಿ ‘‘ಅಮಜ್ಜಂ ಅರಿಟ್ಠ’’ನ್ತಿವಚನಂ, ‘‘ವುತ್ತ’’ನ್ತಿಪದೇ ವುತ್ತಕಮ್ಮನ್ತಿ। ಪಠಮಂ।
329.Loṇasovīrakanti evaṃnāmakaṃ pānaṃ. Suttantipi evameva. Tasminti sūpasaṃpāke. Telaṃ pana pacantīti sambandho. Natthi tikhiṇaṃ majjaṃ etthāti atikhiṇamajjaṃ, atikhiṇamajje tasmiṃyeva teleti attho. Yaṃ panāti telaṃ pana. Tikhiṇaṃ majjaṃ imassa telassāti tikhiṇamajjaṃ. Yatthāti tele. Ariṭṭhoti evaṃnāmakaṃ bhesajjaṃ. Tanti ariṭṭhaṃ, ‘‘sandhāyā’’tipade avuttakammaṃ. Etanti ‘‘amajjaṃ ariṭṭha’’ntivacanaṃ, ‘‘vutta’’ntipade vuttakammanti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೬. ಸುರಾಪಾನವಗ್ಗೋ • 6. Surāpānavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೧. ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Surāpānasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೧. ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Surāpānasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೧. ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Surāpānasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೧. ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Surāpānasikkhāpadavaṇṇanā
