| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मिलिन्दपञ्हपाळि • Milindapañhapāḷi |
८. सूरियङ्गपञ्हो
8. Sūriyaṅgapañho
८. ‘‘भन्ते नागसेन, ‘सूरियस्स 1 सत्त अङ्गानि गहेतब्बानी’ति यं वदेसि, कतमानि तानि सत्त अङ्गानि गहेतब्बानी’’ति? ‘‘यथा, महाराज, सूरियो सब्बं उदकं परिसोसेति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन सब्बकिलेसा अनवसेसं परिसोसेतब्बा। इदं, महाराज, सूरियस्स पठमं अङ्गं गहेतब्बं।
8. ‘‘Bhante nāgasena, ‘sūriyassa 2 satta aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni satta aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, sūriyo sabbaṃ udakaṃ parisoseti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sabbakilesā anavasesaṃ parisosetabbā. Idaṃ, mahārāja, sūriyassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, सूरियो तमन्धकारं विधमति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन सब्बं रागतमं दोसतमं मोहतमं मानतमं दिट्ठितमं किलेसतमं सब्बं दुच्चरिततमं विधमयितब्बं। इदं, महाराज, सूरियस्स दुतियं अङ्गं गहेतब्बं।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sūriyo tamandhakāraṃ vidhamati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sabbaṃ rāgatamaṃ dosatamaṃ mohatamaṃ mānatamaṃ diṭṭhitamaṃ kilesatamaṃ sabbaṃ duccaritatamaṃ vidhamayitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, sūriyassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, सूरियो अभिक्खणं चरति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन अभिक्खणं योनिसो मनसिकारो कातब्बो। इदं, महाराज, सूरियस्स ततियं अङ्गं गहेतब्बं।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sūriyo abhikkhaṇaṃ carati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena abhikkhaṇaṃ yoniso manasikāro kātabbo. Idaṃ, mahārāja, sūriyassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, सूरियो रंसिमाली, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन आरम्मणमालिना भवितब्बं। इदं, महाराज, सूरियस्स चतुत्थं अङ्गं गहेतब्बं।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sūriyo raṃsimālī, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ārammaṇamālinā bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, sūriyassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, सूरियो महाजनकायं सन्तापेन्तो चरति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन आचारसीलगुणवत्तप्पटिपत्तिया झानविमोक्खसमाधिसमापत्तिइन्द्रियबलबोज्झङ्गसतिपट्ठानसम्मप्पधानइद्धिपादेहि सदेवको लोको सन्तापयितब्बो। इदं, महाराज, सूरियस्स पञ्चमं अङ्गं गहेतब्बं।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sūriyo mahājanakāyaṃ santāpento carati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ācārasīlaguṇavattappaṭipattiyā jhānavimokkhasamādhisamāpattiindriyabalabojjhaṅgasatipaṭṭhānasammappadhānaiddhipādehi sadevako loko santāpayitabbo. Idaṃ, mahārāja, sūriyassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, सूरियो राहुभया भीतो चरति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन दुच्चरितदुग्गतिविसमकन्तारविपाकविनिपातकिलेसजालजटिते दिट्ठिसङ्घाटपटिमुक्के कुपथपक्खन्दे कुम्मग्गपटिपन्ने 3 सत्ते दिस्वा महता संवेगभयेन मानसं संवेजेतब्बं। इदं, महाराज, सूरियस्स छट्ठं अङ्गं गहेतब्बं।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sūriyo rāhubhayā bhīto carati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena duccaritaduggativisamakantāravipākavinipātakilesajālajaṭite diṭṭhisaṅghāṭapaṭimukke kupathapakkhande kummaggapaṭipanne 4 satte disvā mahatā saṃvegabhayena mānasaṃ saṃvejetabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, sūriyassa chaṭṭhaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, सूरियो कल्याणपापके दस्सेति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन इन्द्रियबलबोज्झङ्गसतिपट्ठानसम्मप्पधानइद्धिपादलोकियलोकुत्तरधम्मा दस्सेतब्बा। इदं, महाराज, सूरियस्स सत्तमं अङ्गं गहेतब्बं। भासितम्पेतं, महाराज, थेरेन वङ्गीसेन –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sūriyo kalyāṇapāpake dasseti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena indriyabalabojjhaṅgasatipaṭṭhānasammappadhānaiddhipādalokiyalokuttaradhammā dassetabbā. Idaṃ, mahārāja, sūriyassa sattamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena vaṅgīsena –
‘‘‘यथापि सूरियो उदयन्तो, रूपं दस्सेति पाणिनं।
‘‘‘Yathāpi sūriyo udayanto, rūpaṃ dasseti pāṇinaṃ;
सुचिञ्च असुचिञ्चापि, कल्याणञ्चापि पापकं॥
Suciñca asuciñcāpi, kalyāṇañcāpi pāpakaṃ.
‘‘‘तथा भिक्खु धम्मधरो, अविज्जापिहितं जनं।
‘‘‘Tathā bhikkhu dhammadharo, avijjāpihitaṃ janaṃ;
पथं दस्सेति विविधं, आदिच्चोवुदयं यथा’’’ति॥
Pathaṃ dasseti vividhaṃ, ādiccovudayaṃ yathā’’’ti.
सूरियङ्गपञ्हो अट्ठमो।
Sūriyaṅgapañho aṭṭhamo.
Footnotes:
