Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੧੦. ਸੂਰਿਯਸੁਤ੍ਤਂ
10. Sūriyasuttaṃ
੯੧. ਸਾવਤ੍ਥਿਨਿਦਾਨਂ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸੂਰਿਯੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਰਾਹੁਨਾ ਅਸੁਰਿਨ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੂਰਿਯੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਮਾਨੋ ਤਾਯਂ વੇਲਾਯਂ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –
91. Sāvatthinidānaṃ. Tena kho pana samayena sūriyo devaputto rāhunā asurindena gahito hoti. Atha kho sūriyo devaputto bhagavantaṃ anussaramāno tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ਨਮੋ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧ વੀਰਤ੍ਥੁ, વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋਸਿ ਸਬ੍ਬਧਿ।
‘‘Namo te buddha vīratthu, vippamuttosi sabbadhi;
ਸਮ੍ਬਾਧਪਟਿਪਨ੍ਨੋਸ੍ਮਿ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਸਰਣਂ ਭવਾ’’ਤਿ॥
Sambādhapaṭipannosmi, tassa me saraṇaṃ bhavā’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸੂਰਿਯਂ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਰਾਹੁਂ ਅਸੁਰਿਨ੍ਦਂ ਗਾਥਾਹਿ ਅਜ੍ਝਭਾਸਿ –
Atha kho bhagavā sūriyaṃ devaputtaṃ ārabbha rāhuṃ asurindaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –
‘‘ਤਥਾਗਤਂ ਅਰਹਨ੍ਤਂ, ਸੂਰਿਯੋ ਸਰਣਂ ਗਤੋ।
‘‘Tathāgataṃ arahantaṃ, sūriyo saraṇaṃ gato;
‘‘ਯੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਤਮਸਿ ਪਭਙ੍ਕਰੋ,
‘‘Yo andhakāre tamasi pabhaṅkaro,
વੇਰੋਚਨੋ ਮਣ੍ਡਲੀ ਉਗ੍ਗਤੇਜੋ।
Verocano maṇḍalī uggatejo;
ਮਾ ਰਾਹੁ ਗਿਲੀ ਚਰਮਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ,
Mā rāhu gilī caramantalikkhe,
ਪਜਂ ਮਮਂ ਰਾਹੁ ਪਮੁਞ੍ਚ ਸੂਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ॥
Pajaṃ mamaṃ rāhu pamuñca sūriya’’nti.
ਅਥ ਖੋ ਰਾਹੁ ਅਸੁਰਿਨ੍ਦੋ ਸੂਰਿਯਂ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਤਰਮਾਨਰੂਪੋ ਯੇਨ વੇਪਚਿਤ੍ਤਿ ਅਸੁਰਿਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸਂવਿਗ੍ਗੋ ਲੋਮਹਟ੍ਠਜਾਤੋ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਂ ਖੋ ਰਾਹੁਂ ਅਸੁਰਿਨ੍ਦਂ વੇਪਚਿਤ੍ਤਿ ਅਸੁਰਿਨ੍ਦੋ ਗਾਥਾਯ ਅਜ੍ਝਭਾਸਿ –
Atha kho rāhu asurindo sūriyaṃ devaputtaṃ muñcitvā taramānarūpo yena vepacitti asurindo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā saṃviggo lomahaṭṭhajāto ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho rāhuṃ asurindaṃ vepacitti asurindo gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਸਨ੍ਤਰਮਾਨੋવ, ਰਾਹੁ ਸੂਰਿਯਂ ਪਮੁਞ੍ਚਸਿ।
‘‘Kiṃ nu santaramānova, rāhu sūriyaṃ pamuñcasi;
ਸਂવਿਗ੍ਗਰੂਪੋ ਆਗਮ੍ਮ, ਕਿਂ ਨੁ ਭੀਤੋવ ਤਿਟ੍ਠਸੀ’’ਤਿ॥
Saṃviggarūpo āgamma, kiṃ nu bhītova tiṭṭhasī’’ti.
‘‘ਸਤ੍ਤਧਾ ਮੇ ਫਲੇ ਮੁਦ੍ਧਾ, ਜੀવਨ੍ਤੋ ਨ ਸੁਖਂ ਲਭੇ।
‘‘Sattadhā me phale muddhā, jīvanto na sukhaṃ labhe;
ਬੁਦ੍ਧਗਾਥਾਭਿਗੀਤੋਮ੍ਹਿ, ਨੋ ਚੇ ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯ ਸੂਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ॥
Buddhagāthābhigītomhi, no ce muñceyya sūriya’’nti.
ਪਠਮੋ વਗ੍ਗੋ।
Paṭhamo vaggo.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਦ੍વੇ ਕਸ੍ਸਪਾ ਚ ਮਾਘੋ ਚ, ਮਾਗਧੋ ਦਾਮਲਿ ਕਾਮਦੋ।
Dve kassapā ca māgho ca, māgadho dāmali kāmado;
ਪਞ੍ਚਾਲਚਣ੍ਡੋ ਤਾਯਨੋ, ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯੇਨ ਤੇ ਦਸਾਤਿ॥
Pañcālacaṇḍo tāyano, candimasūriyena te dasāti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਸੂਰਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Sūriyasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧੦. ਸੂਰਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Sūriyasuttavaṇṇanā