| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੧੦. ਸੂਰਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Sūriyasuttavaṇṇanā
੯੧. ਦਸਮੇ ਸੂਰਿਯੋਤਿ ਸੂਰਿਯવਿਮਾਨવਾਸੀ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ। ਅਨ੍ਧਕਾਰੇਤਿ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿવਾਰਣੇਨ ਅਨ੍ਧਭਾવਕਰਣੇ। વਿਰੋਚਤੀਤਿ વੇਰੋਚਨੋ। ਮਣ੍ਡਲੀਤਿ ਮਣ੍ਡਲਸਣ੍ਠਾਨੋ। ਮਾ, ਰਾਹੁ, ਗਿਲੀ ਚਰਮਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇਤਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਚਰਂ ਸੂਰਿਯਂ, ਰਾਹੁ, ਮਾ ਗਿਲੀਤਿ વਦਤਿ। ਕਿਂ ਪਨੇਸ ਤਂ ਗਿਲਤੀਤਿ ? ਆਮ, ਗਿਲਤਿ। ਰਾਹੁਸ੍ਸ ਹਿ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਮਹਾ, ਉਚ੍ਚਤ੍ਤਨੇਨ ਅਟ੍ਠਯੋਜਨਸਤਾਧਿਕਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਬਾਹਨ੍ਤਰਮਸ੍ਸ ਦ੍વਾਦਸਯੋਜਨਸਤਾਨਿ, ਬਹਲਤ੍ਤੇਨ ਛ ਯੋਜਨਸਤਾਨਿ, ਸੀਸਂ ਨવ ਯੋਜਨਸਤਂ, ਨਲਾਟਂ ਤਿਯੋਜਨਸਤਂ, ਭਮੁਕਨ੍ਤਰਂ ਪਣ੍ਣਾਸਯੋਜਨਂ, ਮੁਖਂ ਦ੍વਿਯੋਜਨਸਤਂ, ਘਾਨਂ ਤਿਯੋਜਨਸਤਂ, ਮੁਖਾਧਾਨਂ ਤਿਯੋਜਨਸਤਗਮ੍ਭੀਰਂ ਹਤ੍ਥਤਲਪਾਦਤਲਾਨਿ ਪੁਥੁਲਤੋ ਦ੍વਿਯੋਜਨਸਤਾਨਿ । ਅਙ੍ਗੁਲਿਪਬ੍ਬਾਨਿ ਪਣ੍ਣਾਸ ਯੋਜਨਾਨਿ। ਸੋ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯੇ વਿਰੋਚਮਾਨੇ ਦਿਸ੍વਾ ਇਸ੍ਸਾਪਕਤੋ ਤੇਸਂ ਗਮਨવੀਥਿਂ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਮੁਖਂ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ। ਚਨ੍ਦવਿਮਾਨਂ ਸੂਰਿਯવਿਮਾਨਂ વਾ ਤਿਯੋਜਨਸਤਿਕੇ ਮਹਾਨਰਕੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ વਿਯ ਹੋਤਿ। વਿਮਾਨੇ ਅਧਿવਤ੍ਥਾ ਦੇવਤਾ ਮਰਣਭਯਤਜ੍ਜਿਤਾ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇવ વਿਰવਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਪਨ વਿਮਾਨਂ ਕਦਾਚਿ ਹਤ੍ਥੇਨ ਛਾਦੇਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਹਨੁਕਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਜਿવ੍ਹਾਯ ਪਰਿਮਜ੍ਜਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਅવਗਣ੍ਡਕਾਰਕਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ વਿਯ ਕਪੋਲਨ੍ਤਰੇ ਠਪੇਤਿ। વੇਗਂ ਪਨ વਾਰੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਸਚੇ વਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਗਣ੍ਡਕਂ ਕਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਮਤ੍ਥਕਂ ਤਸ੍ਸ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਨਿਕ੍ਖਮੇਯ੍ਯ, ਆਕਡ੍ਢਿਤ੍વਾ વਾ ਨਂ ਓਨਮੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਮਾ વਿਮਾਨੇਨ ਸਹੇવ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਪਜਂ ਮਮਨ੍ਤਿ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਕਿਰ ਦ੍વੇਪਿ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਾ ਮਹਾਸਮਯਸੁਤ੍ਤਕਥਨਦਿવਸੇ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਪਤ੍ਤਾ। ਤੇਨ ਭਗવਾ ‘‘ਪਜਂ ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਮਮ ਏਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦਸਮਂ।
91. Dasame sūriyoti sūriyavimānavāsī devaputto. Andhakāreti cakkhuviññāṇuppattinivāraṇena andhabhāvakaraṇe. Virocatīti verocano. Maṇḍalīti maṇḍalasaṇṭhāno. Mā, rāhu, gilī caramantalikkheti antalikkhe caraṃ sūriyaṃ, rāhu, mā gilīti vadati. Kiṃ panesa taṃ gilatīti ? Āma, gilati. Rāhussa hi attabhāvo mahā, uccattanena aṭṭhayojanasatādhikāni cattāri yojanasahassāni, bāhantaramassa dvādasayojanasatāni, bahalattena cha yojanasatāni, sīsaṃ nava yojanasataṃ, nalāṭaṃ tiyojanasataṃ, bhamukantaraṃ paṇṇāsayojanaṃ, mukhaṃ dviyojanasataṃ, ghānaṃ tiyojanasataṃ, mukhādhānaṃ tiyojanasatagambhīraṃ hatthatalapādatalāni puthulato dviyojanasatāni . Aṅgulipabbāni paṇṇāsa yojanāni. So candimasūriye virocamāne disvā issāpakato tesaṃ gamanavīthiṃ otaritvā mukhaṃ vivaritvā tiṭṭhati. Candavimānaṃ sūriyavimānaṃ vā tiyojanasatike mahānarake pakkhittaṃ viya hoti. Vimāne adhivatthā devatā maraṇabhayatajjitā ekappahāreneva viravanti. So pana vimānaṃ kadāci hatthena chādeti, kadāci hanukassa heṭṭhā pakkhipati, kadāci jivhāya parimajjati, kadāci avagaṇḍakārakaṃ bhuñjanto viya kapolantare ṭhapeti. Vegaṃ pana vāretuṃ na sakkoti. Sace vāressāmīti gaṇḍakaṃ katvā tiṭṭheyya, matthakaṃ tassa bhinditvā nikkhameyya, ākaḍḍhitvā vā naṃ onameyya. Tasmā vimānena saheva gacchati. Pajaṃ mamanti candimasūriyā kira dvepi devaputtā mahāsamayasuttakathanadivase sotāpattiphalaṃ pattā. Tena bhagavā ‘‘pajaṃ mama’’nti āha, putto mama esoti attho. Dasamaṃ.
ਪਠਮੋ વਗ੍ਗੋ।
Paṭhamo vaggo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧੦. ਸੂਰਿਯਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Sūriyasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧੦. ਸੂਰਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Sūriyasuttavaṇṇanā
