Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातकपाळि • Jātakapāḷi

    ४८९. सुरुचिजातकं (६)

    489. Surucijātakaṃ (6)

    १०२.

    102.

    महेसी सुरुचिनो 1 भरिया, आनीता पठमं अहं।

    Mahesī surucino 2 bhariyā, ānītā paṭhamaṃ ahaṃ;

    दस वस्ससहस्सानि, यं मं सुरुचिमानयि॥

    Dasa vassasahassāni, yaṃ maṃ surucimānayi.

    १०३.

    103.

    साहं ब्राह्मण राजानं, वेदेहं मिथिलग्गहं।

    Sāhaṃ brāhmaṇa rājānaṃ, vedehaṃ mithilaggahaṃ;

    नाभिजानामि कायेन, वाचाय उद चेतसा।

    Nābhijānāmi kāyena, vācāya uda cetasā;

    सुरुचिं अतिमञ्‍ञित्थ 3, आवि 4 वा यदि वा रहो॥

    Suruciṃ atimaññittha 5, āvi 6 vā yadi vā raho.

    १०४.

    104.

    एतेन सच्‍चवज्‍जेन, पुत्तो उप्पज्‍जतं इसे।

    Etena saccavajjena, putto uppajjataṃ ise;

    मुसा मे भणमानाय, मुद्धा फलतु सत्तधा॥

    Musā me bhaṇamānāya, muddhā phalatu sattadhā.

    १०५.

    105.

    भत्तु मम सस्सु माता, पिता चापि च सस्सुरो।

    Bhattu mama sassu mātā, pitā cāpi ca sassuro;

    ते मं ब्रह्मे विनेतारो, याव अट्ठंसु जीवितं॥

    Te maṃ brahme vinetāro, yāva aṭṭhaṃsu jīvitaṃ.

    १०६.

    106.

    साहं अहिंसारतिनी, कामसा 7 धम्मचारिनी 8

    Sāhaṃ ahiṃsāratinī, kāmasā 9 dhammacārinī 10;

    सक्‍कच्‍चं ते उपट्ठासिं, रत्तिन्दिवमतन्दिता॥

    Sakkaccaṃ te upaṭṭhāsiṃ, rattindivamatanditā.

    १०७.

    107.

    एतेन सच्‍चवज्‍जेन, पुत्तो उप्पज्‍जतं इसे।

    Etena saccavajjena, putto uppajjataṃ ise;

    मुसा मे भणमानाय, मुद्धा फलतु सत्तधा॥

    Musā me bhaṇamānāya, muddhā phalatu sattadhā.

    १०८.

    108.

    सोळसित्थिसहस्सानि, सहभरियानि ब्राह्मण।

    Soḷasitthisahassāni, sahabhariyāni brāhmaṇa;

    तासु इस्सा वा कोधो वा, नाहु मय्हं कुदाचनं॥

    Tāsu issā vā kodho vā, nāhu mayhaṃ kudācanaṃ.

    १०९.

    109.

    हितेन तासं नन्दामि, न च मे काचि अप्पिया।

    Hitena tāsaṃ nandāmi, na ca me kāci appiyā;

    अत्तानंवानुकम्पामि, सदा सब्बा सपत्तियो॥

    Attānaṃvānukampāmi, sadā sabbā sapattiyo.

    ११०.

    110.

    एतेन सच्‍चवज्‍जेन, पुत्तो उप्पज्‍जतं इसे।

    Etena saccavajjena, putto uppajjataṃ ise;

    मुसा मे भणमानाय, मुद्धा फलतु सत्तधा॥

    Musā me bhaṇamānāya, muddhā phalatu sattadhā.

    १११.

    111.

    दासे कम्मकरे पेस्से 11, ये चञ्‍ञे अनुजीविनो।

    Dāse kammakare pesse 12, ye caññe anujīvino;

    पेसेमि 13 सहधम्मेन, सदा पमुदितिन्द्रिया॥

    Pesemi 14 sahadhammena, sadā pamuditindriyā.

    ११२.

    112.

    एतेन सच्‍चवज्‍जेन, पुत्तो उप्पज्‍जतं इसे।

    Etena saccavajjena, putto uppajjataṃ ise;

    मुसा मे भणमानाय, मुद्धा फलतु सत्तधा॥

    Musā me bhaṇamānāya, muddhā phalatu sattadhā.

    ११३.

    113.

    समणे ब्राह्मणे चापि, अञ्‍ञे चापि वनिब्बके।

    Samaṇe brāhmaṇe cāpi, aññe cāpi vanibbake;

    तप्पेमि अन्‍नपानेन, सदा पयतपाणिनी॥

    Tappemi annapānena, sadā payatapāṇinī.

    ११४.

    114.

    एतेन सच्‍चवज्‍जेन, पुत्तो उप्पज्‍जतं इसे।

    Etena saccavajjena, putto uppajjataṃ ise;

    मुसा मे भणमानाय, मुद्धा फलतु सत्तधा॥

    Musā me bhaṇamānāya, muddhā phalatu sattadhā.

    ११५.

    115.

    चातुद्दसिं पञ्‍चद्दसिं 15, या च पक्खस्स अट्ठमी 16

    Cātuddasiṃ pañcaddasiṃ 17, yā ca pakkhassa aṭṭhamī 18;

    पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं 19

    Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāgataṃ 20;

    उपोसथं उपवसामि 21, सदा सीलेसु संवुता॥

    Uposathaṃ upavasāmi 22, sadā sīlesu saṃvutā.

    ११६.

    116.

    एतेन सच्‍चवज्‍जेन, पुत्तो उप्पज्‍जतं इसे।

    Etena saccavajjena, putto uppajjataṃ ise;

    मुसा मे भणमानाय, मुद्धा फलतु सत्तधा॥

    Musā me bhaṇamānāya, muddhā phalatu sattadhā.

    ११७.

    117.

    सब्बेव ते धम्मगुणा, राजपुत्ति यसस्सिनि।

    Sabbeva te dhammaguṇā, rājaputti yasassini;

    संविज्‍जन्ति तयि भद्दे, ये त्वं कित्तेसि अत्तनि॥

    Saṃvijjanti tayi bhadde, ye tvaṃ kittesi attani.

    ११८.

    118.

    खत्तियो जातिसम्पन्‍नो, अभिजातो यसस्सिमा।

    Khattiyo jātisampanno, abhijāto yasassimā;

    धम्मराजा विदेहानं, पुत्तो उप्पज्‍जते तव 23

    Dhammarājā videhānaṃ, putto uppajjate tava 24.

    ११९.

    119.

    दुम्मी 25 रजोजल्‍लधरो, अघे वेहायसं ठितो।

    Dummī 26 rajojalladharo, aghe vehāyasaṃ ṭhito;

    मनुञ्‍ञं भाससे वाचं, यं मय्हं हदयङ्गमं॥

    Manuññaṃ bhāsase vācaṃ, yaṃ mayhaṃ hadayaṅgamaṃ.

    १२०.

    120.

    देवतानुसि सग्गम्हा, इसि वासि 27 महिद्धिको।

    Devatānusi saggamhā, isi vāsi 28 mahiddhiko;

    को वासि त्वं अनुप्पत्तो, अत्तानं मे पवेदय॥

    Ko vāsi tvaṃ anuppatto, attānaṃ me pavedaya.

    १२१.

    121.

    यं देवसङ्घा वन्दन्ति, सुधम्मायं समागता।

    Yaṃ devasaṅghā vandanti, sudhammāyaṃ samāgatā;

    सोहं सक्‍को सहस्सक्खो, आगतोस्मि तवन्तिके॥

    Sohaṃ sakko sahassakkho, āgatosmi tavantike.

    १२२.

    122.

    इत्थियो 29 जीवलोकस्मिं, या होति 30 समचारिनी 31

    Itthiyo 32 jīvalokasmiṃ, yā hoti 33 samacārinī 34;

    मेधाविनी सीलवती, सस्सुदेवा पतिब्बता॥

    Medhāvinī sīlavatī, sassudevā patibbatā.

    १२३.

    123.

    तादिसाय सुमेधाय, सुचिकम्माय नारिया।

    Tādisāya sumedhāya, sucikammāya nāriyā;

    देवा दस्सनमायन्ति, मानुसिया अमानुसा॥

    Devā dassanamāyanti, mānusiyā amānusā.

    १२४.

    124.

    त्वञ्‍च भद्दे सुचिण्णेन, पुब्बे सुचरितेन च।

    Tvañca bhadde suciṇṇena, pubbe sucaritena ca;

    इध राजकुले जाता, सब्बकामसमिद्धिनी॥

    Idha rājakule jātā, sabbakāmasamiddhinī.

    १२५.

    125.

    अयञ्‍च ते राजपुत्ति, उभयत्थ कटग्गहो।

    Ayañca te rājaputti, ubhayattha kaṭaggaho;

    देवलोकूपपत्ती च, कित्ती च इध जीविते॥

    Devalokūpapattī ca, kittī ca idha jīvite.

    १२६.

    126.

    चिरं सुमेधे सुखिनी, धम्ममत्तनि पालय।

    Ciraṃ sumedhe sukhinī, dhammamattani pālaya;

    एसाहं तिदिवं यामि, पियं मे तव दस्सनन्ति॥

    Esāhaṃ tidivaṃ yāmi, piyaṃ me tava dassananti.

    सुरुचिजातकं छट्ठं।

    Surucijātakaṃ chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. रुचिनो (सी॰ स्या॰ पी॰)
    2. rucino (sī. syā. pī.)
    3. अतिमञ्‍ञित्थो (सी॰ पी॰), अतिमञ्‍ञिता (?)
    4. आविं (सी॰ पी॰)
    5. atimaññittho (sī. pī.), atimaññitā (?)
    6. āviṃ (sī. pī.)
    7. कामसो (सी॰)
    8. धम्मचारिणी (सी॰)
    9. kāmaso (sī.)
    10. dhammacāriṇī (sī.)
    11. पोसे (स्या॰ क॰)
    12. pose (syā. ka.)
    13. पोसेमि (सी॰ स्या॰ पी॰)
    14. posemi (sī. syā. pī.)
    15. पन्‍नरसिं (सी॰ पी॰)
    16. अट्ठमिं (सी॰ पी॰)
    17. pannarasiṃ (sī. pī.)
    18. aṭṭhamiṃ (sī. pī.)
    19. अट्ठङ्गसुसमाहितं (सब्बत्थ) वि॰ व॰ १२९ पाळिया अट्ठकथा पस्सितब्बा
    20. aṭṭhaṅgasusamāhitaṃ (sabbattha) vi. va. 129 pāḷiyā aṭṭhakathā passitabbā
    21. उपवसिं (क॰)
    22. upavasiṃ (ka.)
    23. तवं (सी॰ पी॰)
    24. tavaṃ (sī. pī.)
    25. रुम्मी (सी॰ पी॰)
    26. rummī (sī. pī.)
    27. चापि (क॰)
    28. cāpi (ka.)
    29. इत्थिया (पी॰)
    30. होन्ति (सी॰ स्या॰)
    31. समचारिणी (सी॰)
    32. itthiyā (pī.)
    33. honti (sī. syā.)
    34. samacāriṇī (sī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā / [४८९] ६. सुरुचिजातकवण्णना • [489] 6. Surucijātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact