| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗ-ಅತ್ಥಯೋಜನಾ
6. Surusuruvagga-atthayojanā
೬೨೭. ‘‘ಸುರುಸುರೂ’’ತಿ ಏವಂ ಸದ್ದನ್ತಿ ‘‘ಸುರುಸುರೂ’’ತಿ ಏವಂ ಅನುಕರಣರವಂ। ದವನಂ ಕೀಳನನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ವಚನತ್ಥೇನ ಪರಿಹಾಸೋ ದವೋ ನಾಮಾತಿ ಆಹ ‘‘ದವೋತಿ ಪರಿಹಾಸವಚನ’’ನ್ತಿ। ತನ್ತಿ ಸೋ ದವೋ। ಲಿಙ್ಗವಿಪಲ್ಲಾಸೋ ಹೇಸ। ನ ಕಾತಬ್ಬಂ ನ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸಿಲಕಬುದ್ಧೋತಿ ಸಿಲಾಯ ಕತೋ, ಸಿಲೇನ ನಿಯುತ್ತೋ ವಾ ಬುದ್ಧೋ। ಅಪಟಿಬುದ್ಧೋತಿ ಅಪಟಿವಿದ್ಧೋ ಬುದ್ಧೋ, ಪರಿಹಾಸವಚನಮೇತಂ। ಗೋಧಮ್ಮೋತಿ ಗುನ್ನಂ ಧಮ್ಮೋ। ಅಜಧಮ್ಮೋತಿ ಅಜಾನಂ ಧಮ್ಮೋ। ಮಿಗಸಙ್ಘೋತಿ ಮಿಗಾನಂ ಸಙ್ಘೋ। ಪಸುಸಙ್ಘೋತಿ ಪಸೂನಂ ಸಙ್ಘೋ।
627.‘‘Surusurū’’ti evaṃ saddanti ‘‘surusurū’’ti evaṃ anukaraṇaravaṃ. Davanaṃ kīḷananti iminā vacanatthena parihāso davo nāmāti āha ‘‘davoti parihāsavacana’’nti. Tanti so davo. Liṅgavipallāso hesa. Na kātabbaṃ na kātabboti sambandho. Silakabuddhoti silāya kato, silena niyutto vā buddho. Apaṭibuddhoti apaṭividdho buddho, parihāsavacanametaṃ. Godhammoti gunnaṃ dhammo. Ajadhammoti ajānaṃ dhammo. Migasaṅghoti migānaṃ saṅgho. Pasusaṅghoti pasūnaṃ saṅgho.
೬೨೮. ‘‘ಭುಞ್ಜನ್ತೇನಾ’’ತಿ ಪದಂ ‘‘ನಿಲ್ಲೇಹಿತು’’ನ್ತಿ ಪದೇ ಭಾವಕತ್ತಾ।
628. ‘‘Bhuñjantenā’’ti padaṃ ‘‘nillehitu’’nti pade bhāvakattā.
೬೩೧. ಏವಂನಾಮಕೇತಿ ‘‘ಕೋಕನುದ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ನಾಮಂ ಅಸ್ಸ ಪಾಸಾದಸ್ಸಾತಿ ಏವಂನಾಮಕೋ, ಪಾಸಾದೋ, ತಸ್ಮಿಂ। ‘‘ಪದುಮಸಣ್ಠಾನೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಾಸಾದಸ್ಸ ಸದಿಸೂಪಚಾರೇನ ‘‘ಕೋಕನುದೋ’’ತಿ ನಾಮಲಭನಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ತೇನಾತಿ ಪದುಮಸಣ್ಠಾನತ್ತಾ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಪಾಸಾದಸ್ಸ। ಪುಗ್ಗಲಿಕಮ್ಪೀತಿ ಪರಪುಗ್ಗಲಸನ್ತಕಂ ಗಹೇತಬ್ಬಂ ‘‘ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಮ್ಪೀ’’ತಿ ಅತ್ತಪುಗ್ಗಲಸನ್ತಕಸ್ಸ ವಿಸುಂ ಗಯ್ಹಮಾನತ್ತಾ। ಸಙ್ಖಮ್ಪೀತಿ ಪಾನೀಯಸಙ್ಖಮ್ಪಿ। ಸರಾವಮ್ಪೀತಿ ಪಾನೀಯಸರಾವಮ್ಪಿ। ಥಾಲಕಮ್ಪೀತಿ ಪಾನೀಯಥಾಲಕಮ್ಪಿ।
631.Evaṃnāmaketi ‘‘kokanuda’’nti evaṃ nāmaṃ assa pāsādassāti evaṃnāmako, pāsādo, tasmiṃ. ‘‘Padumasaṇṭhāno’’ti iminā pāsādassa sadisūpacārena ‘‘kokanudo’’ti nāmalabhanaṃ dasseti. Tenāti padumasaṇṭhānattā. Assāti pāsādassa. Puggalikampīti parapuggalasantakaṃ gahetabbaṃ ‘‘attano santakampī’’ti attapuggalasantakassa visuṃ gayhamānattā. Saṅkhampīti pānīyasaṅkhampi. Sarāvampīti pānīyasarāvampi. Thālakampīti pānīyathālakampi.
೬೩೨. ‘‘ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ’’ತಿ ಸಾಮಞ್ಞತೋ ವುತ್ತವಚನಸ್ಸ ಕಮ್ಮಾಪಾದಾನಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಸಿತ್ಥಾನಿ ಉದಕತೋ’’ತಿ। ಭಿನ್ದಿತ್ವಾತಿ ಚುಣ್ಣವಿಚುಣ್ಣಾನಿ ಕತ್ವಾ। ಬಹೀತಿ ಅನ್ತರಘರತೋ ಬಹಿ।
632. ‘‘Uddharitvā’’ti sāmaññato vuttavacanassa kammāpādānāni dassetuṃ vuttaṃ ‘‘sitthāni udakato’’ti. Bhinditvāti cuṇṇavicuṇṇāni katvā. Bahīti antaragharato bahi.
೬೩೪. ಸೇತಚ್ಛತ್ತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಸೇತಸದ್ದೋ ಪಣ್ಡರಪರಿಯಾಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ಪಣ್ಡರಚ್ಛತ್ತ’’ನ್ತಿ। ವತ್ಥಪಲಿಗುಣ್ಠಿತನ್ತಿ ವತ್ಥೇಹಿ ಸಮನ್ತತೋ ವೇಠಿತಂ। ಸೇತಂ ಛತ್ತಂ ಸೇತಚ್ಛತ್ತಂ। ಕಿಳಞ್ಜೇಹಿ ಕತಂ ಛತ್ತಂ ಕಿಳಞ್ಜಚ್ಛತ್ತಂ। ಪಣ್ಣೇಹಿ ಕತಂ ಛತ್ತಂ ಪಣ್ಣಚ್ಛತ್ತಂ। ಮಣ್ಡಲೇನ ಬದ್ಧಂ ಮಣ್ಡಲಬದ್ಧಂ। ಸಲಾಕಾಹಿ ಬದ್ಧಂ ಸಲಾಕಬದ್ಧಂ। ತಾನೀತಿ ತೀಣಿ ಛತ್ತಾನಿ। ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ। ಯಮ್ಪಿ ಏಕಪಣ್ಣಚ್ಛತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಏತೇಸೂತಿ ತೀಸು ಛತ್ತೇಸು। ಅಸ್ಸಾತಿ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಗಹಟ್ಠಸ್ಸ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ವಾ। ಸೋತಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ಗಹಟ್ಠೋ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ವಾ। ಛತ್ತಪಾದುಕಾಯ ವಾತಿ ಛತ್ತದಣ್ಡನಿಕ್ಖೇಪನಾಯ ಪಾದುಕಾಯ ವಾ। ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ।
634.Setacchattanti ettha setasaddo paṇḍarapariyāyoti āha ‘‘paṇḍaracchatta’’nti. Vatthapaliguṇṭhitanti vatthehi samantato veṭhitaṃ. Setaṃ chattaṃ setacchattaṃ. Kiḷañjehi kataṃ chattaṃ kiḷañjacchattaṃ. Paṇṇehi kataṃ chattaṃ paṇṇacchattaṃ. Maṇḍalena baddhaṃ maṇḍalabaddhaṃ. Salākāhi baddhaṃ salākabaddhaṃ. Tānīti tīṇi chattāni. Hīti saccaṃ. Yampi ekapaṇṇacchattanti yojanā. Etesūti tīsu chattesu. Assāti yassa kassaci gahaṭṭhassa vā pabbajitassa vā. Soti yo koci gahaṭṭho vā pabbajito vā. Chattapādukāya vāti chattadaṇḍanikkhepanāya pādukāya vā. Etthāti imasmiṃ sikkhāpade.
೬೩೫. ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸಾತಿ ಪಮಾಣಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ। ‘‘ಚತುಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣೋ’’ತಿಇಮಿನಾ ಚತುಹತ್ಥತೋ ಊನಾತಿರೇಕೋ ದಣ್ಡೋ ನ ದಣ್ಡೋ ನಾಮಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ದಣ್ಡೋ ಪಾಣಿಮ್ಹಿ ಅಸ್ಸಾತಿ ವಚನತ್ಥಂ ಅತಿದಿಸನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ವುತ್ತನಯೇನೇವಾ’’ತಿ।
635.Majjhimassāti pamāṇamajjhimassa. ‘‘Catuhatthappamāṇo’’tiiminā catuhatthato ūnātireko daṇḍo na daṇḍo nāmāti dasseti. Daṇḍo pāṇimhi assāti vacanatthaṃ atidisanto āha ‘‘vuttanayenevā’’ti.
೬೩೬. ‘‘ಸತ್ಥಪಾಣಿಮ್ಹೀ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಅಸಿ ಏವ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅಸಿ’’ನ್ತಿ। ಅಸಿನ್ತಿ ಖಗ್ಗಂ।
636.‘‘Satthapāṇimhī’’ti ettha asi eva adhippetoti āha ‘‘asi’’nti. Asinti khaggaṃ.
೬೩೭. ‘‘ಆವುಧಂ ನಾಮ ಚಾಪೋ ಕೋದಣ್ಡೋ’’ತಿ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತವಚನಂ ಉಪಲಕ್ಖಣಮೇವಾತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಆವುಧಪಾಣಿಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿ। ಸಬ್ಬಾಪಿ ಧನುವಿಕತಿ ಆವುಧನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಯಥಾ ಅಸಿಂ ಸನ್ನಹಿತ್ವಾ ಠಿತೋ ಸತ್ಥಪಾಣೀತಿ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ, ಏವಂ ಧನುಂ ಕಣ್ಠೇ ಪಟಿಮುಕ್ಕೋ ಆವುಧಪಾಣೀತಿ ಆಹ ‘‘ಸಚೇ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ, ಇಮಿನಾ ಆವುಧೋ ಪಾಣಿನಾ ಗಹಿತೋಯೇವ ಆವುಧಪಾಣಿ ನಾಮಾತಿ ದಸ್ಸೇತೀತಿ। ಛಟ್ಠೋ ವಗ್ಗೋ।
637. ‘‘Āvudhaṃ nāma cāpo kodaṇḍo’’ti pāḷiyaṃ vuttavacanaṃ upalakkhaṇamevāti dassento āha ‘‘āvudhapāṇissāti etthā’’tiādi. Sabbāpi dhanuvikati āvudhanti veditabbāti yojanā. Yathā asiṃ sannahitvā ṭhito satthapāṇīti saṅkhyaṃ na gacchati, evaṃ dhanuṃ kaṇṭhe paṭimukko āvudhapāṇīti āha ‘‘sace panā’’tiādi, iminā āvudho pāṇinā gahitoyeva āvudhapāṇi nāmāti dassetīti. Chaṭṭho vaggo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗೋ • 6. Surusuruvaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā
