Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
6. Surusuruvaggavaṇṇanā
೬೨೭. ಸುರುಸುರುಕಾರಕನ್ತಿ ಸುರುಸುರೂತಿ ಏವಂ ಸದ್ದಂ ಕತ್ವಾ ಕತ್ವಾ। ದವೋತಿ ಪರಿಹಾಸವಚನಂ; ತಂ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪರಿಯಾಯೇನ ‘‘ಕಿಂ ಬುದ್ಧೋ , ಸಿಲಕಬುದ್ಧೋ, ಪಟಿಬುದ್ಧೋ; ಕಿಂ ಧಮ್ಮೋ, ಗೋಧಮ್ಮೋ, ಅಜಧಮ್ಮೋ; ಕಿಂ ಸಙ್ಘೋ, ಮಿಗಸಙ್ಘೋ, ಪಸುಸಙ್ಘೋ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ತೀಣಿ ರತನಾನಿ ಆರಬ್ಭ ನ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
627.Surusurukārakanti surusurūti evaṃ saddaṃ katvā katvā. Davoti parihāsavacanaṃ; taṃ yena kenaci pariyāyena ‘‘kiṃ buddho , silakabuddho, paṭibuddho; kiṃ dhammo, godhammo, ajadhammo; kiṃ saṅgho, migasaṅgho, pasusaṅgho’’tiādinā nayena tīṇi ratanāni ārabbha na kātabbanti attho.
೬೨೮. ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕನ್ತಿ ಹತ್ಥಂ ನಿಲ್ಲೇಹಿತ್ವಾ ನಿಲ್ಲೇಹಿತ್ವಾ। ಭುಞ್ಜನ್ತೇನ ಹಿ ಅಙ್ಗುಲಿಮತ್ತಮ್ಪಿ ನಿಲ್ಲೇಹಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಘನಯಾಗುಫಾಣಿತಪಾಯಾಸಾದಿಕೇ ಪನ ಅಙ್ಗುಲೀಹಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಙ್ಗುಲಿಯೋ ಮುಖೇ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಪತ್ತನಿಲ್ಲೇಹಕಓಟ್ಠನಿಲ್ಲೇಹಕೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ತಸ್ಮಾ ಏಕಙ್ಗುಲಿಯಾಪಿ ಪತ್ತೋ ನ ನಿಲ್ಲೇಹಿತಬ್ಬೋ, ಏಕಓಟ್ಠೋಪಿ ಜಿವ್ಹಾಯ ನ ನಿಲ್ಲೇಹಿತಬ್ಬೋ, ಓಟ್ಠಮಂಸೇಹಿ ಏವ ಪನ ಗಹೇತ್ವಾ ಅನ್ತೋ ಪವೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
628.Hatthanillehakanti hatthaṃ nillehitvā nillehitvā. Bhuñjantena hi aṅgulimattampi nillehituṃ na vaṭṭati. Ghanayāguphāṇitapāyāsādike pana aṅgulīhi gahetvā aṅguliyo mukhe pavesetvā bhuñjituṃ vaṭṭati. Pattanillehakaoṭṭhanillehakesupi eseva nayo. Tasmā ekaṅguliyāpi patto na nillehitabbo, ekaoṭṭhopi jivhāya na nillehitabbo, oṭṭhamaṃsehi eva pana gahetvā anto pavesetuṃ vaṭṭati.
೬೩೧. ಕೋಕನದೇತಿ ಏವಂನಾಮಕೇ। ಕೋಕನದನ್ತಿ ಪದುಮಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಸೋ ಚ ಪಾಸಾದೋ ಪದುಮಸಣ್ಠಾನೋ, ತೇನಸ್ಸ ಕೋಕನದೋತ್ವೇವ ನಾಮಂ ಅಕಂಸು। ನ ಸಾಮಿಸೇನ ಹತ್ಥೇನ ಪಾನೀಯಥಾಲಕನ್ತಿ ಏತಂ ಪಟಿಕ್ಕೂಲವಸೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘಿಕಮ್ಪಿ ಪುಗ್ಗಲಿಕಮ್ಪಿ ಗಿಹಿಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಸಙ್ಖಮ್ಪಿ ಸರಾವಮ್ಪಿ ಥಾಲಕಮ್ಪಿ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಮೇವ, ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ। ಸಚೇ ಪನ ಹತ್ಥಸ್ಸ ಏಕದೇಸೋ ಆಮಿಸಮಕ್ಖಿತೋ ನ ಹೋತಿ, ತೇನ ಪದೇಸೇನ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
631.Kokanadeti evaṃnāmake. Kokanadanti padumaṃ vuccati, so ca pāsādo padumasaṇṭhāno, tenassa kokanadotveva nāmaṃ akaṃsu. Na sāmisena hatthena pānīyathālakanti etaṃ paṭikkūlavasena paṭikkhittaṃ, tasmā saṅghikampi puggalikampi gihisantakampi attano santakampi saṅkhampi sarāvampi thālakampi na gahetabbameva, gaṇhantassa dukkaṭaṃ. Sace pana hatthassa ekadeso āmisamakkhito na hoti, tena padesena gahetuṃ vaṭṭati.
೬೩೨. ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಾತಿ ಸಿತ್ಥಾನಿ ಉದಕತೋ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ರಾಸಿಂ ಕತ್ವಾ ಉದಕಂ ಛಡ್ಡೇತಿ। ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ವಾತಿ ಸಿತ್ಥಾನಿ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಉದಕಗತಿಕಾನಿ ಕತ್ವಾ ಛಡ್ಡೇತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಹೇ ವಾತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ತೋ ನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇ ಛಡ್ಡೇತಿ। ನೀಹರಿತ್ವಾತಿ ಬಹಿ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಛಡ್ಡೇತಿ; ಏವಂ ಛಡ್ಡೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ।
632.Uddharitvā vāti sitthāni udakato uddharitvā ekasmiṃ ṭhāne rāsiṃ katvā udakaṃ chaḍḍeti. Bhinditvā vāti sitthāni bhinditvā udakagatikāni katvā chaḍḍeti. Paṭiggahe vāti paṭiggahena paṭicchanto naṃ paṭiggahe chaḍḍeti. Nīharitvāti bahi nīharitvā chaḍḍeti; evaṃ chaḍḍentassa anāpatti.
೬೩೪. ಸೇತಚ್ಛತ್ತನ್ತಿ ವತ್ಥಪಲಿಗುಣ್ಠಿತಂ ಪಣ್ಡರಚ್ಛತ್ತಂ। ಕಿಲಞ್ಜಚ್ಛತ್ತನ್ತಿ ವಿಲೀವಚ್ಛತ್ತಂ। ಪಣ್ಣಚ್ಛತ್ತನ್ತಿ ತಾಲಪಣ್ಣಾದೀಹಿ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಕತಂ। ಮಣ್ಡಲಬದ್ಧಂ ಸಲಾಕಬದ್ಧನ್ತಿ ಇದಂ ಪನ ತಿಣ್ಣಮ್ಪಿ ಛತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಜರದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ತಾನಿ ಹಿ ಮಣ್ಡಲಬದ್ಧಾನಿ ಚೇವ ಹೋನ್ತಿ ಸಲಾಕಬದ್ಧಾನಿ ಚ। ಯಮ್ಪಿ ತತ್ಥಜಾತಕದಣ್ಡಕೇನ ಕತಂ ಏಕಪಣ್ಣಚ್ಛತ್ತಂ ಹೋತಿ, ತಮ್ಪಿ ಛತ್ತಮೇವ। ಏತೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಛತ್ತಂ ಪಾಣಿಮ್ಹಿ ಅಸ್ಸಾತಿ ಛತ್ತಪಾಣಿ। ಸೋ ತಂ ಛತ್ತಂ ಧಾರಯಮಾನೋ ವಾ ಅಂಸೇ ವಾ ಕತ್ವಾ ಊರುಮ್ಹಿ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಯಾವ ಹತ್ಥೇನ ನ ಮುಚ್ಚತಿ, ತಾವಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ವುತ್ತನಯೇನ ದುಕ್ಕಟಂ। ಸಚೇ ಪನಸ್ಸ ಅಞ್ಞೋ ಛತ್ತಂ ಧಾರೇತಿ, ಛತ್ತಪಾದುಕಾಯ ವಾ ಠಿತಂ ಹೋತಿ, ಹತ್ಥತೋ ಅಪಗತಮತ್ತೇ ಛತ್ತಪಾಣಿ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಧಮ್ಮಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಪನೇತ್ಥ ಪದಸೋಧಮ್ಮೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
634.Setacchattanti vatthapaliguṇṭhitaṃ paṇḍaracchattaṃ. Kilañjacchattanti vilīvacchattaṃ. Paṇṇacchattanti tālapaṇṇādīhi yehi kehici kataṃ. Maṇḍalabaddhaṃ salākabaddhanti idaṃ pana tiṇṇampi chattānaṃ pañjaradassanatthaṃ vuttaṃ. Tāni hi maṇḍalabaddhāni ceva honti salākabaddhāni ca. Yampi tatthajātakadaṇḍakena kataṃ ekapaṇṇacchattaṃ hoti, tampi chattameva. Etesu yaṃkiñci chattaṃ pāṇimhi assāti chattapāṇi. So taṃ chattaṃ dhārayamāno vā aṃse vā katvā ūrumhi vā ṭhapetvā yāva hatthena na muccati, tāvassa dhammaṃ desetuṃ na vaṭṭati, desentassa vuttanayena dukkaṭaṃ. Sace panassa añño chattaṃ dhāreti, chattapādukāya vā ṭhitaṃ hoti, hatthato apagatamatte chattapāṇi nāma na hoti. Tassa dhammaṃ desetuṃ vaṭṭati. Dhammaparicchedo panettha padasodhamme vuttanayeneva veditabbo.
೬೩೫. ದಣ್ಡಪಾಣಿಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ದಣ್ಡೋ ನಾಮ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಚತುಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣೋ ದಣ್ಡಪಾಣಿಭಾವೋ ಪನಸ್ಸ ಛತ್ತಪಾಣಿಮ್ಹಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
635.Daṇḍapāṇissāti ettha daṇḍo nāma majjhimassa purisassa catuhatthappamāṇo daṇḍapāṇibhāvo panassa chattapāṇimhi vuttanayeneva veditabbo.
೬೩೬. ಸತ್ಥಪಾಣಿಮ್ಹಿಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಅಸಿಂ ಸನ್ನಹಿತ್ವಾ ಠಿತೋಪಿ ಹಿ ಸತ್ಥಪಾಣಿಸಙ್ಖ್ಯಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ।
636.Satthapāṇimhipi eseva nayo. Asiṃ sannahitvā ṭhitopi hi satthapāṇisaṅkhyaṃ na gacchati.
೬೩೭. ಆವುಧಪಾಣಿಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಆವುಧಂ ನಾಮ ಚಾಪೋ ಕೋದಣ್ಡೋ’’ತಿ, ಅಥ ಖೋ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಧನುವಿಕತಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸರವಿಕತಿಯಾ ಆವುಧನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತಸ್ಮಾ ಸದ್ಧಿಂ ವಾ ಸರೇನ ಧನುಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸುದ್ಧಧನುಂ ವಾ ಸುದ್ಧಸರಂ ವಾ ಸಜಿಯಧನುಂ ವಾ ನಿಜ್ಜಿಯಧನುಂ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಧಮ್ಮೋ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ಪನಸ್ಸ ಧನುಂ ಕಣ್ಠೇಪಿ ಪಟಿಮುಕ್ಕಂ ಹೋತಿ, ಯಾವ ಹತ್ಥೇನ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಾವ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವಾತಿ।
637.Āvudhapāṇissāti ettha kiñcāpi vuttaṃ – ‘‘āvudhaṃ nāma cāpo kodaṇḍo’’ti, atha kho sabbāpi dhanuvikati saddhiṃ saravikatiyā āvudhanti veditabbaṃ. Tasmā saddhiṃ vā sarena dhanuṃ gahetvā suddhadhanuṃ vā suddhasaraṃ vā sajiyadhanuṃ vā nijjiyadhanuṃ vā gahetvā ṭhitassa vā nisinnassa vā dhammo desetuṃ na vaṭṭati. Sace panassa dhanuṃ kaṇṭhepi paṭimukkaṃ hoti, yāva hatthena na gaṇhāti, tāva dhammaṃ desetuṃ vaṭṭatiyevāti.
ಛಟ್ಠೋ ವಗ್ಗೋ।
Chaṭṭho vaggo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗೋ • 6. Surusuruvaggo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗ-ಅತ್ಥಯೋಜನಾ • 6. Surusuruvagga-atthayojanā