Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
൬. സുരുസുരുവഗ്ഗവണ്ണനാ
6. Surusuruvaggavaṇṇanā
൬൨൭. സുരുസുരുകാരകന്തി സുരുസുരൂതി ഏവം സദ്ദം കത്വാ കത്വാ. ദവോതി പരിഹാസവചനം; തം യേന കേനചി പരിയായേന ‘‘കിം ബുദ്ധോ , സിലകബുദ്ധോ, പടിബുദ്ധോ; കിം ധമ്മോ, ഗോധമ്മോ, അജധമ്മോ; കിം സങ്ഘോ, മിഗസങ്ഘോ, പസുസങ്ഘോ’’തിആദിനാ നയേന തീണി രതനാനി ആരബ്ഭ ന കാതബ്ബന്തി അത്ഥോ.
627.Surusurukārakanti surusurūti evaṃ saddaṃ katvā katvā. Davoti parihāsavacanaṃ; taṃ yena kenaci pariyāyena ‘‘kiṃ buddho , silakabuddho, paṭibuddho; kiṃ dhammo, godhammo, ajadhammo; kiṃ saṅgho, migasaṅgho, pasusaṅgho’’tiādinā nayena tīṇi ratanāni ārabbha na kātabbanti attho.
൬൨൮. ഹത്ഥനില്ലേഹകന്തി ഹത്ഥം നില്ലേഹിത്വാ നില്ലേഹിത്വാ. ഭുഞ്ജന്തേന ഹി അങ്ഗുലിമത്തമ്പി നില്ലേഹിതും ന വട്ടതി. ഘനയാഗുഫാണിതപായാസാദികേ പന അങ്ഗുലീഹി ഗഹേത്വാ അങ്ഗുലിയോ മുഖേ പവേസേത്വാ ഭുഞ്ജിതും വട്ടതി. പത്തനില്ലേഹകഓട്ഠനില്ലേഹകേസുപി ഏസേവ നയോ. തസ്മാ ഏകങ്ഗുലിയാപി പത്തോ ന നില്ലേഹിതബ്ബോ, ഏകഓട്ഠോപി ജിവ്ഹായ ന നില്ലേഹിതബ്ബോ, ഓട്ഠമംസേഹി ഏവ പന ഗഹേത്വാ അന്തോ പവേസേതും വട്ടതി.
628.Hatthanillehakanti hatthaṃ nillehitvā nillehitvā. Bhuñjantena hi aṅgulimattampi nillehituṃ na vaṭṭati. Ghanayāguphāṇitapāyāsādike pana aṅgulīhi gahetvā aṅguliyo mukhe pavesetvā bhuñjituṃ vaṭṭati. Pattanillehakaoṭṭhanillehakesupi eseva nayo. Tasmā ekaṅguliyāpi patto na nillehitabbo, ekaoṭṭhopi jivhāya na nillehitabbo, oṭṭhamaṃsehi eva pana gahetvā anto pavesetuṃ vaṭṭati.
൬൩൧. കോകനദേതി ഏവംനാമകേ. കോകനദന്തി പദുമം വുച്ചതി, സോ ച പാസാദോ പദുമസണ്ഠാനോ, തേനസ്സ കോകനദോത്വേവ നാമം അകംസു. ന സാമിസേന ഹത്ഥേന പാനീയഥാലകന്തി ഏതം പടിക്കൂലവസേന പടിക്ഖിത്തം, തസ്മാ സങ്ഘികമ്പി പുഗ്ഗലികമ്പി ഗിഹിസന്തകമ്പി അത്തനോ സന്തകമ്പി സങ്ഖമ്പി സരാവമ്പി ഥാലകമ്പി ന ഗഹേതബ്ബമേവ, ഗണ്ഹന്തസ്സ ദുക്കടം. സചേ പന ഹത്ഥസ്സ ഏകദേസോ ആമിസമക്ഖിതോ ന ഹോതി, തേന പദേസേന ഗഹേതും വട്ടതി.
631.Kokanadeti evaṃnāmake. Kokanadanti padumaṃ vuccati, so ca pāsādo padumasaṇṭhāno, tenassa kokanadotveva nāmaṃ akaṃsu. Na sāmisena hatthena pānīyathālakanti etaṃ paṭikkūlavasena paṭikkhittaṃ, tasmā saṅghikampi puggalikampi gihisantakampi attano santakampi saṅkhampi sarāvampi thālakampi na gahetabbameva, gaṇhantassa dukkaṭaṃ. Sace pana hatthassa ekadeso āmisamakkhito na hoti, tena padesena gahetuṃ vaṭṭati.
൬൩൨. ഉദ്ധരിത്വാ വാതി സിത്ഥാനി ഉദകതോ ഉദ്ധരിത്വാ ഏകസ്മിം ഠാനേ രാസിം കത്വാ ഉദകം ഛഡ്ഡേതി. ഭിന്ദിത്വാ വാതി സിത്ഥാനി ഭിന്ദിത്വാ ഉദകഗതികാനി കത്വാ ഛഡ്ഡേതി. പടിഗ്ഗഹേ വാതി പടിഗ്ഗഹേന പടിച്ഛന്തോ നം പടിഗ്ഗഹേ ഛഡ്ഡേതി. നീഹരിത്വാതി ബഹി നീഹരിത്വാ ഛഡ്ഡേതി; ഏവം ഛഡ്ഡേന്തസ്സ അനാപത്തി.
632.Uddharitvā vāti sitthāni udakato uddharitvā ekasmiṃ ṭhāne rāsiṃ katvā udakaṃ chaḍḍeti. Bhinditvā vāti sitthāni bhinditvā udakagatikāni katvā chaḍḍeti. Paṭiggahe vāti paṭiggahena paṭicchanto naṃ paṭiggahe chaḍḍeti. Nīharitvāti bahi nīharitvā chaḍḍeti; evaṃ chaḍḍentassa anāpatti.
൬൩൪. സേതച്ഛത്തന്തി വത്ഥപലിഗുണ്ഠിതം പണ്ഡരച്ഛത്തം. കിലഞ്ജച്ഛത്തന്തി വിലീവച്ഛത്തം. പണ്ണച്ഛത്തന്തി താലപണ്ണാദീഹി യേഹി കേഹിചി കതം. മണ്ഡലബദ്ധം സലാകബദ്ധന്തി ഇദം പന തിണ്ണമ്പി ഛത്താനം പഞ്ജരദസ്സനത്ഥം വുത്തം. താനി ഹി മണ്ഡലബദ്ധാനി ചേവ ഹോന്തി സലാകബദ്ധാനി ച. യമ്പി തത്ഥജാതകദണ്ഡകേന കതം ഏകപണ്ണച്ഛത്തം ഹോതി, തമ്പി ഛത്തമേവ. ഏതേസു യംകിഞ്ചി ഛത്തം പാണിമ്ഹി അസ്സാതി ഛത്തപാണി. സോ തം ഛത്തം ധാരയമാനോ വാ അംസേ വാ കത്വാ ഊരുമ്ഹി വാ ഠപേത്വാ യാവ ഹത്ഥേന ന മുച്ചതി, താവസ്സ ധമ്മം ദേസേതും ന വട്ടതി, ദേസേന്തസ്സ വുത്തനയേന ദുക്കടം. സചേ പനസ്സ അഞ്ഞോ ഛത്തം ധാരേതി, ഛത്തപാദുകായ വാ ഠിതം ഹോതി, ഹത്ഥതോ അപഗതമത്തേ ഛത്തപാണി നാമ ന ഹോതി. തസ്സ ധമ്മം ദേസേതും വട്ടതി. ധമ്മപരിച്ഛേദോ പനേത്ഥ പദസോധമ്മേ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബോ.
634.Setacchattanti vatthapaliguṇṭhitaṃ paṇḍaracchattaṃ. Kilañjacchattanti vilīvacchattaṃ. Paṇṇacchattanti tālapaṇṇādīhi yehi kehici kataṃ. Maṇḍalabaddhaṃ salākabaddhanti idaṃ pana tiṇṇampi chattānaṃ pañjaradassanatthaṃ vuttaṃ. Tāni hi maṇḍalabaddhāni ceva honti salākabaddhāni ca. Yampi tatthajātakadaṇḍakena kataṃ ekapaṇṇacchattaṃ hoti, tampi chattameva. Etesu yaṃkiñci chattaṃ pāṇimhi assāti chattapāṇi. So taṃ chattaṃ dhārayamāno vā aṃse vā katvā ūrumhi vā ṭhapetvā yāva hatthena na muccati, tāvassa dhammaṃ desetuṃ na vaṭṭati, desentassa vuttanayena dukkaṭaṃ. Sace panassa añño chattaṃ dhāreti, chattapādukāya vā ṭhitaṃ hoti, hatthato apagatamatte chattapāṇi nāma na hoti. Tassa dhammaṃ desetuṃ vaṭṭati. Dhammaparicchedo panettha padasodhamme vuttanayeneva veditabbo.
൬൩൫. ദണ്ഡപാണിസ്സാതി ഏത്ഥ ദണ്ഡോ നാമ മജ്ഝിമസ്സ പുരിസസ്സ ചതുഹത്ഥപ്പമാണോ ദണ്ഡപാണിഭാവോ പനസ്സ ഛത്തപാണിമ്ഹി വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബോ.
635.Daṇḍapāṇissāti ettha daṇḍo nāma majjhimassa purisassa catuhatthappamāṇo daṇḍapāṇibhāvo panassa chattapāṇimhi vuttanayeneva veditabbo.
൬൩൬. സത്ഥപാണിമ്ഹിപി ഏസേവ നയോ. അസിം സന്നഹിത്വാ ഠിതോപി ഹി സത്ഥപാണിസങ്ഖ്യം ന ഗച്ഛതി.
636.Satthapāṇimhipi eseva nayo. Asiṃ sannahitvā ṭhitopi hi satthapāṇisaṅkhyaṃ na gacchati.
൬൩൭. ആവുധപാണിസ്സാതി ഏത്ഥ കിഞ്ചാപി വുത്തം – ‘‘ആവുധം നാമ ചാപോ കോദണ്ഡോ’’തി, അഥ ഖോ സബ്ബാപി ധനുവികതി സദ്ധിം സരവികതിയാ ആവുധന്തി വേദിതബ്ബം. തസ്മാ സദ്ധിം വാ സരേന ധനും ഗഹേത്വാ സുദ്ധധനും വാ സുദ്ധസരം വാ സജിയധനും വാ നിജ്ജിയധനും വാ ഗഹേത്വാ ഠിതസ്സ വാ നിസിന്നസ്സ വാ ധമ്മോ ദേസേതും ന വട്ടതി. സചേ പനസ്സ ധനും കണ്ഠേപി പടിമുക്കം ഹോതി, യാവ ഹത്ഥേന ന ഗണ്ഹാതി, താവ ധമ്മം ദേസേതും വട്ടതിയേവാതി.
637.Āvudhapāṇissāti ettha kiñcāpi vuttaṃ – ‘‘āvudhaṃ nāma cāpo kodaṇḍo’’ti, atha kho sabbāpi dhanuvikati saddhiṃ saravikatiyā āvudhanti veditabbaṃ. Tasmā saddhiṃ vā sarena dhanuṃ gahetvā suddhadhanuṃ vā suddhasaraṃ vā sajiyadhanuṃ vā nijjiyadhanuṃ vā gahetvā ṭhitassa vā nisinnassa vā dhammo desetuṃ na vaṭṭati. Sace panassa dhanuṃ kaṇṭhepi paṭimukkaṃ hoti, yāva hatthena na gaṇhāti, tāva dhammaṃ desetuṃ vaṭṭatiyevāti.
ഛട്ഠോ വഗ്ഗോ.
Chaṭṭho vaggo.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൬. സുരുസുരുവഗ്ഗോ • 6. Surusuruvaggo
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൬. സുരുസുരുവഗ്ഗവണ്ണനാ • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൬. സുരുസുരുവഗ്ഗവണ്ണനാ • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൬. സുരുസുരുവഗ്ഗവണ്ണനാ • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൬. സുരുസുരുവഗ്ഗ-അത്ഥയോജനാ • 6. Surusuruvagga-atthayojanā