| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៩. សុសិមសុត្តំ
9. Susimasuttaṃ
១១០. សាវត្ថិនិទានំ ។ អថ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ អាយស្មន្តំ អានន្ទំ ភគវា ឯតទវោច – ‘‘តុយ្ហម្បិ នោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ រុច្ចតី’’តិ?
110. Sāvatthinidānaṃ . Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ ānandaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘tuyhampi no, ānanda, sāriputto ruccatī’’ti?
‘‘កស្ស ហិ នាម, ភន្តេ, អពាលស្ស អទុដ្ឋស្ស អមូឡ្ហស្ស អវិបល្លត្ថចិត្តស្ស អាយស្មា សារិបុត្តោ ន រុច្ចេយ្យ? បណ្ឌិតោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ ។ មហាបញ្ញោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ បុថុបញ្ញោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ ហាសបញ្ញោ 1, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ ជវនបញ្ញោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ តិក្ខបញ្ញោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ និព្ពេធិកបញ្ញោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ អប្បិច្ឆោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ សន្តុដ្ឋោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ បវិវិត្តោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ អសំសដ្ឋោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ អារទ្ធវីរិយោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ វត្តា, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ វចនក្ខមោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ ចោទកោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ បាបគរហី, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ កស្ស ហិ នាម, ភន្តេ, អពាលស្ស អទុដ្ឋស្ស អមូឡ្ហស្ស អវិបល្លត្ថចិត្តស្ស អាយស្មា សារិបុត្តោ ន រុច្ចេយ្យា’’តិ?
‘‘Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyya? Paṇḍito, bhante, āyasmā sāriputto . Mahāpañño, bhante, āyasmā sāriputto. Puthupañño, bhante, āyasmā sāriputto. Hāsapañño 2, bhante, āyasmā sāriputto. Javanapañño, bhante, āyasmā sāriputto. Tikkhapañño, bhante, āyasmā sāriputto. Nibbedhikapañño, bhante, āyasmā sāriputto. Appiccho, bhante, āyasmā sāriputto. Santuṭṭho, bhante, āyasmā sāriputto. Pavivitto, bhante, āyasmā sāriputto. Asaṃsaṭṭho, bhante, āyasmā sāriputto. Āraddhavīriyo, bhante, āyasmā sāriputto. Vattā, bhante, āyasmā sāriputto. Vacanakkhamo, bhante, āyasmā sāriputto. Codako, bhante, āyasmā sāriputto. Pāpagarahī, bhante, āyasmā sāriputto. Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyyā’’ti?
‘‘ឯវមេតំ , អានន្ទ, ឯវមេតំ, អានន្ទ! កស្ស ហិ នាម, អានន្ទ, អពាលស្ស អទុដ្ឋស្ស អមូឡ្ហស្ស អវិបល្លត្ថចិត្តស្ស សារិបុត្តោ ន រុច្ចេយ្យ? បណ្ឌិតោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ មហាបញ្ញោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ បុថុបញ្ញោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ ហាសបញ្ញោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ ជវនបញ្ញោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ តិក្ខបញ្ញោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ និព្ពេធិកបញ្ញោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ អប្បិច្ឆោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ សន្តុដ្ឋោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ បវិវិត្តោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ អសំសដ្ឋោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ អារទ្ធវីរិយោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ វត្តា, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ វចនក្ខមោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ ។ ចោទកោ, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ បាបគរហី, អានន្ទ, សារិបុត្តោ។ កស្ស ហិ នាម, អានន្ទ, អពាលស្ស អទុដ្ឋស្ស អមូឡ្ហស្ស អវិបល្លត្ថចិត្តស្ស សារិបុត្តោ ន រុច្ចេយ្យា’’តិ?
‘‘Evametaṃ , ānanda, evametaṃ, ānanda! Kassa hi nāma, ānanda, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa sāriputto na rucceyya? Paṇḍito, ānanda, sāriputto. Mahāpañño, ānanda, sāriputto. Puthupañño, ānanda, sāriputto. Hāsapañño, ānanda, sāriputto. Javanapañño, ānanda, sāriputto. Tikkhapañño, ānanda, sāriputto. Nibbedhikapañño, ānanda, sāriputto. Appiccho, ānanda, sāriputto. Santuṭṭho, ānanda, sāriputto. Pavivitto, ānanda, sāriputto. Asaṃsaṭṭho, ānanda, sāriputto. Āraddhavīriyo, ānanda, sāriputto. Vattā, ānanda, sāriputto. Vacanakkhamo, ānanda, sāriputto . Codako, ānanda, sāriputto. Pāpagarahī, ānanda, sāriputto. Kassa hi nāma, ānanda, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa sāriputto na rucceyyā’’ti?
អថ ខោ សុសិមោ 3 ទេវបុត្តោ អាយស្មតោ សារិបុត្តស្ស វណ្ណេ ភញ្ញមានេ មហតិយា ទេវបុត្តបរិសាយ បរិវុតោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋាសិ។ ឯកមន្តំ ឋិតោ ខោ សុសិមោ ទេវបុត្តោ ភគវន្តំ ឯតទវោច –
Atha kho susimo 4 devaputto āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne mahatiyā devaputtaparisāya parivuto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho susimo devaputto bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ឯវមេតំ , ភគវា, ឯវមេតំ, សុគត។ កស្ស ហិ នាម, ភន្តេ, អពាលស្ស អទុដ្ឋស្ស អមូឡ្ហស្ស អវិបល្លត្ថចិត្តស្ស អាយស្មា សារិបុត្តោ ន រុច្ចេយ្យ? បណ្ឌិតោ, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ មហាបញ្ញោ, ភន្តេ, បុថុបញ្ញោ, ភន្តេ, ហាសបញ្ញោ, ភន្តេ, ជវនបញ្ញោ, ភន្តេ, តិក្ខបញ្ញោ, ភន្តេ, និព្ពេធិកបញ្ញោ, ភន្តេ, អប្បិច្ឆោ, ភន្តេ, សន្តុដ្ឋោ, ភន្តេ, បវិវិត្តោ, ភន្តេ, អសំសដ្ឋោ, ភន្តេ, អារទ្ធវីរិយោ, ភន្តេ, វត្តា, ភន្តេ, វចនក្ខមោ, ភន្តេ, ចោទកោ, ភន្តេ, បាបគរហី, ភន្តេ, អាយស្មា សារិបុត្តោ។ កស្ស ហិ នាម, ភន្តេ, អពាលស្ស អទុដ្ឋស្ស អមូឡ្ហស្ស អវិបល្លត្ថចិត្តស្ស អាយស្មា សារិបុត្តោ ន រុច្ចេយ្យ?
‘‘Evametaṃ , bhagavā, evametaṃ, sugata. Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyya? Paṇḍito, bhante, āyasmā sāriputto. Mahāpañño, bhante, puthupañño, bhante, hāsapañño, bhante, javanapañño, bhante, tikkhapañño, bhante, nibbedhikapañño, bhante, appiccho, bhante, santuṭṭho, bhante, pavivitto, bhante, asaṃsaṭṭho, bhante, āraddhavīriyo, bhante, vattā, bhante, vacanakkhamo, bhante, codako, bhante, pāpagarahī, bhante, āyasmā sāriputto. Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyya?
‘‘អហម្បិ ហិ, ភន្តេ, យញ្ញទេវ ទេវបុត្តបរិសំ ឧបសង្កមិំ, ឯតទេវ ពហុលំ សទ្ទំ សុណាមិ – ‘បណ្ឌិតោ អាយស្មា សារិបុត្តោ; មហាបញ្ញោ អាយស្មា, បុថុបញ្ញោ អាយស្មា, ហាសបញ្ញោ អាយស្មា, ជវនបញ្ញោ អាយស្មា, តិក្ខបញ្ញោ អាយស្មា, និព្ពេធិកបញ្ញោ អាយស្មា, អប្បិច្ឆោ អាយស្មា, សន្តុដ្ឋោ អាយស្មា, បវិវិត្តោ អាយស្មា, អសំសដ្ឋោ អាយស្មា, អារទ្ធវីរិយោ អាយស្មា, វត្តា អាយស្មា, វចនក្ខមោ អាយស្មា, ចោទកោ អាយស្មា, បាបគរហី អាយស្មា សារិបុត្តោ’តិ ។ កស្ស ហិ នាម, ភន្តេ, អពាលស្ស អទុដ្ឋស្ស អមូឡ្ហស្ស អវិបល្លត្ថចិត្តស្ស អាយស្មា សារិបុត្តោ ន រុច្ចេយ្យា’’តិ?
‘‘Ahampi hi, bhante, yaññadeva devaputtaparisaṃ upasaṅkamiṃ, etadeva bahulaṃ saddaṃ suṇāmi – ‘paṇḍito āyasmā sāriputto; mahāpañño āyasmā, puthupañño āyasmā, hāsapañño āyasmā, javanapañño āyasmā, tikkhapañño āyasmā, nibbedhikapañño āyasmā, appiccho āyasmā, santuṭṭho āyasmā, pavivitto āyasmā, asaṃsaṭṭho āyasmā, āraddhavīriyo āyasmā, vattā āyasmā, vacanakkhamo āyasmā, codako āyasmā, pāpagarahī āyasmā sāriputto’ti . Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyyā’’ti?
អថ ខោ សុសិមស្ស ទេវបុត្តស្ស ទេវបុត្តបរិសា អាយស្មតោ សារិបុត្តស្ស វណ្ណេ ភញ្ញមានេ អត្តមនា បមុទិតា បីតិសោមនស្សជាតា ឧច្ចាវចា វណ្ណនិភា ឧបទំសេតិ។
Atha kho susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
‘‘សេយ្យថាបិ នាម មណិ វេឡុរិយោ សុភោ ជាតិមា អដ្ឋំសោ សុបរិកម្មកតោ បណ្ឌុកម្ពលេ និក្ខិត្តោ ភាសតេ ច តបតេ ច វិរោចតិ ច; ឯវមេវំ សុសិមស្ស ទេវបុត្តស្ស ទេវបុត្តបរិសា អាយស្មតោ សារិបុត្តស្ស វណ្ណេ ភញ្ញមានេ អត្តមនា បមុទិតា បីតិសោមនស្សជាតា ឧច្ចាវចា វណ្ណនិភា ឧបទំសេតិ។
‘‘Seyyathāpi nāma maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato paṇḍukambale nikkhitto bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
‘‘សេយ្យថាបិ នាម និក្ខំ ជម្ពោនទំ ទក្ខកម្មារបុត្តឧក្កាមុខសុកុសលសម្បហដ្ឋំ បណ្ឌុកម្ពលេ និក្ខិត្តំ ភាសតេ ច តបតេ ច វិរោចតិ ច; ឯវមេវំ សុសិមស្ស ទេវបុត្តស្ស ទេវបុត្តបរិសា អាយស្មតោ សារិបុត្តស្ស វណ្ណេ ភញ្ញមានេ អត្តមនា បមុទិតា បីតិសោមនស្សជាតា ឧច្ចាវចា វណ្ណនិភា ឧបទំសេតិ។
‘‘Seyyathāpi nāma nikkhaṃ jambonadaṃ dakkhakammāraputtaukkāmukhasukusalasampahaṭṭhaṃ paṇḍukambale nikkhittaṃ bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
‘‘សេយ្យថាបិ នាម សរទសមយេ វិទ្ធេ វិគតវលាហកេ ទេវេ រត្តិយា បច្ចូសសមយំ ឱសធិតារកា ភាសតេ ច តបតេ ច វិរោចតិ ច; ឯវមេវំ សុសិមស្ស ទេវបុត្តស្ស ទេវបុត្តបរិសា អាយស្មតោ សារិបុត្តស្ស វណ្ណេ ភញ្ញមានេ អត្តមនា បមុទិតា បីតិសោមនស្សជាតា ឧច្ចាវចា វណ្ណនិភា ឧបទំសេតិ។
‘‘Seyyathāpi nāma saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve rattiyā paccūsasamayaṃ osadhitārakā bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
‘‘សេយ្យថាបិ នាម សរទសមយេ វិទ្ធេ វិគតវលាហកេ ទេវេ អាទិច្ចោ នភំ អព្ភុស្សក្កមានោ 5 សព្ពំ អាកាសគតំ តមគតំ អភិវិហច្ច ភាសតេ ច តបតេ ច វិរោចតិ ច; ឯវមេវំ សុសិមស្ស ទេវបុត្តស្ស ទេវបុត្តបរិសា អាយស្មតោ សារិបុត្តស្ស វណ្ណេ ភញ្ញមានេ អត្តមនា បមុទិតា បីតិសោមនស្សជាតា ឧច្ចាវចា វណ្ណនិភា ឧបទំសេតិ។
‘‘Seyyathāpi nāma saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve ādicco nabhaṃ abbhussakkamāno 6 sabbaṃ ākāsagataṃ tamagataṃ abhivihacca bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
អថ ខោ សុសិមោ ទេវបុត្តោ អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ អារព្ភ ភគវតោ សន្តិកេ ឥមំ គាថំ អភាសិ –
Atha kho susimo devaputto āyasmantaṃ sāriputtaṃ ārabbha bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘បណ្ឌិតោតិ សមញ្ញាតោ, សារិបុត្តោ អកោធនោ;
‘‘Paṇḍitoti samaññāto, sāriputto akodhano;
អប្បិច្ឆោ សោរតោ ទន្តោ, សត្ថុវណ្ណាភតោ ឥសី’’តិ។
Appiccho sorato danto, satthuvaṇṇābhato isī’’ti.
អថ ខោ ភគវា អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ អារព្ភ សុសិមំ ទេវបុត្តំ គាថាយ បច្ចភាសិ –
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ sāriputtaṃ ārabbha susimaṃ devaputtaṃ gāthāya paccabhāsi –
‘‘បណ្ឌិតោតិ សមញ្ញាតោ, សារិបុត្តោ អកោធនោ;
‘‘Paṇḍitoti samaññāto, sāriputto akodhano;
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៩. សុសិមសុត្តវណ្ណនា • 9. Susimasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៩. សុសិមសុត្តវណ្ណនា • 9. Susimasuttavaṇṇanā
