| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൯. സുസിമസുത്തം
9. Susimasuttaṃ
൧൧൦. സാവത്ഥിനിദാനം . അഥ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘‘തുയ്ഹമ്പി നോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ രുച്ചതീ’’തി?
110. Sāvatthinidānaṃ . Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ ānandaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘tuyhampi no, ānanda, sāriputto ruccatī’’ti?
‘‘കസ്സ ഹി നാമ, ഭന്തേ, അബാലസ്സ അദുട്ഠസ്സ അമൂള്ഹസ്സ അവിപല്ലത്ഥചിത്തസ്സ ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ ന രുച്ചേയ്യ? പണ്ഡിതോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ . മഹാപഞ്ഞോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. പുഥുപഞ്ഞോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. ഹാസപഞ്ഞോ 1, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. ജവനപഞ്ഞോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. തിക്ഖപഞ്ഞോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. നിബ്ബേധികപഞ്ഞോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. അപ്പിച്ഛോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. സന്തുട്ഠോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. പവിവിത്തോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. അസംസട്ഠോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. ആരദ്ധവീരിയോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. വത്താ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. വചനക്ഖമോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. ചോദകോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. പാപഗരഹീ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. കസ്സ ഹി നാമ, ഭന്തേ, അബാലസ്സ അദുട്ഠസ്സ അമൂള്ഹസ്സ അവിപല്ലത്ഥചിത്തസ്സ ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ ന രുച്ചേയ്യാ’’തി?
‘‘Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyya? Paṇḍito, bhante, āyasmā sāriputto . Mahāpañño, bhante, āyasmā sāriputto. Puthupañño, bhante, āyasmā sāriputto. Hāsapañño 2, bhante, āyasmā sāriputto. Javanapañño, bhante, āyasmā sāriputto. Tikkhapañño, bhante, āyasmā sāriputto. Nibbedhikapañño, bhante, āyasmā sāriputto. Appiccho, bhante, āyasmā sāriputto. Santuṭṭho, bhante, āyasmā sāriputto. Pavivitto, bhante, āyasmā sāriputto. Asaṃsaṭṭho, bhante, āyasmā sāriputto. Āraddhavīriyo, bhante, āyasmā sāriputto. Vattā, bhante, āyasmā sāriputto. Vacanakkhamo, bhante, āyasmā sāriputto. Codako, bhante, āyasmā sāriputto. Pāpagarahī, bhante, āyasmā sāriputto. Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyyā’’ti?
‘‘ഏവമേതം , ആനന്ദ, ഏവമേതം, ആനന്ദ! കസ്സ ഹി നാമ, ആനന്ദ, അബാലസ്സ അദുട്ഠസ്സ അമൂള്ഹസ്സ അവിപല്ലത്ഥചിത്തസ്സ സാരിപുത്തോ ന രുച്ചേയ്യ? പണ്ഡിതോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. മഹാപഞ്ഞോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. പുഥുപഞ്ഞോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. ഹാസപഞ്ഞോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. ജവനപഞ്ഞോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. തിക്ഖപഞ്ഞോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. നിബ്ബേധികപഞ്ഞോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. അപ്പിച്ഛോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. സന്തുട്ഠോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. പവിവിത്തോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. അസംസട്ഠോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. ആരദ്ധവീരിയോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. വത്താ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. വചനക്ഖമോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ . ചോദകോ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. പാപഗരഹീ, ആനന്ദ, സാരിപുത്തോ. കസ്സ ഹി നാമ, ആനന്ദ, അബാലസ്സ അദുട്ഠസ്സ അമൂള്ഹസ്സ അവിപല്ലത്ഥചിത്തസ്സ സാരിപുത്തോ ന രുച്ചേയ്യാ’’തി?
‘‘Evametaṃ , ānanda, evametaṃ, ānanda! Kassa hi nāma, ānanda, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa sāriputto na rucceyya? Paṇḍito, ānanda, sāriputto. Mahāpañño, ānanda, sāriputto. Puthupañño, ānanda, sāriputto. Hāsapañño, ānanda, sāriputto. Javanapañño, ānanda, sāriputto. Tikkhapañño, ānanda, sāriputto. Nibbedhikapañño, ānanda, sāriputto. Appiccho, ānanda, sāriputto. Santuṭṭho, ānanda, sāriputto. Pavivitto, ānanda, sāriputto. Asaṃsaṭṭho, ānanda, sāriputto. Āraddhavīriyo, ānanda, sāriputto. Vattā, ānanda, sāriputto. Vacanakkhamo, ānanda, sāriputto . Codako, ānanda, sāriputto. Pāpagarahī, ānanda, sāriputto. Kassa hi nāma, ānanda, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa sāriputto na rucceyyā’’ti?
അഥ ഖോ സുസിമോ 3 ദേവപുത്തോ ആയസ്മതോ സാരിപുത്തസ്സ വണ്ണേ ഭഞ്ഞമാനേ മഹതിയാ ദേവപുത്തപരിസായ പരിവുതോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠാസി. ഏകമന്തം ഠിതോ ഖോ സുസിമോ ദേവപുത്തോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച –
Atha kho susimo 4 devaputto āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne mahatiyā devaputtaparisāya parivuto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho susimo devaputto bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ഏവമേതം , ഭഗവാ, ഏവമേതം, സുഗത. കസ്സ ഹി നാമ, ഭന്തേ, അബാലസ്സ അദുട്ഠസ്സ അമൂള്ഹസ്സ അവിപല്ലത്ഥചിത്തസ്സ ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ ന രുച്ചേയ്യ? പണ്ഡിതോ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. മഹാപഞ്ഞോ, ഭന്തേ, പുഥുപഞ്ഞോ, ഭന്തേ, ഹാസപഞ്ഞോ, ഭന്തേ, ജവനപഞ്ഞോ, ഭന്തേ, തിക്ഖപഞ്ഞോ, ഭന്തേ, നിബ്ബേധികപഞ്ഞോ, ഭന്തേ, അപ്പിച്ഛോ, ഭന്തേ, സന്തുട്ഠോ, ഭന്തേ, പവിവിത്തോ, ഭന്തേ, അസംസട്ഠോ, ഭന്തേ, ആരദ്ധവീരിയോ, ഭന്തേ, വത്താ, ഭന്തേ, വചനക്ഖമോ, ഭന്തേ, ചോദകോ, ഭന്തേ, പാപഗരഹീ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ. കസ്സ ഹി നാമ, ഭന്തേ, അബാലസ്സ അദുട്ഠസ്സ അമൂള്ഹസ്സ അവിപല്ലത്ഥചിത്തസ്സ ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ ന രുച്ചേയ്യ?
‘‘Evametaṃ , bhagavā, evametaṃ, sugata. Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyya? Paṇḍito, bhante, āyasmā sāriputto. Mahāpañño, bhante, puthupañño, bhante, hāsapañño, bhante, javanapañño, bhante, tikkhapañño, bhante, nibbedhikapañño, bhante, appiccho, bhante, santuṭṭho, bhante, pavivitto, bhante, asaṃsaṭṭho, bhante, āraddhavīriyo, bhante, vattā, bhante, vacanakkhamo, bhante, codako, bhante, pāpagarahī, bhante, āyasmā sāriputto. Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyya?
‘‘അഹമ്പി ഹി, ഭന്തേ, യഞ്ഞദേവ ദേവപുത്തപരിസം ഉപസങ്കമിം, ഏതദേവ ബഹുലം സദ്ദം സുണാമി – ‘പണ്ഡിതോ ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ; മഹാപഞ്ഞോ ആയസ്മാ, പുഥുപഞ്ഞോ ആയസ്മാ, ഹാസപഞ്ഞോ ആയസ്മാ, ജവനപഞ്ഞോ ആയസ്മാ, തിക്ഖപഞ്ഞോ ആയസ്മാ, നിബ്ബേധികപഞ്ഞോ ആയസ്മാ, അപ്പിച്ഛോ ആയസ്മാ, സന്തുട്ഠോ ആയസ്മാ, പവിവിത്തോ ആയസ്മാ, അസംസട്ഠോ ആയസ്മാ, ആരദ്ധവീരിയോ ആയസ്മാ, വത്താ ആയസ്മാ, വചനക്ഖമോ ആയസ്മാ, ചോദകോ ആയസ്മാ, പാപഗരഹീ ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ’തി . കസ്സ ഹി നാമ, ഭന്തേ, അബാലസ്സ അദുട്ഠസ്സ അമൂള്ഹസ്സ അവിപല്ലത്ഥചിത്തസ്സ ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ ന രുച്ചേയ്യാ’’തി?
‘‘Ahampi hi, bhante, yaññadeva devaputtaparisaṃ upasaṅkamiṃ, etadeva bahulaṃ saddaṃ suṇāmi – ‘paṇḍito āyasmā sāriputto; mahāpañño āyasmā, puthupañño āyasmā, hāsapañño āyasmā, javanapañño āyasmā, tikkhapañño āyasmā, nibbedhikapañño āyasmā, appiccho āyasmā, santuṭṭho āyasmā, pavivitto āyasmā, asaṃsaṭṭho āyasmā, āraddhavīriyo āyasmā, vattā āyasmā, vacanakkhamo āyasmā, codako āyasmā, pāpagarahī āyasmā sāriputto’ti . Kassa hi nāma, bhante, abālassa aduṭṭhassa amūḷhassa avipallatthacittassa āyasmā sāriputto na rucceyyā’’ti?
അഥ ഖോ സുസിമസ്സ ദേവപുത്തസ്സ ദേവപുത്തപരിസാ ആയസ്മതോ സാരിപുത്തസ്സ വണ്ണേ ഭഞ്ഞമാനേ അത്തമനാ പമുദിതാ പീതിസോമനസ്സജാതാ ഉച്ചാവചാ വണ്ണനിഭാ ഉപദംസേതി.
Atha kho susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
‘‘സേയ്യഥാപി നാമ മണി വേളുരിയോ സുഭോ ജാതിമാ അട്ഠംസോ സുപരികമ്മകതോ പണ്ഡുകമ്ബലേ നിക്ഖിത്തോ ഭാസതേ ച തപതേ ച വിരോചതി ച; ഏവമേവം സുസിമസ്സ ദേവപുത്തസ്സ ദേവപുത്തപരിസാ ആയസ്മതോ സാരിപുത്തസ്സ വണ്ണേ ഭഞ്ഞമാനേ അത്തമനാ പമുദിതാ പീതിസോമനസ്സജാതാ ഉച്ചാവചാ വണ്ണനിഭാ ഉപദംസേതി.
‘‘Seyyathāpi nāma maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato paṇḍukambale nikkhitto bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
‘‘സേയ്യഥാപി നാമ നിക്ഖം ജമ്ബോനദം ദക്ഖകമ്മാരപുത്തഉക്കാമുഖസുകുസലസമ്പഹട്ഠം പണ്ഡുകമ്ബലേ നിക്ഖിത്തം ഭാസതേ ച തപതേ ച വിരോചതി ച; ഏവമേവം സുസിമസ്സ ദേവപുത്തസ്സ ദേവപുത്തപരിസാ ആയസ്മതോ സാരിപുത്തസ്സ വണ്ണേ ഭഞ്ഞമാനേ അത്തമനാ പമുദിതാ പീതിസോമനസ്സജാതാ ഉച്ചാവചാ വണ്ണനിഭാ ഉപദംസേതി.
‘‘Seyyathāpi nāma nikkhaṃ jambonadaṃ dakkhakammāraputtaukkāmukhasukusalasampahaṭṭhaṃ paṇḍukambale nikkhittaṃ bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
‘‘സേയ്യഥാപി നാമ സരദസമയേ വിദ്ധേ വിഗതവലാഹകേ ദേവേ രത്തിയാ പച്ചൂസസമയം ഓസധിതാരകാ ഭാസതേ ച തപതേ ച വിരോചതി ച; ഏവമേവം സുസിമസ്സ ദേവപുത്തസ്സ ദേവപുത്തപരിസാ ആയസ്മതോ സാരിപുത്തസ്സ വണ്ണേ ഭഞ്ഞമാനേ അത്തമനാ പമുദിതാ പീതിസോമനസ്സജാതാ ഉച്ചാവചാ വണ്ണനിഭാ ഉപദംസേതി.
‘‘Seyyathāpi nāma saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve rattiyā paccūsasamayaṃ osadhitārakā bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
‘‘സേയ്യഥാപി നാമ സരദസമയേ വിദ്ധേ വിഗതവലാഹകേ ദേവേ ആദിച്ചോ നഭം അബ്ഭുസ്സക്കമാനോ 5 സബ്ബം ആകാസഗതം തമഗതം അഭിവിഹച്ച ഭാസതേ ച തപതേ ച വിരോചതി ച; ഏവമേവം സുസിമസ്സ ദേവപുത്തസ്സ ദേവപുത്തപരിസാ ആയസ്മതോ സാരിപുത്തസ്സ വണ്ണേ ഭഞ്ഞമാനേ അത്തമനാ പമുദിതാ പീതിസോമനസ്സജാതാ ഉച്ചാവചാ വണ്ണനിഭാ ഉപദംസേതി.
‘‘Seyyathāpi nāma saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve ādicco nabhaṃ abbhussakkamāno 6 sabbaṃ ākāsagataṃ tamagataṃ abhivihacca bhāsate ca tapate ca virocati ca; evamevaṃ susimassa devaputtassa devaputtaparisā āyasmato sāriputtassa vaṇṇe bhaññamāne attamanā pamuditā pītisomanassajātā uccāvacā vaṇṇanibhā upadaṃseti.
അഥ ഖോ സുസിമോ ദേവപുത്തോ ആയസ്മന്തം സാരിപുത്തം ആരബ്ഭ ഭഗവതോ സന്തികേ ഇമം ഗാഥം അഭാസി –
Atha kho susimo devaputto āyasmantaṃ sāriputtaṃ ārabbha bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘പണ്ഡിതോതി സമഞ്ഞാതോ, സാരിപുത്തോ അകോധനോ;
‘‘Paṇḍitoti samaññāto, sāriputto akodhano;
അപ്പിച്ഛോ സോരതോ ദന്തോ, സത്ഥുവണ്ണാഭതോ ഇസീ’’തി.
Appiccho sorato danto, satthuvaṇṇābhato isī’’ti.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മന്തം സാരിപുത്തം ആരബ്ഭ സുസിമം ദേവപുത്തം ഗാഥായ പച്ചഭാസി –
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ sāriputtaṃ ārabbha susimaṃ devaputtaṃ gāthāya paccabhāsi –
‘‘പണ്ഡിതോതി സമഞ്ഞാതോ, സാരിപുത്തോ അകോധനോ;
‘‘Paṇḍitoti samaññāto, sāriputto akodhano;
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൯. സുസിമസുത്തവണ്ണനാ • 9. Susimasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൯. സുസിമസുത്തവണ്ണനാ • 9. Susimasuttavaṇṇanā
