| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
10. සුසිමසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Susimasuttavaṇṇanā
70. දසමෙ ගරුකතොති ගරුභාවහෙතූනං උත්‌තමගුණානං මත්‌ථකප්‌පත්‌තියා අනඤ්‌ඤසාධාරණෙන ගරුකාරෙන ගරුකතො. මානිතොති සම්‌මාපටිපත්‌තියා මානිතො. තාය හි විඤ්‌ඤූනං මනාපතාති ආහ ‘‘මනෙන පියායිතො’’ති. චතුපච්‌චයපූජාය ච පූජිතොති ඉදං අත්‌ථවචනං. යදත්‌ථං සංගීතිකාරෙහි ‘‘තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා සක්‌කතො හොතී’’තිආදිනා ඉමස්‌ස සුත්‌තස්‌ස නිදානං නික්‌ඛිත්‌තං, තස්‌ස අත්‌ථස්‌ස උල්‌ලිඞ්‌ගවසෙන වුත්‌තන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බං. එස නයො සෙසපදෙසුපි. අංසකූටතොති උත්‌තරාසඞ්‌ගෙන උභො අංසකූටෙ පටිච්‌ඡාදෙත්‌වා ඨිතා දක්‌ඛිණඅංසකූටතො, උභයතො වා අපනෙන්‌ති. පරිචිතගන්‌ථවසෙන පණ්‌ඩිතපරිබ්‌බාජකො, යතො පච්‌ඡා විසෙසභාගී ජාතො. විචිත්‌තනයාය ධම්‌මකථාය කථනතො ‘‘කවිසෙට්‌ඨො’’ති ආහංසු.
70. Dasame garukatoti garubhāvahetūnaṃ uttamaguṇānaṃ matthakappattiyā anaññasādhāraṇena garukārena garukato. Mānitoti sammāpaṭipattiyā mānito. Tāya hi viññūnaṃ manāpatāti āha ‘‘manena piyāyito’’ti. Catupaccayapūjāya ca pūjitoti idaṃ atthavacanaṃ. Yadatthaṃ saṃgītikārehi ‘‘tena kho pana samayena bhagavā sakkato hotī’’tiādinā imassa suttassa nidānaṃ nikkhittaṃ, tassa atthassa ulliṅgavasena vuttanti daṭṭhabbaṃ. Esa nayo sesapadesupi. Aṃsakūṭatoti uttarāsaṅgena ubho aṃsakūṭe paṭicchādetvā ṭhitā dakkhiṇaaṃsakūṭato, ubhayato vā apanenti. Paricitaganthavasena paṇḍitaparibbājako, yato pacchā visesabhāgī jāto. Vicittanayāya dhammakathāya kathanato ‘‘kaviseṭṭho’’ti āhaṃsu.
තෙජුස්‌සදොති මහාතෙජො. පුරෙභත්‌තකිච්‌චාදීනං නියතභාවෙන නියමමනුයුත්‌තො. විපස්‌සනාලක්‌ඛණම්‌හීති ඤාණං තත්‌ථ කථිතං. ධම්‌මන්‌ති තස්‌සං තස්‌සං පරිසායං ථෙරස්‌ස අසම්‌මුඛා දෙසිතං ධම්‌මං. ආහරිත්‌වා කථෙති තථා වරස්‌ස දින්‌නත්‌තා.
Tejussadoti mahātejo. Purebhattakiccādīnaṃ niyatabhāvena niyamamanuyutto. Vipassanālakkhaṇamhīti ñāṇaṃ tattha kathitaṃ. Dhammanti tassaṃ tassaṃ parisāyaṃ therassa asammukhā desitaṃ dhammaṃ. Āharitvā katheti tathā varassa dinnattā.
කිඤ්‌චාපි සුසිමො පූරණාදයො විය සත්‌ථුපටිඤ්‌ඤො න හොති, තිත්‌ථියෙහි පන ‘‘අයං බ්‍රාහ්‌මණපබ්‌බජිතො පඤ්‌ඤවා වෙදඞ්‌ගකුසලො’’ති ගණාචරියට්‌ඨානෙ ඨපිතො, තථා චස්‌ස සම්‌භාවිතො. තෙන වුත්‌තං ‘‘අහං සත්‌ථාති පටිජානන්‌තො’’ති, න සස්‌සතදිට්‌ඨිකත්‌තා. තථා හෙස භගවතො සම්‌මුඛා උපගන්‌තුං අසක්‌ඛි.
Kiñcāpi susimo pūraṇādayo viya satthupaṭiñño na hoti, titthiyehi pana ‘‘ayaṃ brāhmaṇapabbajito paññavā vedaṅgakusalo’’ti gaṇācariyaṭṭhāne ṭhapito, tathā cassa sambhāvito. Tena vuttaṃ ‘‘ahaṃ satthāti paṭijānanto’’ti, na sassatadiṭṭhikattā. Tathā hesa bhagavato sammukhā upagantuṃ asakkhi.
අඤ්‌ඤාති අරහත්‌තස්‌ස නාමං අඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස චිණ්‌ණන්‌තෙ පවත්‌තත්‌තා. තං පවත්‌තින්‌ති යං අඤ්‌ඤබ්‍යාකරණං වුත්‌තං, තං සුත්‌වා. අස්‌ස සුසිමස්‌ස, පරමප්‌පමාණන්‌ති උත්‌තමකොටි. ආචරියමුට්‌ඨීති ආචරියස්‌ස මුට්‌ඨිකතධම්‌මො.
Aññāti arahattassa nāmaṃ aññindriyassa ciṇṇante pavattattā. Taṃ pavattinti yaṃ aññabyākaraṇaṃ vuttaṃ, taṃ sutvā. Assa susimassa, paramappamāṇanti uttamakoṭi. Ācariyamuṭṭhīti ācariyassa muṭṭhikatadhammo.
අඞ්‌ගසන්‌තතායාති නීවරණාදීනං පච්‌චනීකධම්‌මානං විදූරභාවෙන ඣානඞ්‌ගානං වූපසන්‌තතාය. නිබ්‌බුතසබ්‌බදරථපරිළාහතාය හි තෙසං ඣානානං පණීතතරභාවො. ආරම්‌මණසන්‌තතායාති රූපපතිභාගවිගමෙන සණ්‌හසුඛුමාදිභාවප්‌පත්‌තස්‌ස ආරම්‌මණස්‌ස සන්‌තභාවෙන. යදග්‌ගෙන හි තෙසං භාවනාතිසයසම්‌භාවිතසණ්‌හසුඛුමප්‌පකාරානි ආරම්‌මණානි සන්‌තානි, තදග්‌ගෙන ඣානඞ්‌ගානං සන්‌තතා වෙදිතබ්‌බා. ආරම්‌මණසන්‌තතාය වා තදාරම්‌මණධම්‌මානං සන්‌තතා ලොකුත්‌තරධම්‌මාරම්‌මණාහි පච්‌චවෙක්‌ඛණාහි දීපෙතබ්‌බා. ආරුප්‌පවිමොක්‌ඛාති අරූපජ්‌ඣානසඤ්‌ඤාවිමොක්‌ඛා. පඤ්‌ඤාමත්‌තෙනෙව විමුත්‌තා, න උභතොභාගවිමුත්‌තා. ධම්‌මානං ඨිතතා තංසභාවතා ධම්‌මට්‌ඨිති, අනිච්‌චදුක්‌ඛානත්‌තතා, තත්‌ථ ඤාණං ධම්‌මට්‌ඨිතිඤාණන්‌ති ආහ ‘‘විපස්‌සනාඤාණ’’න්‌ති. එවමාහාති ‘‘පුබ්‌බෙ ඛො, සුසිම, ධම්‌මට්‌ඨිතිඤාණං, පච්‌ඡා නිබ්‌බානෙ ඤාණ’’න්‌ති එවමාදි.
Aṅgasantatāyāti nīvaraṇādīnaṃ paccanīkadhammānaṃ vidūrabhāvena jhānaṅgānaṃ vūpasantatāya. Nibbutasabbadarathapariḷāhatāya hi tesaṃ jhānānaṃ paṇītatarabhāvo. Ārammaṇasantatāyāti rūpapatibhāgavigamena saṇhasukhumādibhāvappattassa ārammaṇassa santabhāvena. Yadaggena hi tesaṃ bhāvanātisayasambhāvitasaṇhasukhumappakārāni ārammaṇāni santāni, tadaggena jhānaṅgānaṃ santatā veditabbā. Ārammaṇasantatāya vā tadārammaṇadhammānaṃ santatā lokuttaradhammārammaṇāhi paccavekkhaṇāhi dīpetabbā. Āruppavimokkhāti arūpajjhānasaññāvimokkhā. Paññāmatteneva vimuttā, na ubhatobhāgavimuttā. Dhammānaṃ ṭhitatā taṃsabhāvatā dhammaṭṭhiti, aniccadukkhānattatā, tattha ñāṇaṃ dhammaṭṭhitiñāṇanti āha ‘‘vipassanāñāṇa’’nti. Evamāhāti ‘‘pubbe kho, susima, dhammaṭṭhitiñāṇaṃ, pacchā nibbāne ñāṇa’’nti evamādi.
විනාපි සමාධින්‌ති සමථලක්‌ඛණප්‌පත්‌තං පුරිමසිද්‌ධං විනාපි සමාධින්‌ති විපස්‌සනායානිකං සන්‌ධාය වුත්‌තං. එවන්‌ති වුත්‌තාකාරෙන. න සමාධිනිස්‌සන්‌දො අනුපුබ්‌බවිහාරා විය. න සමාධිආනිසංසො ලොකියාභිඤ්‌ඤා විය. න සමාධිස්‌ස නිප්‌ඵත්‌ති සබ්‌බභවග්‌ගං විය. විපස්‌සනාය නිප්‌ඵත්‌ති මග්‌ගො වා ඵලං වාති යොජනා.
Vināpisamādhinti samathalakkhaṇappattaṃ purimasiddhaṃ vināpi samādhinti vipassanāyānikaṃ sandhāya vuttaṃ. Evanti vuttākārena. Na samādhinissando anupubbavihārā viya. Na samādhiānisaṃso lokiyābhiññā viya. Na samādhissa nipphatti sabbabhavaggaṃ viya. Vipassanāya nipphatti maggo vā phalaṃ vāti yojanā.
රූපාදීසු චෙතෙසු තිණ්‌ණං ලක්‌ඛණානං පරිවත්‌තනවසෙන දෙසනා තෙපරිවට්‌ටදෙසනා. අනුයොගං ආරොපෙන්‌තොති නනු වුත්‌තං, සුසිම, ඉදානි අරහත්‌තාධිගමෙන සබ්‌බසො පච්‌චයාකාරං පටිවිජ්‌ඣිත්‌වා තත්‌ථ විගතසම්‌මොහොති අනුයොගං කරොන්‌තො. පාකටකරණත්‌ථන්‌ති යථා ත්‌වං, සුසිම, නිජ්‌ඣානකො සුක්‌ඛවිපස්‌සකො ච හුත්‌වා ආසවානං ඛයසම්‌මසනෙ සුප්‌පතිට්‌ඨිතො, එවමෙතෙපි භික්‌ඛූ, තස්‌මා ‘‘අපි පන තුම්‌හෙ ආයස්‌මන්‌තො’’තිආදිනා න තෙ තයා අනුයුඤ්‌ජිතබ්‌බාති.
Rūpādīsu cetesu tiṇṇaṃ lakkhaṇānaṃ parivattanavasena desanā teparivaṭṭadesanā. Anuyogaṃ āropentoti nanu vuttaṃ, susima, idāni arahattādhigamena sabbaso paccayākāraṃ paṭivijjhitvā tattha vigatasammohoti anuyogaṃ karonto. Pākaṭakaraṇatthanti yathā tvaṃ, susima, nijjhānako sukkhavipassako ca hutvā āsavānaṃ khayasammasane suppatiṭṭhito, evametepi bhikkhū, tasmā ‘‘api pana tumhe āyasmanto’’tiādinā na te tayā anuyuñjitabbāti.
සුසිමසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Susimasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
මහාවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Mahāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 10. සුසිමසුත්‌තං • 10. Susimasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 10. සුසිමසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Susimasuttavaṇṇanā
