| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੧੦. ਸੁਸਿਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Susimasuttavaṇṇanā
੭੦. ਦਸਮੇ ਗਰੁਕਤੋਤਿ ਗਰੁਭਾવਹੇਤੂਨਂ ਉਤ੍ਤਮਗੁਣਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੇਨ ਗਰੁਕਾਰੇਨ ਗਰੁਕਤੋ। ਮਾਨਿਤੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਾਨਿਤੋ। ਤਾਯ ਹਿ વਿਞ੍ਞੂਨਂ ਮਨਾਪਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨੇਨ ਪਿਯਾਯਿਤੋ’’ਤਿ। ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਪੂਜਾਯ ਚ ਪੂਜਿਤੋਤਿ ਇਦਂ ਅਤ੍ਥવਚਨਂ। ਯਦਤ੍ਥਂ ਸਂਗੀਤਿਕਾਰੇਹਿ ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਗવਾ ਸਕ੍ਕਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਲ੍ਲਿਙ੍ਗવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ। ਅਂਸਕੂਟਤੋਤਿ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗੇਨ ਉਭੋ ਅਂਸਕੂਟੇ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਠਿਤਾ ਦਕ੍ਖਿਣਅਂਸਕੂਟਤੋ, ਉਭਯਤੋ વਾ ਅਪਨੇਨ੍ਤਿ। ਪਰਿਚਿਤਗਨ੍ਥવਸੇਨ ਪਣ੍ਡਿਤਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ, ਯਤੋ ਪਚ੍ਛਾ વਿਸੇਸਭਾਗੀ ਜਾਤੋ। વਿਚਿਤ੍ਤਨਯਾਯ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਕਥਨਤੋ ‘‘ਕવਿਸੇਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ।
70. Dasame garukatoti garubhāvahetūnaṃ uttamaguṇānaṃ matthakappattiyā anaññasādhāraṇena garukārena garukato. Mānitoti sammāpaṭipattiyā mānito. Tāya hi viññūnaṃ manāpatāti āha ‘‘manena piyāyito’’ti. Catupaccayapūjāya ca pūjitoti idaṃ atthavacanaṃ. Yadatthaṃ saṃgītikārehi ‘‘tena kho pana samayena bhagavā sakkato hotī’’tiādinā imassa suttassa nidānaṃ nikkhittaṃ, tassa atthassa ulliṅgavasena vuttanti daṭṭhabbaṃ. Esa nayo sesapadesupi. Aṃsakūṭatoti uttarāsaṅgena ubho aṃsakūṭe paṭicchādetvā ṭhitā dakkhiṇaaṃsakūṭato, ubhayato vā apanenti. Paricitaganthavasena paṇḍitaparibbājako, yato pacchā visesabhāgī jāto. Vicittanayāya dhammakathāya kathanato ‘‘kaviseṭṭho’’ti āhaṃsu.
ਤੇਜੁਸ੍ਸਦੋਤਿ ਮਹਾਤੇਜੋ। ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਨਿਯਤਭਾવੇਨ ਨਿਯਮਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ। વਿਪਸ੍ਸਨਾਲਕ੍ਖਣਮ੍ਹੀਤਿ ਞਾਣਂ ਤਤ੍ਥ ਕਥਿਤਂ। ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸਂ ਤਸ੍ਸਂ ਪਰਿਸਾਯਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਮੁਖਾ ਦੇਸਿਤਂ ਧਮ੍ਮਂ। ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਕਥੇਤਿ ਤਥਾ વਰਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ।
Tejussadoti mahātejo. Purebhattakiccādīnaṃ niyatabhāvena niyamamanuyutto. Vipassanālakkhaṇamhīti ñāṇaṃ tattha kathitaṃ. Dhammanti tassaṃ tassaṃ parisāyaṃ therassa asammukhā desitaṃ dhammaṃ. Āharitvā katheti tathā varassa dinnattā.
ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸੁਸਿਮੋ ਪੂਰਣਾਦਯੋ વਿਯ ਸਤ੍ਥੁਪਟਿਞ੍ਞੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਿਤ੍ਥਿਯੇਹਿ ਪਨ ‘‘ਅਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਪਞ੍ਞવਾ વੇਦਙ੍ਗਕੁਸਲੋ’’ਤਿ ਗਣਾਚਰਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਿਤੋ, ਤਥਾ ਚਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਾવਿਤੋ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਹਂ ਸਤ੍ਥਾਤਿ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤੋ’’ਤਿ, ਨ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਤਾ। ਤਥਾ ਹੇਸ ਭਗવਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਉਪਗਨ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਖਿ।
Kiñcāpi susimo pūraṇādayo viya satthupaṭiñño na hoti, titthiyehi pana ‘‘ayaṃ brāhmaṇapabbajito paññavā vedaṅgakusalo’’ti gaṇācariyaṭṭhāne ṭhapito, tathā cassa sambhāvito. Tena vuttaṃ ‘‘ahaṃ satthāti paṭijānanto’’ti, na sassatadiṭṭhikattā. Tathā hesa bhagavato sammukhā upagantuṃ asakkhi.
ਅਞ੍ਞਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਚਿਣ੍ਣਨ੍ਤੇ ਪવਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਤਂ ਪવਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਯਂ ਅਞ੍ਞਬ੍ਯਾਕਰਣਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ। ਅਸ੍ਸ ਸੁਸਿਮਸ੍ਸ, ਪਰਮਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਮਕੋਟਿ। ਆਚਰਿਯਮੁਟ੍ਠੀਤਿ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਮੁਟ੍ਠਿਕਤਧਮ੍ਮੋ।
Aññāti arahattassa nāmaṃ aññindriyassa ciṇṇante pavattattā. Taṃ pavattinti yaṃ aññabyākaraṇaṃ vuttaṃ, taṃ sutvā. Assa susimassa, paramappamāṇanti uttamakoṭi. Ācariyamuṭṭhīti ācariyassa muṭṭhikatadhammo.
ਅਙ੍ਗਸਨ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਨੀવਰਣਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਾਨਂ વਿਦੂਰਭਾવੇਨ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਂ વੂਪਸਨ੍ਤਤਾਯ। ਨਿਬ੍ਬੁਤਸਬ੍ਬਦਰਥਪਰਿਲ਼ਾਹਤਾਯ ਹਿ ਤੇਸਂ ਝਾਨਾਨਂ ਪਣੀਤਤਰਭਾવੋ। ਆਰਮ੍ਮਣਸਨ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਰੂਪਪਤਿਭਾਗવਿਗਮੇਨ ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਾਦਿਭਾવਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਭਾવੇਨ। ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਹਿ ਤੇਸਂ ਭਾવਨਾਤਿਸਯਸਮ੍ਭਾવਿਤਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਪ੍ਪਕਾਰਾਨਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਸਨ੍ਤਾਨਿ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਆਰਮ੍ਮਣਸਨ੍ਤਤਾਯ વਾ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਾਹਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਾਹਿ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਾ। ਆਰੁਪ੍ਪવਿਮੋਕ੍ਖਾਤਿ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖਾ। ਪਞ੍ਞਾਮਤ੍ਤੇਨੇવ વਿਮੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਉਭਤੋਭਾਗવਿਮੁਤ੍ਤਾ। ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਠਿਤਤਾ ਤਂਸਭਾવਤਾ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਦੁਕ੍ਖਾਨਤ੍ਤਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਞਾਣਂ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ। ਏવਮਾਹਾਤਿ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਖੋ, ਸੁਸਿਮ, ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਂ, ਪਚ੍ਛਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਮਾਦਿ।
Aṅgasantatāyāti nīvaraṇādīnaṃ paccanīkadhammānaṃ vidūrabhāvena jhānaṅgānaṃ vūpasantatāya. Nibbutasabbadarathapariḷāhatāya hi tesaṃ jhānānaṃ paṇītatarabhāvo. Ārammaṇasantatāyāti rūpapatibhāgavigamena saṇhasukhumādibhāvappattassa ārammaṇassa santabhāvena. Yadaggena hi tesaṃ bhāvanātisayasambhāvitasaṇhasukhumappakārāni ārammaṇāni santāni, tadaggena jhānaṅgānaṃ santatā veditabbā. Ārammaṇasantatāya vā tadārammaṇadhammānaṃ santatā lokuttaradhammārammaṇāhi paccavekkhaṇāhi dīpetabbā. Āruppavimokkhāti arūpajjhānasaññāvimokkhā. Paññāmatteneva vimuttā, na ubhatobhāgavimuttā. Dhammānaṃ ṭhitatā taṃsabhāvatā dhammaṭṭhiti, aniccadukkhānattatā, tattha ñāṇaṃ dhammaṭṭhitiñāṇanti āha ‘‘vipassanāñāṇa’’nti. Evamāhāti ‘‘pubbe kho, susima, dhammaṭṭhitiñāṇaṃ, pacchā nibbāne ñāṇa’’nti evamādi.
વਿਨਾਪਿ ਸਮਾਧਿਨ੍ਤਿ ਸਮਥਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਪੁਰਿਮਸਿਦ੍ਧਂ વਿਨਾਪਿ ਸਮਾਧਿਨ੍ਤਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯਾਨਿਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਏવਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ। ਨ ਸਮਾਧਿਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬવਿਹਾਰਾ વਿਯ। ਨ ਸਮਾਧਿਆਨਿਸਂਸੋ ਲੋਕਿਯਾਭਿਞ੍ਞਾ વਿਯ। ਨ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਭવਗ੍ਗਂ વਿਯ। વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗੋ વਾ ਫਲਂ વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।
Vināpisamādhinti samathalakkhaṇappattaṃ purimasiddhaṃ vināpi samādhinti vipassanāyānikaṃ sandhāya vuttaṃ. Evanti vuttākārena. Na samādhinissando anupubbavihārā viya. Na samādhiānisaṃso lokiyābhiññā viya. Na samādhissa nipphatti sabbabhavaggaṃ viya. Vipassanāya nipphatti maggo vā phalaṃ vāti yojanā.
ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਚੇਤੇਸੁ ਤਿਣ੍ਣਂ ਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਪਰਿવਤ੍ਤਨવਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਤੇਪਰਿવਟ੍ਟਦੇਸਨਾ। ਅਨੁਯੋਗਂ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤੋਤਿ ਨਨੁ વੁਤ੍ਤਂ, ਸੁਸਿਮ, ਇਦਾਨਿ ਅਰਹਤ੍ਤਾਧਿਗਮੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਂ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ વਿਗਤਸਮ੍ਮੋਹੋਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ। ਪਾਕਟਕਰਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤ੍વਂ, ਸੁਸਿਮ, ਨਿਜ੍ਝਾਨਕੋ ਸੁਕ੍ਖવਿਪਸ੍ਸਕੋ ਚ ਹੁਤ੍વਾ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਸਮ੍ਮਸਨੇ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ, ਏવਮੇਤੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਪਿ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨ ਤੇ ਤਯਾ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਤਿ।
Rūpādīsu cetesu tiṇṇaṃ lakkhaṇānaṃ parivattanavasena desanā teparivaṭṭadesanā. Anuyogaṃ āropentoti nanu vuttaṃ, susima, idāni arahattādhigamena sabbaso paccayākāraṃ paṭivijjhitvā tattha vigatasammohoti anuyogaṃ karonto. Pākaṭakaraṇatthanti yathā tvaṃ, susima, nijjhānako sukkhavipassako ca hutvā āsavānaṃ khayasammasane suppatiṭṭhito, evametepi bhikkhū, tasmā ‘‘api pana tumhe āyasmanto’’tiādinā na te tayā anuyuñjitabbāti.
ਸੁਸਿਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Susimasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਮਹਾવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Mahāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧੦. ਸੁਸਿਮਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Susimasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਸੁਸਿਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Susimasuttavaṇṇanā
