| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸம்மோஹவினோத³னீ-அட்ட²கதா² • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
2. ஆயதனவிப⁴ங்கோ³
2. Āyatanavibhaṅgo
1. ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயவண்ணனா
1. Suttantabhājanīyavaṇṇanā
154. இதா³னி தத³னந்தரே ஆயதனவிப⁴ங்க³னித்³தே³ஸே ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயங் தாவ த³ஸ்ஸெந்தோ த்³வாத³ஸாயதனானி சக்கா²யதனங் ரூபாயதனந்திஆதி³மாஹ. தத்த² பாளிமுத்தகேன தாவ நயேன –
154. Idāni tadanantare āyatanavibhaṅganiddese suttantabhājanīyaṃ tāva dassento dvādasāyatanāni cakkhāyatanaṃ rūpāyatanantiādimāha. Tattha pāḷimuttakena tāva nayena –
அத்த²லக்க²ணதாவத்வ, கமஸங்கே²பவித்தா²ரா;
Atthalakkhaṇatāvatva, kamasaṅkhepavitthārā;
ததா² த³ட்ட²ப்³ப³தோ சேவ, விஞ்ஞாதப்³போ³ வினிச்ச²யோ.
Tathā daṭṭhabbato ceva, viññātabbo vinicchayo.
தத்த² விஸேஸதோ தாவ சக்க²தீதி சக்கு²; ரூபங் அஸ்ஸாதே³தி, விபா⁴வேதி சாதி அத்தோ². ரூபயதீதி ரூபங்; வண்ணவிகாரங் ஆபஜ்ஜமானங் ஹத³யங்க³தபா⁴வங் பகாஸேதீதி அத்தோ². ஸுணாதீதி ஸோதங். ஸப்பதீதி ஸத்³தோ³; உதா³ஹரியதீதி அத்தோ². கா⁴யதீதி கா⁴னங். க³ந்த⁴யதீதி க³ந்தோ⁴; அத்தனோ வத்து²ங் ஸூசயதீதி அத்தோ². ஜீவிதங் அவ்ஹாயதீதி ஜிவ்ஹா. ரஸந்தி தங் ஸத்தாதி ரஸோ; அஸ்ஸாதெ³ந்தீதி அத்தோ². குச்சி²தானங் ஸாஸவத⁴ம்மானங் ஆயோதி காயோ. ஆயோதி உப்பத்திதே³ஸோ. பு²ஸீயதீதி பொ²ட்ட²ப்³ப³ங். மனதீதி மனோ. அத்தனோ லக்க²ணங் தா⁴ரயந்தீதி த⁴ம்மா.
Tattha visesato tāva cakkhatīti cakkhu; rūpaṃ assādeti, vibhāveti cāti attho. Rūpayatīti rūpaṃ; vaṇṇavikāraṃ āpajjamānaṃ hadayaṅgatabhāvaṃ pakāsetīti attho. Suṇātīti sotaṃ. Sappatīti saddo; udāhariyatīti attho. Ghāyatīti ghānaṃ. Gandhayatīti gandho; attano vatthuṃ sūcayatīti attho. Jīvitaṃ avhāyatīti jivhā. Rasanti taṃ sattāti raso; assādentīti attho. Kucchitānaṃ sāsavadhammānaṃ āyoti kāyo. Āyoti uppattideso. Phusīyatīti phoṭṭhabbaṃ. Manatīti mano. Attano lakkhaṇaṃ dhārayantīti dhammā.
அவிஸேஸதோ பன ஆயதனதோ, ஆயானங் தனநதோ, ஆயதஸ்ஸ ச நயனதோ ஆயதனந்தி வேதி³தப்³ப³ங். சக்கு²ரூபாதீ³ஸு ஹி தங்தங்த்³வாராரம்மணா சித்தசேதஸிகா த⁴ம்மா ஸேன ஸேன அனுப⁴வனாதி³னா கிச்சேன ஆயதந்தி உட்ட²ஹந்தி க⁴ட்டெந்தி வாயமந்தீதி வுத்தங் ஹோதி. தே ச பன ஆயபூ⁴தே த⁴ம்மே ஏதானி தனொந்தி வித்தா²ரெந்தீதி வுத்தங் ஹோதி. இத³ஞ்ச அனமதக்³கே³ ஸங்ஸாரே பவத்தங் அதீவ ஆயதங் ஸங்ஸாரது³க்க²ங் யாவ ந நிவத்ததி தாவ நயந்தேவ, பவத்தயந்தீதி வுத்தங் ஹோதி. இதி ஸப்³பே³பி மே த⁴ம்மா ஆயதனதோ ஆயானங் தனநதோ ஆயதஸ்ஸ ச நயனதோ ‘ஆயதனங் ஆயதன’ந்தி வுச்சந்தி.
Avisesato pana āyatanato, āyānaṃ tananato, āyatassa ca nayanato āyatananti veditabbaṃ. Cakkhurūpādīsu hi taṃtaṃdvārārammaṇā cittacetasikā dhammā sena sena anubhavanādinā kiccena āyatanti uṭṭhahanti ghaṭṭenti vāyamantīti vuttaṃ hoti. Te ca pana āyabhūte dhamme etāni tanonti vitthārentīti vuttaṃ hoti. Idañca anamatagge saṃsāre pavattaṃ atīva āyataṃ saṃsāradukkhaṃ yāva na nivattati tāva nayanteva, pavattayantīti vuttaṃ hoti. Iti sabbepi me dhammā āyatanato āyānaṃ tananato āyatassa ca nayanato ‘āyatanaṃ āyatana’nti vuccanti.
அபிச நிவாஸட்டா²னட்டே²ன, ஆகரட்டே²ன, ஸமோஸரணட்டா²னட்டே²ன , ஸஞ்ஜாதிதே³ஸட்டே²ன, காரணட்டே²ன ச ஆயதனங் வேதி³தப்³ப³ங். ததா² ஹி லோகே ‘‘இஸ்ஸராயதனங் வாஸுதே³வாயதன’’ந்திஆதீ³ஸு நிவாஸட்டா²னங் ஆயதனந்தி வுச்சதி . ‘‘ஸுவண்ணாயதனங் ரஜதாயதன’’ந்திஆதீ³ஸு ஆகரோ. ஸாஸனே பன ‘‘மனோரமே ஆயதனே ஸேவந்தி நங் விஹங்க³மா’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 5.38) ஸமோஸரணட்டா²னங். ‘‘த³க்கி²ணாபதோ² கு³ன்னங் ஆயதன’’ந்திஆதீ³ஸு ஸஞ்ஜாதிதே³ஸோ. ‘‘தத்ர தத்ரேவ ஸக்கி²ப⁴ப்³ப³தங் பாபுணாதி ஸதி ஸதிஆயதனே’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 5.23) காரணங்.
Apica nivāsaṭṭhānaṭṭhena, ākaraṭṭhena, samosaraṇaṭṭhānaṭṭhena , sañjātidesaṭṭhena, kāraṇaṭṭhena ca āyatanaṃ veditabbaṃ. Tathā hi loke ‘‘issarāyatanaṃ vāsudevāyatana’’ntiādīsu nivāsaṭṭhānaṃ āyatananti vuccati . ‘‘Suvaṇṇāyatanaṃ rajatāyatana’’ntiādīsu ākaro. Sāsane pana ‘‘manorame āyatane sevanti naṃ vihaṅgamā’’tiādīsu (a. ni. 5.38) samosaraṇaṭṭhānaṃ. ‘‘Dakkhiṇāpatho gunnaṃ āyatana’’ntiādīsu sañjātideso. ‘‘Tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati satiāyatane’’tiādīsu (a. ni. 5.23) kāraṇaṃ.
சக்கு²ரூபாதீ³ஸு சாபி தே தே சித்தசேதஸிகா த⁴ம்மா நிவஸந்தி ததா³யத்தவுத்திதாயாதி சக்கா²த³யோ நேஸங் நிவாஸனட்டா²னங். சக்கா²தீ³ஸு ச தே ஆகிண்ணா தங் நிஸ்ஸிதத்தா ததா³ரம்மணத்தா சாதி சக்கா²த³யோ நேஸங் ஆகரோ. சக்கா²த³யோ ச நேஸங் ஸமோஸரணட்டா²னங், தத்த² தத்த² வத்து²த்³வாராரம்மணவஸேன ஸமோஸரணதோ. சக்கா²த³யோ ச நேஸங் ஸஞ்ஜாதிதே³ஸோ; தங் நிஸ்ஸயாரம்மணபா⁴வேன தத்தே²வ உப்பத்திதோ. சக்கா²த³யோ ச நேஸங் காரணங், தேஸங் அபா⁴வே அபா⁴வதோதி. இதி நிவாஸட்டா²னட்டே²ன, ஆகரட்டே²ன, ஸமோஸரணட்டா²னட்டே²ன, ஸஞ்ஜாதிதே³ஸட்டே²ன, காரணட்டே²னாதி இமேஹி காரணேஹி ஏதே த⁴ம்மா ‘ஆயதனங் ஆயதன’ந்தி வுச்சந்தி. தஸ்மா யதா²வுத்தேனத்தே²ன சக்கு² ச தங் ஆயதனஞ்சாதி சக்கா²யதனங்…பே॰… த⁴ம்மா ச தே ஆயதனஞ்சாதி த⁴ம்மாயதனந்தி ஏவங் தாவெத்த² ‘அத்த²தோ’ விஞ்ஞாதப்³போ³ வினிச்ச²யோ.
Cakkhurūpādīsu cāpi te te cittacetasikā dhammā nivasanti tadāyattavuttitāyāti cakkhādayo nesaṃ nivāsanaṭṭhānaṃ. Cakkhādīsu ca te ākiṇṇā taṃ nissitattā tadārammaṇattā cāti cakkhādayo nesaṃ ākaro. Cakkhādayo ca nesaṃ samosaraṇaṭṭhānaṃ, tattha tattha vatthudvārārammaṇavasena samosaraṇato. Cakkhādayo ca nesaṃ sañjātideso; taṃ nissayārammaṇabhāvena tattheva uppattito. Cakkhādayo ca nesaṃ kāraṇaṃ, tesaṃ abhāve abhāvatoti. Iti nivāsaṭṭhānaṭṭhena, ākaraṭṭhena, samosaraṇaṭṭhānaṭṭhena, sañjātidesaṭṭhena, kāraṇaṭṭhenāti imehi kāraṇehi ete dhammā ‘āyatanaṃ āyatana’nti vuccanti. Tasmā yathāvuttenatthena cakkhu ca taṃ āyatanañcāti cakkhāyatanaṃ…pe… dhammā ca te āyatanañcāti dhammāyatananti evaṃ tāvettha ‘atthato’ viññātabbo vinicchayo.
‘லக்க²ணதோ’தி சக்கா²தீ³னங் லக்க²ணதோபெத்த² விஞ்ஞாதப்³போ³ வினிச்ச²யோ. தானி ச பன நேஸங் லக்க²ணானி ஹெட்டா² ரூபகண்ட³னித்³தே³ஸே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³னி.
‘Lakkhaṇato’ti cakkhādīnaṃ lakkhaṇatopettha viññātabbo vinicchayo. Tāni ca pana nesaṃ lakkhaṇāni heṭṭhā rūpakaṇḍaniddese vuttanayeneva veditabbāni.
‘தாவத்வதோ’தி தாவபா⁴வதோ. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – சக்கா²த³யோபி ஹி த⁴ம்மா ஏவ. ஏவங் ஸதி த⁴ம்மாயதனமிச்சேவ அவத்வா கஸ்மா த்³வாத³ஸாயதனானி வுத்தானீதி சே? ச² விஞ்ஞாணகாயுப்பத்தித்³வாராரம்மணவவத்தா²னதோ. இத⁴ ச²ன்னங் விஞ்ஞாணகாயானங் த்³வாரபா⁴வேன ஆரம்மணபா⁴வேன ச வவத்தா²னதோ அயமேவ தேஸங் பே⁴தோ³ ஹோதீதி த்³வாத³ஸ வுத்தானி. சக்கு²விஞ்ஞாணவீதி²பரியாபன்னஸ்ஸ ஹி விஞ்ஞாணகாயஸ்ஸ சக்கா²யதனமேவ உப்பத்தித்³வாரங், ரூபாயதனமேவ சாரம்மணங் . ததா² இதரானி இதரேஸங். ச²ட்ட²ஸ்ஸ பன ப⁴வங்க³மனஸங்கா²தோ மனாயதனேகதே³ஸோவ உப்பத்தித்³வாரங், அஸாதா⁴ரணஞ்ச த⁴ம்மாயதனங் ஆரம்மணந்தி . இதி ச²ன்னங் விஞ்ஞாணகாயானங் உப்பத்தித்³வாராரம்மணவவத்தா²னதோ த்³வாத³ஸ வுத்தானீதி. ஏவமெத்த² ‘தாவத்வதோ’ விஞ்ஞாதப்³போ³ வினிச்ச²யோ.
‘Tāvatvato’ti tāvabhāvato. Idaṃ vuttaṃ hoti – cakkhādayopi hi dhammā eva. Evaṃ sati dhammāyatanamicceva avatvā kasmā dvādasāyatanāni vuttānīti ce? Cha viññāṇakāyuppattidvārārammaṇavavatthānato. Idha channaṃ viññāṇakāyānaṃ dvārabhāvena ārammaṇabhāvena ca vavatthānato ayameva tesaṃ bhedo hotīti dvādasa vuttāni. Cakkhuviññāṇavīthipariyāpannassa hi viññāṇakāyassa cakkhāyatanameva uppattidvāraṃ, rūpāyatanameva cārammaṇaṃ . Tathā itarāni itaresaṃ. Chaṭṭhassa pana bhavaṅgamanasaṅkhāto manāyatanekadesova uppattidvāraṃ, asādhāraṇañca dhammāyatanaṃ ārammaṇanti . Iti channaṃ viññāṇakāyānaṃ uppattidvārārammaṇavavatthānato dvādasa vuttānīti. Evamettha ‘tāvatvato’ viññātabbo vinicchayo.
‘கமதோ’தி இதா⁴பி புப்³பே³ வுத்தேஸு உப்பத்திக்கமாதீ³ஸு தே³ஸனாக்கமோவ யுஜ்ஜதி. அஜ்ஜ²த்திகேஸு ஹி ஆயதனேஸு ஸனித³ஸ்ஸனஸப்படிக⁴விஸயத்தா சக்கா²யதனங் பாகடந்தி பட²மங் தே³ஸிதங். ததோ அனித³ஸ்ஸனஸப்படிக⁴விஸயானி ஸோதாயதனாதீ³னி. அத² வா த³ஸ்ஸனானுத்தரியஸவனானுத்தரியஹேதுபா⁴வேன ப³ஹூபகாரத்தா அஜ்ஜ²த்திகேஸு சக்கா²யதனஸோதாயதனானி பட²மங் தே³ஸிதானி. ததோ கா⁴னாயதனாதீ³னி தீணி. பஞ்சன்னம்பி கோ³சரவிஸயத்தா அந்தே மனாயதனங். சக்கா²தீ³னங் பன கோ³சரத்தா தஸ்ஸ தஸ்ஸ அனந்தரானி பா³ஹிரேஸு ரூபாயதனாதீ³னி. அபிச விஞ்ஞாணுப்பத்திகாரணவவத்தா²னதோபி அயமேவ தேஸங் கமோ வேதி³தப்³போ³. வுத்தஞ்ஹேதங் ‘‘சக்கு²ஞ்ச படிச்ச ரூபே ச உப்பஜ்ஜதி சக்கு²விஞ்ஞாணங்…பே॰… மனஞ்ச படிச்ச த⁴ம்மே ச உப்பஜ்ஜதி மனோவிஞ்ஞாண’’ந்தி (ம॰ நி॰ 3.421) ஏவங் ‘கமதோ’பெத்த² விஞ்ஞாதப்³போ³ வினிச்ச²யோ.
‘Kamato’ti idhāpi pubbe vuttesu uppattikkamādīsu desanākkamova yujjati. Ajjhattikesu hi āyatanesu sanidassanasappaṭighavisayattā cakkhāyatanaṃ pākaṭanti paṭhamaṃ desitaṃ. Tato anidassanasappaṭighavisayāni sotāyatanādīni. Atha vā dassanānuttariyasavanānuttariyahetubhāvena bahūpakārattā ajjhattikesu cakkhāyatanasotāyatanāni paṭhamaṃ desitāni. Tato ghānāyatanādīni tīṇi. Pañcannampi gocaravisayattā ante manāyatanaṃ. Cakkhādīnaṃ pana gocarattā tassa tassa anantarāni bāhiresu rūpāyatanādīni. Apica viññāṇuppattikāraṇavavatthānatopi ayameva tesaṃ kamo veditabbo. Vuttañhetaṃ ‘‘cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ…pe… manañca paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇa’’nti (ma. ni. 3.421) evaṃ ‘kamato’pettha viññātabbo vinicchayo.
‘ஸங்கே²பவித்தா²ரா’தி ஸங்கே²பதோ ஹி மனாயதனஸ்ஸ சேவ த⁴ம்மாயதனேகதே³ஸஸ்ஸ ச நாமேன, தத³வஸேஸானஞ்ச ஆயதனானங் ரூபேன ஸங்க³ஹிதத்தா த்³வாத³ஸாபி ஆயதனானி நாமரூபமத்தமேவ ஹொந்தி.
‘Saṅkhepavitthārā’ti saṅkhepato hi manāyatanassa ceva dhammāyatanekadesassa ca nāmena, tadavasesānañca āyatanānaṃ rūpena saṅgahitattā dvādasāpi āyatanāni nāmarūpamattameva honti.
வித்தா²ரதோ பன அஜ்ஜ²த்திகேஸு தாவ சக்கா²யதனங் ஜாதிவஸேன சக்கு²பஸாத³மத்தமேவ, பச்சயக³தினிகாயபுக்³க³லபே⁴த³தோ பன அனந்தப்பபே⁴த³ங். ததா² ஸோதாயதனாதீ³னி சத்தாரி. மனாயதனங் தேபூ⁴மககுஸலாகுஸலவிபாககிரியவிஞ்ஞாணபே⁴தே³ன ஏகாஸீதிப்பபே⁴த³ங், வத்து²படிபதா³தி³பே⁴த³தோ பன அனந்தப்பபே⁴த³ங். ரூபக³ந்த⁴ரஸாயதனானி ஸமுட்டா²னபே⁴த³தோ சதுப்பபே⁴தா³னி, ஸத்³தா³யதனங் த்³விப்பபே⁴த³ங். ஸபா⁴க³விஸபா⁴க³பே⁴த³தோ பன ஸப்³பா³னிபி அனந்தப்பபே⁴தா³னி. பொ²ட்ட²ப்³பா³யதனங் பத²வீதா⁴துதேஜோதா⁴துவாயோதா⁴துவஸேன திப்பபே⁴த³ங், ஸமுட்டா²னதோ சதுப்பபே⁴த³ங், ஸபா⁴க³விஸபா⁴க³தோ அனேகப்பபே⁴த³ங். த⁴ம்மாயதனங் தேபூ⁴மகத⁴ம்மாரம்மணவஸேன அனேகப்பபே⁴த³ந்தி. ஏவங் ஸங்கே²பவித்தா²ரா விஞ்ஞாதப்³போ³ வினிச்ச²யோ.
Vitthārato pana ajjhattikesu tāva cakkhāyatanaṃ jātivasena cakkhupasādamattameva, paccayagatinikāyapuggalabhedato pana anantappabhedaṃ. Tathā sotāyatanādīni cattāri. Manāyatanaṃ tebhūmakakusalākusalavipākakiriyaviññāṇabhedena ekāsītippabhedaṃ, vatthupaṭipadādibhedato pana anantappabhedaṃ. Rūpagandharasāyatanāni samuṭṭhānabhedato catuppabhedāni, saddāyatanaṃ dvippabhedaṃ. Sabhāgavisabhāgabhedato pana sabbānipi anantappabhedāni. Phoṭṭhabbāyatanaṃ pathavīdhātutejodhātuvāyodhātuvasena tippabhedaṃ, samuṭṭhānato catuppabhedaṃ, sabhāgavisabhāgato anekappabhedaṃ. Dhammāyatanaṃ tebhūmakadhammārammaṇavasena anekappabhedanti. Evaṃ saṅkhepavitthārā viññātabbo vinicchayo.
‘த³ட்ட²ப்³ப³தோ’தி எத்த² பன ஸப்³பா³னேவேதானி ஆயதனானி அனாக³மனதோ அனிக்³க³மனதோ ச த³ட்ட²ப்³பா³னி. ந ஹி தானி புப்³பே³ உத³யா குதோசி ஆக³ச்ச²ந்தி, நாபி உத்³த⁴ங் வயா குஹிஞ்சி க³ச்ச²ந்தி; அத² கோ² புப்³பே³ உத³யா அப்படிலத்³த⁴ஸபா⁴வானி, உத்³த⁴ங் வயா பரிபி⁴ன்னஸபா⁴வானி, புப்³ப³ந்தாபரந்தவேமஜ்ஜே² பச்சயாயத்தவுத்திதாய அவஸானி பவத்தந்தி. தஸ்மா அனாக³மனதோ அனிக்³க³மனதோ ச த³ட்ட²ப்³பா³னி. ததா² நிரீஹதோ அப்³யாபாரதோ ச. ந ஹி சக்கு²ரூபாதீ³னங் ஏவங் ஹோதி – ‘அஹோ வத அம்ஹாகங் ஸாமக்³கி³யா விஞ்ஞாணங் நாம உப்பஜ்ஜெய்யா’தி, ந ச தானி விஞ்ஞாணுப்பாத³னத்த²ங் த்³வாரபா⁴வேன வத்து²பா⁴வேன ஆரம்மணபா⁴வேன வா ஈஹந்தி, ந ப்³யாபாரமாபஜ்ஜந்தி; அத² கோ² த⁴ம்மதாவேஸா யங் சக்கு²ரூபாதீ³னங் ஸாமக்³கி³யங் சக்கு²விஞ்ஞாணாதீ³னி ஸம்ப⁴வந்தி. தஸ்மா நிரீஹதோ அப்³யாபாரதோ ச த³ட்ட²ப்³பா³னி. அபிச அஜ்ஜ²த்திகானி ஸுஞ்ஞகா³மோ விய த³ட்ட²ப்³பா³னி து⁴வஸுப⁴ஸுக²த்தபா⁴வவிரஹிதத்தா, பா³ஹிரானி கா³மகா⁴தகசோரா விய அஜ்ஜ²த்திகானங் அபி⁴கா⁴தகத்தா. வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘சக்கு², பி⁴க்க²வே, ஹஞ்ஞதி மனாபாமனாபேஹி ரூபேஹீதி வித்தா²ரோ. அபிச அஜ்ஜ²த்திகானி ச² பாணகா விய த³ட்ட²ப்³பா³னி, பா³ஹிரானி தேஸங் கோ³சரா வியாதி. ஏவம்பெத்த² ‘த³ட்ட²ப்³ப³தோ’ விஞ்ஞாதப்³போ³ வினிச்ச²யோதி.
‘Daṭṭhabbato’ti ettha pana sabbānevetāni āyatanāni anāgamanato aniggamanato ca daṭṭhabbāni. Na hi tāni pubbe udayā kutoci āgacchanti, nāpi uddhaṃ vayā kuhiñci gacchanti; atha kho pubbe udayā appaṭiladdhasabhāvāni, uddhaṃ vayā paribhinnasabhāvāni, pubbantāparantavemajjhe paccayāyattavuttitāya avasāni pavattanti. Tasmā anāgamanato aniggamanato ca daṭṭhabbāni. Tathā nirīhato abyāpārato ca. Na hi cakkhurūpādīnaṃ evaṃ hoti – ‘aho vata amhākaṃ sāmaggiyā viññāṇaṃ nāma uppajjeyyā’ti, na ca tāni viññāṇuppādanatthaṃ dvārabhāvena vatthubhāvena ārammaṇabhāvena vā īhanti, na byāpāramāpajjanti; atha kho dhammatāvesā yaṃ cakkhurūpādīnaṃ sāmaggiyaṃ cakkhuviññāṇādīni sambhavanti. Tasmā nirīhato abyāpārato ca daṭṭhabbāni. Apica ajjhattikāni suññagāmo viya daṭṭhabbāni dhuvasubhasukhattabhāvavirahitattā, bāhirāni gāmaghātakacorā viya ajjhattikānaṃ abhighātakattā. Vuttañhetaṃ – ‘‘cakkhu, bhikkhave, haññati manāpāmanāpehi rūpehīti vitthāro. Apica ajjhattikāni cha pāṇakā viya daṭṭhabbāni, bāhirāni tesaṃ gocarā viyāti. Evampettha ‘daṭṭhabbato’ viññātabbo vinicchayoti.
இதா³னி தேஸங் விபஸ்ஸிதப்³பா³காரங் த³ஸ்ஸேதுங் சக்கு²ங் அனிச்சந்திஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். தத்த² சக்கு² தாவ ஹுத்வா அபா⁴வட்டே²ன அனிச்சந்தி வேதி³தப்³ப³ங். அபரேஹிபி சதூஹி காரணேஹி அனிச்சங் – உப்பாத³வயவந்ததோ, விபரிணாமதோ, தாவகாலிகதோ, நிச்சபடிக்கே²பதோதி.
Idāni tesaṃ vipassitabbākāraṃ dassetuṃ cakkhuṃ aniccantiādi āraddhaṃ. Tattha cakkhu tāva hutvā abhāvaṭṭhena aniccanti veditabbaṃ. Aparehipi catūhi kāraṇehi aniccaṃ – uppādavayavantato, vipariṇāmato, tāvakālikato, niccapaṭikkhepatoti.
ததே³வ படிபீளனட்டே²ன து³க்க²ங். யஸ்மா வா ஏதங் உப்பன்னங் டி²திங் பாபுணாதி, டி²தியங் ஜராய கிலமதி, ஜரங் பத்வா அவஸ்ஸங் பி⁴ஜ்ஜதி; தஸ்மா அபி⁴ண்ஹஸம்படிபீளனதோ, து³க்க²மதோ, து³க்க²வத்து²தோ, ஸுக²படிக்கே²பதோதி இமேஹி சதூஹி காரணேஹி து³க்க²ங்.
Tadeva paṭipīḷanaṭṭhena dukkhaṃ. Yasmā vā etaṃ uppannaṃ ṭhitiṃ pāpuṇāti, ṭhitiyaṃ jarāya kilamati, jaraṃ patvā avassaṃ bhijjati; tasmā abhiṇhasampaṭipīḷanato, dukkhamato, dukkhavatthuto, sukhapaṭikkhepatoti imehi catūhi kāraṇehi dukkhaṃ.
அவஸவத்தனட்டே²ன பன அனத்தா. யஸ்மா வா ஏதங் உப்பன்னங் டி²திங் மா பாபுணாது, டா²னப்பத்தங் மா ஜிரது, ஜரப்பதங் மா பி⁴ஜ்ஜதூதி இமேஸு தீஸு டா²னேஸு கஸ்ஸசி வஸவத்திபா⁴வோ நத்தி², ஸுஞ்ஞங் தேன வஸவத்தனாகாரேன; தஸ்மா ஸுஞ்ஞதோ, அஸ்ஸாமிகதோ, அகாமகாரியதோ, அத்தபடிக்கே²பதோதி இமேஹி சதூஹி காரணேஹி அனத்தா.
Avasavattanaṭṭhena pana anattā. Yasmā vā etaṃ uppannaṃ ṭhitiṃ mā pāpuṇātu, ṭhānappattaṃ mā jiratu, jarappataṃ mā bhijjatūti imesu tīsu ṭhānesu kassaci vasavattibhāvo natthi, suññaṃ tena vasavattanākārena; tasmā suññato, assāmikato, akāmakāriyato, attapaṭikkhepatoti imehi catūhi kāraṇehi anattā.
விப⁴வக³திகதோ , புப்³பா³பரவஸேன ப⁴வஸங்கந்திக³மனதோ, பகதிபா⁴வவிஜஹனதோ ச விபரிணாமத⁴ம்மங். இத³ங் அனிச்சவேவசனமேவ. ரூபா அனிச்சாதிஆதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. அபிசெத்த² ட²பெத்வா சக்கு²ங் தேபூ⁴மகத⁴ம்மா அனிச்சா, நோ சக்கு². சக்கு² பன சக்கு² சேவ அனிச்சஞ்ச. ததா² ஸேஸத⁴ம்மா து³க்கா², நோ சக்கு². சக்கு² பன சக்கு² சேவ து³க்க²ஞ்ச. ஸேஸத⁴ம்மா அனத்தா, நோ சக்கு². சக்கு² பன சக்கு² சேவ அனத்தா சாதி. ரூபாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ.
Vibhavagatikato , pubbāparavasena bhavasaṅkantigamanato, pakatibhāvavijahanato ca vipariṇāmadhammaṃ. Idaṃ aniccavevacanameva. Rūpā aniccātiādīsupi eseva nayo. Apicettha ṭhapetvā cakkhuṃ tebhūmakadhammā aniccā, no cakkhu. Cakkhu pana cakkhu ceva aniccañca. Tathā sesadhammā dukkhā, no cakkhu. Cakkhu pana cakkhu ceva dukkhañca. Sesadhammā anattā, no cakkhu. Cakkhu pana cakkhu ceva anattā cāti. Rūpādīsupi eseva nayo.
இமஸ்மிங் பன ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயே ததா²க³தேன கிங் த³ஸ்ஸிதந்தி? த்³வாத³ஸன்னங் ஆயதனானங் அனத்தலக்க²ணங். ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ ஹி அனத்தலக்க²ணங் த³ஸ்ஸெந்தோ அனிச்சேன வா த³ஸ்ஸேதி, து³க்கே²ன வா, அனிச்சது³க்கே²ஹி வா. தத்த² ‘‘சக்கு², அத்தாதி யோ வதெ³ய்ய, தங் ந உபபஜ்ஜதி. சக்கு²ஸ்ஸ உப்பாதோ³பி வயோபி பஞ்ஞாயதி. யஸ்ஸ கோ² பன உப்பாதோ³பி வயோபி பஞ்ஞாயதி ‘அத்தா மே உப்பஜ்ஜதி ச வேதி சா’தி இச்சஸ்ஸ ஏவமாக³தங் ஹோதி. தஸ்மா தங் ந உபபஜ்ஜதி – சக்கு² அத்தாதி யோ வதெ³ய்ய இதி சக்கு² அனத்தா’’தி (ம॰ நி॰ 3.422). இமஸ்மிங் ஸுத்தே அனிச்சேன அனத்தலக்க²ணங் த³ஸ்ஸேஸி. ‘‘ரூபங், பி⁴க்க²வே, அனத்தா. ரூபஞ்ச ஹித³ங், பி⁴க்க²வே, அத்தா அப⁴விஸ்ஸ, ந யித³ங் ரூபங் ஆபா³தா⁴ய ஸங்வத்தெய்ய; லப்³பே⁴த² ச ரூபே – ஏவங் மே ரூபங் ஹோது, ஏவங் மே ரூபங் மா அஹோஸீதி. யஸ்மா ச கோ², பி⁴க்க²வே, ரூபங் அனத்தா தஸ்மா ரூபங் ஆபா³தா⁴ய ஸங்வத்ததி; ந ச லப்³ப⁴தி ரூபே – ஏவங் மே ரூபங் ஹோது, ஏவங் மே ரூபங் மா அஹோஸீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 3.59; மஹாவ॰ 20) இமஸ்மிங் ஸுத்தே து³க்கே²ன அனத்தலக்க²ணங் த³ஸ்ஸேஸி. ‘‘ரூபங், பி⁴க்க²வே, அனிச்சங், யத³னிச்சங் தங் து³க்க²ங், யங் து³க்க²ங் தத³னத்தா, யத³னத்தா தங் நேதங் மம, நேஸோஹமஸ்மி, ந மேஸோ அத்தா’’திஆதீ³ஸு (ஸங்॰ நி॰ 3.15) அனிச்சது³க்கே²ஹி அனத்தலக்க²ணங் த³ஸ்ஸேஸி. கஸ்மா? அனிச்சது³க்கா²னங் பாகடத்தா.
Imasmiṃ pana suttantabhājanīye tathāgatena kiṃ dassitanti? Dvādasannaṃ āyatanānaṃ anattalakkhaṇaṃ. Sammāsambuddho hi anattalakkhaṇaṃ dassento aniccena vā dasseti, dukkhena vā, aniccadukkhehi vā. Tattha ‘‘cakkhu, attāti yo vadeyya, taṃ na upapajjati. Cakkhussa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – cakkhu attāti yo vadeyya iti cakkhu anattā’’ti (ma. ni. 3.422). Imasmiṃ sutte aniccena anattalakkhaṇaṃ dassesi. ‘‘Rūpaṃ, bhikkhave, anattā. Rūpañca hidaṃ, bhikkhave, attā abhavissa, na yidaṃ rūpaṃ ābādhāya saṃvatteyya; labbhetha ca rūpe – evaṃ me rūpaṃ hotu, evaṃ me rūpaṃ mā ahosīti. Yasmā ca kho, bhikkhave, rūpaṃ anattā tasmā rūpaṃ ābādhāya saṃvattati; na ca labbhati rūpe – evaṃ me rūpaṃ hotu, evaṃ me rūpaṃ mā ahosī’’ti (saṃ. ni. 3.59; mahāva. 20) imasmiṃ sutte dukkhena anattalakkhaṇaṃ dassesi. ‘‘Rūpaṃ, bhikkhave, aniccaṃ, yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ, yaṃ dukkhaṃ tadanattā, yadanattā taṃ netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’’tiādīsu (saṃ. ni. 3.15) aniccadukkhehi anattalakkhaṇaṃ dassesi. Kasmā? Aniccadukkhānaṃ pākaṭattā.
ஹத்த²தோ ஹி தட்டகே வா ஸரகே வா கிஸ்மிஞ்சிதே³வ வா பதித்வா பி⁴ன்னே ‘அஹோ அனிச்ச’ந்தி வத³ந்தி. ஏவங் அனிச்சங் பாகடங் நாம. அத்தபா⁴வஸ்மிங் பன க³ண்ட³பிளகாதீ³ஸு வா உட்டி²தாஸு கா²ணுகண்டகாதீ³ஹி வா வித்³தா⁴ஸு ‘அஹோ து³க்க²’ந்தி வத³ந்தி. ஏவங் து³க்க²ங் பாகடங் நாம. அனத்தலக்க²ணங் அபாகடங் அந்த⁴காரங் அவிபூ⁴தங் து³ப்படிவிஜ்ஜ²ங் து³த்³தீ³பனங் து³ப்பஞ்ஞாபனங் . அனிச்சது³க்க²லக்க²ணானி உப்பாதா³ வா ததா²க³தானங் அனுப்பாதா³ வா பஞ்ஞாயந்தி. அனத்தலக்க²ணங் வினா பு³த்³து⁴ப்பாதா³ ந பஞ்ஞாயதி, பு³த்³து⁴ப்பாதே³யேவ பஞ்ஞாயதி. மஹித்³தி⁴கா ஹி மஹானுபா⁴வா தாபஸபரிப்³பா³ஜகா ஸரப⁴ங்க³ஸத்தா²ராத³யோபி ‘அனிச்சங் து³க்க²’ந்தி வத்துங் ஸக்கொந்தி, ‘அனத்தா’தி வத்துங் ந ஸக்கொந்தி. ஸசே ஹி தே ஸம்பத்தபரிஸாய அனத்தாதி வத்துங் ஸக்குணெய்யுங், ஸம்பத்தபரிஸாய மக்³க³ப²லபடிவேதோ⁴ ப⁴வெய்ய. அனத்தலக்க²ணபஞ்ஞாபனஞ்ஹி அஞ்ஞஸ்ஸ கஸ்ஸசி அவிஸயோ, ஸப்³ப³ஞ்ஞுபு³த்³தா⁴னமேவ விஸயோ. ஏவமேதங் அனத்தலக்க²ணங் அபாகடங். தஸ்மா ஸத்தா² அனத்தலக்க²ணங் த³ஸ்ஸெந்தோ அனிச்சேன வா த³ஸ்ஸேஸி, து³க்கே²ன வா, அனிச்சது³க்கே²ஹி வா. இத⁴ பன தங் அனிச்சது³க்கே²ஹி த³ஸ்ஸேஸீதி வேதி³தப்³ப³ங்.
Hatthato hi taṭṭake vā sarake vā kismiñcideva vā patitvā bhinne ‘aho anicca’nti vadanti. Evaṃ aniccaṃ pākaṭaṃ nāma. Attabhāvasmiṃ pana gaṇḍapiḷakādīsu vā uṭṭhitāsu khāṇukaṇṭakādīhi vā viddhāsu ‘aho dukkha’nti vadanti. Evaṃ dukkhaṃ pākaṭaṃ nāma. Anattalakkhaṇaṃ apākaṭaṃ andhakāraṃ avibhūtaṃ duppaṭivijjhaṃ duddīpanaṃ duppaññāpanaṃ . Aniccadukkhalakkhaṇāni uppādā vā tathāgatānaṃ anuppādā vā paññāyanti. Anattalakkhaṇaṃ vinā buddhuppādā na paññāyati, buddhuppādeyeva paññāyati. Mahiddhikā hi mahānubhāvā tāpasaparibbājakā sarabhaṅgasatthārādayopi ‘aniccaṃ dukkha’nti vattuṃ sakkonti, ‘anattā’ti vattuṃ na sakkonti. Sace hi te sampattaparisāya anattāti vattuṃ sakkuṇeyyuṃ, sampattaparisāya maggaphalapaṭivedho bhaveyya. Anattalakkhaṇapaññāpanañhi aññassa kassaci avisayo, sabbaññubuddhānameva visayo. Evametaṃ anattalakkhaṇaṃ apākaṭaṃ. Tasmā satthā anattalakkhaṇaṃ dassento aniccena vā dassesi, dukkhena vā, aniccadukkhehi vā. Idha pana taṃ aniccadukkhehi dassesīti veditabbaṃ.
இமானி பன லக்க²ணானி கிஸ்ஸ அமனஸிகாரா அப்படிவேதா⁴, கேன படிச்ச²ன்னத்தா, ந உபட்ட²ஹந்தி? அனிச்சலக்க²ணங் தாவ உத³யப்³ப³யானங் அமனஸிகாரா அப்படிவேதா⁴, ஸந்ததியா படிச்ச²ன்னத்தா, ந உபட்டா²தி. து³க்க²லக்க²ணங் அபி⁴ண்ஹஸம்படிபீளனஸ்ஸ அமனஸிகாரா அப்படிவேதா⁴, இரியாபதே²ஹி படிச்ச²ன்னத்தா, ந உபட்டா²தி. அனத்தலக்க²ணங் நானாதா⁴துவினிப்³போ⁴க³ஸ்ஸ அமனஸிகாரா அப்படிவேதா⁴, க⁴னேன படிச்ச²ன்னத்தா, ந உபட்டா²தி. உத³யப்³ப³யங் பன பரிக்³க³ஹெத்வா ஸந்ததியா விகோபிதாய அனிச்சலக்க²ணங் யாதா²வஸரஸதோ உபட்டா²தி. அபி⁴ண்ஹஸம்படிபீளனங் மனஸிகத்வா இரியாபதே² உக்³கா⁴டிதே து³க்க²லக்க²ணங் யாதா²வஸரஸதோ உபட்டா²தி. நானாதா⁴துயோ வினிப்³பு⁴ஜித்வா க⁴னவினிப்³போ⁴கே³ கதே அனத்தலக்க²ணங் யாதா²வஸரஸதோ உபட்டா²தி.
Imāni pana lakkhaṇāni kissa amanasikārā appaṭivedhā, kena paṭicchannattā, na upaṭṭhahanti? Aniccalakkhaṇaṃ tāva udayabbayānaṃ amanasikārā appaṭivedhā, santatiyā paṭicchannattā, na upaṭṭhāti. Dukkhalakkhaṇaṃ abhiṇhasampaṭipīḷanassa amanasikārā appaṭivedhā, iriyāpathehi paṭicchannattā, na upaṭṭhāti. Anattalakkhaṇaṃ nānādhātuvinibbhogassa amanasikārā appaṭivedhā, ghanena paṭicchannattā, na upaṭṭhāti. Udayabbayaṃ pana pariggahetvā santatiyā vikopitāya aniccalakkhaṇaṃ yāthāvasarasato upaṭṭhāti. Abhiṇhasampaṭipīḷanaṃ manasikatvā iriyāpathe ugghāṭite dukkhalakkhaṇaṃ yāthāvasarasato upaṭṭhāti. Nānādhātuyo vinibbhujitvā ghanavinibbhoge kate anattalakkhaṇaṃ yāthāvasarasato upaṭṭhāti.
எத்த² ச அனிச்சங் அனிச்சலக்க²ணங், து³க்க²ங் து³க்க²லக்க²ணங், அனத்தா அனத்தலக்க²ணந்தி அயங் விபா⁴கோ³ வேதி³தப்³போ³. தத்த² அனிச்சந்தி க²ந்த⁴பஞ்சகங். கஸ்மா? உப்பாத³வயஞ்ஞத²த்தபா⁴வா, ஹுத்வா அபா⁴வதோ வா; உப்பாத³வயஞ்ஞத²த்தங் அனிச்சலக்க²ணங், ஹுத்வா அபா⁴வஸங்கா²தோ ஆகாரவிகாரோ வா. ‘‘யத³னிச்சங் தங் து³க்க²’’ந்தி வசனதோ பன ததே³வ க²ந்த⁴பஞ்சகங் து³க்க²ங். கஸ்மா? அபி⁴ண்ஹஸம்படிபீளனதோ; அபி⁴ண்ஹஸம்படிபீளனாகாரோ து³க்க²லக்க²ணங். ‘‘யங் து³க்க²ங் தங் அனத்தா’’தி பன வசனதோ ததே³வ க²ந்த⁴பஞ்சகங் அனத்தா. கஸ்மா? அவஸவத்தனதோ; அவஸவத்தனாகாரோ அனத்தலக்க²ணங். இதி அஞ்ஞதே³வ அனிச்சங் து³க்க²ங் அனத்தா, அஞ்ஞானி அனிச்சது³க்கா²னத்தலக்க²ணானி. பஞ்சக்க²ந்தா⁴, த்³வாத³ஸாயதனானி, அட்டா²ரஸ தா⁴துயோதி இத³ஞ்ஹி ஸப்³ப³ம்பி அனிச்சங் து³க்க²ங் அனத்தா நாம. வுத்தப்பகாராகாரவிகாரா அனிச்சது³க்கா²னத்தலக்க²ணானீதி.
Ettha ca aniccaṃ aniccalakkhaṇaṃ, dukkhaṃ dukkhalakkhaṇaṃ, anattā anattalakkhaṇanti ayaṃ vibhāgo veditabbo. Tattha aniccanti khandhapañcakaṃ. Kasmā? Uppādavayaññathattabhāvā, hutvā abhāvato vā; uppādavayaññathattaṃ aniccalakkhaṇaṃ, hutvā abhāvasaṅkhāto ākāravikāro vā. ‘‘Yadaniccaṃ taṃ dukkha’’nti vacanato pana tadeva khandhapañcakaṃ dukkhaṃ. Kasmā? Abhiṇhasampaṭipīḷanato; abhiṇhasampaṭipīḷanākāro dukkhalakkhaṇaṃ. ‘‘Yaṃ dukkhaṃ taṃ anattā’’ti pana vacanato tadeva khandhapañcakaṃ anattā. Kasmā? Avasavattanato; avasavattanākāro anattalakkhaṇaṃ. Iti aññadeva aniccaṃ dukkhaṃ anattā, aññāni aniccadukkhānattalakkhaṇāni. Pañcakkhandhā, dvādasāyatanāni, aṭṭhārasa dhātuyoti idañhi sabbampi aniccaṃ dukkhaṃ anattā nāma. Vuttappakārākāravikārā aniccadukkhānattalakkhaṇānīti.
ஸங்கே²பதோ பனெத்த² த³ஸாயதனானி காமாவசரானி, த்³வே தேபூ⁴மகானி. ஸப்³பே³ஸுபி ஸம்மஸனசாரோ கதி²தோதி வேதி³தப்³போ³.
Saṅkhepato panettha dasāyatanāni kāmāvacarāni, dve tebhūmakāni. Sabbesupi sammasanacāro kathitoti veditabbo.
ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயவண்ணனா.
Suttantabhājanīyavaṇṇanā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / விப⁴ங்க³பாளி • Vibhaṅgapāḷi / 2. ஆயதனவிப⁴ங்கோ³ • 2. Āyatanavibhaṅgo
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-அனுடீகா • Vibhaṅga-anuṭīkā / 2. ஆயதனவிப⁴ங்கோ³ • 2. Āyatanavibhaṅgo
