| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಮ್ಮೋಹವಿನೋದನೀ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
೧೩. ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾವಿಭಙ್ಗೋ
13. Appamaññāvibhaṅgo
೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ
1. Suttantabhājanīyavaṇṇanā
೬೪೨. ಇದಾನಿ ತದನನ್ತರೇ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾವಿಭಙ್ಗೇ ಚತಸ್ಸೋತಿ ಗಣನಪರಿಚ್ಛೇದೋ। ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋತಿ ಫರಣಅಪ್ಪಮಾಣವಸೇನ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ। ಏತಾ ಹಿ ಆರಮ್ಮಣವಸೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇ ವಾ ಸತ್ತೇ ಫರನ್ತಿ, ಏಕಸತ್ತಮ್ಪಿ ವಾ ಅನವಸೇಸಫರಣವಸೇನ ಫರನ್ತೀತಿ ಫರಣಅಪ್ಪಮಾಣವಸೇನ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಇಧ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಭಿಕ್ಖು। ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನಾತಿ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೇನ। ಚೇತಸಾತಿ ಚಿತ್ತೇನ। ಏಕಂ ದಿಸನ್ತಿ ಏಕಿಸ್ಸಾ ದಿಸಾಯ। ಪಠಮಪರಿಗ್ಗಹಿತಂ ಸತ್ತಂ ಉಪಾದಾಯ ಏಕದಿಸಾಪರಿಯಾಪನ್ನಸತ್ತಫರಣವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಫರಿತ್ವಾತಿ ಫುಸಿತ್ವಾ ಆರಮ್ಮಣಂ ಕತ್ವಾ। ವಿಹರತೀತಿ ಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರಾಧಿಟ್ಠಿತಂ ಇರಿಯಾಪಥವಿಹಾರಂ ಪವತ್ತೇತಿ। ತಥಾ ದುತಿಯನ್ತಿ ಯಥಾ ಪುರತ್ಥಿಮಾದೀಸು ದಿಸಾಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ, ತಥೇವ ತದನನ್ತರಂ ದುತಿಯಂ ತತಿಯಂ ಚತುತ್ಥಞ್ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
642. Idāni tadanantare appamaññāvibhaṅge catassoti gaṇanaparicchedo. Appamaññāyoti pharaṇaappamāṇavasena appamaññāyo. Etā hi ārammaṇavasena appamāṇe vā satte pharanti, ekasattampi vā anavasesapharaṇavasena pharantīti pharaṇaappamāṇavasena appamaññāyoti vuccanti. Idha bhikkhūti imasmiṃ sāsane bhikkhu. Mettāsahagatenāti mettāya samannāgatena. Cetasāti cittena. Ekaṃ disanti ekissā disāya. Paṭhamapariggahitaṃ sattaṃ upādāya ekadisāpariyāpannasattapharaṇavasena vuttaṃ. Pharitvāti phusitvā ārammaṇaṃ katvā. Viharatīti brahmavihārādhiṭṭhitaṃ iriyāpathavihāraṃ pavatteti. Tathā dutiyanti yathā puratthimādīsu disāsu yaṃ kiñci ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tatheva tadanantaraṃ dutiyaṃ tatiyaṃ catutthañcāti attho.
ಇತಿ ಉದ್ಧನ್ತಿ ತೇನೇವ ಚ ನಯೇನ ಉಪರಿಮಂ ದಿಸನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅಧೋ ತಿರಿಯನ್ತಿ ಅಧೋದಿಸಮ್ಪಿ ತಿರಿಯಂದಿಸಮ್ಪಿ ಏವಮೇವ। ಏತ್ಥ ಚ ಅಧೋತಿ ಹೇಟ್ಠಾ, ತಿರಿಯನ್ತಿ ಅನುದಿಸಾ। ಏವಂ ಸಬ್ಬದಿಸಾಸು ಅಸ್ಸಮಣ್ಡಲೇ ಅಸ್ಸಮಿವ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ ಚಿತ್ತಂ ಸಾರೇತಿಪಿ ಪಚ್ಚಾಸಾರೇತಿಪೀತಿ ಏತ್ತಾವತಾ ಏಕಮೇಕಂ ದಿಸಂ ಪರಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಓಧಿಸೋ ಮೇತ್ತಾಫರಣಂ ದಸ್ಸಿತಂ। ಸಬ್ಬಧೀತಿಆದಿ ಪನ ಅನೋಧಿಸೋ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬಧೀತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ। ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ಹೀನಮಜ್ಝಿಮುಕ್ಕಟ್ಠಮಿತ್ತಸಪತ್ತಮಜ್ಝತ್ತಾದಿಪ್ಪಭೇದೇಸು ಅತ್ತತಾಯ ‘ಅಯಂ ಪರಸತ್ತೋ’ತಿ ವಿಭಾಗಂ ಅಕತ್ವಾ ಅತ್ತಸಮತಾಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ; ಅಥ ವಾ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯಾತಿ ಸಬ್ಬೇನ ಚಿತ್ತಭಾವೇನ ಈಸಕಮ್ಪಿ ಬಹಿ ಅವಿಕ್ಖಿಪಮಾನೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಸಬ್ಬಾವನ್ತನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸತ್ತವನ್ತಂ, ಸಬ್ಬಸತ್ತಯುತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಲೋಕನ್ತಿ ಸತ್ತಲೋಕಂ।
Iti uddhanti teneva ca nayena uparimaṃ disanti vuttaṃ hoti. Adho tiriyanti adhodisampi tiriyaṃdisampi evameva. Ettha ca adhoti heṭṭhā, tiriyanti anudisā. Evaṃ sabbadisāsu assamaṇḍale assamiva mettāsahagataṃ cittaṃ sāretipi paccāsāretipīti ettāvatā ekamekaṃ disaṃ pariggahetvā odhiso mettāpharaṇaṃ dassitaṃ. Sabbadhītiādi pana anodhiso dassanatthaṃ vuttaṃ. Tattha sabbadhīti sabbattha. Sabbattatāyāti sabbesu hīnamajjhimukkaṭṭhamittasapattamajjhattādippabhedesu attatāya ‘ayaṃ parasatto’ti vibhāgaṃ akatvā attasamatāyāti vuttaṃ hoti; atha vā sabbattatāyāti sabbena cittabhāvena īsakampi bahi avikkhipamānoti vuttaṃ hoti. Sabbāvantanti sabbasattavantaṃ, sabbasattayuttanti attho. Lokanti sattalokaṃ.
ವಿಪುಲೇನಾತಿಏವಮಾದಿಪರಿಯಾಯದಸ್ಸನತೋ ಪನೇತ್ಥ ಪುನ ‘‘ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಯಸ್ಮಾ ವಾ ಏತ್ಥ ಓಧಿಸೋ ಫರಣೇ ವಿಯ ಪುನ ‘ತಥಾ’ಸದ್ದೋ ‘ಇತಿ’ಸದ್ದೋ ವಾ ನ ವುತ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ಪುನ ‘‘ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ; ನಿಗಮನವಸೇನ ವಾ ಏತಂ ವುತ್ತಂ। ವಿಪುಲೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಚ ಫರಣವಸೇನ ವಿಪುಲತಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ। ಭೂಮಿವಸೇನ ಪನ ತಂ ಮಹಗ್ಗತಂ, ಪಗುಣವಸೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ , ಸತ್ತಾರಮ್ಮಣವಸೇನ ಚ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ, ಬ್ಯಾಪಾದಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಪ್ಪಹಾನೇನ ಅವೇರಂ, ದೋಮನಸ್ಸಪ್ಪಹಾನತೋ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಝಂ, ನಿದ್ದುಕ್ಖನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ತಾವ ‘‘ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಠಪಿತಾಯ ಮಾತಿಕಾಯ ಅತ್ಥೋ।
Vipulenātievamādipariyāyadassanato panettha puna ‘‘mettāsahagatenā’’ti vuttaṃ. Yasmā vā ettha odhiso pharaṇe viya puna ‘tathā’saddo ‘iti’saddo vā na vutto, tasmā puna ‘‘mettāsahagatena cetasā’’ti vuttaṃ; nigamanavasena vā etaṃ vuttaṃ. Vipulenāti ettha ca pharaṇavasena vipulatā daṭṭhabbā. Bhūmivasena pana taṃ mahaggataṃ, paguṇavasena appamāṇaṃ, sattārammaṇavasena ca appamāṇaṃ, byāpādapaccatthikappahānena averaṃ, domanassappahānato abyāpajjhaṃ, niddukkhanti vuttaṃ hoti. Ayaṃ tāva ‘‘mettāsahagatena cetasā’’tiādinā nayena ṭhapitāya mātikāya attho.
೬೪೩. ಇದಾನಿ ಯದೇತಂ ‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವುತ್ತಂ ಪದಭಾಜನೀಯಂ, ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ಇದಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ದೋಸಚರಿತಸ್ಸ ಸಪ್ಪಾಯಂ, ತಸ್ಮಾ ಯಥಾರೂಪೇ ಪುಗ್ಗಲೇ ಅಯಂ ಮೇತ್ತಾ ಅಪ್ಪನಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ತಂ ಮೇತ್ತಾಯ ವತ್ಥುಭೂತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ತಾವ ದಸ್ಸೇತುಂ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಏಕಂ ಪುಗ್ಗಲನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮಾತಿ ಓಪಮ್ಮತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ, ಯಥಾ ಏಕಂ ಪುಗ್ಗಲನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಿಯನ್ತಿ ಪೇಮನೀಯಂ। ಮನಾಪನ್ತಿ ಹದಯವುಡ್ಢಿಕರಂ। ತತ್ಥ ಪುಬ್ಬೇವ ಸನ್ನಿವಾಸೇನ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಹಿತೇನ ವಾ ಪಿಯೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಸೀಲಾದಿಗುಣಸಮಾಯೋಗೇನ ಮನಾಪೋ ನಾಮ; ದಾನಸಮಾನತ್ತತಾಹಿ ವಾ ಪಿಯತಾ, ಪಿಯವಚನಅತ್ಥಚರಿಯತಾಹಿ ಮನಾಪತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಯಸ್ಮಾ ಚೇತ್ಥ ಪಿಯತಾಯ ಇಮಸ್ಸ ಬ್ಯಾಪಾದಸ್ಸ ಪಹಾನಂ ಹೋತಿ, ತತೋ ಮೇತ್ತಾ ಸುಖಂ ಫರತಿ, ಮನಾಪತಾಯ ಉದಾಸೀನತಾ ನ ಸಣ್ಠಾತಿ, ಹಿರೋತ್ತಪ್ಪಞ್ಚ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಾತಿ, ತತೋ ಹಿರೋತ್ತಪ್ಪಾನುಪಾಲಿತಾ ಮೇತ್ತಾ ನ ಪರಿಹಾಯತಿ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಉಪಮಂ ಕತ್ವಾ ಇದಂ ವುತ್ತಂ – ಪಿಯಂ ಮನಾಪನ್ತಿ। ಮೇತ್ತಾಯೇಯ್ಯಾತಿ ಮೇತ್ತಾಯ ಫರೇಯ್ಯ; ತಸ್ಮಿಂ ಪುಗ್ಗಲೇ ಮೇತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ ಪವತ್ತೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏವಮೇವ ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತೇತಿ ಯಥಾ ಪಿಯಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಮೇತ್ತಾಯೇಯ್ಯ, ಏವಂ ತಸ್ಮಿಂ ಪುಗ್ಗಲೇ ಅಪ್ಪನಾಪ್ಪತ್ತಾಯ ವಸೀಭಾವಂ ಉಪಗತಾಯ ಮೇತ್ತಾಯ ಮಜ್ಝತ್ತವೇರಿಸಙ್ಖಾತೇಪಿ ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತೇ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಫರತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾತಿಆದೀನಿ ವುತ್ತತ್ಥಾನೇವ।
643. Idāni yadetaṃ ‘‘kathañca, bhikkhave, mettāsahagatena cetasā’’tiādinā nayena vuttaṃ padabhājanīyaṃ, tattha yasmā idaṃ kammaṭṭhānaṃ dosacaritassa sappāyaṃ, tasmā yathārūpe puggale ayaṃ mettā appanaṃ pāpuṇāti, taṃ mettāya vatthubhūtaṃ puggalaṃ tāva dassetuṃ seyyathāpi nāma ekaṃ puggalantiādi vuttaṃ. Tattha seyyathāpi nāmāti opammatthe nipāto, yathā ekaṃ puggalanti attho. Piyanti pemanīyaṃ. Manāpanti hadayavuḍḍhikaraṃ. Tattha pubbeva sannivāsena paccuppannahitena vā piyo nāma hoti, sīlādiguṇasamāyogena manāpo nāma; dānasamānattatāhi vā piyatā, piyavacanaatthacariyatāhi manāpatā veditabbā. Yasmā cettha piyatāya imassa byāpādassa pahānaṃ hoti, tato mettā sukhaṃ pharati, manāpatāya udāsīnatā na saṇṭhāti, hirottappañca paccupaṭṭhāti, tato hirottappānupālitā mettā na parihāyati, tasmā taṃ upamaṃ katvā idaṃ vuttaṃ – piyaṃ manāpanti. Mettāyeyyāti mettāya phareyya; tasmiṃ puggale mettaṃ kareyya pavatteyyāti attho. Evamevasabbe satteti yathā piyaṃ puggalaṃ mettāyeyya, evaṃ tasmiṃ puggale appanāppattāya vasībhāvaṃ upagatāya mettāya majjhattaverisaṅkhātepi sabbe satte anukkamena pharatīti attho. Metti mettāyanātiādīni vuttatthāneva.
೬೪೪. ವಿದಿಸಂ ವಾತಿ ಪದಂ ತಿರಿಯಂ ವಾತಿ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥವಿಭಾವನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ।
644. Vidisaṃ vāti padaṃ tiriyaṃ vāti etassa atthavibhāvanatthaṃ vuttaṃ.
೬೪೫. ಫರಿತ್ವಾತಿ ಆರಮ್ಮಣಕರಣವಸೇನ ಫುಸಿತ್ವಾ। ಅಧಿಮುಞ್ಚಿತ್ವಾತಿ ಅಧಿಕಭಾವೇನ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ, ಯಥಾ ಮುತ್ತಂ ಸುಮುತ್ತಂ ಹೋತಿ ಸುಪ್ಪಸಾರಿತಂ ಸುವಿತ್ಥತಂ ತಥಾ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
645. Pharitvāti ārammaṇakaraṇavasena phusitvā. Adhimuñcitvāti adhikabhāvena muñcitvā, yathā muttaṃ sumuttaṃ hoti suppasāritaṃ suvitthataṃ tathā muñcitvāti attho.
೬೪೮. ಸಬ್ಬಧಿಆದಿನಿದ್ದೇಸೇ ಯಸ್ಮಾ ತೀಣಿಪಿ ಏತಾನಿ ಪದಾನಿ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕಾನಿ, ತಸ್ಮಾ ನೇಸಂ ಏಕತೋವ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತೋಯೇವ।
648. Sabbadhiādiniddese yasmā tīṇipi etāni padāni sabbasaṅgāhikāni, tasmā nesaṃ ekatova atthaṃ dassetuṃ sabbena sabbantiādi vuttaṃ. Tassattho heṭṭhā vuttoyeva.
೬೫೦. ವಿಪುಲಾದಿನಿದ್ದೇಸೇ ಯಸ್ಮಾ ಯಂ ಅಪ್ಪನಾಪ್ಪತ್ತಂ ಹುತ್ವಾ ಅನನ್ತಸತ್ತಫರಣವಸೇನ ವಿಪುಲಂ, ತಂ ನಿಯಮತೋ ಭೂಮಿವಸೇನ ಮಹಗ್ಗತಂ ಹೋತಿ। ಯಞ್ಚ ಮಹಗ್ಗತಂ ತಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಗೋಚರವಸೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ। ಯಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ ತಂ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕವಿಘಾತವಸೇನ ಅವೇರಂ। ಯಞ್ಚ ಅವೇರಂ ತಂ ವಿಹತಬ್ಯಾಪಜ್ಜತಾಯ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಂ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ಯಂ ವಿಪುಲಂ ತಂ ಮಹಗ್ಗತ’’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಅವೇರೋ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೋತಿ ಚೇತ್ಥ ಲಿಙ್ಗವಿಪರಿಯಾಯೇನ ವುತ್ತಂ। ಮನೇನ ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ – ಯಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ ಚಿತ್ತಂ, ಸೋ ಅವೇರೋ ಮನೋ; ಯೋ ಅವೇರೋ ಸೋ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೋತಿ। ಅಪಿಚೇತ್ಥ ಹೇಟ್ಠಿಮಂ ಹೇಟ್ಠಿಮಂ ಪದಂ ಉಪರಿಮಸ್ಸ ಉಪರಿಮಸ್ಸ, ಉಪರಿಮಂ ವಾ ಉಪರಿಮಂ ಹೇಟ್ಠಿಮಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಿಮಸ್ಸ ಅತ್ಥೋತಿಪಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
650. Vipulādiniddese yasmā yaṃ appanāppattaṃ hutvā anantasattapharaṇavasena vipulaṃ, taṃ niyamato bhūmivasena mahaggataṃ hoti. Yañca mahaggataṃ taṃ appamāṇagocaravasena appamāṇaṃ. Yaṃ appamāṇaṃ taṃ paccatthikavighātavasena averaṃ. Yañca averaṃ taṃ vihatabyāpajjatāya abyāpajjaṃ. Tasmā ‘‘yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggata’’ntiādi vuttaṃ. Avero abyāpajjoti cettha liṅgavipariyāyena vuttaṃ. Manena vā saddhiṃ yojanā kātabbā – yaṃ appamāṇaṃ cittaṃ, so avero mano; yo avero so abyāpajjoti. Apicettha heṭṭhimaṃ heṭṭhimaṃ padaṃ uparimassa uparimassa, uparimaṃ vā uparimaṃ heṭṭhimassa heṭṭhimassa atthotipi veditabbo.
೬೫೩. ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಏಕಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ದುಗ್ಗತಂ ದುರುಪೇತನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿ ಕರುಣಾಯ ವತ್ಥುಭೂತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ। ಏವರೂಪಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಪುಗ್ಗಲೇ ಬಲವಕಾರುಞ್ಞಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ತತ್ಥ ದುಗ್ಗತನ್ತಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಮಙ್ಗೀಭಾವಂ ಗತಂ। ದುರುಪೇತನ್ತಿ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಾದೀಹಿ ಉಪೇತಂ। ಗತಿಕುಲಭೋಗಾದಿವಸೇನ ವಾ ತಮಭಾವೇ ಠಿತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದುಗ್ಗತೋ, ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಾದೀಹಿ ಉಪೇತತ್ತಾ ತಮಪರಾಯಣಭಾವೇ ಠಿತೋ ದುರುಪೇತೋತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
653. Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ duggataṃ durupetanti idampi karuṇāya vatthubhūtaṃ puggalaṃ dassetuṃ vuttaṃ. Evarūpasmiñhi puggale balavakāruññaṃ uppajjati. Tattha duggatanti dukkhena samaṅgībhāvaṃ gataṃ. Durupetanti kāyaduccaritādīhi upetaṃ. Gatikulabhogādivasena vā tamabhāve ṭhito puggalo duggato, kāyaduccaritādīhi upetattā tamaparāyaṇabhāve ṭhito durupetoti evamettha attho veditabbo.
೬೬೩. ಏಕಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಪಿಯಂ ಮನಾಪನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿ ಮುದಿತಾಯ ವತ್ಥುಭೂತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಗತಿಕುಲಭೋಗಾದಿವಸೇನ ಜೋತಿಭಾವೇ ಠಿತೋ ಪಿಯೋ, ಕಾಯಸುಚರಿತಾದೀಹಿ ಉಪೇತತ್ತಾ ಜೋತಿಪರಾಯಣಭಾವೇ ಠಿತೋ ಮನಾಪೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
663. Ekaṃ puggalaṃ piyaṃ manāpanti idampi muditāya vatthubhūtaṃ puggalaṃ dassetuṃ vuttaṃ. Tattha gatikulabhogādivasena jotibhāve ṭhito piyo, kāyasucaritādīhi upetattā jotiparāyaṇabhāve ṭhito manāpoti veditabbo.
೬೭೩. ನೇವ ಮನಾಪಂ ನ ಅಮನಾಪನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ವತ್ಥುಭೂತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಮಿತ್ತಭಾವಂ ಅಸಮ್ಪತ್ತತಾಯ ನೇವ ಮನಾಪೋ, ಅಮಿತ್ತಭಾವಂ ಅಸಮ್ಪತ್ತತಾಯ ನ ಅಮನಾಪೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಕಣ್ಡೇ ವುತ್ತಮೇವ। ಭಾವನಾವಿಧಾನಮ್ಪಿ ಏತೇಸಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಾನಂ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ ವಿತ್ಥಾರತೋ ಕಥಿತಮೇವಾತಿ।
673. Neva manāpaṃ na amanāpanti idampi upekkhāya vatthubhūtaṃ puggalaṃ dassetuṃ vuttaṃ. Tattha mittabhāvaṃ asampattatāya neva manāpo, amittabhāvaṃ asampattatāya na amanāpoti veditabbo. Sesamettha yaṃ vattabbaṃ siyā, taṃ sabbaṃ heṭṭhā cittuppādakaṇḍe vuttameva. Bhāvanāvidhānampi etesaṃ kammaṭṭhānānaṃ visuddhimagge vitthārato kathitamevāti.
ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ।
Suttantabhājanīyavaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ವಿಭಙ್ಗಪಾಳಿ • Vibhaṅgapāḷi / ೧೩. ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾವಿಭಙ್ಗೋ • 13. Appamaññāvibhaṅgo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ೧೩. ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾವಿಭಙ್ಗೋ • 13. Appamaññāvibhaṅgo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಅನುಟೀಕಾ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ೧೩. ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾವಿಭಙ್ಗೋ • 13. Appamaññāvibhaṅgo
