| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³-அட்ட²கதா² • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
ஸுத்தந்தனித்³தே³ஸவண்ணனா
Suttantaniddesavaṇṇanā
21. கத²ங் ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ இதி சே ஹோதீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³தி ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ங் ஸீஸங் கத்வா ப²லஸமாபத்திங் ஸமாபஜ்ஜந்தஸ்ஸ அஞ்ஞேஸு பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ஸு விஜ்ஜமானேஸு ஏவங் அயங் ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ ஹோதீதி இதி சே பவத்தஸ்ஸ கத²ங் ஸோ ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ ஹோதீதி அத்தோ². யாவதா நிரோதூ⁴பட்டா²தீதி யத்தகேன காலேன நிரோதோ⁴ உபட்டா²தி, யத்தகே காலே ஆரம்மணதோ நிப்³பா³னங் உபட்டா²தீதி அத்தோ². யாவதா அச்சீதி யத்தகேன பரிமாணேன ஜாலா. கத²ங் அப்பமாணோ இதி சே ஹோதீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³தி ந அப்பமாணேபி ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ விஜ்ஜமானே ஏவங் அயங் அப்பமாணோ ஹோதீதி இதி சே பவத்தஸ்ஸ ஸோ அப்பமாணோ ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ கத²ங் ஹோதீதி அத்தோ². பமாணப³த்³தா⁴தி கிலேஸா ச பரியுட்டா²னா ச போனோப⁴விகஸங்கா²ரா ச பமாணப³த்³தா⁴ நாம ஹொந்தி. ‘‘ராகோ³பமாணகரணோ, தோ³ஸோ பமாணகரணோ, மோஹோ பமாணகரணோ’’தி (ம॰ நி॰ 1.459) வசனதோ ராகா³த³யோ யஸ்ஸ உப்பஜ்ஜந்தி, ‘‘அயங் எத்தகோ’’தி தஸ்ஸ பமாணகரணதோ பமாணங் நாம. தஸ்மிங் பமாணே ப³த்³தா⁴ படிப³த்³தா⁴ ஆயத்தாதி கிலேஸாத³யோ பமாணப³த்³தா⁴ நாம ஹொந்தி. கிலேஸாதி அனுஸயபூ⁴தா, பரியுட்டா²னாதி ஸமுதா³சாரப்பத்தகிலேஸா. ஸங்கா²ரா போனோப⁴விகாதி புனப்புனங் ப⁴வகரணங் புனப⁴வோ, புனப⁴வோ ஸீலமேதேஸந்தி போனப⁴விகா, போனப⁴விகா ஏவ போனோப⁴விகா. குஸலாகுஸலகம்மஸங்கா²தா ஸங்கா²ரா. அப்பமாணோதி வுத்தப்பகாரஸ்ஸ பமாணஸ்ஸ அபா⁴வேன அப்பமாணோ. மக்³க³ப²லானம்பி அப்பமாணத்தா ததோ விஸேஸனத்த²ங் அசலட்டே²ன அஸங்க²தட்டே²னாதி வுத்தங். ப⁴ங்கா³பா⁴வதோ அசலோ, பச்சயாபா⁴வதோ அஸங்க²தோ. யோ ஹி அசலோ அஸங்க²தோ ச, ஸோ அதிவிய பமாணவிரஹிதோ ஹோதி.
21.Kathaṃsatisambojjhaṅgo iti ce hotīti bojjhaṅgoti satisambojjhaṅgaṃ sīsaṃ katvā phalasamāpattiṃ samāpajjantassa aññesu bojjhaṅgesu vijjamānesu evaṃ ayaṃ satisambojjhaṅgo hotīti iti ce pavattassa kathaṃ so satisambojjhaṅgo hotīti attho. Yāvatā nirodhūpaṭṭhātīti yattakena kālena nirodho upaṭṭhāti, yattake kāle ārammaṇato nibbānaṃ upaṭṭhātīti attho. Yāvatā accīti yattakena parimāṇena jālā. Kathaṃ appamāṇo iti ce hotīti bojjhaṅgoti na appamāṇepi satisambojjhaṅge vijjamāne evaṃ ayaṃ appamāṇo hotīti iti ce pavattassa so appamāṇo satisambojjhaṅgo kathaṃ hotīti attho. Pamāṇabaddhāti kilesā ca pariyuṭṭhānā ca ponobhavikasaṅkhārā ca pamāṇabaddhā nāma honti. ‘‘Rāgopamāṇakaraṇo, doso pamāṇakaraṇo, moho pamāṇakaraṇo’’ti (ma. ni. 1.459) vacanato rāgādayo yassa uppajjanti, ‘‘ayaṃ ettako’’ti tassa pamāṇakaraṇato pamāṇaṃ nāma. Tasmiṃ pamāṇe baddhā paṭibaddhā āyattāti kilesādayo pamāṇabaddhā nāma honti. Kilesāti anusayabhūtā, pariyuṭṭhānāti samudācārappattakilesā. Saṅkhārā ponobhavikāti punappunaṃ bhavakaraṇaṃ punabhavo, punabhavo sīlametesanti ponabhavikā, ponabhavikā eva ponobhavikā. Kusalākusalakammasaṅkhātā saṅkhārā. Appamāṇoti vuttappakārassa pamāṇassa abhāvena appamāṇo. Maggaphalānampi appamāṇattā tato visesanatthaṃ acalaṭṭhena asaṅkhataṭṭhenāti vuttaṃ. Bhaṅgābhāvato acalo, paccayābhāvato asaṅkhato. Yo hi acalo asaṅkhato ca, so ativiya pamāṇavirahito hoti.
கத²ங் ஸுஸமாரத்³தோ⁴ இதி சே ஹோதீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³தி அனந்தரங் வுத்தனயேன யோஜேதப்³ப³ங். விஸமாதி ஸயஞ்ச விஸமத்தா, விஸமஸ்ஸ ச பா⁴வஸ்ஸ ஹேதுத்தா விஸமா. ஸமத⁴ம்மோதி ஸந்தட்டே²ன பணீதட்டே²ன ஸமோ த⁴ம்மோ. பமாணாபா⁴வதோ ஸந்தோ. ‘‘யாவதா, பி⁴க்க²வே, த⁴ம்மா ஸங்க²தா வா அஸங்க²தா வா, விராகோ³ தேஸங் த⁴ம்மானங் அக்³க³மக்கா²யதீ’’தி (அ॰ நி॰ 4.34; இதிவு॰ 90) வசனதோ ஸப்³ப³த⁴ம்முத்தமட்டே²ன பணீதோ. தஸ்மிங் ஸமத⁴ம்மோதி வுத்தே ஸுஸமே ஆரத்³தோ⁴ ஸுஸமாரத்³தோ⁴. ஆவஜ்ஜிதத்தாதி ப²லஸமாபத்தியா பவத்தகாலங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். அனுப்பாதா³தி³ஸங்கா²தே நிப்³பா³னே மனொத்³வாராவஜ்ஜனஸ்ஸ உப்பன்னத்தாதி வுத்தங் ஹோதி. திட்ட²தீதி பவத்ததி. உப்பாதா³தீ³னி ஹெட்டா² வுத்தத்தா²னி. ஸேஸபொ³ஜ்ஜ²ங்க³மூலகேஸுபி வாரேஸு ஏஸேவ நயோ.
Kathaṃ susamāraddho iti ce hotīti bojjhaṅgoti anantaraṃ vuttanayena yojetabbaṃ. Visamāti sayañca visamattā, visamassa ca bhāvassa hetuttā visamā. Samadhammoti santaṭṭhena paṇītaṭṭhena samo dhammo. Pamāṇābhāvato santo. ‘‘Yāvatā, bhikkhave, dhammā saṅkhatā vā asaṅkhatā vā, virāgo tesaṃ dhammānaṃ aggamakkhāyatī’’ti (a. ni. 4.34; itivu. 90) vacanato sabbadhammuttamaṭṭhena paṇīto. Tasmiṃ samadhammoti vutte susame āraddho susamāraddho. Āvajjitattāti phalasamāpattiyā pavattakālaṃ sandhāya vuttaṃ. Anuppādādisaṅkhāte nibbāne manodvārāvajjanassa uppannattāti vuttaṃ hoti. Tiṭṭhatīti pavattati. Uppādādīni heṭṭhā vuttatthāni. Sesabojjhaṅgamūlakesupi vāresu eseva nayo.
பொ³ஜ்ஜ²ங்க³கதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Bojjhaṅgakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளி • Paṭisambhidāmaggapāḷi / 3. பொ³ஜ்ஜ²ங்க³கதா² • 3. Bojjhaṅgakathā
