| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
ஸுத்தந்திகது³கமாதிகாபத³வண்ணனா
Suttantikadukamātikāpadavaṇṇanā
101-108. விஜ்ஜாராஸந்தோக³த⁴த⁴ம்மா விஜ்ஜாஸபா⁴க³தாய ததே³கதே³ஸே விஜ்ஜாகொட்டா²ஸே வத்தந்தீதி வுத்தா. வஜிரஸ்ஸ யத்த² தங் பததி, தத்த² அபே⁴ஜ்ஜங் நாம கிஞ்சி மணிபாஸாணாதி³ நத்தி², ந ச தேன க³மனமக்³கோ³ விருஹதி, ஏவமேவ அரஹத்தமக்³கே³ன யத்த² ஸோ உப்பஜ்ஜதி, தஸ்மிங் ஸந்தானே அபே⁴ஜ்ஜோ கிலேஸோ நாம நத்தி², ந ச பி⁴ன்னோ புன விருஹதீதி வஜிருபமதா வேதி³தப்³பா³. தது³பசாரேன பா³லா யதா² ‘‘மஞ்சா கோ⁴ஸந்தீ’’தி. கண்ஹாபி⁴ஜாதீதி அபாயா வுச்சந்தி மனுஸ்ஸேஸு ச தோ³ப⁴க்³கி³யங். தபனஸ்ஸ வா து³க்க²ஸ்ஸ ஹிதாதி தபனியா.
101-108. Vijjārāsantogadhadhammā vijjāsabhāgatāya tadekadese vijjākoṭṭhāse vattantīti vuttā. Vajirassa yattha taṃ patati, tattha abhejjaṃ nāma kiñci maṇipāsāṇādi natthi, na ca tena gamanamaggo viruhati, evameva arahattamaggena yattha so uppajjati, tasmiṃ santāne abhejjo kileso nāma natthi, na ca bhinno puna viruhatīti vajirupamatā veditabbā. Tadupacārena bālā yathā ‘‘mañcā ghosantī’’ti. Kaṇhābhijātīti apāyā vuccanti manussesu ca dobhaggiyaṃ. Tapanassa vā dukkhassa hitāti tapaniyā.
தா³ஸாதீ³ஸுபி ஸிரிவட்³ட⁴காதி³ஸத்³தா³ விய அதத²த்தா வசனமத்தமேவ அதி⁴காரங் கத்வா பவத்தா அதி⁴வசனா. யஸ்மா பன அதி⁴வசனநிருத்திபஞ்ஞத்திபதா³னி ஸமானத்தா²னி, ஸப்³ப³ஞ்ச வசனங் அதி⁴வசனாதி³பா⁴வங் ப⁴ஜதி, தஸ்மா தேஸுபி வசனவிஸேஸேஸு விஸேஸேன பவத்தேஹி அதி⁴வசனாதி³ஸத்³தே³ஹி ஸப்³பா³னி வசனானி அத்த²ப்பகாஸனஸாமஞ்ஞேன வுத்தானீதி ஏதேனாதி⁴ப்பாயேன அயங் அத்த²யோஜனா கதாதி வேதி³தப்³பா³. அத² வா அதி⁴-ஸத்³தோ³ உபரிபா⁴கே³, உபரி வசனங் அதி⁴வசனங். கஸ்ஸ உபரி? பகாஸேதப்³ப³ஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸாதி விதி³தோவாயமத்தோ². அதீ⁴னங் வா வசனங் அதி⁴வசனங். கேன அதீ⁴னங்? அத்தே²ன. ததா² தங்தங்அத்த²ப்பகாஸனே நிச்சி²தங், நியதங் வா வசனங் நிருத்தி. பத²வீதா⁴துபுரிஸாதி³தங்தங்பகாரேன ஞாபனதோ பஞ்ஞத்தீதி ஏவங் அதி⁴வசனாதி³பதா³னங் ஸப்³ப³வசனேஸு பவத்தி வேதி³தப்³பா³. அஞ்ஞதா² ஸிரிவட்³ட⁴கத⁴னவட்³ட⁴கப்பகாரானமேவ அபி⁴லாபானங் அதி⁴வசனதா, அபி⁴ஸங்க²ரொந்தீதி ஏவங்பகாரானமேவ நித்³தா⁴ரணவசனானங் நிருத்திதா, தக்கோ விதக்கோதி ஏவங்பகாரானமேவ ஏகமேவத்த²ங் தேன தேன பகாரேன ஞாபெந்தானங் பஞ்ஞத்திதா ச ஆபஜ்ஜெய்யாதி.
Dāsādīsupi sirivaḍḍhakādisaddā viya atathattā vacanamattameva adhikāraṃ katvā pavattā adhivacanā. Yasmā pana adhivacananiruttipaññattipadāni samānatthāni, sabbañca vacanaṃ adhivacanādibhāvaṃ bhajati, tasmā tesupi vacanavisesesu visesena pavattehi adhivacanādisaddehi sabbāni vacanāni atthappakāsanasāmaññena vuttānīti etenādhippāyena ayaṃ atthayojanā katāti veditabbā. Atha vā adhi-saddo uparibhāge, upari vacanaṃ adhivacanaṃ. Kassa upari? Pakāsetabbassa atthassāti viditovāyamattho. Adhīnaṃ vā vacanaṃ adhivacanaṃ. Kena adhīnaṃ? Atthena. Tathā taṃtaṃatthappakāsane nicchitaṃ, niyataṃ vā vacanaṃ nirutti. Pathavīdhātupurisāditaṃtaṃpakārena ñāpanato paññattīti evaṃ adhivacanādipadānaṃ sabbavacanesu pavatti veditabbā. Aññathā sirivaḍḍhakadhanavaḍḍhakappakārānameva abhilāpānaṃ adhivacanatā, abhisaṅkharontīti evaṃpakārānameva niddhāraṇavacanānaṃ niruttitā, takko vitakkoti evaṃpakārānameva ekamevatthaṃ tena tena pakārena ñāpentānaṃ paññattitā ca āpajjeyyāti.
109-118. ப²ஸ்ஸோ வேத³னாதி ஸப்³ப³தா³பி அரூபத⁴ம்மானங் ப²ஸ்ஸாதி³னாமகத்தா பத²வியாதீ³னங் கேஸகும்பா⁴தி³னாமந்தராபத்தி விய நாமந்தரானாபஜ்ஜனதோ ச ஸதா³ அத்தனாவ கதனாமதாய சதுக்க²ந்த⁴னிப்³பா³னானி நாமகரணட்டே²ன நாமங். நமனங் அவினாபா⁴வதோ ஆரம்மணாபி⁴முக²தா, நமனஹேதுபூ⁴ததா நாமனங். அத² வா அதி⁴வசனஸம்ப²ஸ்ஸோ விய அதி⁴வசனங் நாமமந்தரேன யே அனுபசிதபோ³தி⁴ஸம்பா⁴ரானங் க³ஹணங் ந க³ச்ச²ந்தி, தே நாமாயத்தக்³க³ஹணா நாமங். ரூபங் பன வினாபி நாமஸாத⁴னங் அத்தனோ ருப்பனஸபா⁴வேன க³ஹணங் உபயாதீதி ரூபங்.
109-118. Phasso vedanāti sabbadāpi arūpadhammānaṃ phassādināmakattā pathaviyādīnaṃ kesakumbhādināmantarāpatti viya nāmantarānāpajjanato ca sadā attanāva katanāmatāya catukkhandhanibbānāni nāmakaraṇaṭṭhena nāmaṃ. Namanaṃ avinābhāvato ārammaṇābhimukhatā, namanahetubhūtatā nāmanaṃ. Atha vā adhivacanasamphasso viya adhivacanaṃ nāmamantarena ye anupacitabodhisambhārānaṃ gahaṇaṃ na gacchanti, te nāmāyattaggahaṇā nāmaṃ. Rūpaṃ pana vināpi nāmasādhanaṃ attano ruppanasabhāvena gahaṇaṃ upayātīti rūpaṃ.
119-123. இதோ புப்³பே³ பரிகம்மங் பவத்தங், இதோ பரங் ப⁴வங்க³ங், மஜ்ஜே² ஸமாபத்தீதி ஏவங் ஸமாபத்தீனங் அப்பனாபரிச்சே²த³பஞ்ஞா ஸமாபத்திகுஸலதா. வுட்டா²னே குஸலபா⁴வோ புப்³பே³ வுட்டா²னே பரிச்சே²த³கரணஞாணங். லக்க²ணாதி³வஸேன அனிச்சாதி³வஸேன ச மனஸி கரணங் மனஸிகாரோ.
119-123. Ito pubbe parikammaṃ pavattaṃ, ito paraṃ bhavaṅgaṃ, majjhe samāpattīti evaṃ samāpattīnaṃ appanāparicchedapaññā samāpattikusalatā. Vuṭṭhāne kusalabhāvo pubbe vuṭṭhāne paricchedakaraṇañāṇaṃ. Lakkhaṇādivasena aniccādivasena ca manasi karaṇaṃ manasikāro.
124-134. ஸுசிஸீலதா ஸோரச்சங். ஸா ஹி ஸோப⁴னகம்மரததாதி. ஸம்மோத³கஸ்ஸ, ஸம்மோத³கோ வா முது³பா⁴வோ ஸம்மோத³கமுது³பா⁴வோ, ஸண்ஹவாசதா. ‘‘அகு³த்தத்³வாரதா’’தி வுத்தே கேஸு த்³வாரேஸூதி ந பஞ்ஞாயதீதி ‘‘இந்த்³ரியேஸூ’’தி வுத்தங். ஸம்பஜானாதீதி ஸம்பஜானோ, தஸ்ஸ பா⁴வோ ஸம்பஜஞ்ஞங். தத³பி ஞாணங் யஸ்மா ஸம்பஜானாதி, தஸ்மா ‘‘ஸம்பஜானாதீதி ஸம்பஜஞ்ஞ’’ந்தி ஆஹ. அப்படிஸங்கா²னே நிமித்தே விஸயே வா. வீரியஸீஸேனாதி வீரியபாமொக்கே²ன. உப்பன்னங் ப³லந்தி வீரியோபத்த²ம்பே⁴ன ஹி குஸலபா⁴வனா ப³லவதீ தி²ரா உப்பஜ்ஜதீதி ததா² உப்பன்னா ப³லவதீ குஸலபா⁴வனா ப³லவந்தோ ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³திபி வுச்சந்தி. கஸிணனிமித்தங் விய ஸஞ்ஞாணங் விய ஸவிக்³க³ஹங் விய ச ஸுட்டு² உபலக்கே²தப்³பா³காரங் ‘‘நிமித்த’’ந்தி வுச்சதி. ஸமதோ² ச ஏவங் ஆகாரோதி ‘‘நிமித்த’’ந்தி வுத்தோ. ததா² ஹி ஸோ பச்சவெக்க²ந்தேன பச்சவெக்க²ணதோ க³ய்ஹதீதி. உத்³த⁴ச்சமிவ சித்தங் ந விக்கி²பதீதி, விக்கே²பபடிக்கே²போ வா அவிக்கே²போ.
124-134. Sucisīlatā soraccaṃ. Sā hi sobhanakammaratatāti. Sammodakassa, sammodako vā mudubhāvo sammodakamudubhāvo, saṇhavācatā. ‘‘Aguttadvāratā’’ti vutte kesu dvāresūti na paññāyatīti ‘‘indriyesū’’ti vuttaṃ. Sampajānātīti sampajāno, tassa bhāvo sampajaññaṃ. Tadapi ñāṇaṃ yasmā sampajānāti, tasmā ‘‘sampajānātīti sampajañña’’nti āha. Appaṭisaṅkhāne nimitte visaye vā. Vīriyasīsenāti vīriyapāmokkhena. Uppannaṃ balanti vīriyopatthambhena hi kusalabhāvanā balavatī thirā uppajjatīti tathā uppannā balavatī kusalabhāvanā balavanto satta bojjhaṅgātipi vuccanti. Kasiṇanimittaṃ viya saññāṇaṃ viya saviggahaṃ viya ca suṭṭhu upalakkhetabbākāraṃ ‘‘nimitta’’nti vuccati. Samatho ca evaṃ ākāroti ‘‘nimitta’’nti vutto. Tathā hi so paccavekkhantena paccavekkhaṇato gayhatīti. Uddhaccamiva cittaṃ na vikkhipatīti, vikkhepapaṭikkhepo vā avikkhepo.
135-142. ஸீலமேவ புனப்புனங் ஆஸேவியமானங் லோகியங் லோகுத்தரம்பி ஸீலங் பரிபூரேதீதி ‘‘ஸீலபரிபூரணதோ’’தி வுத்தங். ஸீலஸ்ஸ ஸம்பதா³தி காரணஸீலம்பி ப²லஸீலம்பி ஸம்பன்னஸமுதா³யஸ்ஸ ஏகதே³ஸவஸேன வுத்தங். அத² வா ‘‘கதமே ச த²பதி அகுஸலா ஸீலா? அகுஸலங் காயகம்மங் அகுஸலங் வசீகம்மங் பாபகோ ஆஜீவோ’’தி (ம॰ நி॰ 2.264) வுத்தத்தா ஸப்³ப³ம்பி குஸலாகுஸலங் ‘‘ஸீல’’ந்தி க³ஹெத்வா தத்த² குஸலஸீலங் நித்³தா⁴ரெத்வா ‘‘ஸீலஸம்பதா³’’தி வுத்தங். ஏவங் தி³ட்டி²ஸம்பதா³பி வேதி³தப்³பா³.
135-142. Sīlameva punappunaṃ āseviyamānaṃ lokiyaṃ lokuttarampi sīlaṃ paripūretīti ‘‘sīlaparipūraṇato’’ti vuttaṃ. Sīlassa sampadāti kāraṇasīlampi phalasīlampi sampannasamudāyassa ekadesavasena vuttaṃ. Atha vā ‘‘katame ca thapati akusalā sīlā? Akusalaṃ kāyakammaṃ akusalaṃ vacīkammaṃ pāpako ājīvo’’ti (ma. ni. 2.264) vuttattā sabbampi kusalākusalaṃ ‘‘sīla’’nti gahetvā tattha kusalasīlaṃ niddhāretvā ‘‘sīlasampadā’’ti vuttaṃ. Evaṃ diṭṭhisampadāpi veditabbā.
தி³ட்டி²விஸுத்³தி⁴ கோ² பன யதா²தி³ட்டி²ஸ்ஸ ச பதா⁴னந்தி கம்மஸ்ஸகதஞாணாதி³ஸங்கா²தா தி³ட்டி²விஸுத்³தி⁴ சேவாதி படிபாடியா தி³ட்டி²விஸுத்³தி⁴ தி³ட்டி²விஸுத்³தி⁴ கோ² பனாதி ச பத³த்³வயஸ்ஸ ஸமானத்தா பஞ்ஞா. யதா²தி³ட்டி²ஸ்ஸாதி நிப்³ப³த்திதப்பகாரதி³ட்டி²ஸ்ஸ நிப்³ப³த்தேதப்³ப³பதா⁴னானுரூபதி³ட்டி²ஸ்ஸ வா யதா²தி³ட்டி²பவத்தகிரியஸ்ஸ வா. ஸங்வேகோ³தி ஸஹொத்தப்பங் ஞாணங், ஒத்தப்பமேவ வா. ஸமத்தங் துஸ்ஸனங் தித்தி ஸந்துட்டி², நத்தி² ஏதஸ்ஸ ஸந்துட்டீ²தி அஸந்துட்டி², அஸந்துட்டி²ஸ்ஸ பா⁴வோ அஸந்துட்டி²தா. வீரியப்பவாஹே பவத்தமானே அந்தரா ஏவ படிக³மனங் நிவத்தனங் படிவானங், தங் அஸ்ஸ அத்தீ²தி படிவானீ , ந படிவானீ அப்படிவானீ, தஸ்ஸ பா⁴வோ அப்படிவானிதா. விமுச்சனங் நாம ஆரம்மணே அதி⁴முத்ததா கிலேஸேஹி ஸப்³ப³ஸங்கா²ரேஹி ச நிஸ்ஸடதா ச. படிஸந்தி⁴வஸேனாதி கிலேஸானங் தங்தங்மக்³க³வஜ்ஜா²னங் உப்பன்னமக்³கே³ க²ந்த⁴ஸந்தானே புன ஸங்த³ஹனவஸேன. அனுப்பாத³பூ⁴தேதி தங்தங்ப²லே. அனுப்பாத³பரியோஸானேதி அனுப்பாத³கரோ மக்³கோ³ அனுப்பாதோ³, தஸ்ஸ பரியோஸானே.
Diṭṭhivisuddhi kho pana yathādiṭṭhissa ca padhānanti kammassakatañāṇādisaṅkhātā diṭṭhivisuddhi cevāti paṭipāṭiyā diṭṭhivisuddhi diṭṭhivisuddhi kho panāti ca padadvayassa samānattā paññā. Yathādiṭṭhissāti nibbattitappakāradiṭṭhissa nibbattetabbapadhānānurūpadiṭṭhissa vā yathādiṭṭhipavattakiriyassa vā. Saṃvegoti sahottappaṃ ñāṇaṃ, ottappameva vā. Samattaṃ tussanaṃ titti santuṭṭhi, natthi etassa santuṭṭhīti asantuṭṭhi, asantuṭṭhissa bhāvo asantuṭṭhitā. Vīriyappavāhe pavattamāne antarā eva paṭigamanaṃ nivattanaṃ paṭivānaṃ, taṃ assa atthīti paṭivānī , na paṭivānī appaṭivānī, tassa bhāvo appaṭivānitā. Vimuccanaṃ nāma ārammaṇe adhimuttatā kilesehi sabbasaṅkhārehi ca nissaṭatā ca. Paṭisandhivasenāti kilesānaṃ taṃtaṃmaggavajjhānaṃ uppannamagge khandhasantāne puna saṃdahanavasena. Anuppādabhūteti taṃtaṃphale. Anuppādapariyosāneti anuppādakaro maggo anuppādo, tassa pariyosāne.
ஸுத்தந்திகது³கமாதிகாபத³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Suttantikadukamātikāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
து³கமாதிகாபத³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Dukamātikāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ஸுத்தந்திகது³கமாதிகா • Suttantikadukamātikā
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ஸுத்தந்திகது³கமாதிகாபத³வண்ணனா • Suttantikadukamātikāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / ஸுத்தந்திகது³கமாதிகாபத³வண்ணனா • Suttantikadukamātikāpadavaṇṇanā
