| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पेतवत्थु-अट्ठकथा • Petavatthu-aṭṭhakathā |
११. सुत्तपेतवत्थुवण्णना
11. Suttapetavatthuvaṇṇanā
अहं पुरे पब्बजितस्स भिक्खुनोति इदं सुत्तपेतवत्थु। तस्स का उप्पत्ति? सावत्थिया किर अविदूरे अञ्ञतरस्मिं गामके अम्हाकं सत्थरि अनुप्पन्नेयेव सत्तन्नं वस्ससतानं उपरि अञ्ञतरो दारको एकं पच्चेकबुद्धं उपट्ठहि। तस्स माता तस्मिं वयप्पत्ते तस्सत्थाय समानकुलतो अञ्ञतरं कुलधीतरं आनेसि। विवाहदिवसेयेव च सो कुमारो सहायेहि सद्धिं न्हायितुं गतो अहिना दट्ठो कालमकासि, ‘‘यक्खगाहेना’’तिपि वदन्ति। सो पच्चेकबुद्धस्स उपट्ठानेन बहुं कुसलकम्मं कत्वा ठितोपि तस्सा दारिकाय पटिबद्धचित्तताय विमानपेतो हुत्वा निब्बत्ति, महिद्धिको पन अहोसि महानुभावो।
Ahaṃ pure pabbajitassa bhikkhunoti idaṃ suttapetavatthu. Tassa kā uppatti? Sāvatthiyā kira avidūre aññatarasmiṃ gāmake amhākaṃ satthari anuppanneyeva sattannaṃ vassasatānaṃ upari aññataro dārako ekaṃ paccekabuddhaṃ upaṭṭhahi. Tassa mātā tasmiṃ vayappatte tassatthāya samānakulato aññataraṃ kuladhītaraṃ ānesi. Vivāhadivaseyeva ca so kumāro sahāyehi saddhiṃ nhāyituṃ gato ahinā daṭṭho kālamakāsi, ‘‘yakkhagāhenā’’tipi vadanti. So paccekabuddhassa upaṭṭhānena bahuṃ kusalakammaṃ katvā ṭhitopi tassā dārikāya paṭibaddhacittatāya vimānapeto hutvā nibbatti, mahiddhiko pana ahosi mahānubhāvo.
अथ सो तं दारिकं अत्तनो विमानं नेतुकामो ‘‘केन नु खो उपायेन एसा दिट्ठधम्मवेदनीयकम्मं कत्वा मया सद्धिं इध अभिरमेय्या’’ति तस्सा दिब्बभोगसम्पत्तिया अनुभवनहेतुं वीमंसन्तो पच्चेकबुद्धं चीवरकम्मं करोन्तं दिस्वा मनुस्सरूपेन गन्त्वा वन्दित्वा ‘‘किं, भन्ते, सुत्तकेन अत्थो अत्थी’’ति आह। ‘‘चीवरकम्मं करोमि, उपासका’’ति। ‘‘तेन हि, भन्ते, असुकस्मिं ठाने सुत्तभिक्खं चरथा’’ति तस्सा दारिकाय गेहं दस्सेसि। पच्चेकबुद्धो तत्थ गन्त्वा घरद्वारे अट्ठासि। अथ सा पच्चेकबुद्धं तत्थ ठितं दिस्वा पसन्नमानसा ‘‘सुत्तकेन मे अय्यो अत्थिको’’ति ञत्वा एकं सुत्तगुळं अदासि। अथ सो अमनुस्सो मनुस्सरूपेन तस्स दारिकाय घरं गन्त्वा तस्सा मातरं याचित्वा ताय सद्धिं कतिपाहं वसित्वा तस्सा मातुया अनुग्गहत्थं तस्मिं गेहे सब्बभाजनानि हिरञ्ञसुवण्णस्स पूरेत्वा सब्बत्थ उपरि नामं लिखि ‘‘इदं देवदत्तियं धनं न केनचि गहेतब्ब’’न्ति, तञ्च दारिकं गहेत्वा अत्तनो विमानं अगमासि। तस्सा माता पहूतं धनं लभित्वा अत्तनो ञातकानं कपणद्धिकादिनञ्च दत्वा अत्तना च परिभुञ्जित्वा कालं करोन्ती ‘‘मम धीता आगच्छति चे, इदं धनं दस्सेथा’’ति ञातकानं कथेत्वा कालमकासि।
Atha so taṃ dārikaṃ attano vimānaṃ netukāmo ‘‘kena nu kho upāyena esā diṭṭhadhammavedanīyakammaṃ katvā mayā saddhiṃ idha abhirameyyā’’ti tassā dibbabhogasampattiyā anubhavanahetuṃ vīmaṃsanto paccekabuddhaṃ cīvarakammaṃ karontaṃ disvā manussarūpena gantvā vanditvā ‘‘kiṃ, bhante, suttakena attho atthī’’ti āha. ‘‘Cīvarakammaṃ karomi, upāsakā’’ti. ‘‘Tena hi, bhante, asukasmiṃ ṭhāne suttabhikkhaṃ carathā’’ti tassā dārikāya gehaṃ dassesi. Paccekabuddho tattha gantvā gharadvāre aṭṭhāsi. Atha sā paccekabuddhaṃ tattha ṭhitaṃ disvā pasannamānasā ‘‘suttakena me ayyo atthiko’’ti ñatvā ekaṃ suttaguḷaṃ adāsi. Atha so amanusso manussarūpena tassa dārikāya gharaṃ gantvā tassā mātaraṃ yācitvā tāya saddhiṃ katipāhaṃ vasitvā tassā mātuyā anuggahatthaṃ tasmiṃ gehe sabbabhājanāni hiraññasuvaṇṇassa pūretvā sabbattha upari nāmaṃ likhi ‘‘idaṃ devadattiyaṃ dhanaṃ na kenaci gahetabba’’nti, tañca dārikaṃ gahetvā attano vimānaṃ agamāsi. Tassā mātā pahūtaṃ dhanaṃ labhitvā attano ñātakānaṃ kapaṇaddhikādinañca datvā attanā ca paribhuñjitvā kālaṃ karontī ‘‘mama dhītā āgacchati ce, idaṃ dhanaṃ dassethā’’ti ñātakānaṃ kathetvā kālamakāsi.
ततो सत्तन्नं वस्ससतानं अच्चयेन अम्हाकं भगवति लोके उप्पज्जित्वा पवत्तितवरधम्मचक्के अनुक्कमेन सावत्थियं विहरन्ते तस्सा इत्थिया तेन अमनुस्सेन सद्धिं वसन्तिया उक्कण्ठा उप्पज्जि। सा तं ‘‘साधु, अय्यपुत्त, मं सकञ्ञेव गेहं पटिनेही’’ति वदन्ती –
Tato sattannaṃ vassasatānaṃ accayena amhākaṃ bhagavati loke uppajjitvā pavattitavaradhammacakke anukkamena sāvatthiyaṃ viharante tassā itthiyā tena amanussena saddhiṃ vasantiyā ukkaṇṭhā uppajji. Sā taṃ ‘‘sādhu, ayyaputta, maṃ sakaññeva gehaṃ paṭinehī’’ti vadantī –
३४१.
341.
‘‘अहं पुरे पब्बजितस्स भिक्खुनो,
‘‘Ahaṃ pure pabbajitassa bhikkhuno,
सुत्तं अदासिं उपसङ्कम्म याचिता।
Suttaṃ adāsiṃ upasaṅkamma yācitā;
तस्स विपाको विपुलफलूपलब्भति,
Tassa vipāko vipulaphalūpalabbhati,
बहुका च मे उप्पज्जरे वत्थकोटियो॥
Bahukā ca me uppajjare vatthakoṭiyo.
३४२.
342.
‘‘पुप्फाभिकिण्णं रमितं विमानं, अनेकचित्तं नरनारिसेवितं।
‘‘Pupphābhikiṇṇaṃ ramitaṃ vimānaṃ, anekacittaṃ naranārisevitaṃ;
साहं भुञ्जामि च पारुपामि च, पहूतवित्ता न च ताव खीयति॥
Sāhaṃ bhuñjāmi ca pārupāmi ca, pahūtavittā na ca tāva khīyati.
३४३.
343.
‘‘तस्सेव कम्मस्स विपाकमन्वया, सुखञ्च सातञ्च इधूपलब्भति।
‘‘Tasseva kammassa vipākamanvayā, sukhañca sātañca idhūpalabbhati;
साहं गन्त्वा पुनदेव मानुसं, काहामि पुञ्ञानि नयय्यपुत्त म’’न्ति॥ –
Sāhaṃ gantvā punadeva mānusaṃ, kāhāmi puññāni nayayyaputta ma’’nti. –
इमा गाथा अभासि।
Imā gāthā abhāsi.
३४१. तत्थ ‘‘पब्बजितस्स भिक्खुनो’’ति इदं पच्चेकबुद्धं सद्धाय वुत्तं। सो हि कामादिमलानं अत्तनो सन्तानतो अनवसेसतो पब्बाजितत्ता पहीनत्ता परमत्थतो ‘‘पब्बजितो’’ति, भिन्नकिलेसत्ता ‘‘भिक्खू’’ति च वत्तब्बतं अरहति। सुत्तन्ति कप्पासियसुत्तं। उपसङ्कम्माति मय्हं गेहं उपसङ्कमित्वा। याचिताति ‘‘उद्दिस्स अरिया तिट्ठन्ति, एसा अरियान याचना’’ति (जा॰ १.७.५९) एवं वुत्ताय कायविञ्ञत्तिपयोगसङ्खाताय भिक्खाचरियाय याचिता। तस्साति तस्स सुत्तदानस्स। विपाको विपुलफलूपलब्भतीति विपुलफलो उळारउदयो महाउदयो विपाको एतरहि उपलब्भति पच्चनुभवीयति। बहुकाति अनेका। वत्थकोटियोति वत्थानं कोटियो, अनेकसतसहस्सपभेदानि वत्थानीति अत्थो।
341. Tattha ‘‘pabbajitassa bhikkhuno’’ti idaṃ paccekabuddhaṃ saddhāya vuttaṃ. So hi kāmādimalānaṃ attano santānato anavasesato pabbājitattā pahīnattā paramatthato ‘‘pabbajito’’ti, bhinnakilesattā ‘‘bhikkhū’’ti ca vattabbataṃ arahati. Suttanti kappāsiyasuttaṃ. Upasaṅkammāti mayhaṃ gehaṃ upasaṅkamitvā. Yācitāti ‘‘uddissa ariyā tiṭṭhanti, esā ariyāna yācanā’’ti (jā. 1.7.59) evaṃ vuttāya kāyaviññattipayogasaṅkhātāya bhikkhācariyāya yācitā. Tassāti tassa suttadānassa. Vipāko vipulaphalūpalabbhatīti vipulaphalo uḷāraudayo mahāudayo vipāko etarahi upalabbhati paccanubhavīyati. Bahukāti anekā. Vatthakoṭiyoti vatthānaṃ koṭiyo, anekasatasahassapabhedāni vatthānīti attho.
३४२. अनेकचित्तन्ति नानाविधचित्तकम्मं, अनेकेहि वा मुत्तामणिआदीहि रतनेहि विचित्तरूपं। नरनारिसेवितन्ति परिचारकभूतेहि नरेहि नारीहि च उपसेवितं। साहं भुञ्जामीति सा अहं तं विमानं परिभुञ्जामि। पारुपामीति अनेकासु वत्थकोटीसु इच्छितिच्छितं निवासेमि चेव परिदहामि च। पहूतवित्ताति पहूतवित्तूपकरणा महद्धना महाभोगा। न च ताव खीयतीति तञ्च वित्तं न खीयति, न परिक्खयं परियादानं गच्छति।
342.Anekacittanti nānāvidhacittakammaṃ, anekehi vā muttāmaṇiādīhi ratanehi vicittarūpaṃ. Naranārisevitanti paricārakabhūtehi narehi nārīhi ca upasevitaṃ. Sāhaṃ bhuñjāmīti sā ahaṃ taṃ vimānaṃ paribhuñjāmi. Pārupāmīti anekāsu vatthakoṭīsu icchiticchitaṃ nivāsemi ceva paridahāmi ca. Pahūtavittāti pahūtavittūpakaraṇā mahaddhanā mahābhogā. Na ca tāva khīyatīti tañca vittaṃ na khīyati, na parikkhayaṃ pariyādānaṃ gacchati.
३४३. तस्सेव कम्मस्स विपाकमन्वयाति तस्सेव सुत्तदानमयपुञ्ञकम्मस्स अन्वया पच्चया हेतुभावेन विपाकभूतं सुखं, इट्ठमधुरसङ्खातं सातञ्च इध इमस्मिं विमाने उपलब्भति। गन्त्वा पुनदेव मानुसन्ति पुन एव मनुस्सलोकं उपगन्त्वा। काहामि पुञ्ञानीति मय्हं सुखविसेसनिप्फादकानि पुञ्ञानि करिस्सामि, येसं वा मया अयं सम्पत्ति लद्धाति अधिप्पायो। नयय्यपुत्त मन्ति, अय्यपुत्त, मं मनुस्सलोकं नय, नेहीति अत्थो।
343.Tasseva kammassa vipākamanvayāti tasseva suttadānamayapuññakammassa anvayā paccayā hetubhāvena vipākabhūtaṃ sukhaṃ, iṭṭhamadhurasaṅkhātaṃ sātañca idha imasmiṃ vimāne upalabbhati. Gantvā punadeva mānusanti puna eva manussalokaṃ upagantvā. Kāhāmi puññānīti mayhaṃ sukhavisesanipphādakāni puññāni karissāmi, yesaṃ vā mayā ayaṃ sampatti laddhāti adhippāyo. Nayayyaputta manti, ayyaputta, maṃ manussalokaṃ naya, nehīti attho.
तं सुत्वा सो अमनुस्सो तस्सा पटिबद्धचित्तताय अनुकम्पाय गमनं अनिच्छन्तो –
Taṃ sutvā so amanusso tassā paṭibaddhacittatāya anukampāya gamanaṃ anicchanto –
३४४.
344.
‘‘सत्त तुवं वस्ससता इधागता,
‘‘Satta tuvaṃ vassasatā idhāgatā,
जिण्णा च वुड्ढा च तहिं भविस्ससि।
Jiṇṇā ca vuḍḍhā ca tahiṃ bhavissasi;
सब्बेव ते कालकता च ञातका,
Sabbeva te kālakatā ca ñātakā,
किं तत्थ गन्त्वान इतो करिस्ससी’’ति॥ –
Kiṃ tattha gantvāna ito karissasī’’ti. –
गाथमाह। तत्थ सत्ताति विभत्तिलोपेन निद्देसो, निस्सक्के वा एतं पच्चत्तवचनं। वस्ससताति वस्ससततो, सत्तहि वस्ससतेहि उद्धं तुवं इधागता इमं विमानं आगता, इधागताय तुय्हं सत्त वस्ससतानि होन्तीति अत्थो। जिण्णा च वुड्ढा च तहिं भविस्ससीति इध दिब्बेहि उतुआहारेहि उपथम्भितत्तभावा कम्मानुभावेन एत्तकं कालं दहराकारेनेव ठिता। इतो पन गता कम्मस्स च परिक्खीणत्ता मनुस्सानञ्च उतुआहारवसेन जराजिण्णा वयोवुड्ढा च तहिं मनुस्सलोके भविस्ससि। किन्ति? सब्बेव ते कालकता च ञातकाति दीघस्स अद्धुनो गतत्ता तव ञातयोपि सब्बे एव मता, तस्मा इतो देवलोकतो तत्थ मनुस्सलोकं गन्त्वा किं करिस्ससि, अवसेसम्पि आयुञ्च इधेव खेपेहि, इध वसाहीति अधिप्पायो।
Gāthamāha. Tattha sattāti vibhattilopena niddeso, nissakke vā etaṃ paccattavacanaṃ. Vassasatāti vassasatato, sattahi vassasatehi uddhaṃ tuvaṃ idhāgatā imaṃ vimānaṃ āgatā, idhāgatāya tuyhaṃ satta vassasatāni hontīti attho. Jiṇṇā cavuḍḍhā ca tahiṃ bhavissasīti idha dibbehi utuāhārehi upathambhitattabhāvā kammānubhāvena ettakaṃ kālaṃ daharākāreneva ṭhitā. Ito pana gatā kammassa ca parikkhīṇattā manussānañca utuāhāravasena jarājiṇṇā vayovuḍḍhā ca tahiṃ manussaloke bhavissasi. Kinti? Sabbeva te kālakatā ca ñātakāti dīghassa addhuno gatattā tava ñātayopi sabbe eva matā, tasmā ito devalokato tattha manussalokaṃ gantvā kiṃ karissasi, avasesampi āyuñca idheva khepehi, idha vasāhīti adhippāyo.
एवं तेन वुत्ता सा तस्स वचनं असद्दहन्ती पुनदेव –
Evaṃ tena vuttā sā tassa vacanaṃ asaddahantī punadeva –
३४५.
345.
‘‘सत्तेव वस्सानि इधागताय मे, दिब्बञ्च सुखञ्च समप्पिताय।
‘‘Satteva vassāni idhāgatāya me, dibbañca sukhañca samappitāya;
साहं गन्त्वा पुनदेव मानुसं, काहामि पुञ्ञानि नयय्यपुत्त म’’न्ति॥ –
Sāhaṃ gantvā punadeva mānusaṃ, kāhāmi puññāni nayayyaputta ma’’nti. –
गाथमाह। तत्थ सत्तेव वस्सानि इधागताय मेति, अय्यपुत्त, मय्हं इधागताय सत्तेव वस्सानि मञ्ञे वीतिवत्तानि। सत्त वस्ससतानि दिब्बसुखसमप्पिताय बहुम्पि कालं गतं असल्लक्खेन्ती एवमाह।
Gāthamāha. Tattha satteva vassāni idhāgatāya meti, ayyaputta, mayhaṃ idhāgatāya satteva vassāni maññe vītivattāni. Satta vassasatāni dibbasukhasamappitāya bahumpi kālaṃ gataṃ asallakkhentī evamāha.
एवं पन ताय वुत्तो सो विमानपेतो नानप्पकारं तं अनुसासित्वा ‘‘त्वं इदानि सत्ताहतो उत्तरि तत्थ न जीविस्ससि, मातुया ते निक्खित्तं मया दिन्नं धनं अत्थि, तं समणब्राह्मणानं दत्वा इधेव उप्पत्तिं पत्थेही’’ति वत्वा तं बाहायं गहेत्वा गाममज्झे ठपेत्वा ‘‘इधागते अञ्ञेपि जने ‘यथाबलं पुञ्ञानि करोथा’ति ओवदेय्यासी’’ति वत्वा गतो। तेन वुत्तं –
Evaṃ pana tāya vutto so vimānapeto nānappakāraṃ taṃ anusāsitvā ‘‘tvaṃ idāni sattāhato uttari tattha na jīvissasi, mātuyā te nikkhittaṃ mayā dinnaṃ dhanaṃ atthi, taṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ datvā idheva uppattiṃ patthehī’’ti vatvā taṃ bāhāyaṃ gahetvā gāmamajjhe ṭhapetvā ‘‘idhāgate aññepi jane ‘yathābalaṃ puññāni karothā’ti ovadeyyāsī’’ti vatvā gato. Tena vuttaṃ –
३४६.
346.
‘‘सो तं गहेत्वान पसय्ह बाहायं, पच्चानयित्वान थेरिं सुदुब्बलं।
‘‘So taṃ gahetvāna pasayha bāhāyaṃ, paccānayitvāna theriṃ sudubbalaṃ;
वज्जेसि ‘अञ्ञम्पि जनं इधागतं, करोथ पुञ्ञानि सुखूपलब्भती’’’ति॥
Vajjesi ‘aññampi janaṃ idhāgataṃ, karotha puññāni sukhūpalabbhatī’’’ti.
तत्थ सोति सो विमानपेतो। तन्ति तं इत्थिं। गहेत्वान पसय्ह बाहायन्ति पसय्ह नेता विय बाहायं तं गहेत्वा। पच्चानयित्वानाति तस्सा जातसंवुड्ढगामं पुनदेव आनयित्वा। थेरिन्ति थावरिं, जिण्णं वुड्ढन्ति अत्थो। सुदुब्बलन्ति जराजिण्णताय एव सुट्ठु दुब्बलं। सा किर ततो विमानतो अपगमनसमनन्तरमेव जिण्णा वुड्ढा महल्लिका अद्धगता वयोअनुप्पत्ता अहोसि। वज्जेसीति वदेय्यासि। वत्तब्बवचनाकारञ्च दस्सेतुं ‘‘अञ्ञम्पि जन’’न्तिआदि वुत्तं। तस्सत्थो – भद्दे, त्वम्पि पुञ्ञं करेय्यासि, अञ्ञम्पि जनं इध तव दस्सनत्थाय आगतं ‘‘भद्रमुखा, आदित्तं सीसं वा चेलं वा अज्झुपेक्खित्वापि दानसीलादीनि पुञ्ञानि करोथाति, कते च पुञ्ञे एकंसेनेव तस्स फलभूतं सुखं उपलब्भति, न एत्थ संसयो कातब्बो’’ति वदेय्यासि ओवदेय्यासीति।
Tattha soti so vimānapeto. Tanti taṃ itthiṃ. Gahetvāna pasayha bāhāyanti pasayha netā viya bāhāyaṃ taṃ gahetvā. Paccānayitvānāti tassā jātasaṃvuḍḍhagāmaṃ punadeva ānayitvā. Therinti thāvariṃ, jiṇṇaṃ vuḍḍhanti attho. Sudubbalanti jarājiṇṇatāya eva suṭṭhu dubbalaṃ. Sā kira tato vimānato apagamanasamanantarameva jiṇṇā vuḍḍhā mahallikā addhagatā vayoanuppattā ahosi. Vajjesīti vadeyyāsi. Vattabbavacanākārañca dassetuṃ ‘‘aññampi jana’’ntiādi vuttaṃ. Tassattho – bhadde, tvampi puññaṃ kareyyāsi, aññampi janaṃ idha tava dassanatthāya āgataṃ ‘‘bhadramukhā, ādittaṃ sīsaṃ vā celaṃ vā ajjhupekkhitvāpi dānasīlādīni puññāni karothāti, kate ca puññe ekaṃseneva tassa phalabhūtaṃ sukhaṃ upalabbhati, na ettha saṃsayo kātabbo’’ti vadeyyāsi ovadeyyāsīti.
एवञ्च वत्वा तस्मिं गते सा इत्थी अत्तनो ञातकानं वसनट्ठानं गन्त्वा तेसं अत्तानं जानापेत्वा तेहि निय्यादितधनं गहेत्वा समणब्राह्मणानं दानं देन्ती अत्तनो सन्तिकं आगतागतानं –
Evañca vatvā tasmiṃ gate sā itthī attano ñātakānaṃ vasanaṭṭhānaṃ gantvā tesaṃ attānaṃ jānāpetvā tehi niyyāditadhanaṃ gahetvā samaṇabrāhmaṇānaṃ dānaṃ dentī attano santikaṃ āgatāgatānaṃ –
३४७.
347.
‘‘दिट्ठा मया अकतेन साधुना, पेता विहञ्ञन्ति तथेव मनुस्सा।
‘‘Diṭṭhā mayā akatena sādhunā, petā vihaññanti tatheva manussā;
कम्मञ्च कत्वा सुखवेदनीयं, देवा मनुस्सा च सुखे ठिता पजा’’ति॥ –
Kammañca katvā sukhavedanīyaṃ, devā manussā ca sukhe ṭhitā pajā’’ti. –
गाथाय ओवादमदासि।
Gāthāya ovādamadāsi.
तत्थ अकतेनाति अनिब्बत्तितेन अत्तना अनुपचितेन। साधुनाति कुसलकम्मेन, इत्थम्भूतलक्खणे करणवचनं। विहञ्ञन्तीति विघातं आपज्जन्ति। सुखवेदनीयन्ति सुखविपाकं पुञ्ञकम्मं। सुखे ठिताति सुखे पतिट्ठिता। ‘‘सुखेधिता’’ति वा पाठो, सुखेन अभिवुड्ढा फीताति अत्थो। अयञ्हेत्थ अधिप्पायो – यथा पेता तथेव मनुस्सा अकतेन कुसलेन, कतेन च अकुसलेन विहञ्ञमाना खुप्पिपासादिना विघातं आपज्जन्ता महादुक्खं अनुभवन्ता दिट्ठा मया। सुखवेदनीयं पन कम्मं कत्वा तेन कतेन कुसलकम्मेन, अकतेन च अकुसलकम्मेन देवमनुस्सपरियापन्ना पजा सुखे ठिता दिट्ठा मया, अत्तपच्चक्खमेतं, तस्मा पापं दूरतोव परिवज्जेन्ता पुञ्ञकिरियाय युत्तपयुत्ता होथाति।
Tattha akatenāti anibbattitena attanā anupacitena. Sādhunāti kusalakammena, itthambhūtalakkhaṇe karaṇavacanaṃ. Vihaññantīti vighātaṃ āpajjanti. Sukhavedanīyanti sukhavipākaṃ puññakammaṃ. Sukhe ṭhitāti sukhe patiṭṭhitā. ‘‘Sukhedhitā’’ti vā pāṭho, sukhena abhivuḍḍhā phītāti attho. Ayañhettha adhippāyo – yathā petā tatheva manussā akatena kusalena, katena ca akusalena vihaññamānā khuppipāsādinā vighātaṃ āpajjantā mahādukkhaṃ anubhavantā diṭṭhā mayā. Sukhavedanīyaṃ pana kammaṃ katvā tena katena kusalakammena, akatena ca akusalakammena devamanussapariyāpannā pajā sukhe ṭhitā diṭṭhā mayā, attapaccakkhametaṃ, tasmā pāpaṃ dūratova parivajjentā puññakiriyāya yuttapayuttā hothāti.
एवं पन ओवादं देन्ती समणब्राह्मणादीनं सत्ताहं महादानं पवत्तेत्वा सत्तमे दिवसे कालं कत्वा तावतिंसेसु निब्बत्ति। भिक्खू तं पवत्तिं भगवतो आरोचेसुं। भगवा तमत्थं अट्ठुप्पत्तिं कत्वा सम्पत्तपरिसाय धम्मं देसेसि, विसेसतो च पच्चेकबुद्धेसु पवत्तितदानस्स महप्फलतं महानिसंसतञ्च पकासेसि। तं सुत्वा महाजनो विगतमलमच्छेरो दानादिपुञ्ञाभिरतो अहोसीति।
Evaṃ pana ovādaṃ dentī samaṇabrāhmaṇādīnaṃ sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā sattame divase kālaṃ katvā tāvatiṃsesu nibbatti. Bhikkhū taṃ pavattiṃ bhagavato ārocesuṃ. Bhagavā tamatthaṃ aṭṭhuppattiṃ katvā sampattaparisāya dhammaṃ desesi, visesato ca paccekabuddhesu pavattitadānassa mahapphalataṃ mahānisaṃsatañca pakāsesi. Taṃ sutvā mahājano vigatamalamacchero dānādipuññābhirato ahosīti.
सुत्तपेतवत्थुवण्णना निट्ठिता।
Suttapetavatthuvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / पेतवत्थुपाळि • Petavatthupāḷi / ११. सुत्तपेतवत्थु • 11. Suttapetavatthu
