Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪೇತವತ್ಥು-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Petavatthu-aṭṭhakathā

    ೧೧. ಸುತ್ತಪೇತವತ್ಥುವಣ್ಣನಾ

    11. Suttapetavatthuvaṇṇanā

    ಅಹಂ ಪುರೇ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ಇದಂ ಸುತ್ತಪೇತವತ್ಥು। ತಸ್ಸ ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಸಾವತ್ಥಿಯಾ ಕಿರ ಅವಿದೂರೇ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಗಾಮಕೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸತ್ಥರಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇಯೇವ ಸತ್ತನ್ನಂ ವಸ್ಸಸತಾನಂ ಉಪರಿ ಅಞ್ಞತರೋ ದಾರಕೋ ಏಕಂ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಂ ಉಪಟ್ಠಹಿ। ತಸ್ಸ ಮಾತಾ ತಸ್ಮಿಂ ವಯಪ್ಪತ್ತೇ ತಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಸಮಾನಕುಲತೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಕುಲಧೀತರಂ ಆನೇಸಿ। ವಿವಾಹದಿವಸೇಯೇವ ಚ ಸೋ ಕುಮಾರೋ ಸಹಾಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ನ್ಹಾಯಿತುಂ ಗತೋ ಅಹಿನಾ ದಟ್ಠೋ ಕಾಲಮಕಾಸಿ, ‘‘ಯಕ್ಖಗಾಹೇನಾ’’ತಿಪಿ ವದನ್ತಿ। ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾನೇನ ಬಹುಂ ಕುಸಲಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಠಿತೋಪಿ ತಸ್ಸಾ ದಾರಿಕಾಯ ಪಟಿಬದ್ಧಚಿತ್ತತಾಯ ವಿಮಾನಪೇತೋ ಹುತ್ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ, ಮಹಿದ್ಧಿಕೋ ಪನ ಅಹೋಸಿ ಮಹಾನುಭಾವೋ।

    Ahaṃ pure pabbajitassa bhikkhunoti idaṃ suttapetavatthu. Tassa kā uppatti? Sāvatthiyā kira avidūre aññatarasmiṃ gāmake amhākaṃ satthari anuppanneyeva sattannaṃ vassasatānaṃ upari aññataro dārako ekaṃ paccekabuddhaṃ upaṭṭhahi. Tassa mātā tasmiṃ vayappatte tassatthāya samānakulato aññataraṃ kuladhītaraṃ ānesi. Vivāhadivaseyeva ca so kumāro sahāyehi saddhiṃ nhāyituṃ gato ahinā daṭṭho kālamakāsi, ‘‘yakkhagāhenā’’tipi vadanti. So paccekabuddhassa upaṭṭhānena bahuṃ kusalakammaṃ katvā ṭhitopi tassā dārikāya paṭibaddhacittatāya vimānapeto hutvā nibbatti, mahiddhiko pana ahosi mahānubhāvo.

    ಅಥ ಸೋ ತಂ ದಾರಿಕಂ ಅತ್ತನೋ ವಿಮಾನಂ ನೇತುಕಾಮೋ ‘‘ಕೇನ ನು ಖೋ ಉಪಾಯೇನ ಏಸಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮವೇದನೀಯಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಮಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಇಧ ಅಭಿರಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ತಸ್ಸಾ ದಿಬ್ಬಭೋಗಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಅನುಭವನಹೇತುಂ ವೀಮಂಸನ್ತೋ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಂ ಚೀವರಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಮನುಸ್ಸರೂಪೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ವನ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ಕಿಂ, ಭನ್ತೇ, ಸುತ್ತಕೇನ ಅತ್ಥೋ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಆಹ। ‘‘ಚೀವರಕಮ್ಮಂ ಕರೋಮಿ, ಉಪಾಸಕಾ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಸುತ್ತಭಿಕ್ಖಂ ಚರಥಾ’’ತಿ ತಸ್ಸಾ ದಾರಿಕಾಯ ಗೇಹಂ ದಸ್ಸೇಸಿ। ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧೋ ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ಘರದ್ವಾರೇ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಸಾ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಂ ತತ್ಥ ಠಿತಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಸನ್ನಮಾನಸಾ ‘‘ಸುತ್ತಕೇನ ಮೇ ಅಯ್ಯೋ ಅತ್ಥಿಕೋ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ಏಕಂ ಸುತ್ತಗುಳಂ ಅದಾಸಿ। ಅಥ ಸೋ ಅಮನುಸ್ಸೋ ಮನುಸ್ಸರೂಪೇನ ತಸ್ಸ ದಾರಿಕಾಯ ಘರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತಸ್ಸಾ ಮಾತರಂ ಯಾಚಿತ್ವಾ ತಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಕತಿಪಾಹಂ ವಸಿತ್ವಾ ತಸ್ಸಾ ಮಾತುಯಾ ಅನುಗ್ಗಹತ್ಥಂ ತಸ್ಮಿಂ ಗೇಹೇ ಸಬ್ಬಭಾಜನಾನಿ ಹಿರಞ್ಞಸುವಣ್ಣಸ್ಸ ಪೂರೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉಪರಿ ನಾಮಂ ಲಿಖಿ ‘‘ಇದಂ ದೇವದತ್ತಿಯಂ ಧನಂ ನ ಕೇನಚಿ ಗಹೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ, ತಞ್ಚ ದಾರಿಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ವಿಮಾನಂ ಅಗಮಾಸಿ। ತಸ್ಸಾ ಮಾತಾ ಪಹೂತಂ ಧನಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಞಾತಕಾನಂ ಕಪಣದ್ಧಿಕಾದಿನಞ್ಚ ದತ್ವಾ ಅತ್ತನಾ ಚ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಕಾಲಂ ಕರೋನ್ತೀ ‘‘ಮಮ ಧೀತಾ ಆಗಚ್ಛತಿ ಚೇ, ಇದಂ ಧನಂ ದಸ್ಸೇಥಾ’’ತಿ ಞಾತಕಾನಂ ಕಥೇತ್ವಾ ಕಾಲಮಕಾಸಿ।

    Atha so taṃ dārikaṃ attano vimānaṃ netukāmo ‘‘kena nu kho upāyena esā diṭṭhadhammavedanīyakammaṃ katvā mayā saddhiṃ idha abhirameyyā’’ti tassā dibbabhogasampattiyā anubhavanahetuṃ vīmaṃsanto paccekabuddhaṃ cīvarakammaṃ karontaṃ disvā manussarūpena gantvā vanditvā ‘‘kiṃ, bhante, suttakena attho atthī’’ti āha. ‘‘Cīvarakammaṃ karomi, upāsakā’’ti. ‘‘Tena hi, bhante, asukasmiṃ ṭhāne suttabhikkhaṃ carathā’’ti tassā dārikāya gehaṃ dassesi. Paccekabuddho tattha gantvā gharadvāre aṭṭhāsi. Atha sā paccekabuddhaṃ tattha ṭhitaṃ disvā pasannamānasā ‘‘suttakena me ayyo atthiko’’ti ñatvā ekaṃ suttaguḷaṃ adāsi. Atha so amanusso manussarūpena tassa dārikāya gharaṃ gantvā tassā mātaraṃ yācitvā tāya saddhiṃ katipāhaṃ vasitvā tassā mātuyā anuggahatthaṃ tasmiṃ gehe sabbabhājanāni hiraññasuvaṇṇassa pūretvā sabbattha upari nāmaṃ likhi ‘‘idaṃ devadattiyaṃ dhanaṃ na kenaci gahetabba’’nti, tañca dārikaṃ gahetvā attano vimānaṃ agamāsi. Tassā mātā pahūtaṃ dhanaṃ labhitvā attano ñātakānaṃ kapaṇaddhikādinañca datvā attanā ca paribhuñjitvā kālaṃ karontī ‘‘mama dhītā āgacchati ce, idaṃ dhanaṃ dassethā’’ti ñātakānaṃ kathetvā kālamakāsi.

    ತತೋ ಸತ್ತನ್ನಂ ವಸ್ಸಸತಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಭಗವತಿ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪವತ್ತಿತವರಧಮ್ಮಚಕ್ಕೇ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರನ್ತೇ ತಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ತೇನ ಅಮನುಸ್ಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ವಸನ್ತಿಯಾ ಉಕ್ಕಣ್ಠಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ। ಸಾ ತಂ ‘‘ಸಾಧು, ಅಯ್ಯಪುತ್ತ, ಮಂ ಸಕಞ್ಞೇವ ಗೇಹಂ ಪಟಿನೇಹೀ’’ತಿ ವದನ್ತೀ –

    Tato sattannaṃ vassasatānaṃ accayena amhākaṃ bhagavati loke uppajjitvā pavattitavaradhammacakke anukkamena sāvatthiyaṃ viharante tassā itthiyā tena amanussena saddhiṃ vasantiyā ukkaṇṭhā uppajji. Sā taṃ ‘‘sādhu, ayyaputta, maṃ sakaññeva gehaṃ paṭinehī’’ti vadantī –

    ೩೪೧.

    341.

    ‘‘ಅಹಂ ಪುರೇ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ,

    ‘‘Ahaṃ pure pabbajitassa bhikkhuno,

    ಸುತ್ತಂ ಅದಾಸಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮ್ಮ ಯಾಚಿತಾ।

    Suttaṃ adāsiṃ upasaṅkamma yācitā;

    ತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ ವಿಪುಲಫಲೂಪಲಬ್ಭತಿ,

    Tassa vipāko vipulaphalūpalabbhati,

    ಬಹುಕಾ ಚ ಮೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜರೇ ವತ್ಥಕೋಟಿಯೋ॥

    Bahukā ca me uppajjare vatthakoṭiyo.

    ೩೪೨.

    342.

    ‘‘ಪುಪ್ಫಾಭಿಕಿಣ್ಣಂ ರಮಿತಂ ವಿಮಾನಂ, ಅನೇಕಚಿತ್ತಂ ನರನಾರಿಸೇವಿತಂ।

    ‘‘Pupphābhikiṇṇaṃ ramitaṃ vimānaṃ, anekacittaṃ naranārisevitaṃ;

    ಸಾಹಂ ಭುಞ್ಜಾಮಿ ಚ ಪಾರುಪಾಮಿ ಚ, ಪಹೂತವಿತ್ತಾ ನ ಚ ತಾವ ಖೀಯತಿ॥

    Sāhaṃ bhuñjāmi ca pārupāmi ca, pahūtavittā na ca tāva khīyati.

    ೩೪೩.

    343.

    ‘‘ತಸ್ಸೇವ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಿಪಾಕಮನ್ವಯಾ, ಸುಖಞ್ಚ ಸಾತಞ್ಚ ಇಧೂಪಲಬ್ಭತಿ।

    ‘‘Tasseva kammassa vipākamanvayā, sukhañca sātañca idhūpalabbhati;

    ಸಾಹಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪುನದೇವ ಮಾನುಸಂ, ಕಾಹಾಮಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ನಯಯ್ಯಪುತ್ತ ಮ’’ನ್ತಿ॥ –

    Sāhaṃ gantvā punadeva mānusaṃ, kāhāmi puññāni nayayyaputta ma’’nti. –

    ಇಮಾ ಗಾಥಾ ಅಭಾಸಿ।

    Imā gāthā abhāsi.

    ೩೪೧. ತತ್ಥ ‘‘ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ’’ತಿ ಇದಂ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಂ ಸದ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಸೋ ಹಿ ಕಾಮಾದಿಮಲಾನಂ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಾನತೋ ಅನವಸೇಸತೋ ಪಬ್ಬಾಜಿತತ್ತಾ ಪಹೀನತ್ತಾ ಪರಮತ್ಥತೋ ‘‘ಪಬ್ಬಜಿತೋ’’ತಿ, ಭಿನ್ನಕಿಲೇಸತ್ತಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ಚ ವತ್ತಬ್ಬತಂ ಅರಹತಿ। ಸುತ್ತನ್ತಿ ಕಪ್ಪಾಸಿಯಸುತ್ತಂ। ಉಪಸಙ್ಕಮ್ಮಾತಿ ಮಯ್ಹಂ ಗೇಹಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ। ಯಾಚಿತಾತಿ ‘‘ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಅರಿಯಾ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ಏಸಾ ಅರಿಯಾನ ಯಾಚನಾ’’ತಿ (ಜಾ॰ ೧.೭.೫೯) ಏವಂ ವುತ್ತಾಯ ಕಾಯವಿಞ್ಞತ್ತಿಪಯೋಗಸಙ್ಖಾತಾಯ ಭಿಕ್ಖಾಚರಿಯಾಯ ಯಾಚಿತಾ। ತಸ್ಸಾತಿ ತಸ್ಸ ಸುತ್ತದಾನಸ್ಸ। ವಿಪಾಕೋ ವಿಪುಲಫಲೂಪಲಬ್ಭತೀತಿ ವಿಪುಲಫಲೋ ಉಳಾರಉದಯೋ ಮಹಾಉದಯೋ ವಿಪಾಕೋ ಏತರಹಿ ಉಪಲಬ್ಭತಿ ಪಚ್ಚನುಭವೀಯತಿ। ಬಹುಕಾತಿ ಅನೇಕಾ। ವತ್ಥಕೋಟಿಯೋತಿ ವತ್ಥಾನಂ ಕೋಟಿಯೋ, ಅನೇಕಸತಸಹಸ್ಸಪಭೇದಾನಿ ವತ್ಥಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    341. Tattha ‘‘pabbajitassa bhikkhuno’’ti idaṃ paccekabuddhaṃ saddhāya vuttaṃ. So hi kāmādimalānaṃ attano santānato anavasesato pabbājitattā pahīnattā paramatthato ‘‘pabbajito’’ti, bhinnakilesattā ‘‘bhikkhū’’ti ca vattabbataṃ arahati. Suttanti kappāsiyasuttaṃ. Upasaṅkammāti mayhaṃ gehaṃ upasaṅkamitvā. Yācitāti ‘‘uddissa ariyā tiṭṭhanti, esā ariyāna yācanā’’ti (jā. 1.7.59) evaṃ vuttāya kāyaviññattipayogasaṅkhātāya bhikkhācariyāya yācitā. Tassāti tassa suttadānassa. Vipāko vipulaphalūpalabbhatīti vipulaphalo uḷāraudayo mahāudayo vipāko etarahi upalabbhati paccanubhavīyati. Bahukāti anekā. Vatthakoṭiyoti vatthānaṃ koṭiyo, anekasatasahassapabhedāni vatthānīti attho.

    ೩೪೨. ಅನೇಕಚಿತ್ತನ್ತಿ ನಾನಾವಿಧಚಿತ್ತಕಮ್ಮಂ, ಅನೇಕೇಹಿ ವಾ ಮುತ್ತಾಮಣಿಆದೀಹಿ ರತನೇಹಿ ವಿಚಿತ್ತರೂಪಂ। ನರನಾರಿಸೇವಿತನ್ತಿ ಪರಿಚಾರಕಭೂತೇಹಿ ನರೇಹಿ ನಾರೀಹಿ ಚ ಉಪಸೇವಿತಂ। ಸಾಹಂ ಭುಞ್ಜಾಮೀತಿ ಸಾ ಅಹಂ ತಂ ವಿಮಾನಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಾಮಿ। ಪಾರುಪಾಮೀತಿ ಅನೇಕಾಸು ವತ್ಥಕೋಟೀಸು ಇಚ್ಛಿತಿಚ್ಛಿತಂ ನಿವಾಸೇಮಿ ಚೇವ ಪರಿದಹಾಮಿ ಚ। ಪಹೂತವಿತ್ತಾತಿ ಪಹೂತವಿತ್ತೂಪಕರಣಾ ಮಹದ್ಧನಾ ಮಹಾಭೋಗಾ। ನ ಚ ತಾವ ಖೀಯತೀತಿ ತಞ್ಚ ವಿತ್ತಂ ನ ಖೀಯತಿ, ನ ಪರಿಕ್ಖಯಂ ಪರಿಯಾದಾನಂ ಗಚ್ಛತಿ।

    342.Anekacittanti nānāvidhacittakammaṃ, anekehi vā muttāmaṇiādīhi ratanehi vicittarūpaṃ. Naranārisevitanti paricārakabhūtehi narehi nārīhi ca upasevitaṃ. Sāhaṃ bhuñjāmīti sā ahaṃ taṃ vimānaṃ paribhuñjāmi. Pārupāmīti anekāsu vatthakoṭīsu icchiticchitaṃ nivāsemi ceva paridahāmi ca. Pahūtavittāti pahūtavittūpakaraṇā mahaddhanā mahābhogā. Na ca tāva khīyatīti tañca vittaṃ na khīyati, na parikkhayaṃ pariyādānaṃ gacchati.

    ೩೪೩. ತಸ್ಸೇವ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಿಪಾಕಮನ್ವಯಾತಿ ತಸ್ಸೇವ ಸುತ್ತದಾನಮಯಪುಞ್ಞಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅನ್ವಯಾ ಪಚ್ಚಯಾ ಹೇತುಭಾವೇನ ವಿಪಾಕಭೂತಂ ಸುಖಂ, ಇಟ್ಠಮಧುರಸಙ್ಖಾತಂ ಸಾತಞ್ಚ ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಿಮಾನೇ ಉಪಲಬ್ಭತಿ। ಗನ್ತ್ವಾ ಪುನದೇವ ಮಾನುಸನ್ತಿ ಪುನ ಏವ ಮನುಸ್ಸಲೋಕಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ। ಕಾಹಾಮಿ ಪುಞ್ಞಾನೀತಿ ಮಯ್ಹಂ ಸುಖವಿಸೇಸನಿಪ್ಫಾದಕಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯೇಸಂ ವಾ ಮಯಾ ಅಯಂ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಲದ್ಧಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ನಯಯ್ಯಪುತ್ತ ಮನ್ತಿ, ಅಯ್ಯಪುತ್ತ, ಮಂ ಮನುಸ್ಸಲೋಕಂ ನಯ, ನೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    343.Tasseva kammassa vipākamanvayāti tasseva suttadānamayapuññakammassa anvayā paccayā hetubhāvena vipākabhūtaṃ sukhaṃ, iṭṭhamadhurasaṅkhātaṃ sātañca idha imasmiṃ vimāne upalabbhati. Gantvā punadeva mānusanti puna eva manussalokaṃ upagantvā. Kāhāmi puññānīti mayhaṃ sukhavisesanipphādakāni puññāni karissāmi, yesaṃ vā mayā ayaṃ sampatti laddhāti adhippāyo. Nayayyaputta manti, ayyaputta, maṃ manussalokaṃ naya, nehīti attho.

    ತಂ ಸುತ್ವಾ ಸೋ ಅಮನುಸ್ಸೋ ತಸ್ಸಾ ಪಟಿಬದ್ಧಚಿತ್ತತಾಯ ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ಗಮನಂ ಅನಿಚ್ಛನ್ತೋ –

    Taṃ sutvā so amanusso tassā paṭibaddhacittatāya anukampāya gamanaṃ anicchanto –

    ೩೪೪.

    344.

    ‘‘ಸತ್ತ ತುವಂ ವಸ್ಸಸತಾ ಇಧಾಗತಾ,

    ‘‘Satta tuvaṃ vassasatā idhāgatā,

    ಜಿಣ್ಣಾ ಚ ವುಡ್ಢಾ ಚ ತಹಿಂ ಭವಿಸ್ಸಸಿ।

    Jiṇṇā ca vuḍḍhā ca tahiṃ bhavissasi;

    ಸಬ್ಬೇವ ತೇ ಕಾಲಕತಾ ಚ ಞಾತಕಾ,

    Sabbeva te kālakatā ca ñātakā,

    ಕಿಂ ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾನ ಇತೋ ಕರಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ॥ –

    Kiṃ tattha gantvāna ito karissasī’’ti. –

    ಗಾಥಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸತ್ತಾತಿ ವಿಭತ್ತಿಲೋಪೇನ ನಿದ್ದೇಸೋ, ನಿಸ್ಸಕ್ಕೇ ವಾ ಏತಂ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಂ। ವಸ್ಸಸತಾತಿ ವಸ್ಸಸತತೋ, ಸತ್ತಹಿ ವಸ್ಸಸತೇಹಿ ಉದ್ಧಂ ತುವಂ ಇಧಾಗತಾ ಇಮಂ ವಿಮಾನಂ ಆಗತಾ, ಇಧಾಗತಾಯ ತುಯ್ಹಂ ಸತ್ತ ವಸ್ಸಸತಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಜಿಣ್ಣಾ ಚ ವುಡ್ಢಾ ಚ ತಹಿಂ ಭವಿಸ್ಸಸೀತಿ ಇಧ ದಿಬ್ಬೇಹಿ ಉತುಆಹಾರೇಹಿ ಉಪಥಮ್ಭಿತತ್ತಭಾವಾ ಕಮ್ಮಾನುಭಾವೇನ ಏತ್ತಕಂ ಕಾಲಂ ದಹರಾಕಾರೇನೇವ ಠಿತಾ। ಇತೋ ಪನ ಗತಾ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಚ ಪರಿಕ್ಖೀಣತ್ತಾ ಮನುಸ್ಸಾನಞ್ಚ ಉತುಆಹಾರವಸೇನ ಜರಾಜಿಣ್ಣಾ ವಯೋವುಡ್ಢಾ ಚ ತಹಿಂ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ ಭವಿಸ್ಸಸಿ। ಕಿನ್ತಿ? ಸಬ್ಬೇವ ತೇ ಕಾಲಕತಾ ಚ ಞಾತಕಾತಿ ದೀಘಸ್ಸ ಅದ್ಧುನೋ ಗತತ್ತಾ ತವ ಞಾತಯೋಪಿ ಸಬ್ಬೇ ಏವ ಮತಾ, ತಸ್ಮಾ ಇತೋ ದೇವಲೋಕತೋ ತತ್ಥ ಮನುಸ್ಸಲೋಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಕಿಂ ಕರಿಸ್ಸಸಿ, ಅವಸೇಸಮ್ಪಿ ಆಯುಞ್ಚ ಇಧೇವ ಖೇಪೇಹಿ, ಇಧ ವಸಾಹೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।

    Gāthamāha. Tattha sattāti vibhattilopena niddeso, nissakke vā etaṃ paccattavacanaṃ. Vassasatāti vassasatato, sattahi vassasatehi uddhaṃ tuvaṃ idhāgatā imaṃ vimānaṃ āgatā, idhāgatāya tuyhaṃ satta vassasatāni hontīti attho. Jiṇṇā cavuḍḍhā ca tahiṃ bhavissasīti idha dibbehi utuāhārehi upathambhitattabhāvā kammānubhāvena ettakaṃ kālaṃ daharākāreneva ṭhitā. Ito pana gatā kammassa ca parikkhīṇattā manussānañca utuāhāravasena jarājiṇṇā vayovuḍḍhā ca tahiṃ manussaloke bhavissasi. Kinti? Sabbeva te kālakatā ca ñātakāti dīghassa addhuno gatattā tava ñātayopi sabbe eva matā, tasmā ito devalokato tattha manussalokaṃ gantvā kiṃ karissasi, avasesampi āyuñca idheva khepehi, idha vasāhīti adhippāyo.

    ಏವಂ ತೇನ ವುತ್ತಾ ಸಾ ತಸ್ಸ ವಚನಂ ಅಸದ್ದಹನ್ತೀ ಪುನದೇವ –

    Evaṃ tena vuttā sā tassa vacanaṃ asaddahantī punadeva –

    ೩೪೫.

    345.

    ‘‘ಸತ್ತೇವ ವಸ್ಸಾನಿ ಇಧಾಗತಾಯ ಮೇ, ದಿಬ್ಬಞ್ಚ ಸುಖಞ್ಚ ಸಮಪ್ಪಿತಾಯ।

    ‘‘Satteva vassāni idhāgatāya me, dibbañca sukhañca samappitāya;

    ಸಾಹಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪುನದೇವ ಮಾನುಸಂ, ಕಾಹಾಮಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ನಯಯ್ಯಪುತ್ತ ಮ’’ನ್ತಿ॥ –

    Sāhaṃ gantvā punadeva mānusaṃ, kāhāmi puññāni nayayyaputta ma’’nti. –

    ಗಾಥಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸತ್ತೇವ ವಸ್ಸಾನಿ ಇಧಾಗತಾಯ ಮೇತಿ, ಅಯ್ಯಪುತ್ತ, ಮಯ್ಹಂ ಇಧಾಗತಾಯ ಸತ್ತೇವ ವಸ್ಸಾನಿ ಮಞ್ಞೇ ವೀತಿವತ್ತಾನಿ। ಸತ್ತ ವಸ್ಸಸತಾನಿ ದಿಬ್ಬಸುಖಸಮಪ್ಪಿತಾಯ ಬಹುಮ್ಪಿ ಕಾಲಂ ಗತಂ ಅಸಲ್ಲಕ್ಖೇನ್ತೀ ಏವಮಾಹ।

    Gāthamāha. Tattha satteva vassāni idhāgatāya meti, ayyaputta, mayhaṃ idhāgatāya satteva vassāni maññe vītivattāni. Satta vassasatāni dibbasukhasamappitāya bahumpi kālaṃ gataṃ asallakkhentī evamāha.

    ಏವಂ ಪನ ತಾಯ ವುತ್ತೋ ಸೋ ವಿಮಾನಪೇತೋ ನಾನಪ್ಪಕಾರಂ ತಂ ಅನುಸಾಸಿತ್ವಾ ‘‘ತ್ವಂ ಇದಾನಿ ಸತ್ತಾಹತೋ ಉತ್ತರಿ ತತ್ಥ ನ ಜೀವಿಸ್ಸಸಿ, ಮಾತುಯಾ ತೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಮಯಾ ದಿನ್ನಂ ಧನಂ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ದತ್ವಾ ಇಧೇವ ಉಪ್ಪತ್ತಿಂ ಪತ್ಥೇಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತಂ ಬಾಹಾಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಾಮಮಜ್ಝೇ ಠಪೇತ್ವಾ ‘‘ಇಧಾಗತೇ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಜನೇ ‘ಯಥಾಬಲಂ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋಥಾ’ತಿ ಓವದೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಗತೋ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Evaṃ pana tāya vutto so vimānapeto nānappakāraṃ taṃ anusāsitvā ‘‘tvaṃ idāni sattāhato uttari tattha na jīvissasi, mātuyā te nikkhittaṃ mayā dinnaṃ dhanaṃ atthi, taṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ datvā idheva uppattiṃ patthehī’’ti vatvā taṃ bāhāyaṃ gahetvā gāmamajjhe ṭhapetvā ‘‘idhāgate aññepi jane ‘yathābalaṃ puññāni karothā’ti ovadeyyāsī’’ti vatvā gato. Tena vuttaṃ –

    ೩೪೬.

    346.

    ‘‘ಸೋ ತಂ ಗಹೇತ್ವಾನ ಪಸಯ್ಹ ಬಾಹಾಯಂ, ಪಚ್ಚಾನಯಿತ್ವಾನ ಥೇರಿಂ ಸುದುಬ್ಬಲಂ।

    ‘‘So taṃ gahetvāna pasayha bāhāyaṃ, paccānayitvāna theriṃ sudubbalaṃ;

    ವಜ್ಜೇಸಿ ‘ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಜನಂ ಇಧಾಗತಂ, ಕರೋಥ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಸುಖೂಪಲಬ್ಭತೀ’’’ತಿ॥

    Vajjesi ‘aññampi janaṃ idhāgataṃ, karotha puññāni sukhūpalabbhatī’’’ti.

    ತತ್ಥ ಸೋತಿ ಸೋ ವಿಮಾನಪೇತೋ। ನ್ತಿ ತಂ ಇತ್ಥಿಂ। ಗಹೇತ್ವಾನ ಪಸಯ್ಹ ಬಾಹಾಯನ್ತಿ ಪಸಯ್ಹ ನೇತಾ ವಿಯ ಬಾಹಾಯಂ ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ। ಪಚ್ಚಾನಯಿತ್ವಾನಾತಿ ತಸ್ಸಾ ಜಾತಸಂವುಡ್ಢಗಾಮಂ ಪುನದೇವ ಆನಯಿತ್ವಾ। ಥೇರಿನ್ತಿ ಥಾವರಿಂ, ಜಿಣ್ಣಂ ವುಡ್ಢನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸುದುಬ್ಬಲನ್ತಿ ಜರಾಜಿಣ್ಣತಾಯ ಏವ ಸುಟ್ಠು ದುಬ್ಬಲಂ। ಸಾ ಕಿರ ತತೋ ವಿಮಾನತೋ ಅಪಗಮನಸಮನನ್ತರಮೇವ ಜಿಣ್ಣಾ ವುಡ್ಢಾ ಮಹಲ್ಲಿಕಾ ಅದ್ಧಗತಾ ವಯೋಅನುಪ್ಪತ್ತಾ ಅಹೋಸಿ। ವಜ್ಜೇಸೀತಿ ವದೇಯ್ಯಾಸಿ। ವತ್ತಬ್ಬವಚನಾಕಾರಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಜನ’’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಭದ್ದೇ, ತ್ವಮ್ಪಿ ಪುಞ್ಞಂ ಕರೇಯ್ಯಾಸಿ, ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಜನಂ ಇಧ ತವ ದಸ್ಸನತ್ಥಾಯ ಆಗತಂ ‘‘ಭದ್ರಮುಖಾ, ಆದಿತ್ತಂ ಸೀಸಂ ವಾ ಚೇಲಂ ವಾ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾಪಿ ದಾನಸೀಲಾದೀನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋಥಾತಿ, ಕತೇ ಚ ಪುಞ್ಞೇ ಏಕಂಸೇನೇವ ತಸ್ಸ ಫಲಭೂತಂ ಸುಖಂ ಉಪಲಬ್ಭತಿ, ನ ಏತ್ಥ ಸಂಸಯೋ ಕಾತಬ್ಬೋ’’ತಿ ವದೇಯ್ಯಾಸಿ ಓವದೇಯ್ಯಾಸೀತಿ।

    Tattha soti so vimānapeto. Tanti taṃ itthiṃ. Gahetvāna pasayha bāhāyanti pasayha netā viya bāhāyaṃ taṃ gahetvā. Paccānayitvānāti tassā jātasaṃvuḍḍhagāmaṃ punadeva ānayitvā. Therinti thāvariṃ, jiṇṇaṃ vuḍḍhanti attho. Sudubbalanti jarājiṇṇatāya eva suṭṭhu dubbalaṃ. Sā kira tato vimānato apagamanasamanantarameva jiṇṇā vuḍḍhā mahallikā addhagatā vayoanuppattā ahosi. Vajjesīti vadeyyāsi. Vattabbavacanākārañca dassetuṃ ‘‘aññampi jana’’ntiādi vuttaṃ. Tassattho – bhadde, tvampi puññaṃ kareyyāsi, aññampi janaṃ idha tava dassanatthāya āgataṃ ‘‘bhadramukhā, ādittaṃ sīsaṃ vā celaṃ vā ajjhupekkhitvāpi dānasīlādīni puññāni karothāti, kate ca puññe ekaṃseneva tassa phalabhūtaṃ sukhaṃ upalabbhati, na ettha saṃsayo kātabbo’’ti vadeyyāsi ovadeyyāsīti.

    ಏವಞ್ಚ ವತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಗತೇ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ಅತ್ತನೋ ಞಾತಕಾನಂ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತೇಸಂ ಅತ್ತಾನಂ ಜಾನಾಪೇತ್ವಾ ತೇಹಿ ನಿಯ್ಯಾದಿತಧನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ದಾನಂ ದೇನ್ತೀ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗತಾಗತಾನಂ –

    Evañca vatvā tasmiṃ gate sā itthī attano ñātakānaṃ vasanaṭṭhānaṃ gantvā tesaṃ attānaṃ jānāpetvā tehi niyyāditadhanaṃ gahetvā samaṇabrāhmaṇānaṃ dānaṃ dentī attano santikaṃ āgatāgatānaṃ –

    ೩೪೭.

    347.

    ‘‘ದಿಟ್ಠಾ ಮಯಾ ಅಕತೇನ ಸಾಧುನಾ, ಪೇತಾ ವಿಹಞ್ಞನ್ತಿ ತಥೇವ ಮನುಸ್ಸಾ।

    ‘‘Diṭṭhā mayā akatena sādhunā, petā vihaññanti tatheva manussā;

    ಕಮ್ಮಞ್ಚ ಕತ್ವಾ ಸುಖವೇದನೀಯಂ, ದೇವಾ ಮನುಸ್ಸಾ ಚ ಸುಖೇ ಠಿತಾ ಪಜಾ’’ತಿ॥ –

    Kammañca katvā sukhavedanīyaṃ, devā manussā ca sukhe ṭhitā pajā’’ti. –

    ಗಾಥಾಯ ಓವಾದಮದಾಸಿ।

    Gāthāya ovādamadāsi.

    ತತ್ಥ ಅಕತೇನಾತಿ ಅನಿಬ್ಬತ್ತಿತೇನ ಅತ್ತನಾ ಅನುಪಚಿತೇನ। ಸಾಧುನಾತಿ ಕುಸಲಕಮ್ಮೇನ, ಇತ್ಥಮ್ಭೂತಲಕ್ಖಣೇ ಕರಣವಚನಂ। ವಿಹಞ್ಞನ್ತೀತಿ ವಿಘಾತಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ। ಸುಖವೇದನೀಯನ್ತಿ ಸುಖವಿಪಾಕಂ ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮಂ। ಸುಖೇ ಠಿತಾತಿ ಸುಖೇ ಪತಿಟ್ಠಿತಾ। ‘‘ಸುಖೇಧಿತಾ’’ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ, ಸುಖೇನ ಅಭಿವುಡ್ಢಾ ಫೀತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಯಞ್ಹೇತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ಯಥಾ ಪೇತಾ ತಥೇವ ಮನುಸ್ಸಾ ಅಕತೇನ ಕುಸಲೇನ, ಕತೇನ ಚ ಅಕುಸಲೇನ ವಿಹಞ್ಞಮಾನಾ ಖುಪ್ಪಿಪಾಸಾದಿನಾ ವಿಘಾತಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಾ ಮಹಾದುಕ್ಖಂ ಅನುಭವನ್ತಾ ದಿಟ್ಠಾ ಮಯಾ। ಸುಖವೇದನೀಯಂ ಪನ ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ತೇನ ಕತೇನ ಕುಸಲಕಮ್ಮೇನ, ಅಕತೇನ ಚ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮೇನ ದೇವಮನುಸ್ಸಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಜಾ ಸುಖೇ ಠಿತಾ ದಿಟ್ಠಾ ಮಯಾ, ಅತ್ತಪಚ್ಚಕ್ಖಮೇತಂ, ತಸ್ಮಾ ಪಾಪಂ ದೂರತೋವ ಪರಿವಜ್ಜೇನ್ತಾ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯಾಯ ಯುತ್ತಪಯುತ್ತಾ ಹೋಥಾತಿ।

    Tattha akatenāti anibbattitena attanā anupacitena. Sādhunāti kusalakammena, itthambhūtalakkhaṇe karaṇavacanaṃ. Vihaññantīti vighātaṃ āpajjanti. Sukhavedanīyanti sukhavipākaṃ puññakammaṃ. Sukhe ṭhitāti sukhe patiṭṭhitā. ‘‘Sukhedhitā’’ti vā pāṭho, sukhena abhivuḍḍhā phītāti attho. Ayañhettha adhippāyo – yathā petā tatheva manussā akatena kusalena, katena ca akusalena vihaññamānā khuppipāsādinā vighātaṃ āpajjantā mahādukkhaṃ anubhavantā diṭṭhā mayā. Sukhavedanīyaṃ pana kammaṃ katvā tena katena kusalakammena, akatena ca akusalakammena devamanussapariyāpannā pajā sukhe ṭhitā diṭṭhā mayā, attapaccakkhametaṃ, tasmā pāpaṃ dūratova parivajjentā puññakiriyāya yuttapayuttā hothāti.

    ಏವಂ ಪನ ಓವಾದಂ ದೇನ್ತೀ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದೀನಂ ಸತ್ತಾಹಂ ಮಹಾದಾನಂ ಪವತ್ತೇತ್ವಾ ಸತ್ತಮೇ ದಿವಸೇ ಕಾಲಂ ಕತ್ವಾ ತಾವತಿಂಸೇಸು ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಭಗವತೋ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಭಗವಾ ತಮತ್ಥಂ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಕತ್ವಾ ಸಮ್ಪತ್ತಪರಿಸಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ, ವಿಸೇಸತೋ ಚ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧೇಸು ಪವತ್ತಿತದಾನಸ್ಸ ಮಹಪ್ಫಲತಂ ಮಹಾನಿಸಂಸತಞ್ಚ ಪಕಾಸೇಸಿ। ತಂ ಸುತ್ವಾ ಮಹಾಜನೋ ವಿಗತಮಲಮಚ್ಛೇರೋ ದಾನಾದಿಪುಞ್ಞಾಭಿರತೋ ಅಹೋಸೀತಿ।

    Evaṃ pana ovādaṃ dentī samaṇabrāhmaṇādīnaṃ sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā sattame divase kālaṃ katvā tāvatiṃsesu nibbatti. Bhikkhū taṃ pavattiṃ bhagavato ārocesuṃ. Bhagavā tamatthaṃ aṭṭhuppattiṃ katvā sampattaparisāya dhammaṃ desesi, visesato ca paccekabuddhesu pavattitadānassa mahapphalataṃ mahānisaṃsatañca pakāsesi. Taṃ sutvā mahājano vigatamalamacchero dānādipuññābhirato ahosīti.

    ಸುತ್ತಪೇತವತ್ಥುವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Suttapetavatthuvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಪೇತವತ್ಥುಪಾಳಿ • Petavatthupāḷi / ೧೧. ಸುತ್ತಪೇತವತ್ಥು • 11. Suttapetavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact