Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / པེཏཝཏྠུ-ཨཊྛཀཐཱ • Petavatthu-aṭṭhakathā

    ༡༡. སུཏྟཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

    11. Suttapetavatthuvaṇṇanā

    ཨཧཾ པུརེ པབྦཛིཏསྶ བྷིཀྑུནོཏི ཨིདཾ སུཏྟཔེཏཝཏྠུ། ཏསྶ ཀཱ ཨུཔྤཏྟི? སཱཝཏྠིཡཱ ཀིར ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ གཱམཀེ ཨམྷཱཀཾ སཏྠརི ཨནུཔྤནྣེཡེཝ སཏྟནྣཾ ཝསྶསཏཱནཾ ཨུཔརི ཨཉྙཏརོ དཱརཀོ ཨེཀཾ པཙྩེཀབུདྡྷཾ ཨུཔཊྛཧི། ཏསྶ མཱཏཱ ཏསྨིཾ ཝཡཔྤཏྟེ ཏསྶཏྠཱཡ སམཱནཀུལཏོ ཨཉྙཏརཾ ཀུལདྷཱིཏརཾ ཨཱནེསི། ཝིཝཱཧདིཝསེཡེཝ ཙ སོ ཀུམཱརོ སཧཱཡེཧི སདྡྷིཾ ནྷཱཡིཏུཾ གཏོ ཨཧིནཱ དཊྛོ ཀཱལམཀཱསི, ‘‘ཡཀྑགཱཧེནཱ’’ཏིཔི ཝདནྟི། སོ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ ཨུཔཊྛཱནེན བཧུཾ ཀུསལཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཋིཏོཔི ཏསྶཱ དཱརིཀཱཡ པཊིབདྡྷཙིཏྟཏཱཡ ཝིམཱནཔེཏོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, མཧིདྡྷིཀོ པན ཨཧོསི མཧཱནུབྷཱཝོ།

    Ahaṃ pure pabbajitassa bhikkhunoti idaṃ suttapetavatthu. Tassa kā uppatti? Sāvatthiyā kira avidūre aññatarasmiṃ gāmake amhākaṃ satthari anuppanneyeva sattannaṃ vassasatānaṃ upari aññataro dārako ekaṃ paccekabuddhaṃ upaṭṭhahi. Tassa mātā tasmiṃ vayappatte tassatthāya samānakulato aññataraṃ kuladhītaraṃ ānesi. Vivāhadivaseyeva ca so kumāro sahāyehi saddhiṃ nhāyituṃ gato ahinā daṭṭho kālamakāsi, ‘‘yakkhagāhenā’’tipi vadanti. So paccekabuddhassa upaṭṭhānena bahuṃ kusalakammaṃ katvā ṭhitopi tassā dārikāya paṭibaddhacittatāya vimānapeto hutvā nibbatti, mahiddhiko pana ahosi mahānubhāvo.

    ཨཐ སོ ཏཾ དཱརིཀཾ ཨཏྟནོ ཝིམཱནཾ ནེཏུཀཱམོ ‘‘ཀེན ནུ ཁོ ཨུཔཱཡེན ཨེསཱ དིཊྛདྷམྨཝེདནཱིཡཀམྨཾ ཀཏྭཱ མཡཱ སདྡྷིཾ ཨིདྷ ཨབྷིརམེཡྻཱ’’ཏི ཏསྶཱ དིབྦབྷོགསམྤཏྟིཡཱ ཨནུབྷཝནཧེཏུཾ ཝཱིམཾསནྟོ པཙྩེཀབུདྡྷཾ ཙཱིཝརཀམྨཾ ཀརོནྟཾ དིསྭཱ མནུསྶརཱུཔེན གནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ‘‘ཀིཾ, བྷནྟེ, སུཏྟཀེན ཨཏྠོ ཨཏྠཱི’’ཏི ཨཱཧ། ‘‘ཙཱིཝརཀམྨཾ ཀརོམི, ཨུཔཱསཀཱ’’ཏི། ‘‘ཏེན ཧི, བྷནྟེ, ཨསུཀསྨིཾ ཋཱནེ སུཏྟབྷིཀྑཾ ཙརཐཱ’’ཏི ཏསྶཱ དཱརིཀཱཡ གེཧཾ དསྶེསི། པཙྩེཀབུདྡྷོ ཏཏྠ གནྟྭཱ གྷརདྭཱརེ ཨཊྛཱསི། ཨཐ སཱ པཙྩེཀབུདྡྷཾ ཏཏྠ ཋིཏཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསཱ ‘‘སུཏྟཀེན མེ ཨཡྻོ ཨཏྠིཀོ’’ཏི ཉཏྭཱ ཨེཀཾ སུཏྟགུལ༹ཾ ཨདཱསི། ཨཐ སོ ཨམནུསྶོ མནུསྶརཱུཔེན ཏསྶ དཱརིཀཱཡ གྷརཾ གནྟྭཱ ཏསྶཱ མཱཏརཾ ཡཱཙིཏྭཱ ཏཱཡ སདྡྷིཾ ཀཏིཔཱཧཾ ཝསིཏྭཱ ཏསྶཱ མཱཏུཡཱ ཨནུགྒཧཏྠཾ ཏསྨིཾ གེཧེ སབྦབྷཱཛནཱནི ཧིརཉྙསུཝཎྞསྶ པཱུརེཏྭཱ སབྦཏྠ ཨུཔརི ནཱམཾ ལིཁི ‘‘ཨིདཾ དེཝདཏྟིཡཾ དྷནཾ ན ཀེནཙི གཧེཏབྦ’’ནྟི, ཏཉྩ དཱརིཀཾ གཧེཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝིམཱནཾ ཨགམཱསི། ཏསྶཱ མཱཏཱ པཧཱུཏཾ དྷནཾ ལབྷིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཉཱཏཀཱནཾ ཀཔཎདྡྷིཀཱདིནཉྩ དཏྭཱ ཨཏྟནཱ ཙ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ ཀཱལཾ ཀརོནྟཱི ‘‘མམ དྷཱིཏཱ ཨཱགཙྪཏི ཙེ, ཨིདཾ དྷནཾ དསྶེཐཱ’’ཏི ཉཱཏཀཱནཾ ཀཐེཏྭཱ ཀཱལམཀཱསི།

    Atha so taṃ dārikaṃ attano vimānaṃ netukāmo ‘‘kena nu kho upāyena esā diṭṭhadhammavedanīyakammaṃ katvā mayā saddhiṃ idha abhirameyyā’’ti tassā dibbabhogasampattiyā anubhavanahetuṃ vīmaṃsanto paccekabuddhaṃ cīvarakammaṃ karontaṃ disvā manussarūpena gantvā vanditvā ‘‘kiṃ, bhante, suttakena attho atthī’’ti āha. ‘‘Cīvarakammaṃ karomi, upāsakā’’ti. ‘‘Tena hi, bhante, asukasmiṃ ṭhāne suttabhikkhaṃ carathā’’ti tassā dārikāya gehaṃ dassesi. Paccekabuddho tattha gantvā gharadvāre aṭṭhāsi. Atha sā paccekabuddhaṃ tattha ṭhitaṃ disvā pasannamānasā ‘‘suttakena me ayyo atthiko’’ti ñatvā ekaṃ suttaguḷaṃ adāsi. Atha so amanusso manussarūpena tassa dārikāya gharaṃ gantvā tassā mātaraṃ yācitvā tāya saddhiṃ katipāhaṃ vasitvā tassā mātuyā anuggahatthaṃ tasmiṃ gehe sabbabhājanāni hiraññasuvaṇṇassa pūretvā sabbattha upari nāmaṃ likhi ‘‘idaṃ devadattiyaṃ dhanaṃ na kenaci gahetabba’’nti, tañca dārikaṃ gahetvā attano vimānaṃ agamāsi. Tassā mātā pahūtaṃ dhanaṃ labhitvā attano ñātakānaṃ kapaṇaddhikādinañca datvā attanā ca paribhuñjitvā kālaṃ karontī ‘‘mama dhītā āgacchati ce, idaṃ dhanaṃ dassethā’’ti ñātakānaṃ kathetvā kālamakāsi.

    ཏཏོ སཏྟནྣཾ ཝསྶསཏཱནཾ ཨཙྩཡེན ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐེ ཨནུཀྐམེན སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ ཏསྶཱ ཨིཏྠིཡཱ ཏེན ཨམནུསྶེན སདྡྷིཾ ཝསནྟིཡཱ ཨུཀྐཎྛཱ ཨུཔྤཛྫི། སཱ ཏཾ ‘‘སཱདྷུ, ཨཡྻཔུཏྟ, མཾ སཀཉྙེཝ གེཧཾ པཊིནེཧཱི’’ཏི ཝདནྟཱི –

    Tato sattannaṃ vassasatānaṃ accayena amhākaṃ bhagavati loke uppajjitvā pavattitavaradhammacakke anukkamena sāvatthiyaṃ viharante tassā itthiyā tena amanussena saddhiṃ vasantiyā ukkaṇṭhā uppajji. Sā taṃ ‘‘sādhu, ayyaputta, maṃ sakaññeva gehaṃ paṭinehī’’ti vadantī –

    ༣༤༡.

    341.

    ‘‘ཨཧཾ པུརེ པབྦཛིཏསྶ བྷིཀྑུནོ,

    ‘‘Ahaṃ pure pabbajitassa bhikkhuno,

    སུཏྟཾ ཨདཱསིཾ ཨུཔསངྐམྨ ཡཱཙིཏཱ།

    Suttaṃ adāsiṃ upasaṅkamma yācitā;

    ཏསྶ ཝིཔཱཀོ ཝིཔུལཕལཱུཔལབྦྷཏི,

    Tassa vipāko vipulaphalūpalabbhati,

    བཧུཀཱ ཙ མེ ཨུཔྤཛྫརེ ཝཏྠཀོཊིཡོ༎

    Bahukā ca me uppajjare vatthakoṭiyo.

    ༣༤༢.

    342.

    ‘‘པུཔྥཱབྷིཀིཎྞཾ རམིཏཾ ཝིམཱནཾ, ཨནེཀཙིཏྟཾ ནརནཱརིསེཝིཏཾ།

    ‘‘Pupphābhikiṇṇaṃ ramitaṃ vimānaṃ, anekacittaṃ naranārisevitaṃ;

    སཱཧཾ བྷུཉྫཱམི ཙ པཱརུཔཱམི ཙ, པཧཱུཏཝིཏྟཱ ན ཙ ཏཱཝ ཁཱིཡཏི༎

    Sāhaṃ bhuñjāmi ca pārupāmi ca, pahūtavittā na ca tāva khīyati.

    ༣༤༣.

    343.

    ‘‘ཏསྶེཝ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀམནྭཡཱ, སུཁཉྩ སཱཏཉྩ ཨིདྷཱུཔལབྦྷཏི།

    ‘‘Tasseva kammassa vipākamanvayā, sukhañca sātañca idhūpalabbhati;

    སཱཧཾ གནྟྭཱ པུནདེཝ མཱནུསཾ, ཀཱཧཱམི པུཉྙཱནི ནཡཡྻཔུཏྟ མ’’ནྟི༎ –

    Sāhaṃ gantvā punadeva mānusaṃ, kāhāmi puññāni nayayyaputta ma’’nti. –

    ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསི།

    Imā gāthā abhāsi.

    ༣༤༡. ཏཏྠ ‘‘པབྦཛིཏསྶ བྷིཀྑུནོ’’ཏི ཨིདཾ པཙྩེཀབུདྡྷཾ སདྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ། སོ ཧི ཀཱམཱདིམལཱནཾ ཨཏྟནོ སནྟཱནཏོ ཨནཝསེསཏོ པབྦཱཛིཏཏྟཱ པཧཱིནཏྟཱ པརམཏྠཏོ ‘‘པབྦཛིཏོ’’ཏི, བྷིནྣཀིལེསཏྟཱ ‘‘བྷིཀྑཱུ’’ཏི ཙ ཝཏྟབྦཏཾ ཨརཧཏི། སུཏྟནྟི ཀཔྤཱསིཡསུཏྟཾ། ཨུཔསངྐམྨཱཏི མཡ྄ཧཾ གེཧཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ། ཡཱཙིཏཱཏི ‘‘ཨུདྡིསྶ ཨརིཡཱ ཏིཊྛནྟི, ཨེསཱ ཨརིཡཱན ཡཱཙནཱ’’ཏི (ཛཱ॰ ༡.༧.༥༩) ཨེཝཾ ཝུཏྟཱཡ ཀཱཡཝིཉྙཏྟིཔཡོགསངྑཱཏཱཡ བྷིཀྑཱཙརིཡཱཡ ཡཱཙིཏཱ། ཏསྶཱཏི ཏསྶ སུཏྟདཱནསྶ། ཝིཔཱཀོ ཝིཔུལཕལཱུཔལབྦྷཏཱིཏི ཝིཔུལཕལོ ཨུལཱ༹རཨུདཡོ མཧཱཨུདཡོ ཝིཔཱཀོ ཨེཏརཧི ཨུཔལབྦྷཏི པཙྩནུབྷཝཱིཡཏི། བཧུཀཱཏི ཨནེཀཱ། ཝཏྠཀོཊིཡོཏི ཝཏྠཱནཾ ཀོཊིཡོ, ཨནེཀསཏསཧསྶཔབྷེདཱནི ཝཏྠཱནཱིཏི ཨཏྠོ།

    341. Tattha ‘‘pabbajitassa bhikkhuno’’ti idaṃ paccekabuddhaṃ saddhāya vuttaṃ. So hi kāmādimalānaṃ attano santānato anavasesato pabbājitattā pahīnattā paramatthato ‘‘pabbajito’’ti, bhinnakilesattā ‘‘bhikkhū’’ti ca vattabbataṃ arahati. Suttanti kappāsiyasuttaṃ. Upasaṅkammāti mayhaṃ gehaṃ upasaṅkamitvā. Yācitāti ‘‘uddissa ariyā tiṭṭhanti, esā ariyāna yācanā’’ti (jā. 1.7.59) evaṃ vuttāya kāyaviññattipayogasaṅkhātāya bhikkhācariyāya yācitā. Tassāti tassa suttadānassa. Vipāko vipulaphalūpalabbhatīti vipulaphalo uḷāraudayo mahāudayo vipāko etarahi upalabbhati paccanubhavīyati. Bahukāti anekā. Vatthakoṭiyoti vatthānaṃ koṭiyo, anekasatasahassapabhedāni vatthānīti attho.

    ༣༤༢. ཨནེཀཙིཏྟནྟི ནཱནཱཝིདྷཙིཏྟཀམྨཾ, ཨནེཀེཧི ཝཱ མུཏྟཱམཎིཨཱདཱིཧི རཏནེཧི ཝིཙིཏྟརཱུཔཾ། ནརནཱརིསེཝིཏནྟི པརིཙཱརཀབྷཱུཏེཧི ནརེཧི ནཱརཱིཧི ཙ ཨུཔསེཝིཏཾ། སཱཧཾ བྷུཉྫཱམཱིཏི སཱ ཨཧཾ ཏཾ ཝིམཱནཾ པརིབྷུཉྫཱམི། པཱརུཔཱམཱིཏི ཨནེཀཱསུ ཝཏྠཀོཊཱིསུ ཨིཙྪིཏིཙྪིཏཾ ནིཝཱསེམི ཙེཝ པརིདཧཱམི ཙ། པཧཱུཏཝིཏྟཱཏི པཧཱུཏཝིཏྟཱུཔཀརཎཱ མཧདྡྷནཱ མཧཱབྷོགཱ། ན ཙ ཏཱཝ ཁཱིཡཏཱིཏི ཏཉྩ ཝིཏྟཾ ན ཁཱིཡཏི, ན པརིཀྑཡཾ པརིཡཱདཱནཾ གཙྪཏི།

    342.Anekacittanti nānāvidhacittakammaṃ, anekehi vā muttāmaṇiādīhi ratanehi vicittarūpaṃ. Naranārisevitanti paricārakabhūtehi narehi nārīhi ca upasevitaṃ. Sāhaṃ bhuñjāmīti sā ahaṃ taṃ vimānaṃ paribhuñjāmi. Pārupāmīti anekāsu vatthakoṭīsu icchiticchitaṃ nivāsemi ceva paridahāmi ca. Pahūtavittāti pahūtavittūpakaraṇā mahaddhanā mahābhogā. Na ca tāva khīyatīti tañca vittaṃ na khīyati, na parikkhayaṃ pariyādānaṃ gacchati.

    ༣༤༣. ཏསྶེཝ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀམནྭཡཱཏི ཏསྶེཝ སུཏྟདཱནམཡཔུཉྙཀམྨསྶ ཨནྭཡཱ པཙྩཡཱ ཧེཏུབྷཱཝེན ཝིཔཱཀབྷཱུཏཾ སུཁཾ, ཨིཊྛམདྷུརསངྑཱཏཾ སཱཏཉྩ ཨིདྷ ཨིམསྨིཾ ཝིམཱནེ ཨུཔལབྦྷཏི། གནྟྭཱ པུནདེཝ མཱནུསནྟི པུན ཨེཝ མནུསྶལོཀཾ ཨུཔགནྟྭཱ། ཀཱཧཱམི པུཉྙཱནཱིཏི མཡ྄ཧཾ སུཁཝིསེསནིཔྥཱདཀཱནི པུཉྙཱནི ཀརིསྶཱམི, ཡེསཾ ཝཱ མཡཱ ཨཡཾ སམྤཏྟི ལདྡྷཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ། ནཡཡྻཔུཏྟ མནྟི, ཨཡྻཔུཏྟ, མཾ མནུསྶལོཀཾ ནཡ, ནེཧཱིཏི ཨཏྠོ།

    343.Tasseva kammassa vipākamanvayāti tasseva suttadānamayapuññakammassa anvayā paccayā hetubhāvena vipākabhūtaṃ sukhaṃ, iṭṭhamadhurasaṅkhātaṃ sātañca idha imasmiṃ vimāne upalabbhati. Gantvā punadeva mānusanti puna eva manussalokaṃ upagantvā. Kāhāmi puññānīti mayhaṃ sukhavisesanipphādakāni puññāni karissāmi, yesaṃ vā mayā ayaṃ sampatti laddhāti adhippāyo. Nayayyaputta manti, ayyaputta, maṃ manussalokaṃ naya, nehīti attho.

    ཏཾ སུཏྭཱ སོ ཨམནུསྶོ ཏསྶཱ པཊིབདྡྷཙིཏྟཏཱཡ ཨནུཀམྤཱཡ གམནཾ ཨནིཙྪནྟོ –

    Taṃ sutvā so amanusso tassā paṭibaddhacittatāya anukampāya gamanaṃ anicchanto –

    ༣༤༤.

    344.

    ‘‘སཏྟ ཏུཝཾ ཝསྶསཏཱ ཨིདྷཱགཏཱ,

    ‘‘Satta tuvaṃ vassasatā idhāgatā,

    ཛིཎྞཱ ཙ ཝུཌྜྷཱ ཙ ཏཧིཾ བྷཝིསྶསི།

    Jiṇṇā ca vuḍḍhā ca tahiṃ bhavissasi;

    སབྦེཝ ཏེ ཀཱལཀཏཱ ཙ ཉཱཏཀཱ,

    Sabbeva te kālakatā ca ñātakā,

    ཀིཾ ཏཏྠ གནྟྭཱན ཨིཏོ ཀརིསྶསཱི’’ཏི༎ –

    Kiṃ tattha gantvāna ito karissasī’’ti. –

    གཱཐམཱཧ། ཏཏྠ སཏྟཱཏི ཝིབྷཏྟིལོཔེན ནིདྡེསོ, ནིསྶཀྐེ ཝཱ ཨེཏཾ པཙྩཏྟཝཙནཾ། ཝསྶསཏཱཏི ཝསྶསཏཏོ, སཏྟཧི ཝསྶསཏེཧི ཨུདྡྷཾ ཏུཝཾ ཨིདྷཱགཏཱ ཨིམཾ ཝིམཱནཾ ཨཱགཏཱ, ཨིདྷཱགཏཱཡ ཏུཡ྄ཧཾ སཏྟ ཝསྶསཏཱནི ཧོནྟཱིཏི ཨཏྠོ། ཛིཎྞཱ ཙ ཝུཌྜྷཱ ཙ ཏཧིཾ བྷཝིསྶསཱིཏི ཨིདྷ དིབྦེཧི ཨུཏུཨཱཧཱརེཧི ཨུཔཐམྦྷིཏཏྟབྷཱཝཱ ཀམྨཱནུབྷཱཝེན ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ དཧརཱཀཱརེནེཝ ཋིཏཱ། ཨིཏོ པན གཏཱ ཀམྨསྶ ཙ པརིཀྑཱིཎཏྟཱ མནུསྶཱནཉྩ ཨུཏུཨཱཧཱརཝསེན ཛརཱཛིཎྞཱ ཝཡོཝུཌྜྷཱ ཙ ཏཧིཾ མནུསྶལོཀེ བྷཝིསྶསི། ཀིནྟི? སབྦེཝ ཏེ ཀཱལཀཏཱ ཙ ཉཱཏཀཱཏི དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ གཏཏྟཱ ཏཝ ཉཱཏཡོཔི སབྦེ ཨེཝ མཏཱ, ཏསྨཱ ཨིཏོ དེཝལོཀཏོ ཏཏྠ མནུསྶལོཀཾ གནྟྭཱ ཀིཾ ཀརིསྶསི, ཨཝསེསམྤི ཨཱཡུཉྩ ཨིདྷེཝ ཁེཔེཧི, ཨིདྷ ཝསཱཧཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ།

    Gāthamāha. Tattha sattāti vibhattilopena niddeso, nissakke vā etaṃ paccattavacanaṃ. Vassasatāti vassasatato, sattahi vassasatehi uddhaṃ tuvaṃ idhāgatā imaṃ vimānaṃ āgatā, idhāgatāya tuyhaṃ satta vassasatāni hontīti attho. Jiṇṇā cavuḍḍhā ca tahiṃ bhavissasīti idha dibbehi utuāhārehi upathambhitattabhāvā kammānubhāvena ettakaṃ kālaṃ daharākāreneva ṭhitā. Ito pana gatā kammassa ca parikkhīṇattā manussānañca utuāhāravasena jarājiṇṇā vayovuḍḍhā ca tahiṃ manussaloke bhavissasi. Kinti? Sabbeva te kālakatā ca ñātakāti dīghassa addhuno gatattā tava ñātayopi sabbe eva matā, tasmā ito devalokato tattha manussalokaṃ gantvā kiṃ karissasi, avasesampi āyuñca idheva khepehi, idha vasāhīti adhippāyo.

    ཨེཝཾ ཏེན ཝུཏྟཱ སཱ ཏསྶ ཝཙནཾ ཨསདྡཧནྟཱི པུནདེཝ –

    Evaṃ tena vuttā sā tassa vacanaṃ asaddahantī punadeva –

    ༣༤༥.

    345.

    ‘‘སཏྟེཝ ཝསྶཱནི ཨིདྷཱགཏཱཡ མེ, དིབྦཉྩ སུཁཉྩ སམཔྤིཏཱཡ།

    ‘‘Satteva vassāni idhāgatāya me, dibbañca sukhañca samappitāya;

    སཱཧཾ གནྟྭཱ པུནདེཝ མཱནུསཾ, ཀཱཧཱམི པུཉྙཱནི ནཡཡྻཔུཏྟ མ’’ནྟི༎ –

    Sāhaṃ gantvā punadeva mānusaṃ, kāhāmi puññāni nayayyaputta ma’’nti. –

    གཱཐམཱཧ། ཏཏྠ སཏྟེཝ ཝསྶཱནི ཨིདྷཱགཏཱཡ མེཏི, ཨཡྻཔུཏྟ, མཡ྄ཧཾ ཨིདྷཱགཏཱཡ སཏྟེཝ ཝསྶཱནི མཉྙེ ཝཱིཏིཝཏྟཱནི། སཏྟ ཝསྶསཏཱནི དིབྦསུཁསམཔྤིཏཱཡ བཧུམྤི ཀཱལཾ གཏཾ ཨསལླཀྑེནྟཱི ཨེཝམཱཧ།

    Gāthamāha. Tattha satteva vassāni idhāgatāya meti, ayyaputta, mayhaṃ idhāgatāya satteva vassāni maññe vītivattāni. Satta vassasatāni dibbasukhasamappitāya bahumpi kālaṃ gataṃ asallakkhentī evamāha.

    ཨེཝཾ པན ཏཱཡ ཝུཏྟོ སོ ཝིམཱནཔེཏོ ནཱནཔྤཀཱརཾ ཏཾ ཨནུསཱསིཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ ཨིདཱནི སཏྟཱཧཏོ ཨུཏྟརི ཏཏྠ ན ཛཱིཝིསྶསི, མཱཏུཡཱ ཏེ ནིཀྑིཏྟཾ མཡཱ དིནྣཾ དྷནཾ ཨཏྠི, ཏཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ དཏྭཱ ཨིདྷེཝ ཨུཔྤཏྟིཾ པཏྠེཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏཾ བཱཧཱཡཾ གཧེཏྭཱ གཱམམཛ྄ཛྷེ ཋཔེཏྭཱ ‘‘ཨིདྷཱགཏེ ཨཉྙེཔི ཛནེ ‘ཡཐཱབལཾ པུཉྙཱནི ཀརོཐཱ’ཏི ཨོཝདེཡྻཱསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ གཏོ། ཏེན ཝུཏྟཾ –

    Evaṃ pana tāya vutto so vimānapeto nānappakāraṃ taṃ anusāsitvā ‘‘tvaṃ idāni sattāhato uttari tattha na jīvissasi, mātuyā te nikkhittaṃ mayā dinnaṃ dhanaṃ atthi, taṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ datvā idheva uppattiṃ patthehī’’ti vatvā taṃ bāhāyaṃ gahetvā gāmamajjhe ṭhapetvā ‘‘idhāgate aññepi jane ‘yathābalaṃ puññāni karothā’ti ovadeyyāsī’’ti vatvā gato. Tena vuttaṃ –

    ༣༤༦.

    346.

    ‘‘སོ ཏཾ གཧེཏྭཱན པསཡ྄ཧ བཱཧཱཡཾ, པཙྩཱནཡིཏྭཱན ཐེརིཾ སུདུབྦལཾ།

    ‘‘So taṃ gahetvāna pasayha bāhāyaṃ, paccānayitvāna theriṃ sudubbalaṃ;

    ཝཛྫེསི ‘ཨཉྙམྤི ཛནཾ ཨིདྷཱགཏཾ, ཀརོཐ པུཉྙཱནི སུཁཱུཔལབྦྷཏཱི’’’ཏི༎

    Vajjesi ‘aññampi janaṃ idhāgataṃ, karotha puññāni sukhūpalabbhatī’’’ti.

    ཏཏྠ སོཏི སོ ཝིམཱནཔེཏོ། ནྟི ཏཾ ཨིཏྠིཾ། གཧེཏྭཱན པསཡ྄ཧ བཱཧཱཡནྟི པསཡ྄ཧ ནེཏཱ ཝིཡ བཱཧཱཡཾ ཏཾ གཧེཏྭཱ། པཙྩཱནཡིཏྭཱནཱཏི ཏསྶཱ ཛཱཏསཾཝུཌྜྷགཱམཾ པུནདེཝ ཨཱནཡིཏྭཱ། ཐེརིནྟི ཐཱཝརིཾ, ཛིཎྞཾ ཝུཌྜྷནྟི ཨཏྠོ། སུདུབྦལནྟི ཛརཱཛིཎྞཏཱཡ ཨེཝ སུཊྛུ དུབྦལཾ། སཱ ཀིར ཏཏོ ཝིམཱནཏོ ཨཔགམནསམནནྟརམེཝ ཛིཎྞཱ ཝུཌྜྷཱ མཧལླིཀཱ ཨདྡྷགཏཱ ཝཡོཨནུཔྤཏྟཱ ཨཧོསི། ཝཛྫེསཱིཏི ཝདེཡྻཱསི། ཝཏྟབྦཝཙནཱཀཱརཉྩ དསྶེཏུཾ ‘‘ཨཉྙམྤི ཛན’’ནྟིཨཱདི ཝུཏྟཾ། ཏསྶཏྠོ – བྷདྡེ, ཏྭམྤི པུཉྙཾ ཀརེཡྻཱསི, ཨཉྙམྤི ཛནཾ ཨིདྷ ཏཝ དསྶནཏྠཱཡ ཨཱགཏཾ ‘‘བྷདྲམུཁཱ, ཨཱདིཏྟཾ སཱིསཾ ཝཱ ཙེལཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑིཏྭཱཔི དཱནསཱིལཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀརོཐཱཏི, ཀཏེ ཙ པུཉྙེ ཨེཀཾསེནེཝ ཏསྶ ཕལབྷཱུཏཾ སུཁཾ ཨུཔལབྦྷཏི, ན ཨེཏྠ སཾསཡོ ཀཱཏབྦོ’’ཏི ཝདེཡྻཱསི ཨོཝདེཡྻཱསཱིཏི།

    Tattha soti so vimānapeto. Tanti taṃ itthiṃ. Gahetvāna pasayha bāhāyanti pasayha netā viya bāhāyaṃ taṃ gahetvā. Paccānayitvānāti tassā jātasaṃvuḍḍhagāmaṃ punadeva ānayitvā. Therinti thāvariṃ, jiṇṇaṃ vuḍḍhanti attho. Sudubbalanti jarājiṇṇatāya eva suṭṭhu dubbalaṃ. Sā kira tato vimānato apagamanasamanantarameva jiṇṇā vuḍḍhā mahallikā addhagatā vayoanuppattā ahosi. Vajjesīti vadeyyāsi. Vattabbavacanākārañca dassetuṃ ‘‘aññampi jana’’ntiādi vuttaṃ. Tassattho – bhadde, tvampi puññaṃ kareyyāsi, aññampi janaṃ idha tava dassanatthāya āgataṃ ‘‘bhadramukhā, ādittaṃ sīsaṃ vā celaṃ vā ajjhupekkhitvāpi dānasīlādīni puññāni karothāti, kate ca puññe ekaṃseneva tassa phalabhūtaṃ sukhaṃ upalabbhati, na ettha saṃsayo kātabbo’’ti vadeyyāsi ovadeyyāsīti.

    ཨེཝཉྩ ཝཏྭཱ ཏསྨིཾ གཏེ སཱ ཨིཏྠཱི ཨཏྟནོ ཉཱཏཀཱནཾ ཝསནཊྛཱནཾ གནྟྭཱ ཏེསཾ ཨཏྟཱནཾ ཛཱནཱཔེཏྭཱ ཏེཧི ནིཡྻཱདིཏདྷནཾ གཧེཏྭཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ དཱནཾ དེནྟཱི ཨཏྟནོ སནྟིཀཾ ཨཱགཏཱགཏཱནཾ –

    Evañca vatvā tasmiṃ gate sā itthī attano ñātakānaṃ vasanaṭṭhānaṃ gantvā tesaṃ attānaṃ jānāpetvā tehi niyyāditadhanaṃ gahetvā samaṇabrāhmaṇānaṃ dānaṃ dentī attano santikaṃ āgatāgatānaṃ –

    ༣༤༧.

    347.

    ‘‘དིཊྛཱ མཡཱ ཨཀཏེན སཱདྷུནཱ, པེཏཱ ཝིཧཉྙནྟི ཏཐེཝ མནུསྶཱ།

    ‘‘Diṭṭhā mayā akatena sādhunā, petā vihaññanti tatheva manussā;

    ཀམྨཉྩ ཀཏྭཱ སུཁཝེདནཱིཡཾ, དེཝཱ མནུསྶཱ ཙ སུཁེ ཋིཏཱ པཛཱ’’ཏི༎ –

    Kammañca katvā sukhavedanīyaṃ, devā manussā ca sukhe ṭhitā pajā’’ti. –

    གཱཐཱཡ ཨོཝཱདམདཱསི།

    Gāthāya ovādamadāsi.

    ཏཏྠ ཨཀཏེནཱཏི ཨནིབྦཏྟིཏེན ཨཏྟནཱ ཨནུཔཙིཏེན། སཱདྷུནཱཏི ཀུསལཀམྨེན, ཨིཏྠམྦྷཱུཏལཀྑཎེ ཀརཎཝཙནཾ། ཝིཧཉྙནྟཱིཏི ཝིགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟི། སུཁཝེདནཱིཡནྟི སུཁཝིཔཱཀཾ པུཉྙཀམྨཾ། སུཁེ ཋིཏཱཏི སུཁེ པཏིཊྛིཏཱ། ‘‘སུཁེདྷིཏཱ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, སུཁེན ཨབྷིཝུཌྜྷཱ ཕཱིཏཱཏི ཨཏྠོ། ཨཡཉྷེཏྠ ཨདྷིཔྤཱཡོ – ཡཐཱ པེཏཱ ཏཐེཝ མནུསྶཱ ཨཀཏེན ཀུསལེན, ཀཏེན ཙ ཨཀུསལེན ཝིཧཉྙམཱནཱ ཁུཔྤིཔཱསཱདིནཱ ཝིགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟཱ མཧཱདུཀྑཾ ཨནུབྷཝནྟཱ དིཊྛཱ མཡཱ། སུཁཝེདནཱིཡཾ པན ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཏེན ཀཏེན ཀུསལཀམྨེན, ཨཀཏེན ཙ ཨཀུསལཀམྨེན དེཝམནུསྶཔརིཡཱཔནྣཱ པཛཱ སུཁེ ཋིཏཱ དིཊྛཱ མཡཱ, ཨཏྟཔཙྩཀྑམེཏཾ, ཏསྨཱ པཱཔཾ དཱུརཏོཝ པརིཝཛྫེནྟཱ པུཉྙཀིརིཡཱཡ ཡུཏྟཔཡུཏྟཱ ཧོཐཱཏི།

    Tattha akatenāti anibbattitena attanā anupacitena. Sādhunāti kusalakammena, itthambhūtalakkhaṇe karaṇavacanaṃ. Vihaññantīti vighātaṃ āpajjanti. Sukhavedanīyanti sukhavipākaṃ puññakammaṃ. Sukhe ṭhitāti sukhe patiṭṭhitā. ‘‘Sukhedhitā’’ti vā pāṭho, sukhena abhivuḍḍhā phītāti attho. Ayañhettha adhippāyo – yathā petā tatheva manussā akatena kusalena, katena ca akusalena vihaññamānā khuppipāsādinā vighātaṃ āpajjantā mahādukkhaṃ anubhavantā diṭṭhā mayā. Sukhavedanīyaṃ pana kammaṃ katvā tena katena kusalakammena, akatena ca akusalakammena devamanussapariyāpannā pajā sukhe ṭhitā diṭṭhā mayā, attapaccakkhametaṃ, tasmā pāpaṃ dūratova parivajjentā puññakiriyāya yuttapayuttā hothāti.

    ཨེཝཾ པན ཨོཝཱདཾ དེནྟཱི སམཎབྲཱཧྨཎཱདཱིནཾ སཏྟཱཧཾ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེཏྭཱ སཏྟམེ དིཝསེ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏཱཝཏིཾསེསུ ནིབྦཏྟི། བྷིཀྑཱུ ཏཾ པཝཏྟིཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསུཾ། བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི, ཝིསེསཏོ ཙ པཙྩེཀབུདྡྷེསུ པཝཏྟིཏདཱནསྶ མཧཔྥལཏཾ མཧཱནིསཾསཏཉྩ པཀཱསེསི། ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱཛནོ ཝིགཏམལམཙྪེརོ དཱནཱདིཔུཉྙཱབྷིརཏོ ཨཧོསཱིཏི།

    Evaṃ pana ovādaṃ dentī samaṇabrāhmaṇādīnaṃ sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā sattame divase kālaṃ katvā tāvatiṃsesu nibbatti. Bhikkhū taṃ pavattiṃ bhagavato ārocesuṃ. Bhagavā tamatthaṃ aṭṭhuppattiṃ katvā sampattaparisāya dhammaṃ desesi, visesato ca paccekabuddhesu pavattitadānassa mahapphalataṃ mahānisaṃsatañca pakāsesi. Taṃ sutvā mahājano vigatamalamacchero dānādipuññābhirato ahosīti.

    སུཏྟཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།

    Suttapetavatthuvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / ཁུདྡཀནིཀཱཡ • Khuddakanikāya / པེཏཝཏྠུཔཱལི༹ • Petavatthupāḷi / ༡༡. སུཏྟཔེཏཝཏྠུ • 11. Suttapetavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact