| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๕. สุวณฺณปุปฺผิยเตฺถรอปทานวณฺณนา
5. Suvaṇṇapupphiyattheraapadānavaṇṇanā
วิปสฺสี นาม ภควาติอาทิกํ อายสฺมโต สุวณฺณปุปฺผิยเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมชินวเรสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล เอกสฺมิํ ฐาเน ภูมฎฺฐกเทวปุโตฺต หุตฺวา นิพฺพโตฺต ตสฺส ภควโต ธมฺมํ สุตฺวา ปสนฺนมานโส จตูหิ สุวณฺณปุเปฺผหิ ปูเชสิฯ ตานิ ปุปฺผานิ อากาเส สุวณฺณวิตานํ หุตฺวา ฉาเทสุํ, สุวณฺณปภา จ พุทฺธสฺส สรีรปภา จ เอกโต หุตฺวา มหาโอภาโส อโหสิฯ โส อติเรกตรํ ปสโนฺน สกภวนํ คโตปิ สรติเยวฯ โส เตน ปุญฺญกเมฺมน ตุสิตภวนาทิสุคตีสุเยว สํสรโนฺต ทิพฺพสมฺปตฺติํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท กุลเคเห นิพฺพโตฺต วิญฺญุตํ ปโตฺต สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา สาสเน อุรํ ทตฺวา ปพฺพชิโต นจิรเสฺสว อรหา อโหสิฯ
Vipassīnāma bhagavātiādikaṃ āyasmato suvaṇṇapupphiyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimajinavaresu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto vipassissa bhagavato kāle ekasmiṃ ṭhāne bhūmaṭṭhakadevaputto hutvā nibbatto tassa bhagavato dhammaṃ sutvā pasannamānaso catūhi suvaṇṇapupphehi pūjesi. Tāni pupphāni ākāse suvaṇṇavitānaṃ hutvā chādesuṃ, suvaṇṇapabhā ca buddhassa sarīrapabhā ca ekato hutvā mahāobhāso ahosi. So atirekataraṃ pasanno sakabhavanaṃ gatopi saratiyeva. So tena puññakammena tusitabhavanādisugatīsuyeva saṃsaranto dibbasampattiṃ anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde kulagehe nibbatto viññutaṃ patto satthu dhammadesanaṃ sutvā sāsane uraṃ datvā pabbajito nacirasseva arahā ahosi.
๔๐. โส อปรภาเค ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต อตฺตโน ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต วิปสฺสี นาม ภควาติอาทิมาหฯ ตํ เหฎฺฐา วุตฺตตฺถเมวฯ
40. So aparabhāge pubbakammaṃ saritvā somanassajāto attano pubbacaritāpadānaṃ pakāsento vipassī nāma bhagavātiādimāha. Taṃ heṭṭhā vuttatthameva.
๔๔. ปาโมชฺชํ ชนยิตฺวานาติ พลวปีติํ อุปฺปาเทตฺวา ‘‘ปาโมชฺชํ อาโมทนา ปโมทนา หาโส ปหาโส วิตฺติ โอทคฺยํ อตฺตมนตา จิตฺตสฺสา’’ติอาทีสุ (ธ. ส. ๙, ๘๖; มหานิ. ๑) วิย อตฺตมนตา สกภาวํ อุปฺปาเทตฺวาติ อโตฺถฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ
44.Pāmojjaṃ janayitvānāti balavapītiṃ uppādetvā ‘‘pāmojjaṃ āmodanā pamodanā hāso pahāso vitti odagyaṃ attamanatā cittassā’’tiādīsu (dha. sa. 9, 86; mahāni. 1) viya attamanatā sakabhāvaṃ uppādetvāti attho. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
สุวณฺณปุปฺผิยเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Suvaṇṇapupphiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๕. สุวณฺณปุปฺผิยเตฺถรอปทานํ • 5. Suvaṇṇapupphiyattheraapadānaṃ
