| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
११. सक्कसंयुत्तं
11. Sakkasaṃyuttaṃ
१. पठमवग्गो
1. Paṭhamavaggo
१. सुवीरसुत्तवण्णना
1. Suvīrasuttavaṇṇanā
२४७. अभियंसूति युद्धसज्जाभिमुखा हुत्वा गच्छिंसु। तत्राति तस्मिं असुरानं अभियाने अयं दानि वुच्चमाना अनुपुब्बतो कथा। तेत्तिंस पुरिसे गहेत्वाति तेत्तिंस पुरिसे पुञ्ञकिरियाय सहायभूते गहेत्वा। ‘‘यावजीवं मातापितुभरो अस्स’’न्तिआदिना समादिन्नानि सत्त वतपदानि पूरेत्वा। अधिगण्हन्तं अभिभवन्तं। पुत्तहतायाति हतपुत्ताय। सा सुरा न होति, न सुरं पिविम्हाति अधिप्पायो। ततो पट्ठायाति ‘‘न सुरा’’ति वुत्तकालतो पट्ठाय। ‘‘न सुरन्ति न दिब्बन्तीति असुरा’’ति केचि। हेट्ठिमतले अन्तोभूमियं आयामतो दसयोजनसहस्सं।
247.Abhiyaṃsūti yuddhasajjābhimukhā hutvā gacchiṃsu. Tatrāti tasmiṃ asurānaṃ abhiyāne ayaṃ dāni vuccamānā anupubbato kathā. Tettiṃsa purise gahetvāti tettiṃsa purise puññakiriyāya sahāyabhūte gahetvā. ‘‘Yāvajīvaṃ mātāpitubharo assa’’ntiādinā samādinnāni satta vatapadāni pūretvā. Adhigaṇhantaṃ abhibhavantaṃ. Puttahatāyāti hataputtāya. Sā surā na hoti, na suraṃ pivimhāti adhippāyo. Tato paṭṭhāyāti ‘‘na surā’’ti vuttakālato paṭṭhāya. ‘‘Na suranti na dibbantīti asurā’’ti keci. Heṭṭhimatale antobhūmiyaṃ āyāmato dasayojanasahassaṃ.
उरगादिसहचरितानि ठानानि उरगादीनीति आह ‘‘उरगादीसु पञ्चसु ठानेसू’’ति। पठमालिन्देति पठमे परिभण्डे। पञ्चयोजनसहस्सवित्थारपुथुबहलाहि सिनेरुस्स चतूसुपि पस्सेसु चत्तारो परिभण्डा। सिनेरुस्स हि तस्मिं तस्मिं पस्से युगन्धरादीसु पञ्चसतपरित्तदीपपरिवारे महादीपे च लभितब्बस्स महतो अत्थस्स वसेन महत्था। कुपिताविलचित्ताति कुपितेन कोपेन आकुलचित्ता। युद्धेसीति युद्धेसिनो। सेसेसूति सेसेसु परिभण्डेसु। सेसाति सुपण्णादयो।
Uragādisahacaritāni ṭhānāni uragādīnīti āha ‘‘uragādīsu pañcasu ṭhānesū’’ti. Paṭhamālindeti paṭhame paribhaṇḍe. Pañcayojanasahassavitthāraputhubahalāhi sinerussa catūsupi passesu cattāro paribhaṇḍā. Sinerussa hi tasmiṃ tasmiṃ passe yugandharādīsu pañcasataparittadīpaparivāre mahādīpe ca labhitabbassa mahato atthassa vasena mahatthā. Kupitāvilacittāti kupitena kopena ākulacittā. Yuddhesīti yuddhesino. Sesesūti sesesu paribhaṇḍesu. Sesāti supaṇṇādayo.
वम्मिकमक्खिकाति सपक्खिकउपचिका। ओसक्कित्वाति पिट्ठिभागेन निवत्तित्वा।
Vammikamakkhikāti sapakkhikaupacikā. Osakkitvāti piṭṭhibhāgena nivattitvā.
पमादं आपादेसीति सक्कस्स आणाय पमादं आपज्जि। सट्ठियोजनं वित्थारेन। सुवण्णमहावीथिन्ति सुवण्णमयभूमिजगतिवीथिं।
Pamādaṃ āpādesīti sakkassa āṇāya pamādaṃ āpajji. Saṭṭhiyojanaṃ vitthārena. Suvaṇṇamahāvīthinti suvaṇṇamayabhūmijagativīthiṃ.
अनुट्ठहन्तोति उट्ठानं कायिकवीरियं अकरोन्तो। अवायमन्तोति वायामं चेतसिकवीरियं अकरोन्तो। किञ्चि किच्चन्ति कसिवाणिज्जादिभेदं अञ्ञतरं किच्चं कत्तब्बकम्मं। वरन्ति पवरं। तेनाह ‘‘उत्तम’’न्ति। तञ्च खो कसितब्बट्ठानं अधिप्पेतन्ति आह ‘‘ओकास’’न्ति। कम्मं अकत्वाति किञ्चिपि जीवितहेतुभूतं कम्मं अकत्वा। जीवितट्ठानं नामाति तस्स जीवितस्स हेतु नाम। निब्बानस्स मग्गोति निब्बानस्स अधिगमुपायभूतो मग्गो।
Anuṭṭhahantoti uṭṭhānaṃ kāyikavīriyaṃ akaronto. Avāyamantoti vāyāmaṃ cetasikavīriyaṃ akaronto. Kiñci kiccanti kasivāṇijjādibhedaṃ aññataraṃ kiccaṃ kattabbakammaṃ. Varanti pavaraṃ. Tenāha ‘‘uttama’’nti. Tañca kho kasitabbaṭṭhānaṃ adhippetanti āha ‘‘okāsa’’nti. Kammaṃ akatvāti kiñcipi jīvitahetubhūtaṃ kammaṃ akatvā. Jīvitaṭṭhānaṃ nāmāti tassa jīvitassa hetu nāma. Nibbānassa maggoti nibbānassa adhigamupāyabhūto maggo.
सुवीरसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Suvīrasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / १. सुवीरसुत्तं • 1. Suvīrasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १. सुवीरसुत्तवण्णना • 1. Suvīrasuttavaṇṇanā
