| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஜாதக-அட்ட²கதா² • Jātaka-aṭṭhakathā |
[360] 10. ஸுயோனந்தீ³ஜாதகவண்ணனா
[360] 10. Suyonandījātakavaṇṇanā
வாதி க³ந்தோ⁴ திமிரானந்தி இத³ங் ஸத்தா² ஜேதவனே விஹரந்தோ உக்கண்டி²தபி⁴க்கு²ங் ஆரப்³ப⁴ கதே²ஸி. தஞ்ஹி ஸத்தா² ‘‘ஸச்சங் கிர த்வங் பி⁴க்கு² உக்கண்டி²தோஸீ’’தி புச்சி²த்வா ‘‘ஸச்ச’’ந்தி வுத்தே ‘‘கிங் தி³ஸ்வா’’தி வத்வா ‘‘அலங்கதமாதுகா³ம’’ந்தி வுத்தே ‘‘மாதுகா³மோ நாமேஸ பி⁴க்கு² ந ஸக்கா ரக்கி²துங், போராணகபண்டி³தா ஸுபண்ணப⁴வனே கத்வா ரக்க²ந்தாபி ரக்கி²துங் நாஸக்கி²ங்ஸூ’’தி வத்வா தேன யாசிதோ அதீதங் ஆஹரி.
Vāti gandho timirānanti idaṃ satthā jetavane viharanto ukkaṇṭhitabhikkhuṃ ārabbha kathesi. Tañhi satthā ‘‘saccaṃ kira tvaṃ bhikkhu ukkaṇṭhitosī’’ti pucchitvā ‘‘sacca’’nti vutte ‘‘kiṃ disvā’’ti vatvā ‘‘alaṅkatamātugāma’’nti vutte ‘‘mātugāmo nāmesa bhikkhu na sakkā rakkhituṃ, porāṇakapaṇḍitā supaṇṇabhavane katvā rakkhantāpi rakkhituṃ nāsakkhiṃsū’’ti vatvā tena yācito atītaṃ āhari.
அதீதே பா³ராணஸியங் தம்ப³ராஜா நாம ரஜ்ஜங் காரேஸி. தஸ்ஸ ஸுயோனந்தீ³ நாம அக்³க³மஹேஸீ அஹோஸி உத்தமரூபத⁴ரா. ததா³ போ³தி⁴ஸத்தோ ஸுபண்ணயோனியங் நிப்³ப³த்தி, தஸ்மிங் காலே நாக³தீ³போ ஸேது³மதீ³போ நாம அஹோஸி. போ³தி⁴ஸத்தோ தஸ்மிங் தீ³பே ஸுபண்ணப⁴வனே வஸதி. ஸோ பா³ராணஸிங் க³ந்த்வா தம்ப³ராஜேன ஸத்³தி⁴ங் மாணவகவேஸேன ஜூதங் கீளதி. தஸ்ஸ ரூபஸம்பத்திங் தி³ஸ்வா பரிசாரிகா ‘‘அம்ஹாகங் ரஞ்ஞா ஸத்³தி⁴ங் ஏவரூபோ நாம மாணவகோ ஜூதங் கீளதீ’’தி ஸுயோனந்தி³யா ஆரோசேஸுங். ஸா ஸுத்வா தங் த³ட்டு²காமா ஹுத்வா ஏகதி³வஸங் அலங்கரித்வா ஜூதமண்ட³லங் ஆக³ந்த்வா பரிசாரிகானங் அந்தரே டி²தா நங் ஓலோகேஸி. ஸோபி தே³விங் ஓலோகேஸி. த்³வேபி அஞ்ஞமஞ்ஞங் படிப³த்³த⁴சித்தா அஹேஸுங். ஸுபண்ணராஜா அத்தனோ ஆனுபா⁴வேன நக³ரே வாதங் ஸமுட்டா²பேஸி, கே³ஹபதனப⁴யேன ராஜனிவேஸனா மனுஸ்ஸா நிக்க²மிங்ஸு. ஸோ அத்தனோ ஆனுபா⁴வேன அந்த⁴காரங் கத்வா தே³விங் க³ஹெத்வா ஆகாஸேன ஆக³ந்த்வா நாக³தீ³பே அத்தனோ ப⁴வனங் பாவிஸி ஸுயோனந்தி³யா க³தட்டா²னங் ஜானந்தா நாம நாஹேஸுங். ஸோ தாய ஸத்³தி⁴ங் அபி⁴ரமமானோ க³ந்த்வா ரஞ்ஞா ஸத்³தி⁴ங் ஜூதங் கீளதி.
Atīte bārāṇasiyaṃ tambarājā nāma rajjaṃ kāresi. Tassa suyonandī nāma aggamahesī ahosi uttamarūpadharā. Tadā bodhisatto supaṇṇayoniyaṃ nibbatti, tasmiṃ kāle nāgadīpo sedumadīpo nāma ahosi. Bodhisatto tasmiṃ dīpe supaṇṇabhavane vasati. So bārāṇasiṃ gantvā tambarājena saddhiṃ māṇavakavesena jūtaṃ kīḷati. Tassa rūpasampattiṃ disvā paricārikā ‘‘amhākaṃ raññā saddhiṃ evarūpo nāma māṇavako jūtaṃ kīḷatī’’ti suyonandiyā ārocesuṃ. Sā sutvā taṃ daṭṭhukāmā hutvā ekadivasaṃ alaṅkaritvā jūtamaṇḍalaṃ āgantvā paricārikānaṃ antare ṭhitā naṃ olokesi. Sopi deviṃ olokesi. Dvepi aññamaññaṃ paṭibaddhacittā ahesuṃ. Supaṇṇarājā attano ānubhāvena nagare vātaṃ samuṭṭhāpesi, gehapatanabhayena rājanivesanā manussā nikkhamiṃsu. So attano ānubhāvena andhakāraṃ katvā deviṃ gahetvā ākāsena āgantvā nāgadīpe attano bhavanaṃ pāvisi suyonandiyā gataṭṭhānaṃ jānantā nāma nāhesuṃ. So tāya saddhiṃ abhiramamāno gantvā raññā saddhiṃ jūtaṃ kīḷati.
ரஞ்ஞோ பன ஸக்³கோ³ நாம க³ந்த⁴ப்³போ³ அத்தி², ஸோ தே³வியா க³தட்டா²னங் அஜானந்தோ தங் க³ந்த⁴ப்³ப³ங் ஆமந்தெத்வா ‘‘க³ச்ச², தாத, க³ந்த⁴ப்³ப³ ஸப்³ப³ங் த²லஜலபத²ங் அனுவிசரித்வா தே³வியா க³தட்டா²னங் பஸ்ஸா’’தி உய்யோஜேஸி. ஸோ பரிப்³ப³யங் க³ஹெத்வா த்³வாரகா³மதோ பட்டா²ய விசினந்தோ குருகச்ச²ங் பாபுணி. ததா³ குருகச்ச²வாணிஜா நாவாய ஸுவண்ணபூ⁴மிங் க³ச்ச²ந்தி. ஸோ தே உபஸங்கமித்வா ‘‘அஹங் க³ந்த⁴ப்³போ³ நாவாய வேதனங் க²ண்டெ³த்வா தும்ஹாகங் க³ந்த⁴ப்³ப³ங் கரிஸ்ஸாமி, மம்பி நேதா²’’தி ஆஹ. தே ‘‘ஸாதூ⁴’’தி தம்பி ஆரோபெத்வா நாவங் விஸ்ஸஜ்ஜேஸுங். தே ஸுக²பயாதாய நாவாய தங் பக்கோஸித்வா ‘‘க³ந்த⁴ப்³ப³ங் நோ கரோஹீ’’தி ஆஹங்ஸு. ‘‘அஹங் சே க³ந்த⁴ப்³ப³ங் கரெய்யங், மயி பன க³ந்த⁴ப்³ப³ங் கரொந்தே மச்சா² சலிஸ்ஸந்தி, அத² வோ நாவோ பி⁴ஜ்ஜிஸ்ஸதீ’’தி. ‘‘மனுஸ்ஸமத்தே க³ந்த⁴ப்³ப³ங் கரொந்தே மச்சா²னங் சலனங் நாம நத்தி², கரோஹீ’’தி. ‘‘தேன ஹி மா மய்ஹங் குஜ்ஜி²த்தா²’’தி வீணங் முச்சி²த்வா தந்திஸ்ஸரேன கீ³தஸ்ஸரங், கீ³தஸ்ஸரேன தந்திஸ்ஸரங் அனதிக்கமித்வா க³ந்த⁴ப்³ப³ங் அகாஸி. தேன ஸத்³தே³ன ஸம்மத்தா ஹுத்வா மச்சா² சலிங்ஸு.
Rañño pana saggo nāma gandhabbo atthi, so deviyā gataṭṭhānaṃ ajānanto taṃ gandhabbaṃ āmantetvā ‘‘gaccha, tāta, gandhabba sabbaṃ thalajalapathaṃ anuvicaritvā deviyā gataṭṭhānaṃ passā’’ti uyyojesi. So paribbayaṃ gahetvā dvāragāmato paṭṭhāya vicinanto kurukacchaṃ pāpuṇi. Tadā kurukacchavāṇijā nāvāya suvaṇṇabhūmiṃ gacchanti. So te upasaṅkamitvā ‘‘ahaṃ gandhabbo nāvāya vetanaṃ khaṇḍetvā tumhākaṃ gandhabbaṃ karissāmi, mampi nethā’’ti āha. Te ‘‘sādhū’’ti tampi āropetvā nāvaṃ vissajjesuṃ. Te sukhapayātāya nāvāya taṃ pakkositvā ‘‘gandhabbaṃ no karohī’’ti āhaṃsu. ‘‘Ahaṃ ce gandhabbaṃ kareyyaṃ, mayi pana gandhabbaṃ karonte macchā calissanti, atha vo nāvo bhijjissatī’’ti. ‘‘Manussamatte gandhabbaṃ karonte macchānaṃ calanaṃ nāma natthi, karohī’’ti. ‘‘Tena hi mā mayhaṃ kujjhitthā’’ti vīṇaṃ mucchitvā tantissarena gītassaraṃ, gītassarena tantissaraṃ anatikkamitvā gandhabbaṃ akāsi. Tena saddena sammattā hutvā macchā caliṃsu.
அதே²கோ மகரோ உப்பதித்வா நாவாய பதந்தோ நாவங் பி⁴ந்தி³. ஸக்³கோ³ ப²லகே நிபஜ்ஜித்வா யதா²வாதங் க³ச்ச²ந்தோ நாக³தீ³பே ஸுபண்ணப⁴வனஸ்ஸ நிக்³ரோத⁴ருக்க²ஸ்ஸ ஸந்திகங் பாபுணி. ஸுயோனந்தீ³பி தே³வீ ஸுபண்ணராஜஸ்ஸ ஜூதங் கீளிதுங் க³தகாலே விமானா ஓதரித்வா வேலந்தே விசரந்தீ ஸக்³க³ங் க³ந்த⁴ப்³ப³ங் தி³ஸ்வா ஸஞ்ஜானித்வா ‘‘கத²ங் ஆக³தோஸீ’’தி புச்சி². ஸோ ஸப்³ப³ங் கதே²ஸி. ‘‘தேன ஹி மா பா⁴யீ’’தி தங் அஸ்ஸாஸெத்வா பா³ஹாஹி பரிக்³க³ஹெத்வா விமானங் ஆரோபெத்வா ஸயனபிட்டே² நிபஜ்ஜாபெத்வா ஸமஸ்ஸத்த²காலே தி³ப்³ப³போ⁴ஜனங் த³த்வா தி³ப்³ப³க³ந்தோ⁴த³கேன ந்ஹாபெத்வா தி³ப்³ப³வத்தே²ஹி அச்சா²தெ³த்வா தி³ப்³ப³க³ந்த⁴புப்பே²ஹி அலங்கரித்வா புன தி³ப்³ப³ஸயனே நிபஜ்ஜாபேஸி. ஏவங் தி³வஸங் பரிக்³க³ஹமானா ஸுபண்ணரஞ்ஞோ ஆக³மனவேலாய படிச்சா²தெ³த்வா க³தகாலே தேன ஸத்³தி⁴ங் கிலேஸவஸேன அபி⁴ரமி. ததோ மாஸத்³த⁴மாஸச்சயேன பா³ராணஸிவாஸினோ வாணிஜா தா³ருத³கக³ஹணத்தா²ய தஸ்மிங் தீ³பே நிக்³ரோத⁴ருக்க²மூலங் ஸம்பத்தா. ஸோ தேஹி ஸத்³தி⁴ங் நாவங் அபி⁴ருய்ஹ பா³ராணஸிங் க³ந்த்வா ராஜானங் தி³ஸ்வாவ தஸ்ஸ ஜூதகீளனவேலாய வீணங் க³ஹெத்வா ரஞ்ஞோ க³ந்த⁴ப்³ப³ங் கரொந்தோ பட²மங் கா³த²மாஹ –
Atheko makaro uppatitvā nāvāya patanto nāvaṃ bhindi. Saggo phalake nipajjitvā yathāvātaṃ gacchanto nāgadīpe supaṇṇabhavanassa nigrodharukkhassa santikaṃ pāpuṇi. Suyonandīpi devī supaṇṇarājassa jūtaṃ kīḷituṃ gatakāle vimānā otaritvā velante vicarantī saggaṃ gandhabbaṃ disvā sañjānitvā ‘‘kathaṃ āgatosī’’ti pucchi. So sabbaṃ kathesi. ‘‘Tena hi mā bhāyī’’ti taṃ assāsetvā bāhāhi pariggahetvā vimānaṃ āropetvā sayanapiṭṭhe nipajjāpetvā samassatthakāle dibbabhojanaṃ datvā dibbagandhodakena nhāpetvā dibbavatthehi acchādetvā dibbagandhapupphehi alaṅkaritvā puna dibbasayane nipajjāpesi. Evaṃ divasaṃ pariggahamānā supaṇṇarañño āgamanavelāya paṭicchādetvā gatakāle tena saddhiṃ kilesavasena abhirami. Tato māsaddhamāsaccayena bārāṇasivāsino vāṇijā dārudakagahaṇatthāya tasmiṃ dīpe nigrodharukkhamūlaṃ sampattā. So tehi saddhiṃ nāvaṃ abhiruyha bārāṇasiṃ gantvā rājānaṃ disvāva tassa jūtakīḷanavelāya vīṇaṃ gahetvā rañño gandhabbaṃ karonto paṭhamaṃ gāthamāha –
55.
55.
‘‘வாதி க³ந்தோ⁴ திமிரானங், குஸமுத்³தோ³ ச கோ⁴ஸவா;
‘‘Vāti gandho timirānaṃ, kusamuddo ca ghosavā;
தூ³ரே இதோ ஸுயோனந்தீ³, தம்ப³ காமா துத³ந்தி ம’’ந்தி.
Dūre ito suyonandī, tamba kāmā tudanti ma’’nti.
தத்த² திமிரானந்தி திமிரருக்க²புப்பா²னங். தங் கிர நிக்³ரோத⁴ங் பரிவாரெத்வா திமிரருக்கா² அத்தி², தே ஸந்தா⁴யேவங் வத³தி. குஸமுத்³தோ³தி கு²த்³த³கஸமுத்³தோ³. கோ⁴ஸவாதி மஹாரவோ. தஸ்ஸேவ நிக்³ரோத⁴ஸ்ஸ ஸந்திகே ஸமுத்³த³ங் ஸந்தா⁴யேவமாஹ. இதோதி இமம்ஹா நக³ரா. தம்பா³தி ராஜானங் ஆலபதி. அத² வா தம்ப³காமாதி தம்பே³ன காமிதகாமா தம்ப³காமா நாம. தே மங் ஹத³யே விஜ்ஜ²ந்தீதி தீ³பேதி.
Tattha timirānanti timirarukkhapupphānaṃ. Taṃ kira nigrodhaṃ parivāretvā timirarukkhā atthi, te sandhāyevaṃ vadati. Kusamuddoti khuddakasamuddo. Ghosavāti mahāravo. Tasseva nigrodhassa santike samuddaṃ sandhāyevamāha. Itoti imamhā nagarā. Tambāti rājānaṃ ālapati. Atha vā tambakāmāti tambena kāmitakāmā tambakāmā nāma. Te maṃ hadaye vijjhantīti dīpeti.
தங் ஸுத்வா ஸுபண்ணோ து³தியங் கா³த²மாஹ –
Taṃ sutvā supaṇṇo dutiyaṃ gāthamāha –
56.
56.
‘‘கத²ங் ஸமுத்³த³மதரி, கத²ங் அத்³த³க்கி² ஸேது³மங்;
‘‘Kathaṃ samuddamatari, kathaṃ addakkhi sedumaṃ;
கத²ங் தஸ்ஸா ச துய்ஹஞ்ச, அஹு ஸக்³க³ ஸமாக³மோ’’தி.
Kathaṃ tassā ca tuyhañca, ahu sagga samāgamo’’ti.
தத்த² ஸேது³மந்தி ஸேது³மதீ³பங்.
Tattha sedumanti sedumadīpaṃ.
ததோ ஸக்³கோ³ திஸ்ஸோ கா³தா² அபா⁴ஸி –
Tato saggo tisso gāthā abhāsi –
57.
57.
‘‘குருகச்சா² பயாதானங், வாணிஜானங் த⁴னேஸினங்;
‘‘Kurukacchā payātānaṃ, vāṇijānaṃ dhanesinaṃ;
மகரேஹி அபி⁴தா³ நாவா, ப²லகேனாஹமப்லவிங்.
Makarehi abhidā nāvā, phalakenāhamaplaviṃ.
58.
58.
‘‘ஸா மங் ஸண்ஹேன முது³னா, நிச்சங் சந்த³னக³ந்தி⁴னீ;
‘‘Sā maṃ saṇhena mudunā, niccaṃ candanagandhinī;
அங்கே³ன உத்³த⁴ரீ ப⁴த்³தா³, மாதா புத்தங்வ ஓரஸங்.
Aṅgena uddharī bhaddā, mātā puttaṃva orasaṃ.
59.
59.
‘‘ஸா மங் அன்னேன பானேன, வத்தே²ன ஸயனேன ச;
‘‘Sā maṃ annena pānena, vatthena sayanena ca;
அத்தனாபி ச மந்த³க்கீ², ஏவங் தம்ப³ விஜானஹீ’’தி.
Attanāpi ca mandakkhī, evaṃ tamba vijānahī’’ti.
தத்த² ஸா மங் ஸண்ஹேன முது³னாதி ஏவங் ப²லகேன தீரங் உத்திண்ணங் மங் ஸமுத்³த³தீரே விசரந்தீ ஸா தி³ஸ்வா ‘‘மா பா⁴யீ’’தி ஸண்ஹேன முது³னா வசனேன ஸமஸ்ஸாஸெத்வாதி அத்தோ². அங்கே³னாதி பா³ஹுயுக³ளங் இத⁴ ‘‘அங்கே³னா’’தி வுத்தங். ப⁴த்³தா³தி த³ஸ்ஸனீயா பாஸாதி³கா. ஸா மங் அன்னேனாதி ஸா மங் ஏதேன அன்னாதி³னா ஸந்தப்பேஸீதி அத்தோ². அத்தனாபி சாதி ந கேவலங் அன்னாதீ³ஹேவ, அத்தனாபி மங் அபி⁴ரமெந்தீ ஸந்தப்பேஸீதி தீ³பேதி. மந்த³க்கீ²தி மந்த³த³ஸ்ஸனீ, முது³னா ஆகாரேன ஓலோகனஸீலாதி வுத்தங் ஹோதி. ‘‘மத்தக்கீ²’’திபி பாடோ², மத³மத்தேஹி விய அக்கீ²ஹி ஸமன்னாக³தாதி அத்தோ². ஏவங் தம்பா³தி ஏவங் தம்ப³ராஜ ஜானாஹீதி.
Tattha sā maṃ saṇhena mudunāti evaṃ phalakena tīraṃ uttiṇṇaṃ maṃ samuddatīre vicarantī sā disvā ‘‘mā bhāyī’’ti saṇhena mudunā vacanena samassāsetvāti attho. Aṅgenāti bāhuyugaḷaṃ idha ‘‘aṅgenā’’ti vuttaṃ. Bhaddāti dassanīyā pāsādikā. Sā maṃ annenāti sā maṃ etena annādinā santappesīti attho. Attanāpi cāti na kevalaṃ annādīheva, attanāpi maṃ abhiramentī santappesīti dīpeti. Mandakkhīti mandadassanī, mudunā ākārena olokanasīlāti vuttaṃ hoti. ‘‘Mattakkhī’’tipi pāṭho, madamattehi viya akkhīhi samannāgatāti attho. Evaṃ tambāti evaṃ tambarāja jānāhīti.
ஸுபண்ணோ க³ந்த⁴ப்³ப³ஸ்ஸ கதெ²ந்தஸ்ஸேவ விப்படிஸாரீ ஹுத்வா ‘‘அஹங் ஸுபண்ணப⁴வனே வஸந்தோபி ரக்கி²துங் நாஸக்கி²ங், கிங் மே தாய து³ஸ்ஸீலாயா’’தி தங் ஆனெத்வா ரஞ்ஞோ படித³த்வா பக்காமி, ததோ பட்டா²ய புன நாக³ச்சீ²தி.
Supaṇṇo gandhabbassa kathentasseva vippaṭisārī hutvā ‘‘ahaṃ supaṇṇabhavane vasantopi rakkhituṃ nāsakkhiṃ, kiṃ me tāya dussīlāyā’’ti taṃ ānetvā rañño paṭidatvā pakkāmi, tato paṭṭhāya puna nāgacchīti.
ஸத்தா² இமங் த⁴ம்மதே³ஸனங் ஆஹரித்வா ஸச்சானி பகாஸெத்வா ஜாதகங் ஸமோதா⁴னேஸி, ஸச்சபரியோஸானே உக்கண்டி²தபி⁴க்கு² ஸோதாபத்திப²லே பதிட்ட²ஹி. ததா³ ராஜா ஆனந்தோ³ அஹோஸி, ஸுபண்ணராஜா பன அஹமேவ அஹோஸிந்தி.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi, saccapariyosāne ukkaṇṭhitabhikkhu sotāpattiphale patiṭṭhahi. Tadā rājā ānando ahosi, supaṇṇarājā pana ahameva ahosinti.
ஸுயோனந்தீ³ஜாதகவண்ணனா த³ஸமா.
Suyonandījātakavaṇṇanā dasamā.
மணிகுண்ட³லவக்³கோ³ பட²மோ.
Maṇikuṇḍalavaggo paṭhamo.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / ஜாதகபாளி • Jātakapāḷi / 360. ஸுயோனந்தீ³ஜாதகங் • 360. Suyonandījātakaṃ
