Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්දපඤ්හපාළි • Milindapañhapāḷi |
10. තච්ඡකඞ්ගපඤ්හො
10. Tacchakaṅgapañho
10. ‘‘භන්තෙ නාගසෙන, ‘තච්ඡකස්ස ද්වෙ අඞ්ගානි ගහෙතබ්බානී’ති යං වදෙසි, කතමානි තානි ද්වෙ අඞ්ගානි ගහෙතබ්බානී’’ති? ‘‘යථා, මහාරාජ, තච්ඡකො කාළසුත්තං අනුලොමෙත්වා රුක්ඛං තච්ඡති, එවමෙව ඛො, මහාරාජ, යොගිනා යොගාවචරෙන ජිනසාසනමනුලොමයිත්වා සීලපථවියං පතිට්ඨහිත්වා සද්ධාහත්ථෙන පඤ්ඤාවාසිං ගහෙත්වා කිලෙසා තච්ඡෙතබ්බා. ඉදං, මහාරාජ, තච්ඡකස්ස පඨමං අඞ්ගං ගහෙතබ්බං.
10. ‘‘Bhante nāgasena, ‘tacchakassa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, tacchako kāḷasuttaṃ anulometvā rukkhaṃ tacchati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena jinasāsanamanulomayitvā sīlapathaviyaṃ patiṭṭhahitvā saddhāhatthena paññāvāsiṃ gahetvā kilesā tacchetabbā. Idaṃ, mahārāja, tacchakassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘පුන චපරං, මහාරාජ, තච්ඡකො ඵෙග්ගුං අපහරිත්වා සාරමාදියති, එවමෙව ඛො, මහාරාජ, යොගිනා යොගාවචරෙන සස්සතං උච්ඡෙදං තං ජීවං තං සරීරං අඤ්ඤං ජීවං අඤ්ඤං සරීරං තදුත්තමං අඤ්ඤදුත්තමං අකතමභබ්බං අපුරිසකාරං අබ්රහ්මචරියවාසං සත්තවිනාසං නවසත්තපාතුභාවං සඞ්ඛාරසස්සතභාවං යො කරොති, සො පටිසංවෙදෙති, අඤ්ඤො කරොති, අඤ්ඤො පටිසංවෙදෙති, කම්මඵලදස්සනා ච කිරියඵලදිට්ඨි ච ඉති එවරූපානි චෙව අඤ්ඤානි ච විවාදපථානි අපනෙත්වා සඞ්ඛාරානං සභාවං පරමසුඤ්ඤතං නිරීහනිජ්ජීවතං 1 අච්චන්තං සුඤ්ඤතං ආදියිතබ්බං. ඉදං, මහාරාජ, තච්ඡකස්ස දුතියං අඞ්ගං ගහෙතබ්බං. භාසිතම්පෙතං, මහාරාජ, භගවතා දෙවාතිදෙවෙන සුත්තනිපාතෙ –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, tacchako phegguṃ apaharitvā sāramādiyati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sassataṃ ucchedaṃ taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ taduttamaṃ aññaduttamaṃ akatamabhabbaṃ apurisakāraṃ abrahmacariyavāsaṃ sattavināsaṃ navasattapātubhāvaṃ saṅkhārasassatabhāvaṃ yo karoti, so paṭisaṃvedeti, añño karoti, añño paṭisaṃvedeti, kammaphaladassanā ca kiriyaphaladiṭṭhi ca iti evarūpāni ceva aññāni ca vivādapathāni apanetvā saṅkhārānaṃ sabhāvaṃ paramasuññataṃ nirīhanijjīvataṃ 2 accantaṃ suññataṃ ādiyitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, tacchakassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena suttanipāte –
‘‘‘කාරණ්ඩවං නිද්ධමථ, කසම්බුං අපකස්සථ;
‘‘‘Kāraṇḍavaṃ niddhamatha, kasambuṃ apakassatha;
තතො පලාපෙ වාහෙථ, අස්සමණෙ සමණමානිනෙ.
Tato palāpe vāhetha, assamaṇe samaṇamānine.
‘‘‘නිද්ධමිත්වාන පාපිච්ඡෙ, පාපආචාරගොචරෙ;
‘‘‘Niddhamitvāna pāpicche, pāpaācāragocare;
සුද්ධා සුද්ධෙහි සංවාසං, කප්පයව්හො පතිස්සතා;
Suddhā suddhehi saṃvāsaṃ, kappayavho patissatā;
තතො සමග්ගා නිපකා, දුක්ඛස්සන්තං කරිස්සථා’’’ති.
Tato samaggā nipakā, dukkhassantaṃ karissathā’’’ti.
තච්ඡකඞ්ගපඤ්හො දසමො.
Tacchakaṅgapañho dasamo.
මක්කටකවග්ගො ඡට්ඨො.
Makkaṭakavaggo chaṭṭho.
තස්සුද්දානං –
Tassuddānaṃ –
මක්කටො දාරකො කුම්මො, වනං රුක්ඛො ච පඤ්චමො;
Makkaṭo dārako kummo, vanaṃ rukkho ca pañcamo;
මෙඝො මණි මාගවිකො, බාළිසී තච්ඡකෙන චාති.
Megho maṇi māgaviko, bāḷisī tacchakena cāti.
Footnotes: