| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੧੦. ਤਚ੍ਛਕਙ੍ਗਪਞ੍ਹੋ
10. Tacchakaṅgapañho
੧੦. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ‘ਤਚ੍ਛਕਸ੍ਸ ਦ੍વੇ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’ਤਿ ਯਂ વਦੇਸਿ, ਕਤਮਾਨਿ ਤਾਨਿ ਦ੍વੇ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ? ‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਚ੍ਛਕੋ ਕਾਲ਼ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤ੍વਾ ਰੁਕ੍ਖਂ ਤਚ੍ਛਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਗਿਨਾ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਜਿਨਸਾਸਨਮਨੁਲੋਮਯਿਤ੍વਾ ਸੀਲਪਥવਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਸਦ੍ਧਾਹਤ੍ਥੇਨ ਪਞ੍ਞਾવਾਸਿਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਕਿਲੇਸਾ ਤਚ੍ਛੇਤਬ੍ਬਾ। ਇਦਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਚ੍ਛਕਸ੍ਸ ਪਠਮਂ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।
10. ‘‘Bhante nāgasena, ‘tacchakassa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, tacchako kāḷasuttaṃ anulometvā rukkhaṃ tacchati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena jinasāsanamanulomayitvā sīlapathaviyaṃ patiṭṭhahitvā saddhāhatthena paññāvāsiṃ gahetvā kilesā tacchetabbā. Idaṃ, mahārāja, tacchakassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਚ੍ਛਕੋ ਫੇਗ੍ਗੁਂ ਅਪਹਰਿਤ੍વਾ ਸਾਰਮਾਦਿਯਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਗਿਨਾ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਸਸ੍ਸਤਂ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਤਂ ਜੀવਂ ਤਂ ਸਰੀਰਂ ਅਞ੍ਞਂ ਜੀવਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਰੀਰਂ ਤਦੁਤ੍ਤਮਂ ਅਞ੍ਞਦੁਤ੍ਤਮਂ ਅਕਤਮਭਬ੍ਬਂ ਅਪੁਰਿਸਕਾਰਂ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸਂ ਸਤ੍ਤવਿਨਾਸਂ ਨવਸਤ੍ਤਪਾਤੁਭਾવਂ ਸਙ੍ਖਾਰਸਸ੍ਸਤਭਾવਂ ਯੋ ਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਕਰੋਤਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ, ਕਮ੍ਮਫਲਦਸ੍ਸਨਾ ਚ ਕਿਰਿਯਫਲਦਿਟ੍ਠਿ ਚ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾਨਿ ਚੇવ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਚ વਿવਾਦਪਥਾਨਿ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਭਾવਂ ਪਰਮਸੁਞ੍ਞਤਂ ਨਿਰੀਹਨਿਜ੍ਜੀવਤਂ 1 ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਸੁਞ੍ਞਤਂ ਆਦਿਯਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਦਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਚ੍ਛਕਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਂ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ ਦੇવਾਤਿਦੇવੇਨ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤੇ –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, tacchako phegguṃ apaharitvā sāramādiyati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sassataṃ ucchedaṃ taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ taduttamaṃ aññaduttamaṃ akatamabhabbaṃ apurisakāraṃ abrahmacariyavāsaṃ sattavināsaṃ navasattapātubhāvaṃ saṅkhārasassatabhāvaṃ yo karoti, so paṭisaṃvedeti, añño karoti, añño paṭisaṃvedeti, kammaphaladassanā ca kiriyaphaladiṭṭhi ca iti evarūpāni ceva aññāni ca vivādapathāni apanetvā saṅkhārānaṃ sabhāvaṃ paramasuññataṃ nirīhanijjīvataṃ 2 accantaṃ suññataṃ ādiyitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, tacchakassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena suttanipāte –
‘‘‘ਕਾਰਣ੍ਡવਂ ਨਿਦ੍ਧਮਥ, ਕਸਮ੍ਬੁਂ ਅਪਕਸ੍ਸਥ।
‘‘‘Kāraṇḍavaṃ niddhamatha, kasambuṃ apakassatha;
ਤਤੋ ਪਲਾਪੇ વਾਹੇਥ, ਅਸ੍ਸਮਣੇ ਸਮਣਮਾਨਿਨੇ॥
Tato palāpe vāhetha, assamaṇe samaṇamānine.
‘‘‘ਨਿਦ੍ਧਮਿਤ੍વਾਨ ਪਾਪਿਚ੍ਛੇ, ਪਾਪਆਚਾਰਗੋਚਰੇ।
‘‘‘Niddhamitvāna pāpicche, pāpaācāragocare;
ਸੁਦ੍ਧਾ ਸੁਦ੍ਧੇਹਿ ਸਂવਾਸਂ, ਕਪ੍ਪਯવ੍ਹੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤਾ।
Suddhā suddhehi saṃvāsaṃ, kappayavho patissatā;
ਤਤੋ ਸਮਗ੍ਗਾ ਨਿਪਕਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਥਾ’’’ਤਿ॥
Tato samaggā nipakā, dukkhassantaṃ karissathā’’’ti.
ਤਚ੍ਛਕਙ੍ਗਪਞ੍ਹੋ ਦਸਮੋ।
Tacchakaṅgapañho dasamo.
ਮਕ੍ਕਟਕવਗ੍ਗੋ ਛਟ੍ਠੋ।
Makkaṭakavaggo chaṭṭho.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਮਕ੍ਕਟੋ ਦਾਰਕੋ ਕੁਮ੍ਮੋ, વਨਂ ਰੁਕ੍ਖੋ ਚ ਪਞ੍ਚਮੋ।
Makkaṭo dārako kummo, vanaṃ rukkho ca pañcamo;
ਮੇਘੋ ਮਣਿ ਮਾਗવਿਕੋ, ਬਾਲ਼ਿਸੀ ਤਚ੍ਛਕੇਨ ਚਾਤਿ॥
Megho maṇi māgaviko, bāḷisī tacchakena cāti.
Footnotes:
