ตชฺชนียกมฺมกถาวณฺณนา

Tajjanīyakammakathāvaṇṇanā

๑. จูฬวคฺคสฺส ปฐเม กมฺมกฺขนฺธเก ตาว ‘‘พลวาพลว’’นฺติ อิทํ เอกปทํฯ ‘‘พลวพลว’’นฺติ วตฺตเพฺพ อาการํ กตฺวา ‘‘พลวาพลว’’นฺติ วุตฺตํฯ ตญฺจ ‘‘ทุกฺขทุกฺข’’นฺติอาทีสุ วิย อติสยเตฺถ วตฺตตีติ อาห ‘‘สุฎฺฐุ พลวํ ปฎิวทถา’’ติ, อติ วิย พลวํ กตฺวา ปฎิวจนํ เทถาติ อโตฺถฯ

1. Cūḷavaggassa paṭhame kammakkhandhake tāva ‘‘balavābalava’’nti idaṃ ekapadaṃ. ‘‘Balavabalava’’nti vattabbe ākāraṃ katvā ‘‘balavābalava’’nti vuttaṃ. Tañca ‘‘dukkhadukkha’’ntiādīsu viya atisayatthe vattatīti āha ‘‘suṭṭhu balavaṃ paṭivadathā’’ti, ati viya balavaṃ katvā paṭivacanaṃ dethāti attho.

๒. ปาฬิยํ อาปตฺติ อาโรเปตพฺพาติ เอตฺถ กิญฺจาปิ ‘‘มา โข ตุเมฺห อายสฺมโนฺต เอโส อเชสี’’ติอาทิเก ภณฺฑนาทิชนเก วจเน ปญฺญตฺตา กาจิ อาปตฺติ นาม นตฺถิ มุสาเปสุญฺญาทีสุ เอตสฺส อปฺปวิฎฺฐตฺตา, ตถาปิ ภิกฺขูหิ วิสุํ, สงฺฆมเชฺฌ จ ‘‘มา, อาวุโส, ภิกฺขู อญฺญมญฺญํ ปโยเชตฺวา ภณฺฑนาทิํ อกาสิ, เนทํ อปฺปิจฺฉตาทีนํ อตฺถาย วตฺตตี’’ติ เอวํ อปญฺญเตฺตน วุจฺจมานสฺส ภิกฺขุโน อนาทริเยน อโนรมนปจฺจยา วา อญฺญวาทวิเหสาทิกรณปจฺจยา วา ยา อาปตฺติ โหติ, สา อาปตฺติ อาโรเปตพฺพา ทิฎฺฐิวิปนฺนสฺส วิยาติ เอวมโตฺถ ทฎฺฐโพฺพฯ

2. Pāḷiyaṃ āpatti āropetabbāti ettha kiñcāpi ‘‘mā kho tumhe āyasmanto eso ajesī’’tiādike bhaṇḍanādijanake vacane paññattā kāci āpatti nāma natthi musāpesuññādīsu etassa appaviṭṭhattā, tathāpi bhikkhūhi visuṃ, saṅghamajjhe ca ‘‘mā, āvuso, bhikkhū aññamaññaṃ payojetvā bhaṇḍanādiṃ akāsi, nedaṃ appicchatādīnaṃ atthāya vattatī’’ti evaṃ apaññattena vuccamānassa bhikkhuno anādariyena anoramanapaccayā vā aññavādavihesādikaraṇapaccayā vā yā āpatti hoti, sā āpatti āropetabbā diṭṭhivipannassa viyāti evamattho daṭṭhabbo.

ยสฺส ปน อิทํ วจนํ วินาว กายวาจาหิ อาปนฺนา ลหุกาปตฺติ อตฺถิ, ตสฺสปิ อาโรเปตพฺพาวฯ ยํ ปน กมฺมวาจาย ‘‘อตฺตนา ภณฺฑนการกา’’ติ อตฺตนา-สทฺทคฺคหณํ, ‘‘เยปิ จเญฺญ ภิกฺขู ภณฺฑนการกา…เป.… เต อุปสงฺกมิตฺวา’’ติอาทิวจนญฺจ, ตํ วตฺถุวเสน คหิตํฯ โย ปน สยเมว ภณฺฑนการโก โหติ, อเญฺญ ปน ภณฺฑนการเก อุปสงฺกมิตฺวา ‘‘มา โข ตุเมฺห’’ติอาทิวจนํ น วทติ, ตสฺสาเปตํ กมฺมํ กาตพฺพเมวฯ กโรเนฺตหิ จ ‘‘สุณาตุ เม, ภเนฺต, สโงฺฆ, อยํ อิตฺถนฺนาโม ภิกฺขุ ภณฺฑนการโก…เป.… สเงฺฆ อธิกรณการโกฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺล’’นฺติอาทินาว กมฺมวาจา กาตพฺพาฯ โย จ อเญฺญปิ ภิกฺขู กลหาย สมาทเปติ, ตสฺสาปิ เอวเมว กมฺมวาจํ กาตุํ วฎฺฎติ อเญฺญสํ สมาทาปนสฺสปิ ภณฺฑนการกเตฺต เอว ปวิสนโตฯ อเญฺญสํ สมาทาปนาการมฺปิ วตฺวาว, กมฺมวาจํ กาตุกาเมนปิ จ เตหิ วุตฺตวจนตฺถเมว คเหตฺวา ตทนุคุณํ โยเชตฺวาว กาตพฺพํ, น อิธาคตวเสเนว สเพฺพสมฺปิ อิธาคตวเสเนว วจนาสมฺภวาฯ ภูเตน วตฺถุนา กตเมว หิ อวิปนฺนํ โหติ, นาญฺญนฺติ คเหตพฺพํฯ เอส นโย นิยสฺสกมฺมาทีสุปิฯ

Yassa pana idaṃ vacanaṃ vināva kāyavācāhi āpannā lahukāpatti atthi, tassapi āropetabbāva. Yaṃ pana kammavācāya ‘‘attanā bhaṇḍanakārakā’’ti attanā-saddaggahaṇaṃ, ‘‘yepi caññe bhikkhū bhaṇḍanakārakā…pe… te upasaṅkamitvā’’tiādivacanañca, taṃ vatthuvasena gahitaṃ. Yo pana sayameva bhaṇḍanakārako hoti, aññe pana bhaṇḍanakārake upasaṅkamitvā ‘‘mā kho tumhe’’tiādivacanaṃ na vadati, tassāpetaṃ kammaṃ kātabbameva. Karontehi ca ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho, ayaṃ itthannāmo bhikkhu bhaṇḍanakārako…pe… saṅghe adhikaraṇakārako. Yadi saṅghassa pattakalla’’ntiādināva kammavācā kātabbā. Yo ca aññepi bhikkhū kalahāya samādapeti, tassāpi evameva kammavācaṃ kātuṃ vaṭṭati aññesaṃ samādāpanassapi bhaṇḍanakārakatte eva pavisanato. Aññesaṃ samādāpanākārampi vatvāva, kammavācaṃ kātukāmenapi ca tehi vuttavacanatthameva gahetvā tadanuguṇaṃ yojetvāva kātabbaṃ, na idhāgatavaseneva sabbesampi idhāgatavaseneva vacanāsambhavā. Bhūtena vatthunā katameva hi avipannaṃ hoti, nāññanti gahetabbaṃ. Esa nayo niyassakammādīsupi.

ตชฺชนียกมฺมกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ

Tajjanīyakammakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.

Next: อธมฺมกมฺมทฺวาทสกกถาทิวณฺณนา • Adhammakammadvādasakakathādivaṇṇanā

Related texts:

ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi / ๑. ตชฺชนียกมฺมํ • 1. Tajjanīyakammaṃ

อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / จูฬวคฺค-อฎฺฐกถา • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ตชฺชนียกมฺมกถา • Tajjanīyakammakathā

ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ตชฺชนียกมฺมกถาวณฺณนา • Tajjanīyakammakathāvaṇṇanā

ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๑. ตชฺชนียกมฺมกถา • 1. Tajjanīyakammakathā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact