| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
២. តាលបុដសុត្តំ
2. Tālapuṭasuttaṃ
៣៥៤. ឯកំ សមយំ ភគវា រាជគហេ វិហរតិ វេឡុវនេ កលន្ទកនិវាបេ។ អថ ខោ តាលបុដោ 1 នដគាមណិ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ តាលបុដោ នដគាមណិ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘សុតំ មេតំ, ភន្តេ, បុព្ពកានំ អាចរិយបាចរិយានំ នដានំ ភាសមានានំ – ‘យោ សោ នដោ រង្គមជ្ឈេ សមជ្ជមជ្ឈេ សច្ចាលិកេន ជនំ ហាសេតិ រមេតិ, សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា បហាសានំ ទេវានំ សហព្យតំ ឧបបជ្ជតី’តិ។ ឥធ ភគវា កិមាហា’’តិ? ‘‘អលំ, គាមណិ, តិដ្ឋតេតំ។ មា មំ ឯតំ បុច្ឆី’’តិ។ ទុតិយម្បិ ខោ តាលបុដោ នដគាមណិ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘សុតំ មេតំ, ភន្តេ, បុព្ពកានំ អាចរិយបាចរិយានំ នដានំ ភាសមានានំ – ‘យោ សោ នដោ រង្គមជ្ឈេ សមជ្ជមជ្ឈេ សច្ចាលិកេន ជនំ ហាសេតិ រមេតិ, សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា បហាសានំ ទេវានំ សហព្យតំ ឧបបជ្ជតី’តិ។ ឥធ ភគវា កិមាហា’’តិ? ‘‘អលំ, គាមណិ, តិដ្ឋតេតំ។ មា មំ ឯតំ បុច្ឆី’’តិ។ តតិយម្បិ ខោ តាលបុដោ នដគាមណិ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘សុតំ មេតំ, ភន្តេ, បុព្ពកានំ អាចរិយបាចរិយានំ នដានំ ភាសមានានំ – ‘យោ សោ នដោ រង្គមជ្ឈេ សមជ្ជមជ្ឈេ សច្ចាលិកេន ជនំ ហាសេតិ រមេតិ, សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា បហាសានំ ទេវានំ សហព្យតំ ឧបបជ្ជតី’តិ។ ឥធ ភគវា កិមាហា’’តិ?
354. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho tālapuṭo 2 naṭagāmaṇi yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho tālapuṭo naṭagāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante, pubbakānaṃ ācariyapācariyānaṃ naṭānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘yo so naṭo raṅgamajjhe samajjamajjhe saccālikena janaṃ hāseti rameti, so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā pahāsānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjatī’ti. Idha bhagavā kimāhā’’ti? ‘‘Alaṃ, gāmaṇi, tiṭṭhatetaṃ. Mā maṃ etaṃ pucchī’’ti. Dutiyampi kho tālapuṭo naṭagāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante, pubbakānaṃ ācariyapācariyānaṃ naṭānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘yo so naṭo raṅgamajjhe samajjamajjhe saccālikena janaṃ hāseti rameti, so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā pahāsānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjatī’ti. Idha bhagavā kimāhā’’ti? ‘‘Alaṃ, gāmaṇi, tiṭṭhatetaṃ. Mā maṃ etaṃ pucchī’’ti. Tatiyampi kho tālapuṭo naṭagāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante, pubbakānaṃ ācariyapācariyānaṃ naṭānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘yo so naṭo raṅgamajjhe samajjamajjhe saccālikena janaṃ hāseti rameti, so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā pahāsānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjatī’ti. Idha bhagavā kimāhā’’ti?
‘‘អទ្ធា ខោ ត្យាហំ, គាមណិ, ន លភាមិ 3 – ‘អលំ, គាមណិ, តិដ្ឋតេតំ, មា មំ ឯតំ បុច្ឆី’តិ។ អបិ ច ត្យាហំ ព្យាករិស្សាមិ។ បុព្ពេ ខោ, គាមណិ, សត្តា អវីតរាគា រាគពន្ធនពទ្ធា។ តេសំ នដោ រង្គមជ្ឈេ សមជ្ជមជ្ឈេ យេ ធម្មា រជនីយា តេ ឧបសំហរតិ ភិយ្យោសោមត្តាយ។ បុព្ពេ ខោ, គាមណិ, សត្តា អវីតទោសា ទោសពន្ធនពទ្ធា។ តេសំ នដោ រង្គមជ្ឈេ សមជ្ជមជ្ឈេ យេ ធម្មា ទោសនីយា តេ ឧបសំហរតិ ភិយ្យោសោមត្តាយ។ បុព្ពេ ខោ, គាមណិ , សត្តា អវីតមោហា មោហពន្ធនពទ្ធា។ តេសំ នដោ រង្គមជ្ឈេ សមជ្ជមជ្ឈេ យេ ធម្មា មោហនីយា តេ ឧបសំហរតិ ភិយ្យោសោមត្តាយ។ សោ អត្តនា មត្តោ បមត្តោ បរេ មទេត្វា បមាទេត្វា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា បហាសោ នាម និរយោ តត្ថ ឧបបជ្ជតិ។ សចេ ខោ បនស្ស ឯវំទិដ្ឋិ ហោតិ – ‘យោ សោ នដោ រង្គមជ្ឈេ សមជ្ជមជ្ឈេ សច្ចាលិកេន ជនំ ហាសេតិ រមេតិ, សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា បហាសានំ ទេវានំ សហព្យតំ ឧបបជ្ជតី’តិ, សាស្ស ហោតិ មិច្ឆាទិដ្ឋិ។ មិច្ឆាទិដ្ឋិកស្ស ខោ បនាហំ, គាមណិ, បុរិសបុគ្គលស្ស ទ្វិន្នំ គតីនំ អញ្ញតរំ គតិំ វទាមិ – និរយំ វា តិរច្ឆានយោនិំ វា’’តិ។
‘‘Addhā kho tyāhaṃ, gāmaṇi, na labhāmi 4 – ‘alaṃ, gāmaṇi, tiṭṭhatetaṃ, mā maṃ etaṃ pucchī’ti. Api ca tyāhaṃ byākarissāmi. Pubbe kho, gāmaṇi, sattā avītarāgā rāgabandhanabaddhā. Tesaṃ naṭo raṅgamajjhe samajjamajjhe ye dhammā rajanīyā te upasaṃharati bhiyyosomattāya. Pubbe kho, gāmaṇi, sattā avītadosā dosabandhanabaddhā. Tesaṃ naṭo raṅgamajjhe samajjamajjhe ye dhammā dosanīyā te upasaṃharati bhiyyosomattāya. Pubbe kho, gāmaṇi , sattā avītamohā mohabandhanabaddhā. Tesaṃ naṭo raṅgamajjhe samajjamajjhe ye dhammā mohanīyā te upasaṃharati bhiyyosomattāya. So attanā matto pamatto pare madetvā pamādetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā pahāso nāma nirayo tattha upapajjati. Sace kho panassa evaṃdiṭṭhi hoti – ‘yo so naṭo raṅgamajjhe samajjamajjhe saccālikena janaṃ hāseti rameti, so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā pahāsānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjatī’ti, sāssa hoti micchādiṭṭhi. Micchādiṭṭhikassa kho panāhaṃ, gāmaṇi, purisapuggalassa dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā’’ti.
ឯវំ វុត្តេ, តាលបុដោ នដគាមណិ, បរោទិ, អស្សូនិ បវត្តេសិ។ ‘‘ឯតំ ខោ ត្យាហំ, គាមណិ, នាលត្ថំ – ‘អលំ, គាមណិ, តិដ្ឋតេតំ; មា មំ ឯតំ បុច្ឆី’’’តិ។ ‘‘នាហំ, ភន្តេ, ឯតំ រោទាមិ យំ មំ ភគវា ឯវមាហ; អបិ ចាហំ, ភន្តេ, បុព្ពកេហិ អាចរិយបាចរិយេហិ នដេហិ ទីឃរត្តំ និកតោ វញ្ចិតោ បលុទ្ធោ – ‘យោ សោ នដោ រង្គមជ្ឈេ សមជ្ជមជ្ឈេ សច្ចាលិកេន ជនំ ហាសេតិ រមេតិ សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា បហាសានំ ទេវានំ សហព្យតំ ឧបបជ្ជតី’’’តិ។ ‘‘អភិក្កន្តំ, ភន្តេ, អភិក្កន្តំ, ភន្តេ! សេយ្យថាបិ, ភន្តេ, និក្កុជ្ជិតំ វា ឧក្កុជ្ជេយ្យ, បដិច្ឆន្នំ វា វិវរេយ្យ, មូឡ្ហស្ស វា មគ្គំ អាចិក្ខេយ្យ, អន្ធការេ វា តេលបជ្ជោតំ ធារេយ្យ – ចក្ខុមន្តោ រូបានិ ទក្ខន្តីតិ; ឯវមេវំ ភគវតា អនេកបរិយាយេន ធម្មោ បកាសិតោ។ ឯសាហំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ សរណំ គច្ឆាមិ ធម្មញ្ច ភិក្ខុសង្ឃញ្ច។ លភេយ្យាហំ, ភន្តេ, ភគវតោ សន្តិកេ បព្ពជ្ជំ, លភេយ្យំ ឧបសម្បទ’’ន្តិ។ អលត្ថ ខោ តាលបុដោ នដគាមណិ ភគវតោ សន្តិកេ បព្ពជ្ជំ, អលត្ថ ឧបសម្បទំ។ អចិរូបសម្បន្នោ ច បនាយស្មា តាលបុដោ…បេ.… អរហតំ អហោសីតិ។ ទុតិយំ។
Evaṃ vutte, tālapuṭo naṭagāmaṇi, parodi, assūni pavattesi. ‘‘Etaṃ kho tyāhaṃ, gāmaṇi, nālatthaṃ – ‘alaṃ, gāmaṇi, tiṭṭhatetaṃ; mā maṃ etaṃ pucchī’’’ti. ‘‘Nāhaṃ, bhante, etaṃ rodāmi yaṃ maṃ bhagavā evamāha; api cāhaṃ, bhante, pubbakehi ācariyapācariyehi naṭehi dīgharattaṃ nikato vañcito paluddho – ‘yo so naṭo raṅgamajjhe samajjamajjhe saccālikena janaṃ hāseti rameti so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā pahāsānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjatī’’’ti. ‘‘Abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. Alattha kho tālapuṭo naṭagāmaṇi bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno ca panāyasmā tālapuṭo…pe… arahataṃ ahosīti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ២. តាលបុដសុត្តវណ្ណនា • 2. Tālapuṭasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ២. តាលបុដសុត្តវណ្ណនា • 2. Tālapuṭasuttavaṇṇanā
