Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi |
൧൯. പഞ്ഞാസനിപാതോ
19. Paññāsanipāto
൧. താലപുടത്ഥേരഗാഥാ
1. Tālapuṭattheragāthā
൧൦൯൪.
1094.
‘‘കദാ നുഹം പബ്ബതകന്ദരാസു, ഏകാകിയോ അദ്ദുതിയോ വിഹസ്സം;
‘‘Kadā nuhaṃ pabbatakandarāsu, ekākiyo addutiyo vihassaṃ;
അനിച്ചതോ സബ്ബഭവം വിപസ്സം, തം മേ ഇദം തം നു കദാ ഭവിസ്സതി.
Aniccato sabbabhavaṃ vipassaṃ, taṃ me idaṃ taṃ nu kadā bhavissati.
൧൦൯൫.
1095.
‘‘കദാ നുഹം ഭിന്നപടന്ധരോ മുനി, കാസാവവത്ഥോ അമമോ നിരാസോ;
‘‘Kadā nuhaṃ bhinnapaṭandharo muni, kāsāvavattho amamo nirāso;
രാഗഞ്ച ദോസഞ്ച തഥേവ മോഹം, ഹന്ത്വാ സുഖീ പവനഗതോ വിഹസ്സം.
Rāgañca dosañca tatheva mohaṃ, hantvā sukhī pavanagato vihassaṃ.
൧൦൯൬.
1096.
‘‘കദാ അനിച്ചം വധരോഗനീളം, കായം ഇമം മച്ചുജരായുപദ്ദുതം;
‘‘Kadā aniccaṃ vadharoganīḷaṃ, kāyaṃ imaṃ maccujarāyupaddutaṃ;
വിപസ്സമാനോ വീതഭയോ വിഹസ്സം, ഏകോ വനേ തം നു കദാ ഭവിസ്സതി.
Vipassamāno vītabhayo vihassaṃ, eko vane taṃ nu kadā bhavissati.
൧൦൯൭.
1097.
‘‘കദാ നുഹം ഭയജനനിം ദുഖാവഹം, തണ്ഹാലതം ബഹുവിധാനുവത്തനിം;
‘‘Kadā nuhaṃ bhayajananiṃ dukhāvahaṃ, taṇhālataṃ bahuvidhānuvattaniṃ;
പഞ്ഞാമയം തിഖിണമസിം ഗഹേത്വാ, ഛേത്വാ വസേ തമ്പി കദാ ഭവിസ്സതി.
Paññāmayaṃ tikhiṇamasiṃ gahetvā, chetvā vase tampi kadā bhavissati.
൧൦൯൮.
1098.
‘‘കദാ നു പഞ്ഞാമയമുഗ്ഗതേജം, സത്ഥം ഇസീനം സഹസാദിയിത്വാ;
‘‘Kadā nu paññāmayamuggatejaṃ, satthaṃ isīnaṃ sahasādiyitvā;
മാരം സസേനം സഹസാ ഭഞ്ജിസ്സം, സീഹാസനേ തം നു കദാ ഭവിസ്സതി.
Māraṃ sasenaṃ sahasā bhañjissaṃ, sīhāsane taṃ nu kadā bhavissati.
൧൦൯൯.
1099.
‘‘കദാ നുഹം സബ്ഭി സമാഗമേസു, ദിട്ഠോ ഭവേ ധമ്മഗരൂഹി താദിഭി;
‘‘Kadā nuhaṃ sabbhi samāgamesu, diṭṭho bhave dhammagarūhi tādibhi;
യാഥാവദസ്സീഹി ജിതിന്ദ്രിയേഹി, പധാനിയോ തം നു കദാ ഭവിസ്സതി.
Yāthāvadassīhi jitindriyehi, padhāniyo taṃ nu kadā bhavissati.
൧൧൦൦.
1100.
‘‘കദാ നു മം തന്ദി ഖുദാ പിപാസാ, വാതാതപാ കീടസരീസപാ വാ;
‘‘Kadā nu maṃ tandi khudā pipāsā, vātātapā kīṭasarīsapā vā;
ന ബാധയിസ്സന്തി ന തം ഗിരിബ്ബജേ, അത്ഥത്ഥിയം തം നു കദാ ഭവിസ്സതി.
Na bādhayissanti na taṃ giribbaje, atthatthiyaṃ taṃ nu kadā bhavissati.
൧൧൦൧.
1101.
‘‘കദാ നു ഖോ യം വിദിതം മഹേസിനാ, ചത്താരി സച്ചാനി സുദുദ്ദസാനി;
‘‘Kadā nu kho yaṃ viditaṃ mahesinā, cattāri saccāni sududdasāni;
സമാഹിതത്തോ സതിമാ അഗച്ഛം, പഞ്ഞായ തം തം നു കദാ ഭവിസ്സതി.
Samāhitatto satimā agacchaṃ, paññāya taṃ taṃ nu kadā bhavissati.
൧൧൦൨.
1102.
‘‘കദാ നു രൂപേ അമിതേ ച സദ്ദേ, ഗന്ധേ രസേ ഫുസിതബ്ബേ ച ധമ്മേ;
‘‘Kadā nu rūpe amite ca sadde, gandhe rase phusitabbe ca dhamme;
ആദിത്തതോഹം സമഥേഹി യുത്തോ, പഞ്ഞായ ദച്ഛം തദിദം കദാ മേ.
Ādittatohaṃ samathehi yutto, paññāya dacchaṃ tadidaṃ kadā me.
൧൧൦൩.
1103.
‘‘കദാ നുഹം ദുബ്ബചനേന വുത്തോ, തതോനിമിത്തം വിമനോ ന ഹേസ്സം;
‘‘Kadā nuhaṃ dubbacanena vutto, tatonimittaṃ vimano na hessaṃ;
അഥോ പസത്ഥോപി തതോനിമിത്തം, തുട്ഠോ ന ഹേസ്സം തദിദം കദാ മേ.
Atho pasatthopi tatonimittaṃ, tuṭṭho na hessaṃ tadidaṃ kadā me.
൧൧൦൪.
1104.
‘‘കദാ നു കട്ഠേ ച തിണേ ലതാ ച, ഖന്ധേ ഇമേഹം അമിതേ ച ധമ്മേ;
‘‘Kadā nu kaṭṭhe ca tiṇe latā ca, khandhe imehaṃ amite ca dhamme;
അജ്ഝത്തികാനേവ ച ബാഹിരാനി ച, സമം തുലേയ്യം തദിദം കദാ മേ.
Ajjhattikāneva ca bāhirāni ca, samaṃ tuleyyaṃ tadidaṃ kadā me.
൧൧൦൫.
1105.
‘‘കദാ നു മം പാവുസകാലമേഘോ, നവേന തോയേന സചീവരം വനേ;
‘‘Kadā nu maṃ pāvusakālamegho, navena toyena sacīvaraṃ vane;
ഇസിപ്പയാതമ്ഹി പഥേ വജന്തം, ഓവസ്സതേ തം നു കദാ ഭവിസ്സതി.
Isippayātamhi pathe vajantaṃ, ovassate taṃ nu kadā bhavissati.
൧൧൦൬.
1106.
‘‘കദാ മയൂരസ്സ സിഖണ്ഡിനോ വനേ, ദിജസ്സ സുത്വാ ഗിരിഗബ്ഭരേ രുതം;
‘‘Kadā mayūrassa sikhaṇḍino vane, dijassa sutvā girigabbhare rutaṃ;
പച്ചുട്ഠഹിത്വാ അമതസ്സ പത്തിയാ, സംചിന്തയേ തം നു കദാ ഭവിസ്സതി.
Paccuṭṭhahitvā amatassa pattiyā, saṃcintaye taṃ nu kadā bhavissati.
൧൧൦൭.
1107.
‘‘കദാ നു ഗങ്ഗം യമുനം സരസ്സതിം, പാതാലഖിത്തം വളവാമുഖഞ്ച 1;
‘‘Kadā nu gaṅgaṃ yamunaṃ sarassatiṃ, pātālakhittaṃ vaḷavāmukhañca 2;
അസജ്ജമാനോ പതരേയ്യമിദ്ധിയാ, വിഭിംസനം തം നു കദാ ഭവിസ്സതി.
Asajjamāno patareyyamiddhiyā, vibhiṃsanaṃ taṃ nu kadā bhavissati.
൧൧൦൮.
1108.
‘‘കദാ നു നാഗോവ അസങ്ഗചാരീ, പദാലയേ കാമഗുണേസു ഛന്ദം;
‘‘Kadā nu nāgova asaṅgacārī, padālaye kāmaguṇesu chandaṃ;
നിബ്ബജ്ജയം സബ്ബസുഭം നിമിത്തം, ഝാനേ യുതോ തം നു കദാ ഭവിസ്സതി.
Nibbajjayaṃ sabbasubhaṃ nimittaṃ, jhāne yuto taṃ nu kadā bhavissati.
൧൧൦൯.
1109.
‘‘കദാ ഇണട്ടോവ ദലിദ്ദകോ 3 നിധിം, ആരാധയിത്വാ ധനികേഹി പീളിതോ;
‘‘Kadā iṇaṭṭova daliddako 4 nidhiṃ, ārādhayitvā dhanikehi pīḷito;
തുട്ഠോ ഭവിസ്സം അധിഗമ്മ സാസനം, മഹേസിനോ തം നു കദാ ഭവിസ്സതി.
Tuṭṭho bhavissaṃ adhigamma sāsanaṃ, mahesino taṃ nu kadā bhavissati.
൧൧൧൦.
1110.
‘‘ബഹൂനി വസ്സാനി തയാമ്ഹി യാചിതോ, ‘അഗാരവാസേന അലം നു തേ ഇദം’;
‘‘Bahūni vassāni tayāmhi yācito, ‘agāravāsena alaṃ nu te idaṃ’;
തം ദാനി മം പബ്ബജിതം സമാനം, കിംകാരണാ ചിത്ത തുവം ന യുഞ്ജസി.
Taṃ dāni maṃ pabbajitaṃ samānaṃ, kiṃkāraṇā citta tuvaṃ na yuñjasi.
൧൧൧൧.
1111.
‘‘നനു അഹം ചിത്ത തയാമ്ഹി യാചിതോ, ‘ഗിരിബ്ബജേ ചിത്രഛദാ വിഹങ്ഗമാ’;
‘‘Nanu ahaṃ citta tayāmhi yācito, ‘giribbaje citrachadā vihaṅgamā’;
മഹിന്ദഘോസത്ഥനിതാഭിഗജ്ജിനോ, തേ തം രമേസ്സന്തി വനമ്ഹി ഝായിനം.
Mahindaghosatthanitābhigajjino, te taṃ ramessanti vanamhi jhāyinaṃ.
൧൧൧൨.
1112.
‘‘കുലമ്ഹി മിത്തേ ച പിയേ ച ഞാതകേ, ഖിഡ്ഡാരതിം കാമഗുണഞ്ച ലോകേ;
‘‘Kulamhi mitte ca piye ca ñātake, khiḍḍāratiṃ kāmaguṇañca loke;
സബ്ബം പഹായ ഇമമജ്ഝുപാഗതോ, അഥോപി ത്വം ചിത്ത ന മയ്ഹ തുസ്സസി.
Sabbaṃ pahāya imamajjhupāgato, athopi tvaṃ citta na mayha tussasi.
൧൧൧൩.
1113.
‘‘മമേവ ഏതം ന ഹി ത്വം പരേസം, സന്നാഹകാലേ പരിദേവിതേന കിം;
‘‘Mameva etaṃ na hi tvaṃ paresaṃ, sannāhakāle paridevitena kiṃ;
സബ്ബം ഇദം ചലമിതി പേക്ഖമാനോ, അഭിനിക്ഖമിം അമതപദം ജിഗീസം.
Sabbaṃ idaṃ calamiti pekkhamāno, abhinikkhamiṃ amatapadaṃ jigīsaṃ.
൧൧൧൪.
1114.
‘‘സുയുത്തവാദീ ദ്വിപദാനമുത്തമോ, മഹാഭിസക്കോ നരദമ്മസാരഥി 5;
‘‘Suyuttavādī dvipadānamuttamo, mahābhisakko naradammasārathi 6;
‘ചിത്തം ചലം മക്കടസന്നിഭം ഇതി, അവീതരാഗേന സുദുന്നിവാരയം’.
‘Cittaṃ calaṃ makkaṭasannibhaṃ iti, avītarāgena sudunnivārayaṃ’.
൧൧൧൫.
1115.
‘‘കാമാ ഹി ചിത്രാ മധുരാ മനോരമാ, അവിദ്ദസൂ യത്ഥ സിതാ പുഥുജ്ജനാ;
‘‘Kāmā hi citrā madhurā manoramā, aviddasū yattha sitā puthujjanā;
തേ ദുക്ഖമിച്ഛന്തി പുനബ്ഭവേസിനോ, ചിത്തേന നീതാ നിരയേ നിരാകതാ.
Te dukkhamicchanti punabbhavesino, cittena nītā niraye nirākatā.
൧൧൧൬.
1116.
‘‘‘മയൂരകോഞ്ചാഭിരുതമ്ഹി കാനനേ, ദീപീഹി ബ്യഗ്ഘേഹി പുരക്ഖതോ വസം;
‘‘‘Mayūrakoñcābhirutamhi kānane, dīpīhi byagghehi purakkhato vasaṃ;
കായേ അപേക്ഖം ജഹ മാ വിരാധയ’, ഇതിസ്സു മം ചിത്ത പുരേ നിയുഞ്ജസി.
Kāye apekkhaṃ jaha mā virādhaya’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.
൧൧൧൭.
1117.
‘‘‘ഭാവേഹി ഝാനാനി ച ഇന്ദ്രിയാനി ച, ബലാനി ബോജ്ഝങ്ഗസമാധിഭാവനാ;
‘‘‘Bhāvehi jhānāni ca indriyāni ca, balāni bojjhaṅgasamādhibhāvanā;
തിസ്സോ ച വിജ്ജാ ഫുസ ബുദ്ധസാസനേ’, ഇതിസ്സു മം ചിത്ത പുരേ നിയുഞ്ജസി.
Tisso ca vijjā phusa buddhasāsane’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.
൧൧൧൮.
1118.
‘‘‘ഭാവേഹി മഗ്ഗം അമതസ്സ പത്തിയാ, നിയ്യാനികം സബ്ബദുഖക്ഖയോഗധം;
‘‘‘Bhāvehi maggaṃ amatassa pattiyā, niyyānikaṃ sabbadukhakkhayogadhaṃ;
അട്ഠങ്ഗികം സബ്ബകിലേസസോധനം’, ഇതിസ്സു മം ചിത്ത പുരേ നിയുഞ്ജസി.
Aṭṭhaṅgikaṃ sabbakilesasodhanaṃ’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.
൧൧൧൯.
1119.
‘‘‘ദുക്ഖന്തി ഖന്ധേ പടിപസ്സ യോനിസോ, യതോ ച ദുക്ഖം സമുദേതി തം ജഹ;
‘‘‘Dukkhanti khandhe paṭipassa yoniso, yato ca dukkhaṃ samudeti taṃ jaha;
ഇധേവ ദുക്ഖസ്സ കരോഹി അന്തം’, ഇതിസ്സു മം ചിത്ത പുരേ നിയുഞ്ജസി.
Idheva dukkhassa karohi antaṃ’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.
൧൧൨൦.
1120.
‘‘‘അനിച്ചം ദുക്ഖന്തി വിപസ്സ യോനിസോ, സുഞ്ഞം അനത്താതി അഘം വധന്തി ച;
‘‘‘Aniccaṃ dukkhanti vipassa yoniso, suññaṃ anattāti aghaṃ vadhanti ca;
മനോവിചാരേ ഉപരുന്ധ ചേതസോ’, ഇതിസ്സു മം ചിത്ത പുരേ നിയുഞ്ജസി.
Manovicāre uparundha cetaso’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.
൧൧൨൧.
1121.
‘‘‘മുണ്ഡോ വിരൂപോ അഭിസാപമാഗതോ, കപാലഹത്ഥോവ കുലേസു ഭിക്ഖസു;
‘‘‘Muṇḍo virūpo abhisāpamāgato, kapālahatthova kulesu bhikkhasu;
യുഞ്ജസ്സു സത്ഥുവചനേ മഹേസിനോ’, ഇതിസ്സു മം ചിത്ത പുരേ നിയുഞ്ജസി.
Yuñjassu satthuvacane mahesino’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.
൧൧൨൨.
1122.
‘‘‘സുസംവുതത്തോ വിസിഖന്തരേ ചരം, കുലേസു കാമേസു അസങ്ഗമാനസോ;
‘‘‘Susaṃvutatto visikhantare caraṃ, kulesu kāmesu asaṅgamānaso;
ചന്ദോ യഥാ ദോസിനപുണ്ണമാസിയാ’, ഇതിസ്സു മം ചിത്ത പുരേ നിയുഞ്ജസി.
Cando yathā dosinapuṇṇamāsiyā’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.
൧൧൨൩.
1123.
‘‘‘ആരഞ്ഞികോ ഹോഹി ച പിണ്ഡപാതികോ, സോസാനികോ ഹോഹി ച പംസുകൂലികോ;
‘‘‘Āraññiko hohi ca piṇḍapātiko, sosāniko hohi ca paṃsukūliko;
നേസജ്ജികോ ഹോഹി സദാ ധുതേ രതോ’, ഇതിസ്സു മം ചിത്ത പുരേ നിയുഞ്ജസി.
Nesajjiko hohi sadā dhute rato’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.
൧൧൨൪.
1124.
‘‘രോപേത്വ രുക്ഖാനി യഥാ ഫലേസീ, മൂലേ തരും ഛേത്തു തമേവ ഇച്ഛസി;
‘‘Ropetva rukkhāni yathā phalesī, mūle taruṃ chettu tameva icchasi;
തഥൂപമം ചിത്തമിദം കരോസി, യം മം അനിച്ചമ്ഹി ചലേ നിയുഞ്ജസി.
Tathūpamaṃ cittamidaṃ karosi, yaṃ maṃ aniccamhi cale niyuñjasi.
൧൧൨൫.
1125.
‘‘അരൂപ ദൂരങ്ഗമ ഏകചാരി, ന തേ കരിസ്സം വചനം ഇദാനിഹം;
‘‘Arūpa dūraṅgama ekacāri, na te karissaṃ vacanaṃ idānihaṃ;
ദുക്ഖാ ഹി കാമാ കടുകാ മഹബ്ഭയാ, നിബ്ബാനമേവാഭിമനോ ചരിസ്സം.
Dukkhā hi kāmā kaṭukā mahabbhayā, nibbānamevābhimano carissaṃ.
൧൧൨൬.
1126.
‘‘നാഹം അലക്ഖ്യാ അഹിരിക്കതായ വാ, ന ചിത്തഹേതൂ ന ച ദൂരകന്തനാ;
‘‘Nāhaṃ alakkhyā ahirikkatāya vā, na cittahetū na ca dūrakantanā;
ആജീവഹേതൂ ച അഹം ന നിക്ഖമിം, കതോ ച തേ ചിത്ത പടിസ്സവോ മയാ.
Ājīvahetū ca ahaṃ na nikkhamiṃ, kato ca te citta paṭissavo mayā.
൧൧൨൭.
1127.
‘‘‘അപ്പിച്ഛതാ സപ്പുരിസേഹി വണ്ണിതാ, മക്ഖപ്പഹാനം വൂപസമോ ദുഖസ്സ’;
‘‘‘Appicchatā sappurisehi vaṇṇitā, makkhappahānaṃ vūpasamo dukhassa’;
ഇതിസ്സു മം ചിത്ത തദാ നിയുഞ്ജസി, ഇദാനി ത്വം ഗച്ഛസി പുബ്ബചിണ്ണം.
Itissu maṃ citta tadā niyuñjasi, idāni tvaṃ gacchasi pubbaciṇṇaṃ.
൧൧൨൮.
1128.
‘‘തണ്ഹാ അവിജ്ജാ ച പിയാപിയഞ്ച, സുഭാനി രൂപാനി സുഖാ ച വേദനാ;
‘‘Taṇhā avijjā ca piyāpiyañca, subhāni rūpāni sukhā ca vedanā;
മനാപിയാ കാമഗുണാ ച വന്താ, വന്തേ അഹം ആവമിതും ന ഉസ്സഹേ.
Manāpiyā kāmaguṇā ca vantā, vante ahaṃ āvamituṃ na ussahe.
൧൧൨൯.
1129.
‘‘സബ്ബത്ഥ തേ ചിത്ത വചോ കതം മയാ, ബഹൂസു ജാതീസു ന മേസി കോപിതോ;
‘‘Sabbattha te citta vaco kataṃ mayā, bahūsu jātīsu na mesi kopito;
അജ്ഝത്തസമ്ഭവോ കതഞ്ഞുതായ തേ, ദുക്ഖേ ചിരം സംസരിതം തയാ കതേ.
Ajjhattasambhavo kataññutāya te, dukkhe ciraṃ saṃsaritaṃ tayā kate.
൧൧൩൦.
1130.
വേസ്സാ ച സുദ്ദാ ച ഭവാമ ഏകദാ, ദേവത്തനം വാപി തവേവ വാഹസാ.
Vessā ca suddā ca bhavāma ekadā, devattanaṃ vāpi taveva vāhasā.
൧൧൩൧.
1131.
‘‘തവേവ ഹേതൂ അസുരാ ഭവാമസേ, ത്വംമൂലകം നേരയികാ ഭവാമസേ;
‘‘Taveva hetū asurā bhavāmase, tvaṃmūlakaṃ nerayikā bhavāmase;
അഥോ തിരച്ഛാനഗതാപി ഏകദാ, പേതത്തനം വാപി തവേവ വാഹസാ.
Atho tiracchānagatāpi ekadā, petattanaṃ vāpi taveva vāhasā.
൧൧൩൨.
1132.
‘‘നനു ദുബ്ഭിസ്സസി മം പുനപ്പുനം, മുഹും മുഹും ചാരണികംവ ദസ്സയം;
‘‘Nanu dubbhissasi maṃ punappunaṃ, muhuṃ muhuṃ cāraṇikaṃva dassayaṃ;
ഉമ്മത്തകേനേവ മയാ പലോഭസി, കിഞ്ചാപി തേ ചിത്ത വിരാധിതം മയാ.
Ummattakeneva mayā palobhasi, kiñcāpi te citta virādhitaṃ mayā.
൧൧൩൩.
1133.
‘‘ഇദം പുരേ ചിത്തമചാരി ചാരികം, യേനിച്ഛകം യത്ഥകാമം യഥാസുഖം;
‘‘Idaṃ pure cittamacāri cārikaṃ, yenicchakaṃ yatthakāmaṃ yathāsukhaṃ;
തദജ്ജഹം നിഗ്ഗഹേസ്സാമി യോനിസോ, ഹത്ഥിപ്പഭിന്നം വിയ അങ്കുസഗ്ഗഹോ.
Tadajjahaṃ niggahessāmi yoniso, hatthippabhinnaṃ viya aṅkusaggaho.
൧൧൩൪.
1134.
‘‘സത്ഥാ ച മേ ലോകമിമം അധിട്ഠഹി,അനിച്ചതോ അദ്ധുവതോ അസാരതോ;
‘‘Satthā ca me lokamimaṃ adhiṭṭhahi,aniccato addhuvato asārato;
പക്ഖന്ദ മം ചിത്ത ജിനസ്സ സാസനേ, താരേഹി ഓഘാ മഹതാ സുദുത്തരാ.
Pakkhanda maṃ citta jinassa sāsane, tārehi oghā mahatā suduttarā.
൧൧൩൫.
1135.
‘‘ന തേ ഇദം ചിത്ത യഥാ പുരാണകം, നാഹം അലം തുയ്ഹ വസേ നിവത്തിതും 11;
‘‘Na te idaṃ citta yathā purāṇakaṃ, nāhaṃ alaṃ tuyha vase nivattituṃ 12;
മഹേസിനോ പബ്ബജിതോമ്ഹി സാസനേ, ന മാദിസാ ഹോന്തി വിനാസധാരിനോ.
Mahesino pabbajitomhi sāsane, na mādisā honti vināsadhārino.
൧൧൩൬.
1136.
‘‘നഗാ സമുദ്ദാ സരിതാ വസുന്ധരാ, ദിസാ ചതസ്സോ വിദിസാ അധോ ദിവാ;
‘‘Nagā samuddā saritā vasundharā, disā catasso vidisā adho divā;
സബ്ബേ അനിച്ചാ തിഭവാ ഉപദ്ദുതാ, കുഹിം ഗതോ ചിത്ത സുഖം രമിസ്സസി.
Sabbe aniccā tibhavā upaddutā, kuhiṃ gato citta sukhaṃ ramissasi.
൧൧൩൭.
1137.
‘‘ധിതിപ്പരം കിം മമ ചിത്ത കാഹിസി, ന തേ അലം ചിത്ത വസാനുവത്തകോ;
‘‘Dhitipparaṃ kiṃ mama citta kāhisi, na te alaṃ citta vasānuvattako;
ന ജാതു ഭസ്തം ഉഭതോമുഖം ഛുപേ, ധിരത്ഥു പൂരം നവ സോതസന്ദനിം.
Na jātu bhastaṃ ubhatomukhaṃ chupe, dhiratthu pūraṃ nava sotasandaniṃ.
൧൧൩൮.
1138.
‘‘വരാഹഏണേയ്യവിഗാള്ഹസേവിതേ, പബ്ഭാരകുട്ടേ പകതേവ സുന്ദരേ;
‘‘Varāhaeṇeyyavigāḷhasevite, pabbhārakuṭṭe pakateva sundare;
നവമ്ബുനാ പാവുസസിത്ഥകാനനേ, തഹിം ഗുഹാഗേഹഗതോ രമിസ്സസി.
Navambunā pāvusasitthakānane, tahiṃ guhāgehagato ramissasi.
൧൧൩൯.
1139.
‘‘സുനീലഗീവാ സുസിഖാ സുപേഖുനാ, സുചിത്തപത്തച്ഛദനാ വിഹങ്ഗമാ;
‘‘Sunīlagīvā susikhā supekhunā, sucittapattacchadanā vihaṅgamā;
സുമഞ്ജുഘോസത്ഥനിതാഭിഗജ്ജിനോ, തേ തം രമേസ്സന്തി വനമ്ഹി ഝായിനം.
Sumañjughosatthanitābhigajjino, te taṃ ramessanti vanamhi jhāyinaṃ.
൧൧൪൦.
1140.
‘‘വുട്ഠമ്ഹി ദേവേ ചതുരങ്ഗുലേ തിണേ, സംപുപ്ഫിതേ മേഘനിഭമ്ഹി കാനനേ;
‘‘Vuṭṭhamhi deve caturaṅgule tiṇe, saṃpupphite meghanibhamhi kānane;
നഗന്തരേ വിടപിസമോ സയിസ്സം, തം മേ മുദൂ ഹേഹിതി തൂലസന്നിഭം.
Nagantare viṭapisamo sayissaṃ, taṃ me mudū hehiti tūlasannibhaṃ.
൧൧൪൧.
1141.
‘‘തഥാ തു കസ്സാമി യഥാപി ഇസ്സരോ, യം ലബ്ഭതി തേനപി ഹോതു മേ അലം;
‘‘Tathā tu kassāmi yathāpi issaro, yaṃ labbhati tenapi hotu me alaṃ;
ന താഹം കസ്സാമി യഥാ അതന്ദിതോ, ബിളാരഭസ്തംവ യഥാ സുമദ്ദിതം.
Na tāhaṃ kassāmi yathā atandito, biḷārabhastaṃva yathā sumadditaṃ.
൧൧൪൨.
1142.
‘‘തഥാ തു കസ്സാമി യഥാപി ഇസ്സരോ, യം ലബ്ഭതി തേനപി ഹോതു മേ അലം;
‘‘Tathā tu kassāmi yathāpi issaro, yaṃ labbhati tenapi hotu me alaṃ;
വീരിയേന തം മയ്ഹ വസാനയിസ്സം, ഗജംവ മത്തം കുസലങ്കുസഗ്ഗഹോ.
Vīriyena taṃ mayha vasānayissaṃ, gajaṃva mattaṃ kusalaṅkusaggaho.
൧൧൪൩.
1143.
‘‘തയാ സുദന്തേന അവട്ഠിതേന ഹി, ഹയേന യോഗ്ഗാചരിയോവ ഉജ്ജുനാ;
‘‘Tayā sudantena avaṭṭhitena hi, hayena yoggācariyova ujjunā;
പഹോമി മഗ്ഗം പടിപജ്ജിതും സിവം, ചിത്താനുരക്ഖീഹി സദാ നിസേവിതം.
Pahomi maggaṃ paṭipajjituṃ sivaṃ, cittānurakkhīhi sadā nisevitaṃ.
൧൧൪൪.
1144.
‘‘ആരമ്മണേ തം ബലസാ നിബന്ധിസം, നാഗംവ ഥമ്ഭമ്ഹി ദള്ഹായ രജ്ജുയാ;
‘‘Ārammaṇe taṃ balasā nibandhisaṃ, nāgaṃva thambhamhi daḷhāya rajjuyā;
തം മേ സുഗുത്തം സതിയാ സുഭാവിതം, അനിസ്സിതം സബ്ബഭവേസു ഹേഹിസി.
Taṃ me suguttaṃ satiyā subhāvitaṃ, anissitaṃ sabbabhavesu hehisi.
൧൧൪൫.
1145.
‘‘പഞ്ഞായ ഛേത്വാ വിപഥാനുസാരിനം, യോഗേന നിഗ്ഗയ്ഹ പഥേ നിവേസിയ;
‘‘Paññāya chetvā vipathānusārinaṃ, yogena niggayha pathe nivesiya;
ദിസ്വാ സമുദയം വിഭവഞ്ച സമ്ഭവം, ദായാദകോ ഹേഹിസി അഗ്ഗവാദിനോ.
Disvā samudayaṃ vibhavañca sambhavaṃ, dāyādako hehisi aggavādino.
൧൧൪൬.
1146.
‘‘ചതുബ്ബിപല്ലാസവസം അധിട്ഠിതം, ഗാമണ്ഡലംവ പരിനേസി ചിത്ത മം;
‘‘Catubbipallāsavasaṃ adhiṭṭhitaṃ, gāmaṇḍalaṃva parinesi citta maṃ;
നനു 13 സംയോജനബന്ധനച്ഛിദം, സംസേവസേ കാരുണികം മഹാമുനിം.
Nanu 14 saṃyojanabandhanacchidaṃ, saṃsevase kāruṇikaṃ mahāmuniṃ.
൧൧൪൭.
1147.
‘‘മിഗോ യഥാ സേരി സുചിത്തകാനനേ, രമ്മം ഗിരിം പാവുസഅബ്ഭമാലിനിം 15;
‘‘Migo yathā seri sucittakānane, rammaṃ giriṃ pāvusaabbhamāliniṃ 16;
അനാകുലേ തത്ഥ നഗേ രമിസ്സം 17, അസംസയം ചിത്ത പരാ ഭവിസ്സസി.
Anākule tattha nage ramissaṃ 18, asaṃsayaṃ citta parā bhavissasi.
൧൧൪൮.
1148.
‘‘യേ തുയ്ഹ ഛന്ദേന വസേന വത്തിനോ, നരാ ച നാരീ ച അനുഭോന്തി യം സുഖം;
‘‘Ye tuyha chandena vasena vattino, narā ca nārī ca anubhonti yaṃ sukhaṃ;
അവിദ്ദസൂ മാരവസാനുവത്തിനോ, ഭവാഭിനന്ദീ തവ ചിത്ത സാവകാ’’തി.
Aviddasū māravasānuvattino, bhavābhinandī tava citta sāvakā’’ti.
… താലപുടോ ഥേരോ….
… Tālapuṭo thero….
പഞ്ഞാസനിപാതോ നിട്ഠിതോ.
Paññāsanipāto niṭṭhito.
തത്രുദ്ദാനം –
Tatruddānaṃ –
പഞ്ഞാസമ്ഹി നിപാതമ്ഹി, ഏകോ താലപുടോ സുചി;
Paññāsamhi nipātamhi, eko tālapuṭo suci;
ഗാഥായോ തത്ഥ പഞ്ഞാസ, പുന പഞ്ച ച ഉത്തരീതി.
Gāthāyo tattha paññāsa, puna pañca ca uttarīti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā / ൧. താലപുടത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ • 1. Tālapuṭattheragāthāvaṇṇanā